मुंबईचे धडे - १

वाचले.

तसंच आपला, गावात बोलण्याचा आवाज नि शहरात बोलण्याचा आवाज पण वेगवेगळा असावा.

अगदी खरे. मी गावात राहायला आल्यापासून हे जाणवले. आमचे गावातले घर रस्त्यालगत आहे. कोणत्याही वेळी दुचाकीस्वार दुचाकीच्या इंजिनाच्या आवाजावर मात करणार्‍या कर्कश आवाजात बिनकामाच्या गजाली करीत जातात. पण आता सवय झाली आहे.

गैरफायदा घ्यायला आजूबाजूला लोक टपलेले असतात.

असे नेहमीच काही असू शकत नाही. हे विधान व्याकरणदृष्ट्या बरोबर असले तरी १०० टक्के वास्तव नाही. टपलेले असू शकतात एवढेच. मुंबईत चांगली माणसे पण भरपूर आहेत.

बरोबर लिहिलं आहे. सध्या मुंबईतच असाल तर आणखी काही धडे शिकण्याची गरज आहे आणि ते महिलामंडळाकडून घ्या.

नवे नवे मुंबईत आलेले असतानाचे अनुभव रोचक असतात. ते चांगले मांडले आहेत.

मात्र इन जनरल मुंबईत जागोजागी दिवसरात्र भरपूर लुटारु लोक मिळेल त्याला लुटण्याची, फसवण्याची वगैरे वाट पाहात सापळे लावून बसलेले असतात ही अतिशयोक्त समजूत काही हिंदी मराठी सिनेमांनी करुन दिली आहे असं वाटतं.

गर्दी आणि लोकसंख्येच्या प्रमाणात जरा जास्त पाकिटमार, ठकसेन आहेत पण अगदी असुरक्षित नाही. ठराविक वेळा आणि एरिया असे अपवाद वगळता.

मस्त लिहिलंय !
मुंबै आणि मुंबै लोकल हा एक वेग़ळाच भन्नाट प्रकार आहे.

पुढील भागाच्या प्रतिक्षेत !

पदवीधर झालेली व्यक्ती लोकलमध्ये फक्त एक दोन स्टेशन पुढे उतरावे लागेल या कल्पनेने एव्हढी घाबरते? अवघड आहे.

....त्या दिवशी घेतलेला महत्वाचा धडा म्हणजे काही झालं तरी आपल अज्ञान नको तिथे पाजळायचं नाही. ....

नव्या परिसरात, नव्या गावातील वहानात आणि सार्वजनिक ठिकाणी अज्ञान जाहीर न करणे अधिक श्रेयस्कर असावे हे खरेच. झाकली मुठ सव्वा लाखाची अशी एक म्हण आहे ती महत्वाची असावी.

नव्या गावात पहिला पाय टाकल्या नंतर लॉजींग करायचे नसल्यास कमी गर्दीचे रेस्टोरंट तरी गाठतो. जरासे खाण्याची ऑर्डर दिल्या नंतर रेस्टॉरंटच्या गल्ल्यावर जे कुणि असेल त्याच्या कडून जावयाच्या परिसरात कोणत्या मार्गाने कोणत्या वाहनाने जाणे अधिक सोईस्कर रावाहनाचे रास्त भाव किती ह्याची माहिती करुन घेणे बरे पडते. रिक्शा टॅक्सीने कोणत्या मार्गाने जायचे विचारल्यास आपले अज्ञान प्रगट करावे लागत नाही कारण आधीच जराशी माहिती घेऊन झालेली असते.

रस्त्यावरून चालणार्‍या अनोळखी लोकांना माहिती विचारण्याचा मोह बर्‍याच लोकांना टाळता येत नाही हे वारंवार बघत असतो. रस्त्यावरुन चालणार्‍या व्यक्तिचा तुम्हाला फसवण्याचा उद्देश नसला तरी तोही नवा आणि अपरिपूर्ण माहितीचा असू शकतो त्याच्या कडुन चुकीची माहिती घेऊन आपण गोंधळू शकतोच त्या शिवाय आपण त्याला चुकीची माहिती का दिली हे परत फिरुन विचारु शकत नाही. त्या पेक्षा चार पाऊले अधिक चालून वर म्हटल्या प्रमाणे रेस्टॉरंट मॅनेजर किंवा ग्रोसरी, लाँड्री शॉप्स , सिलेंडर नेणारे, पोस्टमन आणि आऊट स्कर्ट मध्ये / इंडस्ट्रीअल एरीआत असल्यास टेंपो चालकांकडून माहिती काढणे सोईचे जाते. तसेच अजून वेगळ्या शॉप किपर कडून तिच माहिती पुन्हा विचारुन जुळते का याची खात्रीही करतो.

