"स्वामी" तिन्ही जगाचा..... मी मात्र भिकारी

परखड मुक्तक आवडले!

प्रांजळ लिखाण एकंदरित आवडले. वाचनाबद्दलच्या लोकांच्या आवडीनिवडी, दृष्टीकोण वगैरे कालानुसार कसे बदलत जातात याच्यावर उत्तम प्रकाश टाकला गेला आहे असे वाटले.
माझे शिक्षण मध्यप्रदेशातील इंदूरात नववी पर्‍यंत मराठी शाळेत झाले. नववीत साने गुरुजींची 'क्रांती' कादंबरी अभ्यासक्रमाचा भाग म्हणून होती. त्याच सुमारास लायब्ररीतून आणून अर्नाळकरांच्या रहस्यकथा वगैरे वाचायचो तेंव्हा (१९६७ -७० चे सुमारास) 'स्वामी' वाचल्याचे आठवते. परंतु मी भारून वगैरे गेलो नव्हतो. त्याकाळात लोकप्रिय असलेले 'गीतरामायण' तर मला अजिबात आवडायचे नाही. माझी आवड जरा अजबच होती. तेंव्हाच वाचलेले जे. कृष्णमूर्ती यांचे 'मुक्त जीवन' वाचून मी अगदी झपाटून गेलो होतो, आणि माझे आयुष्य बदलून टाकण्याचे (दोन वर्षे इंजिनियरिंग कॉलेजात शिकून मग ते सोडून चित्रकलेला वाहून घेणे) श्रेय मुख्यतः 'मुक्त जीवन' पुस्तकालाच द्यावे लागेल. त्याच काळात 'व्यायाम ज्ञानकोष, डॉ. गणपुले यांचा मानसशास्त्रावरील 'मानसोन्नती' हा अद्भुत ग्रंथ, 'जगात वागावे कसे' 'मुंबईचे वर्णन' रमेश मंत्री, जयवंत दळवी, आचार्य रजनीश वगैरेंची पुस्तके आणि मुख्यतः दासबोध वगैरे वाचायचो. वाचनाची नोंद ठेवायचो.
--- महाराष्ट्राबाहेरच वास्तव्य घडल्याने ब्राम्हण-ब्राम्हणेतर वगैरे बाबींशी संबंध आला नाही. होळकरांमुळे तात्कालीन इंदुरात 'धनगर' समाजाला मानाचे स्थान असले, तरी होळकरांच्या राज्यात एकंदरित ब्राम्हणांना चांगले स्थान होते असे आठवते. असो.
--- इथे 'स्वामी' बद्दल वाचून हे सगळे आठवले, आणि त्याकाळी लिहीत असलेल्या रोजनिश्या आता वाचायला हव्यात हे नव्याने जाणवले.

> राजकीय आयुष्य १९२० ला टिळकांच्या मृत्युसमवेत संपले.

ब्राह्मणांचे राजकीय आयुष्य संपले ते १९९० च्या मंडल-कमंडल ध्रुवीकरणाच्या नंतर. अगदी पुण्यात म्हणाल तर टिळकांच्या नंतर गाडगीळ, कलमाडी यांनी दीर्घ काळ पुण्याचे राजकारण चालवले, काल-परवापर्यंत गिरीश बापट होतेच की. १९९०-२००० पर्यन्त ब्राह्मणांनी अनेक सर्वोच्च पदे भूषविली आहेत, नुसते देशाचे पंतप्रधानपद पाहिले तर त्यात कित्येक ब्राह्मण आहेत.

पण कादंबरीकार मात्र हे भान न ठेवता हिरोला सुपर हिरो करतातच पण प्रसंगी व्हिलनला सुद्धा सुपरहिरो बनवतात.

+१०००
तेवढ्यावरच ते लोकं आणि नाटककार थांबत नाहीत, अनेक ऐतिहासीक व्यक्तीमत्वांना व्हीलन/बदफैली म्हणुन पेश करण्यातही ते मागे नाहित! साक्षात छत्रपती संभाजी महाराज तसेच आनंदीबाई (ध चा मा वरून कुठल्याही सबळ पुराव्याविना बदनाम केल्या गेलेल्या) आदी मंडळी सुद्धा त्यांच्या तावडीतून सुटली नाहीत.
अजुन एक पात्र आहे, ‘समशेर बहाद्दर’ ह्याचे मला वाटतं विश्वास पाटलांच्या पानिपत मध्ये असं काही वर्णन केलंय की मी त्यावेळी ‘बाजीराव का बेटा’ असलेल्या ह्या पात्राच्या गरीमेने भारावुनच गेलो होतो 😀
ते पात्र खरेच तसे पराक्रमी वगैरे होते की विश्वास पाटलांनी ते ग्लोरीफाय केले हे मी पुढे जाणून घेण्याचा प्रयत्नच केला नाही कारण त्या दारूण पराभवाच्या इतिहासांत मला तरी अजिबात स्वारस्य नाही, मात्र कोणा जाणकाराने त्यावर प्रकाश टाकल्यास जाणून घ्यायला नक्कीच आवडेल!

