संघाचा स्वातंत्र्यलढ्यामधे सहभाग होता का ?

काहीबाही ! सर्वच संघटनांनी स्वातंत्र्यलढ्यांत भूमिका घ्यायला पाहिजे असे काही ब्रम्हवाक्य आहे काय ? आंबेडकर ह्यांची स्वातंत्र्य लढ्यांत काय भूमिका होती ? चर्च ची भूमिका काय होती ? वारकरी संप्रदायाने का नाही वारी सोडून सशस्त्र लढा पुकारला ? अखिल भारतीय वस्त्रोद्योग मंडळाने स्वातंत्र्यलढ्यांत का भाग घेतला नाही ? तिरुपती संस्थान त्या वेळी काय करत होते ? विवेकानंद स्वातंत्र्य लढ्यांत भाग घ्यायचा सोडून काय नसते तात्विक उद्योग घेऊन बसले होते ?

ओके ! भारतीय आर्मीची भूमिका काय होती ?

तात्पर्य : इतर लोकांनी काय भूमिका घेतली ह्या आधी आपण आणि आपल्या बापजाद्यांनी काय भूमिका घेतली होती हे स्पष्ट करावे (संघाच्या टीकाकार मंडळीनी). त्यापेक्षा आजच्या दिवशी भारतीय लोकांचे स्वातंत्र्य वाढावे ह्यासाठी काय केले आहे हे सुद्धा सांगावे.

फुल्ल सपोर्ट

टिळक, सावरकर, चाफेकर, राणी लक्ष्मीबाई, पेशवे यांच्या स्वातंत्र्य लढ्यातील योगदानाबद्दल जन्मात कोणाला शंका असायचे कारण नाही. तुम्ही स्वतः रास्वसंघ या संघटनेच्या स्वातंत्र्य लढ्यातील योगदानाबद्दल प्रश्न विचारला आहे. वरील स्वातंत्र्य सेनानी ब्राह्मण होते म्हणून त्यांचा दाखला देऊन संघ स्वातंत्र्य मिळवण्यासाठी लढला हे कसे सिद्ध होते? गदर पार्टी/कांग्रेस, आझाद हिंद सेना, सशस्त्र क्रांती कारक, सत्याग्रह, पत्रिसरकार असं काही संघाने संघटीत पने केलं आहे तर बोला. मुळ लढा सोडून संघाने संघ म्हणून लोकांना राष्ट्रप्रेमाने प्रेरीत केले असले तरी सांगा. पन स्वातंत्र्य लढ्यातील नेत्यांची जात दाखवुन जर संघाला प्रमाण पत्र दिले तर प्रश्न पडतो की संघ फक्त एकाच जातीची मक्तेदारी आहे का?

हे लिखाण जतीवाद पसरवनारे आहे,

स्वातंत्र्य लढ्यात योगदान असलेली काँग्रेस ( गांधी ,टिळक,पटेल यांची ) भारत स्वतंत्र झाला तेंव्हाच संपली , मग आताच्या काँग्रेस चे व त्यांच्या नेत्याचे स्वतंत्र लढ्यातील योगदान काय ?
अजून किती दिवस त्या मुद्दला वरील व्याज खात बसणार ?.

१८५७ साली जे लढले त्यानी त्याच वेळी हे" स्वातंत्र्य युद्ध आम्ह्वी पुकारले आहे चालते वा ! " असे स्पष्ट भूमिका असलेले संघटन केले होते काय ? याचे उत्तर मिपाकर इतिहास अभ्यासक प्रेमी ई ई नी द्यावे . " स्वराज्य हा माझा जन्मसिद्ध हक्क आहे : असे म्हणताना स्वराज्य मिळविल्यानंतर नक्की काय करणार याचे काही विवेचन टिळकांनी केले होते काय ? हा माझा दुसरा प्रश्न आहे . " मेरी झासी नही दूंगी ! " या उदागारामागे राणी ची लोकशाही आणायची भूमिका होती की फक्त आपले राज्य पुन्हा मिळविण्याची ? त्यावेळी ब्रिटन मध्ये लोकशाहीचा उदय झाला होता ना ?
मी तरी भारत देशांत स्वातंत्र्य आले या पेक्षा लोकशाही आली याला महत्व अधिक देतो . जुलमी , लुटारू ब्रिटीश नकोत पण आम्हाला आता लोकशाही नावाचा शासन प्रकार हवा आहे ज्यात " राजा " या संज्ञेला अजिबात स्थान नाही ." अशी ग्वाही स्वातंत्र्य लढ्यात कोन्ग्रेस पक्षाने तरी स्पष्ट पणे दिली होती का ? ( संस्थानिकाचे तनखे बंद कारायचे धाडस करायला या देशाला २२ वर्षे लागली ).

मला वाटते प्रत्यक जण आपापल्या परीने फक्त " ब्रीटीश" नकोत या एकाच मुद्यावर लढत होता . सर्वांचे एकत्र प्रयत्न व दुसरे महायुद्ध यांचा एकत्रित परिणाम म्हणून जगात अनेक देशाना स्वातंत्र्य मिळाले त्यात भारत आ एका देश !