आजकाल ओला उबर इत्यादी कॅब सेवा उपलब्ध असूनही नव्या परिसराची गूगलवरुन माहिती करून घेणे बरे आणि एवढ्या तांत्रिक सुविधा असूनही स्थानिक शॉप किपर कडून माहिती घेतोच कारण संबंधीत परिसराची माहिती तेथिल अडचणींची माहिती त्यांना अधिक व्यवस्थित माहिती असण्याची शक्यता असते असे वाटते.

अनुभवकथनातला प्रांजळपणा आवडला. माझा मुंबैतच जन्म आणि लहानपण गेल्यामुळे थोडीशी गंमतही वाटली.
पण एक गोष्ट समजली नाही. ती म्हणजे ठाण्याहून विद्याविहारला क्लासला जातांना गाडी अचानक ट्रॅक बदलून कुर्ल्याला पोहोचलात ते समजलं. नंतर १ नंबरच्या फलाटावर जाऊन ठाणा गाडी पकडलीत हेही समजलं. पण मग परत येतेवेळी विद्याविहारला उतरून तुमच्या क्लासला न जाता एकदम परत डायरेक्ट ठाण्याला का आलांत ते नाही समजलं....
की घाबरून गेल्यामुळे 'मरो तो क्लास, आपण सरळ घरीच जाऊया' असा विचार केलांत? :)

चर्चगेटवरुन परत येताना मी नेहमीची बांद्रा स्लो लोकल गेली असल्याने उभ्या असलेल्या बोरीवली फास्ट मध्ये पहिल्यांदाच चढले. निवांतपणे दादर गेल्यानंतर उतरण्यासाठी उठले. दरवाज्याजवळ आधीच 5-6 बायका ओळीत उभ्या होत्या. मी पुढच्या बाईला विचारले बांद्रा? ती बया हा म्हणाली. पेहरावावरुन गुजराती दिसत होती. स्टेशन आल्यावर ती व तीच्या पुढची बाई उतरलेच नाहीत आणि खालून बायका चढण्यासाठी घुसल्यामुळे मला उतरताच आले नाही. पास पारल्यापर्यंतचा होता आणि आता तर अंधेरीला उतरण्याशिवाय पर्याय नव्हता . ती समोरची बाई उतरली नाही कारण तीही नवी होती आणि तीला माहित नव्हते कुठे उतरायचे होते. तीने उगाचच हा म्हणून ठोकले होते. तीच्या सोबतच्या बाईने सांगितले त्या बोरीवलीला उतरणार आहेत पण यात माझी गोची झाली ना. शेवटी कशीबशी अंधेरीला उतरुन विदाऊट तिकीटच बांद्रापर्यंत प्रवास केला. इतकी घाबरले होते की तिकीट काढायचेच लक्षात राहिले नाही. तेव्हापासून दारात उभे असणाऱ्या पहिल्या व्यक्तीपर्यंत मी कुठे उतरणार विचारायची सवय लावून घेतली.

सगाने थोडा विनोदी प्रतिसाद दिलाय.
पदवीचं सोडा, पूर्व पश्चिम जाण्यासाठी तीन रेल्वेपूल आहेत, त्यापैकी दोनांवर टिकेटचेकिंग होऊ शकते. पण घाबरत पलिकडे जातो॥ ( पकडल्यास २६५रु दंड घेतात. पाकिटाची भिती हो.
भुबनेश्वरला पलिकडेच हॅाटेल होते पण रिक्शावाला दूरच्या ओवरब्रिजने फिरून जायचे शंभर रु सांगू लागला॥ प्लॅटफार्म तिकिट काढून गेलो. बरं तिकडे एक्सप्रेस ट्रेनचा चार्ज घेतला असता तर तिकडेच पुरी यात्रा झाली असती.
शहरात घाबरलेले न दाखवता घाबरून राहाणे उत्तम.