स्वामी कादंबरी वाचून मीही भारावून गेले होते,मैत्रिणींना घेऊन थेऊरची समाधी पहायला गेले होते, भरभरून त्यांना सांगत होते बहुतेक रडले होते (हा हा)!

स्वामी कादंबरी वाचून मीही भारावून गेले होते,मैत्रिणींना घेऊन थेऊरची समाधी पहायला गेले होते, भरभरून त्यांना सांगत होते बहुतेक रडले होते (हा हा)!

... लहानपणी बाहुल्यांशी खेळणे, आई-बाबांचा हात धरून चालणे, बागुलबुवाला घाबरणे ... त्यानंतरच्या आयुष्यातल्या विविध टप्प्यांवर त्या त्या काळी जे जे खरे वा खोटे वाटले, आवडले वा नावडले, करावेसे वा न करावेसे वाटले, ... त्या गोष्टी आणखी पुढील आयुष्यात हास्यास्पद वाटणे, वा त्याबद्दल खंत/अपराधीपणाची भावना/पश्चात्ताप वाटणे, हे तितकेसे योग्य नाही. अशा पश्चात्तापाबद्दलही आणखी पुढे कधीतरी पश्चात्ताप वाटू शकतो. बदल हा निसर्गाचा नियमच आहे. जे काल होते ते आज नाही आणि आजचे उद्या नाही .... हे असेच चालत रहाणार.. कश्याला अपराधी वाटून घ्यायचे...वगैरे.

लेख आवडला हे प्रथम नमूद करतो. ब्राह्मण समाजाची घालमेल, ना इधारका ना उधारका, फुका राष्ट्राभिमान पण अमेरिकेची ओढ सोडवत नाही, कॉलेजात वैज्ञानिक दृष्टीकोनाशी परिचय झाला, तो बराचसा पटला पण रूढी सोडवत नाहीत, मग धर्म आणि विज्ञान ह्यांचे सुंदर "फ्युजन" करण्याचा केविलवाणा प्रयत्न, लतादीदी -पुल-जीए ह्यांच्या पलीकडे जग आहे ह्याची जाणीव नाही, अशी ही कुतरओढ! आम्ही जेव्हा कोलेजात होतो तेव्हा वाटायचे कि हे सगळे बदलेल पण आज जेव्हा शाळेतले सवंगडी पत्रिका मागताना दिसले ते बघून धक्का बसतो
. महाराष्ट्र हा इंग्लंड, फ्रांस. जर्मनी, जपान एव्हढाच मोठा देश आहे/असावा. पण त्या प्रत्येक देशाला स्वतःची प्रगत भाषा आहे. इंग्लिश शब्दांना मराठी/संस्कृत शब्द शोधायची गरज पडत नाहीये. अग्निरथगमनागमनदर्शकताम्रलोहपट्टीका! माझा मित्र हिंदू-हिताची शिष्यवृत्ती घेऊन जपानला इलेक्ट्रॉनिक्सच्या उच्च शिक्षणासाठी गेला होता. त्याला प्रथम जपानी भाषा शिकावी लागली.
आता राहिल्या मराठी ऐतिहासिक कादंबऱ्या. मी त्यांच्याकडे "हासिक" कादंबऱ्या म्हणून बघतो. उगाच भारून जायचे काम नाही. उद्या छत्रपती शिवाजी महाराज, थोरले बाजीराव, सवाई माधवराव ह्यांनी बाय चान्स ह्या कादंबऱ्या वाचल्या तर ते लेखकांना हत्तीच्या पायाखाली...
जाऊ देत झाल.
अर्थात अपवाद आहेत, असणारच! त्या शिवाय का आपण इथपोत्तर आलो?

यावर बरेच काही अवलंबून असते.

