अशा व्यक्ती अशा वल्ली -१ अच्युत गणपुले - भाग पहिला

अशा व्यक्ती अशा वल्ली -१ अच्युत गणपुले - भाग पहिला
अशा व्यक्ती अशा वल्ली -१ अच्युत गणपुले - भाग दुसरा

विठ्ठल मंदिरातील गणोरकर बुवांचे (अमरावतीचे) कीर्तन नेहमीप्रमाणे रंगले. गणोरकरबुवांचे सुरांवर अप्रतिम प्रभुत्व. त्यामुळे बुवांचे कीर्तन म्हणजे बोधप्रद उपदेश आणि गाण्याची मैफिल असा टु इन वन मामला.

तबल्यावर आमचे घैसासबुवा आणि पायपेटीवर बडेकाका. दोघेही आपापल्या वाद्यातले दर्दी.

कीर्तनाची सांगता करतांना बुवांनी पायाखालची सतरंजी दूर सारली. सर्व श्रोते ती खूण समजून नेहमीसारखे उभे राहिले. तुकाराम महाराजांच्या,

"झाले समाधान | तुमचे धरिले चरण||
आता उठावेसे मना| येत नाही नारायणा||"

या अभंगाच्या ठेक्यावर सगळे तल्लीन झालेले. पुंडलिक वरदा चा गजर झाला. आम्हीही तल्लीन झालेलो. एवढ्यात बाजूनी आवाज आला, "प्रसाद!!!!"

आमची ब्रह्मानंदी लागलेली टाळी भंग झाली म्हणून जरा त्रासिकपणे आम्ही डोळे उघडून पाहिले. एक खादीचा झब्बा आणि लेंगा घातलेले गृहस्थ हातात पेढ्यांचा लहानसा खोका घेऊन उभे होते.

उंची सव्वापाच फुटाच्या आसपास, काहीसा स्थूल देह, डोक्यावर तेल थापून बसवलेले अर्घवट पिकलेले केस साठीच्या खुणा दाखवणारे, डोळ्यावर चष्मा, कपाळाला कीर्तनाच्या पूर्वरंगात लावलेला बुक्का, चेहर्‍यावर स्मित हास्य म्हणता येईल एवढी विस्तारलेली जीवणी.

आम्ही हात पुढे केला. त्यावर एका लहान पेढ्याचे चार भाग केल्यावर जेवढा तुकडा होईल तेवढा प्रसाद त्या गृहस्थांनी आमच्या हातावर ठेवला आणि पुढच्या माणसाला हळी दिली "प्रसाद!!!"

आम्हाला त्यांचे एकंदरीत ध्यान पाहून जरा हसायला आले. मंदिरातून लोक बाहेर पडू लागले. चपलांच्या खचात आपला जोड शोधू लागले. विठ्ठलमंदिराचे सभागृह मोकळे वाटायला लागले.

घैसासबुवांची तबला,चुंबळीची आवराआवर सुरू झाली. बडेकाका पेटी बंद करायला लागले. गणोरकरबुवांभोवती काही भक्तमंडळींचा गराडा. आम्ही आपले मजा बघतोय.

तेवढ्यात पुन्हा तोच आवाज आला. "सतरंजी!!!!" आम्ही उभ्या असलेल्या सतरंजीचे एक टोक त्या "प्रसाद!!!" देणार्‍या गृहस्थांच्या हाती होते आणि "आता निघा हो! संपलंय कीर्तन" अशा अविर्भावात ते आम्हाला सतरंजीवरून दूर व्हायला सांगत होते. आम्ही बाजूला झालो. पाच मिनिटात त्यांनी सर्व सतरंज्या उचलून त्याच्या घड्या करून कोपर्‍यात ठेवल्या. कोपर्‍यातली त्यांची शबनम खांद्याला लावली आणि "पांडुरंगा!!!!!!!!!!" अशी जोरात हाक देऊन आपण निघत असल्याची वर्दी देवाला दिली.

हा माणूस कोण, कुठला आम्हाला माहित नव्हते. तो काही फार मोठा म्हणजे उच्चशिक्षित किंवा श्रीमंत वर्गातला तर निश्चित दिसत नव्हता. पण तो निराळा होता हे निश्चित. असेल कोणी का? आम्ही घरी यायला निघालो.

दोन दिवसांनी भिकोबा निवास समोरून आम्ही जात होतो. त्या इमारतीत कोणीतरी गेलेलं असावं. फुटपाथवर तिरडी बांधण्याचे काम चालू. असे काही दिसले की आपण आपल्या ओळखीतले कोण त्यात दिसताय का म्हणून जरा चौकसपणे पहातो.

हेच "प्रसाद!!!!!"वाले गृहस्थ तिथे तिरडी बांधण्याच्या कामात लागलेले होते. ओळखीचे कोणी दिसेना. त्यामुळे कोण गेलाय हे कळत नव्हतं. तेवढ्यात त्याचे तिरडीचे काम झाले असावे. तो उठला आणि कोपर्‍यात उकिडवा बसून गोवर्‍यांवर घासलेट ओतून त्या पेटवायच्या खटपटीला लागला. अरे वा! हे समाजसेवकही दिसतात, असे म्हणून आम्ही आपल्या वाटेला लागलो.

दोन दिवसांनी - वेळ सकाळी ७.०० ची. लवकर उठलो होतो. पान खावेसे वाटले म्हणून आमच्या पानवाल्याकडे निघालो. वाटेत सहस्रबुद्ध्याच्या पेपर स्टॉलवर उभा राहून हा माणूस इकॉनॉमिक टाईम्स चाळतोय. आयला.... हा शेअर्स वगैरे पण घेतो की काय?

स्थळ -एन.एम. कॉलेजचे सभागृह. मुंबई ग्राहक पंचायतीतर्फे गुंतवणूकदार मार्गदर्शन शिबीर. प्राध्यापक लिमये ( सेबीने जे लिमये कमिशन नेमले होते ते यांच्या अध्यक्षतेखाली) आणि आमचे स्नेही चंद्रशेखर टिळक( एनएसडीएल चे व्हाईस प्रेसिडेंट) हे दोघे दिग्गज वक्ते म्हणून आलेले. आम्ही टिळक साहेबांच्या सांगण्यावरून म्हणा आमंत्रणावरून म्हणा तिथे गेलेलो.

तिथे हा गृहस्थ स्वयंसेवकाचा बिल्ला त्याच्या खादीच्या झब्ब्याला लावून धावपळ करतोय!!!!

हे अती झालं. हे अती झालं. विठ्ठलमंदीर आणि ती अंतयात्रेची तयारी ठीक आहे. पण हा इथेही????

च्या मायला कोण आहे हा नक्की? आणि काय करतो? जिथे तिथे कसा असतो?

स्थळ ब्राह्मण सहाय्यक संघाचे कार्यालय. विजू दिक्षिताच्या मुलीचे लग्न. अर्थात सकाळपासून आमंत्रण. सकाळी आठ वाजता आम्ही नटून थटून कार्यालयात.

तिथे हा लोकांच्या हातात उपम्याच्या बशा देतोय.

याचा शोध घ्यायलाच हवा. प्रतिज्ञा. हा कोण आहे हे जाणून घेण्यात आम्हाला कमालीचे औत्सुक्य आहे. आता लग्नात तो कोणाशी बोलतोय ते पहायचं आणि आपल्या ओळखीच्या कोणाशी हा बोलला तर त्याला गाठून याची माहिती काढायचीच.........

उर्वरीत पुढील भागात

आपला,
(हैराण) धोंडोपंत