शहरात घाबरलेले न दाखवता घाबरून राहाणे उत्तम.
एकदम सहमत

एक माणूस कर्जतला लोकलमध्ये बसतो. कल्याणच्या आसपास गाडी आल्यावर तो समोर बसलेल्या माणसाला विचारतो.
ददददद.. दादर कब आयेगा?
समोरचा माणूस गप्प. त्याच्या बाजूचा माणूस उत्तर देतो अब थोडा टैम है.
ठाण्याजवळ गाडी आल्यावर पुन्हा तोच प्रश्न.
समोरचा माणूस गप्प. त्याच्या बाजूचा माणूस उत्तर देतो अब और थोडा टैम है.
घाटकोपरच्या जवळ गाडी आल्यावर पुन्हा तोच प्रश्न.
समोरचा माणूस गप्प. त्याच्या बाजूचा माणूस उत्तर देतो अब और थोडा टैम है.
दादर आल्यावर तो माणूस उतरून जातो.
उत्तर देणारा माणूस उत्तर न देणार्‍याला विचारतो की आपने बताया क्यूं नही?

बबबबब.. बोलता तो झझझ .. झगडा नही होता?

मालविका,

ठाण्याला काकांचं घर प्लॅटफॉर्म नंबर १ च्या इथून अगदी जवळ होत.

भास्कर कॉलनी की दादा पाटील वाडी की बी केबिन की शिवाजीनगर?

दोनअडीच दशकांपूर्वी पायाखालचा रस्ता होता म्हणून सहज विचारतोय.

आ.न.,
-गा.पै.

आता पाय ठेवायला जागा नसते त्या रस्त्यावर खुराडा झालाय त्या भागाचा.

मी फक्त दोनदाच मुंबईच्या लोकलने प्रवास केला आहे . एकदा काका बरोबर होते आणि दादर वरून मुमबी सेंट्रल ला जायचे होते . पहाटे उतरल्याने लोकल तशी गर्दी नवहती. मी स्त्रियांच्या आणि ते पुरुषांच्या डब्यात चढलो पण मुंबईचा तो पहिलाच लोकल प्रवास असल्याने हृदयात धडधड चालली होती . मी दरवाजामध्येच उभी राहिले आणि सतत मागे वळून पाहत होते. प्रत्येकाला विचारात होते आले का मुंबई सेंट्रल . आता हास्यास्पद वाटतंय पण तेंव्हा हीच परिस्थिती होती .

नंतर मी बरेच वेळा म्हणजे वीकेंडला वापीला जायचे पण डायरेक्ट मुंबई सेंट्रल ला बस ने जाऊन पलीकडेच असलेल्या रेल्वे स्टेशनला जायचे . दीडची कर्णावती चुकलीच तर संध्याकाळी पाच वाजेपर्यंत बसून राहायचे . पण मुंबई फिरून बघावी असे वाटले नाही .

पुन्हा एकदा मला डोंबिवलीला उतरून तिकडच्या कुठल्या तरी गावात जायचे होते पण तेंव्हा दीर बरोबर होता . पुण्याहून पकडलेली ट्रेन डोंबिवलीत थांबत नव्हती तेंव्हा कल्याण ला उतरून लोकल ने गेले होते(किंवा उलटे , आता आठवत नाही ) पण तेंव्हा अनुभवलेली लोकलची गर्दी मी विसरू शकणार नाही , श्वास कोंडायला झाला होता . प्रत्येकजण मलाच चिकटतोय असा भास होत होता . किती अंग चोरून चालले तरी तेच. माझ्या दिराच्या लक्षात आली माझी सिच्युएशन . तो म्हणाला , चालू पण नका . आपोआप पुढे जात राहाल . इथे असेच असते , जास्त विचार करू नका. बापरे , तेंव्हापासून मुंबईच्या लोकलची धडकीच घेतलीय .

मस्त लिहिले आहे...