इतिहासकालीन व्यक्तीरेखा आणि कादंबरीमधील व्यक्तीरेखा यांच्यामधे फरक करणार्‍या विवेकाचा अभाव होता.

देसाई, पाटलांची कादंबरी मनोरंजन म्हणून वाचली जाते. राजवाडे,बलकवडे यांचे ग्रंथ संदर्भ म्हणून आभ्यासले जातात. मनोरंजक साहित्य निर्मीती मधे लेखकास मर्यादित बंधने तर काही प्रमाणात कल्पनाविलासाचे स्वातंत्र्य असते. याची निर्मीती वाचक वर्ग, व्यावसायिक उद्देश इ. लक्षात ठेवून होते.
या विरुद्ध संशोधनात्मक साहित्य केवळ इतिहासाच्या जास्तीत जास्त जवळ जाऊन सत्य उजेडात आणणे असल्यामुळे ते रुक्ष वाटते व सर्वसामान्य वाचक विरंगुळा म्हणून वाचत नाही.

वाचकाचे वय असते त्या प्रमाणेच पुस्तकांचेही वय असते. गुलबकावली,रेपोनझील मधे रमणारा बालक वय वाढले की सिदंबादच्या सफरी व नारायण धारपांकडे वळतो. नंतर काकोडकर त्याला रिझवतात,असो याला काही अपवाद असतातच.

कधीकाळी आवडलेली 'स्वामी',वयाच्या दुसर्‍या टप्प्यात इररिलीव्हंट आणी अतिरंजित वाटू शकते.

प्रसंगी कर्ज काढले जात होते. मुंजीचे औचित्य संपुन दोन हजार वर्षे उलटली आहेत पण ब्राह्मण अजुनही मुंजीत अडकला होता.

व्हॅलेंटाइन मरून किती वर्ष झाली,बहिण भावापेक्षा मोठी ,सक्षम असली तरीही राखी बांधते. मुंजीचे औचित्य संपले तरीही दुरदूरर्चे नातेवाईक, मित्र जमा होता. संपलेल्या,संपत आलेल्या नात्यांचे पुनरूज्जीवन होते. प्रत्येक गोष्टीत औचित्य शोधत बसलो तर सर्व काही फाफटपसारा वाटू शकेल. प्रसाद वाटणारा बुंदीचे लाडू कुणाला बेसनाचा गोड पदार्थ वाटू शकतो.

सदर लेख, स्वामी मला का आवडत नाही याची कारण मिमांसा तुम्हाला कदाचित पटणार नाही.
यावर समारोपीत केल्यामुळे,ब्राह्मण, पेशवाई आणी इतर गोष्टींची दखल घेतली नाही.

ऐतिहासिक गाजलेल्या कादंबऱ्या मी वाचल्या नाहीत.

हा प्रकार इतका कृत्रिम असतो कि काही काळानंतर त्याचा उबग येतो. याची सर्वसाधारण उदाहरणं बघू यात.

टीप: उदाहरणं काल्पनिक आहेत आणि मुद्दा विशद करण्यासाठी कदाचित माझ्याकडून अतिशयोक्ती होऊ शकते.

चित्रदर्शी लेखन: 'म्हणजे?', महाराज उद्गारले. त्यांच्या कपाळावर एक सूक्ष्मशी आठी उमटली आणि आवाजात आपोआप करारीपणा आला आणि जिरेटोपावरील मोत्यांची माळ थरथरली.

चित्रदर्शी निवेदन: तृषार्त धरणीने पहिल्या पावसाचा आवेग आपल्यात सामावून घ्यावा तशी xxxx. यात जमेल तशी वाचकांनी भर घालावी. अशी वाक्य उच्चारतांना आवाजात कातरता, हळवेपणा जितका जास्त तितका प्रेक्षकांचं भारावलेपण जास्त.

चित्रदर्शी चित्रीकरण: खास दिवाणखान्यातील प्रेक्षकांसाठी असलेल्या मालिकांमधील एक प्रसंग. 'अगं बाई वन्स अचानक इकडे?' इथे बोलणारी स्त्री व्यवस्थित पदर ओठांपाशी नेऊन आश्चर्य व्यक्त करणार, मग क्रमाने वन्संच्या चेहेऱ्यावरील अवघडले भाव, इतरांचे गोरे मोरे झालेले चेहरे, आणि कुणाच्यातरी चेहऱ्यावरील करारी भाव.

