कर्नाटका आणि महाराष्ट्रः सहोदर संस्कृती

ज्ञानेशवर महाराज यांनी लिहिले आहे - कानडा हा विठ्ठलु कर्नाटकु तेणे मज लावियले वेडु

स्वागत!

लिहीत रहा

ह्या विषयावर 'मर्‍हाटी संस्कृती : काही समस्या' हे शं. बा. जोशी लिखित पुस्तक वाचणे रोचक ठरावे. मराठी भाषा कन्नड मधून उत्क्रांत झाली असा काहीसा त्यांचा वादग्रस्त सिद्धांत आहे.

कर्नाटक आणि महाराष्ट्र ह्या दोन्ही राज्याच्या संस्कृती जास्त फरक नाही.
राज्याच्या सीमा ओलांडून कर्नाटक मध्ये प्रवेश केला तर काहीच फरक जाणवत नाही एवढी दोन्ही राज्य एकरूप आहेत.

उत्तरेला मध्य प्रदेश किंवा त्या पुढची राज्य आणि बाजूला गुजरात ह्या राज्यात वेशभूषा महारष्ट्र पेक्षा खूप वेगळी आहे .
उदाहरण स्त्रिया ची साडी नेसायची पद्धत पण कर्नाटक आणि महारष्ट्र मध्ये हा फरक नाही.
महाराष्ट्र मध्ये वापरात असलेली मोडी भाषा पण महारष्ट्र चे कर्नाटक शी असलेले जवळचे संबंध दाखवतात.
महाराष्ट्र का हिंदी भाषिक राज्यांकडे झुकला ते समजायला मार्ग नाही.
त्या मुळे नुकसान मात्र खूप झाले राज्याचे

आपलं मिसळपाववर मनापासून स्वागत. आपण मिपावर पहिल्याच भेटीत चांगलं लिहिलं आहे.

महाराष्ट्र आणि कर्नाटक खरं तर या दोन राज्यांमधील भाषांच्या अनुषंगाने चर्चा होत गेली तर आपल्यालाच त्याची अधिकाधिक माहिती मिळत जाईल असे वाटते. अशोक स्तंभावरील काही शब्दांच्या उल्लेखावरुन काही अभ्यासकांनी कन्नड बोली भाषेचं अस्तित्व इ.स.पू. काळापासून असल्याचं सिद्ध केलं आहे. आपण उल्लेख केला तो हल्मिडि शिलालेखाचा जी अक्षरं कन्नडमधील पहिली अक्षरे मानली जातात. पहिलेपणाचे आणि वादाचे श्रीचावुंडराजें करविलें' जे जे विषय येतात त्यात आपल्या मायमराठीचा ”श्रीचावुंडराजें करविलें' हा कर्नाटक येथील भगवान बाहुबली- श्रीगोमटेश्‍वराच्या शिलालेखावरील पहिल्या वाहिल्या सौहार्दपूर्ण संबंधाची ओळख देतो असे वाटते. दोन मराठी, दोन कानडी, एक तमिळ असे एकूण पाच लेख तिथे खोदलेले आहेत आहेत असे आपणास इतिहास सांगतो. आपण उल्लेख केला त्या नवव्या शतकातल्या’कविराजमार्ग’ या उपलब्ध ग्रंथावरुन कन्नडचे लिखित संदर्भ परंपरा अभ्यासक सहाव्या ते सातव्या शतकापर्यंत नेवून ठेवतात. कर्नाटकच्या सिमा कावेरीपासून ते गोदावरीपर्यंत असल्याचं म्हटलं जातं. आपलं राज्य आणि आपल्या भाषेचा परंपरेचा प्रत्येकाला अभिमान असतो आणि ती परंपरा अधिक प्राचिन कशी आहे, हे सांगायला प्रत्येकाला आवडते. आम्ही मराठीभाषेची परंपरा थेट ’गाथा सप्तशती’ पर्यंत घेऊन जातो. कन्नड भाषा संकटात यायला लागली ती हिंदी आणि इंग्रजीच्या आक्रमणामुळे मराठी भाषेचंही तसंच.

पहिलं लेखन, कादंबरी, अशी सर्वच ओळख करुन देत गेला तर ‘मराठीने केला कानडी भ्रतार’ असे का म्हटले जात असावे त्याचा आपल्याला अंदाज येईल. मराठी-कानडी यांना जोडणारा दुवा कोकणी भाषा आहे असेही म्हटल्या जाते. कानडा राजा पंढरीची गोष्ट अशीच. श्री विठ्ठल: एक महासमन्वय या ग्रंथात रा.चि.ढेरे यांनी महाराष्ट्र आणि कर्नाटकचा विठ्ठ्लाच्या निमित्ताने संवाद साधला आहे. हे सर्व महाराष्ट्र आणि कर्नाटकाचं नातं व्यक्त करणारं आहे.

आपण या सर्व विषयांवर लिहावं असा आग्रह धरेन. मला किती जमेल माहिती नाही पण आपल्या लेखनाला नक्की पोच देत राहीन. आपलं लेखन आवडलं लिहित राहा.

-दिलीप बिरुटे

कर्नाटक आणि महारष्ट्र ही दोन राज्य सर्व बाबतीत समान आहेत.

त्यांच्या पुढे समस्या सुधा सामान आहेत.
बंगलोर आणि मुंबई ही दोन शहर सामान समस्ये शी jhunzat आहेत..
किरकोळ मतभेद विसरून ह्या दोन राज्यांनी सर्व संकटांचा मुकाबला करावा ..संकट पण समान आहेत

@ रोहित रामचंद्रय्या,

मराठी शिकून घेऊन लिहिणे किती कठीण आहे याची पूर्ण कल्पना आहे. त्यामुळे तुमचे विशेष कौतुक वाटले.

कानडी-मराठी सहोदर संस्कृती आहेत, वादच नाही. देवाण-घेवाण जितकी होईल तितके चांगले आहे.

पुढील लेखनासाठी अनेक शुभेच्छा.

अनिंद्य.