काल मी श्री. समर्थां बरोबर तळ्यावर
फेरफटका मारत असताना एक प्रश्न
केला. आणि तो त्यांनाच करण्याचा
माझा उद्देश हा होता की,ते पेटी आणि व्हायोलिन वाजवतात.
त्यांच्या संगीताच्या कार्यक्रमाला मी
पूर्वी गेलो आहे.
मी त्यांना म्हणालो,
“संगीत म्हणजे काय? संगीत नसेल तर लोक कसे जीवन जगतील?
हे विचार माझ्या डोक्यात येतात
आणि हे संगीतात रस नसलेल्या लोकांना कसं लागू होतं?
ते मला म्हणाले,
“संगीताशिवाय
"जीवनातील दिवसाची"
कल्पना करूया.
संगीताशिवाय जीवन भावनाहीन, रंगहीन आणि अनावश्यकपणे रेखाटलेलं होईल .
संगीताची व्याख्या अशी करता येईल, “वेळेत आवाजाची मांडणी करण्याची कला”
म्हणजे संगीत.
राग, सुसंवाद, ताल आणि अवधान
यांच्याद्वारे एक सतत, एकसंघ आणि उद्बोधक रचना तयार करणं म्हणजे
संगीत.
मला असं वाटतं की शब्दांचं अचूक आणि पूर्णपणे वर्णन करण्यासाठी संगीताचा वापर करणं हे खूपच क्लिष्ट होईल.
परंतु तसं करण्याचा प्रयत्न केला जाऊ शकतो.
संगीत ही अशी संवेदना आहे जी तुम्ही अनुभवल्यास,ती नेहमीच आनंददायी होईलच असं नाही.
परंतु ते अजूनही संगीत म्हणून असतं. उदाहरणार्थ, समजा तुम्ही मध्यरात्री बाहेर फिरत आहात आणि तुम्हाला वारा वाहताना, झाडांच्या
पानांची सळसळ, कुत्र्याचं भुंकणं,
पक्षांचं गाणं ऐकू येतं आणि मग हे
थोडावेळ थांबून पुन्हा ऐकू येणं
हा ध्वनी म्हणजे निसर्गाचं संगीत म्हटलं तरी चालेल.
परंतु हे आवाज तुम्हाला वेगळे ऐकू येत नाहीत. तुम्ही ते सर्व एकत्र ऐकता.
संगीताची संवेदना काय असावी
हे तयार करण्यात,तुमची मदत करण्यासाठी तुमचे कान फक्त एक साधन आहे.
उत्कृष्ट नमुने तयार करणारे संगीतकार संगीताच्या संवेदना पाहतात आणि ते त्यांच्या स्वतःच्या संवेदना मिसळून त्याचा मिलाफ करतात.
या संवेदना आपल्या सर्वांमध्ये
असतात.
संगीतकार इतरांपेक्षा वेगळे नसतात,
फक्त ते मोहकतेने संवेदनांची जुळणी
करतात.
जर असे लोक अस्तित्वात नसतील तर संगीत कसं तयार होईल?
जीवन आनंदात जगण्यासाठी संगीत
आवश्यक आहे.
श्री समर्थ म्हणाले ते तंतोतंत मला पटलं.