मी देखील स्वामी कादंबरी वयाच्या तेरा-चौदा ह्या वयात वाचली व तिचा जबरदस्त पगडा मनावर बसला. दुसर्यांदा ती अंदाजे बावीस -तेविसाव्या वर्षी वाचली. अर्थात पहिल्यांदा वाचली तेव्हढी ती उत्कट किंवा भारावून टाकणारी वाटली नाही. त्याची अनेक कारणे आहेत, असू शकतील. वयाच्या प्रत्येक वयात अमुक एक प्रकारचे साहित्य आवडून जाते पण ते कायम आवडत राहील असे नाही, वयाप्रमाणे येणारी परिपक्वता किंवा वाचनाचा जो परीघ वाढत जातो त्यामुळे असे होत असते. असेच आपण पाहिलेल्या व आवडलेल्या सिनेमांविषयी देखील होते असे मला वाटते. अपवादात्मक सिनेमे आहेत अगदी नाहीतच असे नाही.

लेखकाने स्वामी कादंबरीचा आधार घेऊन ब्राह्मण समाजाचा जो उपमर्द करण्याचा जो प्रयत्न केला आहे तो अजिबात आवडला नाही. त्यामागचे कारण मी ब्राह्मण आहे म्हणून ते मला आवडले नाही असे नसून असा कोणत्याही एखाद्या जातीचा अपमान करणे हे सुसंस्कृतपणात बसत नाही असे मला वाटते. वेगवेगळ्या जातींच्या लेखकांनी त्यांच्या अनुभवाप्रमाणे लिखाण केले, त्यातील एखादा भाग किंवा वर्णन समोर घेऊन त्यावर वाटेल तेव्हढी टीका करता येते व ज्यांना ती करायचा अधिकार आहे त्यांनी ती करावी किंवा त्यांनी ती केली देखील पण त्यात लेखकाच्या जातीवर टीका करणे हे अनुचित आहे.

आता ब्राह्मणांनी काय केले किंवा आपले अस्तित्व कसे टिकवून धरले ह्या विषयावर लिहायला घेतले तर मुद्दा भलतीकडेच भरकटत जाईल म्हणून आवरते घेतो.

नमस्कार.

ब्राह्मण जे करतो जसे वागतो बोलतो तसे इतर समाज करत असतो हे बर्‍याचदा आढळले आहे.
खरं आहे. प्रत्येकाला मनातून ब्राह्मण व्हायचे असते पण तसे बनायला बर्‍याच मर्यादा आड येतात.
मग ब्राह्मणांच्या बोलण्याची नक्कल करणे, मुद्दाम नाकात बोलणे असे काहीबाही उपद्व्याप केले जातात. शेवटी ब्राह्मण बनता नाही आले की शिव्या घालायचा असा बहुतेकांचा प्रवास असतो.

मी देखील स्वामी कादंबरी तुम्ही वाचली त्याच वयात वाचली पण मला काही भारावून गेल्यासारखे झाले नाही. कदाचित मी त्याच बरोबर दलित लेखकांचे देखील लिखाण वाचत असल्यामुळे तेवढा प्रभाव जाणवला नसेल. किंबहूना जास्त अलंकारिक भाषेमुळे मला ती भावली नाही. दलित साहित्य देखील सुरुवातीला चांगले वाटले. त्यांचे गावकुसाबाहेरचे जीवन, त्यांच्या हालाअपेष्टा वाचून मला स्वतःची चीड येत असे मात्र नंतर त्या लिखाणाचा कंटाळा यायला लागला. कोणत्याही दलित लेखकाची कादंबरी वाचली की तेच ते रडगाणे असायचे त्यामुळे कंटाळून वाचणे सोडून दिले.

इतिहास कादंबरीपेक्षा महत्वाचा हे पटतं. पण त्यातही जाम घोऴ आहे. उदा. पानसरे यांचे ‘शिवाजी महाराज आणि मुस्लिम समाज’ हे भाषण व गजानन मेहेंदळे किंवा निनाद बेडेकर या इतिहासकारांची भाषणे ऐकून शिवाजी महाराजांचा मुस्लिमांविषयीचा अगदी परस्परविरोधी दृष्टीकोन समोर येतो. पानसरे हे आवर्जून शिवाजी महाराजांची मूळ पत्रे वाचा असे सांगतात. मेहेंदळे व बेडेकर यांच्या भाषणात इतर इतिहासकार हेतूपूर्वक कसे चुकीचे लिहित आहेत आणि महाराजांचा लढा हिंदूहितासाठी व यावनी सत्ता उलथून टाकण्यासाठीच होता, असा सूर आढळला. ही सगळी भाषणे यूट्यूबर सहज सापडतील.

हे पटण्यासारखे आहेच. बाकी पानसरे मूळ कागदपत्रे बघून ठरवा, नुसते मी म्हणतोय म्हणून नव्हे; असे म्हणतात. त्यामुळे ते डावे किंवा कुठलेही असले तरी, हा खुलेपणा दखलपात्र. बाकीचे मात्र अधिकारवाणीने बोलतात, हा ठळक फरक स्पष्ट दिसतो.

हिंदवी स्वराज्य या नावामुळे अनेकांचा घोळ होतो की हे हिंदूंचे राज्य व्हावे अशी इच्छा आहे की काय !
जसे शिवाजी महाराजांचा वापर उजव्यानी टोकाचे हिंदुत्व म्हणून करू नये तसाच डावखुर्यांनी "शिवाजी महाराज यांचा आणि त्यांच्या धर्माचा संबंध कसा नाही " असला बाष्कळ पणा करू नये असे मला अल्पबुद्धीला वाटते

सध्या जे "काही करा" पण शिवाजी महाराजांना हिंदू वैगरे पासून दूर करा हे जे टूल किट मधील हत्यार आहे त्याचा हा भाग
अर्थात माझे म्हणेन हे हि नाही कि सध्याच्या व्याख्येप्रमाणे त्या काली काही शिवाजी महाराज हिंदुत्व वैग्रे ( हा शब्द फार नंतर आला असावा नाही का ) पुरस्कारीत करीत फिरत होते .

गोष्ट सोपी आहे
१) बहुतेक समाज हिंदू होता
२) आक्रमणकारी जे होते ते त्यांचा धर्म स्थानिक समाजावर लाडात होते ) ( मुसलमानांनी आक्रमकपणे केला , ईस्ट इंडिया कंपनी ने पुढे धार्मिक प्रचार अप्रत्यक्ष रित्या केला पण इंग्रज सरकारने सत्ता आणि संपत्ती यावर भर आणि धर्माला जरा तरी बाजूला सारले )
३) सर्वांनां साथीला घेऊन राजय करणाऱ्या शिवाजी महाराजांना जसे अल्पसंख्यांकांचे संरक्षण करणे महत्वाचे होते तसेच बहुसंख्यांक समाजचे पण रक्षण करणे आवश्यक होते तर त्या अर्थाने "हिंदू धर्माचे संरक्षण करणारे होते " असे म्हणले तर का कोणाचं पोटात दुखते ?
४) धर्म बाजूला ठेवून स्वराज आधी मिळवणे हा मूळच हेतू होता

त्यांनी त्यांचे कर्म केले ...

शिवाजी महाराजांना सेक्युलर बनवण्याच्या नादात त्यांना हिंदुपदपातशाही निर्माण करणारा किंवा धर्माचे रक्षण करणारा या पदापासून दूर नेले जात आहे.

केवळ स्वराज्य स्थापन करायचे असते तर त्यांच्यात आणि इतर सरदार मनसबदार यांच्यात काय फरक राहिल? धर्मावर अत्याचार होत असताना हे अत्याचार करणाऱ्या मुस्लिम राज्यकर्त्यांच्या विरोधात जीवावर उदार होऊन लढण्याचे काय कारण होते?

वडिलोपार्जित सरंजाम होताच कि

हा डावा दांभिक पणा आता डोक्यात जायला लागला आहे.

मंदिरांचे उच्छेद आणि प्रजेला बाटवणे हे थांबवण्यासाठी धर्मरक्षक राजा असणेच आवश्यक होते.

आपल्या धर्माचे रक्षण करताना परधर्मावर आक्रमण केले नाही हा महाराजांचा मोठेपणा होता म्हणून त्यांना सेक्युलर म्हणण्याचा दळभद्रीपणा करण्याची अजिबात गरज नाही

शिवाजी महाराजांनी केवळ इस्लामी राज्यकर्त्यांना थोपवले असे नव्हे तर सर्वात पहिली घरवापसी सुद्धा केली ( नेताजी पालकर याना परत हिंदू धर्मात घेऊन).
तेंव्हा शिवाजी महाराज हे धर्मरक्षक हिंदू राजेच होते उगाच त्यांना सेक्युलर करण्याची राजकीय गरज असण्याचे सामान्य माणसांना अजिबात कारण नाही.

मुसलमानांची मते मिळवण्याची गरज असलेल्या राजकारण्यांना फाटा मारा आणि सत्य काय आहे ते समजून घ्या.

फक्त एका वयात स्वामी आवडली पुढच्या वाढलेल्या वयात आवडली नाही. हे सर्वां बरोबरच होते. पण लेखकाने पेशवाई, ब्राह्मण, हिंदवी स्वराज्य आणी इतर वादग्रस्त मुद्दे घेऊन बराच धुराळा ऊडवून घेतला.

इथून पुढे आपला पास.

जसे शिवाजी महाराजांचा वापर उजव्यानी टोकाचे हिंदुत्व म्हणून करू नये तसाच डावखुर्यांनी "शिवाजी महाराज यांचा आणि त्यांच्या धर्माचा संबंध कसा नाही " असला बाष्कळ पणा करू नये असे मला अल्पबुद्धीला वाटते

डाव्या उजव्या राजकीय ऐजंडा असू शकेल पण मिपाकर कशाला चालवतात. स्वामी होणे फार कठीण कमीत कमी विचाराने भिकारी तरी बनू नये.

चौकस भौ याच्या म्हणण्याशी सहमत.
ते आपले कर्म करून गेले

स्वामी, श्रीमान योगी ह्या रणजित देसाईंच्या कादंबऱ्या अगदी रटाळ वाटल्या. किंबहुना देसाईंनी बरेचदा कादंबरी लिहिताना स्वैर स्वातंत्र्य घेतलेले जाणवते. शिवाजी सावंतांचे मृत्युंजय वगळता (कर्णाचे उदात्तीकरण सोडून द्या) युगंधर, छावा या अतिलालित्यपूर्ण वर्णनामुळे अतिरटाळ झालेल्या कादंबऱ्या आहेत. त्यामुळे शक्यतो उत्तम चरित्र संदर्भ पुस्तके वाचावीत अशा मताचा मी आहे.
पेशव्यांच्या बाबतीत श्रीराम साठे यांचे 'पेशवे' आणि प्रमोद ओकांचे 'पेशवे घराण्याचा इतिहास' ही दोन उत्तम संदर्भ पुस्तके आहेत.

आपला हा लेख परत वाचला
.. मूळ स्वामी कादंबरी तील त्रुटी किंवा त्यातील ओढून आणलेले अलंकारिक पणा वैगरे हा हेतू होता असे वाटले सुरवातीला आणि त्यादृष्टीने तसे विश्लेषण अधिक असते तर बरे झाले असते उलट त्याचे रूपांतर "एका जातीवर आग पाखड करणे हा दिसला .. मिपावर हे चालते?

हे म्हणजे मध्यन्तरी एक सिने दिग्दरक्षकाने " मराठी चित्रपट एकाच जातीचे लोक का घेतात " असे विधान केलं होते तसेच आहे
असो यावर सचिन पाटील ने छान वक्तवय केलं आहे
पहा https://www.youtube.com/watch?v=uVuMsV4MfYI
https://www.youtube.com/watch?v=zbV0LfIPDQk

या आय डी ची कुंडली व प्रगल्भ विचार सरणी बघता कोणीतरी पुनर्जन्म घेऊन आलेला दिसतोय.

वय दोन महीने तीन दिवसात ऐव्हढे ज्ञान,अद्भुत बाळक दिसतोय.

स्वामी वाचल्याचा काय परिणाम झाला होता हे आठवत नाहि. नसेलच झाला बहुतेक :)
पण कादंबरीच्या प्रस्तावनेत एका इंग्रज अधिकार्‍याचं टिपण दिल्याचं आठवतय... माधवराव पेशव्याच्या अकाली निधनामुळे पेशवाईचं आणि पर्यायाने मराठेशाहीचं प्रचंड नुकसान झालं असं काहिसं मत दिलं होतं साहेबाने. माधवराव काहि एक कर्तुत्ववान होता, व तदनुषंगाने देसाईंनी त्याला कादंबरीचा हिरो बनवलं असल्यास, आणि ललित साहित्य कलाकृती निर्माण केली असल्यास काहि गैर नाहि.

बाकि मला स्वामी काहि विशेष आवडल्याचं आठवत नाहि. श्रीमान योगी मात्र आवडली होती.

सावंतांचं मृत्युंजय थोडं रटाळ वाटलं होतं. युगांधर आणि छावा तर अजीबात आवडलं नव्हतं.

राहिला मुद्दा ब्राह्मणांच्या मानसीकतेचा. ओसाड गावची पाटिलकी करण्याचं नशीबात आलं तर आणखी काय होणार. ज्या ब्राह्मणेतरांच्या हातुन सत्ता, संपत्ती वगैरे मटेरीयल गोष्टी निघुन गेल्या तरिही स्वभावतला पीळ गेला नाहि, त्यांची मानसीकता समजणं सोपं आहे. पण विद्वत्ता, धर्मदर्शन वगैरे अमूर्त बाबतीत हा पीळ किती खरा किती खोटा हे कळणं कठीण असतं.. स्वतःचं स्वतःला देखील. अनेकांची यात खुप ओढाताण झाली. जे सावरले त्यातल्या बर्‍याच जणांनी या ब्राह्मण्याला कायमचा रामराम ठोकला. काहिंनी त्यातल्या उदात्ततेवर आलेली काजळी साफ करण्याचा थोडाफार प्रयत्न केला. उर्वरीत भट आपापला गोंधळ आपापल्या परिने निस्तरण्याचा प्रयत्न करत असतात. मीन व्हाईल, राजकीय पक्षांच्या कृपेने एकजात सर्व ब्राह्मणांना तुतार्‍या टोचण्याचं काम इमाने इतबारे चालु आहेच. त्यामुळे सरमिसळी मानसीकतेचा एक वेगळाच ब्रह्मवृंद आकाराला येतोय असं दिसतं.

मीन व्हाईल, राजकीय पक्षांच्या कृपेने एकजात सर्व ब्राह्मणांना तुतार्‍या टोचण्याचं काम इमाने इतबारे चालु आहेच.
हेच किती एकांगी आहे आणि हास्यस्पद आहे , महाराष्ट्रात तर असा कांगावा केला जातो कि बघ ते ३.५% कसे सगळे बळकावून बसले आहेत? हायला मग उरलेलले ९६.५% अशी गुलामगिरी काय सहन करतात असे काबुल केल्यासारखेच आहे !

कदाचित नाट्य कला क्षेत्र सोडलं आणि काही थोडे खाजगी वयसाय आणि लष्करच्या भाकऱ्या असे सामाजिक उद्योग या ठिकाणी काय ते ब्राह्मणांचे थोडे फार प्रभुत्व शिल्लक असेल ( एखांदा गडकरी किंवा फडणवीस म्हणजे काही अख्या ब्राह्मणांनी गिळंकृत केलाय असे होत नाही- संघ ब्राह्मणाचा म्हणणारे हे विसरतात कि ना मोदी ना योगी ना शहा ब्राह्माण ,, )

आणि flogging horse mhnun मारायला सोपे
पानिपतात लाखो मराठे ( जात आणि समाज दोन्ही ) गेले पण त्यात भोसले राजे का नव्हेत पुढे हा प्रश्न विचारला तर? 2 पेव्श्वे मेले / शिन्दे मेले पन भोस्ले जख्मि झले असे कहि ऐक्लेले नाहि?

या राजकीय आगलावू पनामुळेच जे काही उरले सुरले ब्राह्माण भारतात आहेत ते कारण नसताना कडवे बनत चालले आहेत... लै झाले,,, लै ऐकून घेतले " गेले बा......" म्हणतात

लेखकांनी स्वामी कादंबरीचे कारण किंवा ढाल पुढे करून संपूर्ण ब्राह्मण समाजाला येथेच्छ दूषणे दिली आहेत. आता त्यात भर म्हणून शिवाजी महाराज, सावरकर ह्यांच्या विचारसरणीवर धुराळा उडवत आहे. स्वतःचे विचार मांडणे ह्यात गैर काहीच नाही तरी देखील इतिहासाला सोडून वाटेल ती विधाने करणे अत्यंत गैर आहे.

लेखकांनी स्वामी कादंबरीचे कारण किंवा ढाल पुढे करून संपूर्ण ब्राह्मण समाजाला येथेच्छ दूषणे दिली आहेत
नक्किच
मिपाचं संपादकांना राजकीय घडामोडी वरील चर्चा थांबव्यावयश्या वाटल्या पण अश्या जातीवाद वाढवणाऱ्या लेख लिहिलेले चालतो !