दिसला ब्राह्मण का धोपट हा कार्यक्रम तसंही कामाचा नाही हे सगळ्यांना समजेल तो सुदिन. असो, एक मायनर दुरुस्ती सुचवू इच्छितो, सर्वात तरुण क्रांतिकारी हे अनंत लक्ष्मण कान्हेरे नाही तर खुदिराम बोस होते, असे वाटते.

झालं,मिपा स्वातंत्र्य पूर्व काळात नव्हतं , नाही तर मिपाकरांचं स्वातंत्र्य लढ्यातील योगदान काय? नाखु खिजगणतीत यांचा सहभाग काय?
ब्रिटिशांनी या १९४७ ला निकाल लावून मिपाची धर्मसंकाटातून सुटका केल्याबद्दल अभिनंदन.

अखिल मिपा पुरा(लेले) तत्व आणि खोगीरभरती वरचेवरती या पावसाळी आजार प्रतिबंध समितीच्या "धागे उकळा,विषय टाळा" या पत्रकातून साभार

मुळातच ज्याला आपण स्वातंत्र्य लढा म्हणतो तो स्वातंत्र्य लढा होता का ह्यावर सविस्तर चर्चा केली पाहिजे .

भारतीय स्वातंत्र्यलढा म्हणजे काही अमेरिकन स्वांतंत्र्य लढ्यासारखा नव्हता. अमेरिकेने स्वातंत्र्य " जाहीर" केले आणि मग ते नाकारण्याविरुध्द युध पुकारले. भारतात म्हणजे अगदी गोखलें पासुन गांधीं पर्यंत आपले म्हणजे " दे दान सुटे गिर्हान" असेच चालु होते !
भारतीय आणि अन्य अनेक वसाहतींच्या स्वातंत्र्याचे श्रेय द्यायचे असेल तर त्यातील बहुतांश योगदान अ‍ॅडॉल्फ हिटलर चे च आहे. हिटलर झाला , दुसर्‍या स्वातंत्र्य युध्दामुळे युरोपीय अर्थव्यवस्था ढासळल्या नसत्या तर अजुन पुढील १०० वर्षे तुम्ही मीठ मुठभर उचलत राहिला असता ! म्हणे साम्राज्याचा खचला पाया =))))

प्रभात फेर्‍या काढत राहिला असता " चरखा चला चला के , लेंगे स्वराज्य लेंगे" तुमच्या त्या लेंग्यांचा अन चरख्याचा काही फरक पडत नाही म्हणावं साहेबाला .

पोकळ स्वप्नील अन रोमॅन्टीक आशावादाच्या स्वप्नातुन भारतीयांना कधी जाग येणार की नाही हे देवच जाणे !

चौकटराजा,

आम्हाला आता लोकशाही नावाचा शासन प्रकार हवा आहे ज्यात " राजा " या संज्ञेला अजिबात स्थान नाही ." अशी ग्वाही स्वातंत्र्य लढ्यात कोन्ग्रेस पक्षाने तरी स्पष्ट पणे दिली होती का ? ( संस्थानिकाचे तनखे बंद कारायचे धाडस करायला या देशाला २२ वर्षे लागली ).

तुमचं विधान कमालीचं रोचक आहे. आपण भारतीयांनी लोकशाही म्हणून जे काही स्वीकारलंय ते ब्रिटीश प्रारूप आहे. आणि ब्रिटनमध्ये अधिकृत राज्यव्यवस्था लोकशाही नसून संवैधानिक राजेशाही म्हणजे constitutional monarchy आहे. तेव्हा लोकशाही म्हणजे नक्की काय हे आगोदर ठरवायला हवं. ते ठरल्यावर लोकशाहीच्या मागणीचा आणि स्वातंत्र्यलढ्याचा संबंध तपासून बघता येईल.

आ.न.,
-गा.पै.

आशु जोग,

एका वाक्यात संघाचं स्वातंत्र्यलढ्यातलं स्थान सांगतो :

संघाच्या चार दशकांच्या अथक परिश्रमांचे फलित म्हणून एक संघी आज पंतप्रधान झालेला आहे.

आ.न.,
-गा.पै.

पेशवाईपासूनच ती सुरवात झाली होती.

यावर एवढा मोठा लेख पाडण्यापेक्षा संघाचा स्वातंत्र्यलढ्यामधे सहभाग असलेल्याचे १० पुरावे असा लेख आला असता तर त्याला मूल्य असते.
नुसतीच शब्दांची फिरवाफिरवी करण्यापेक्षा १ पुरावा देखील मोठा ठरतो .
पुरावे द्या बोलणार्‍यांची तोंडे आपोआप बन्द होतील.

कपिलमुनी,

यावर एवढा मोठा लेख पाडण्यापेक्षा संघाचा स्वातंत्र्यलढ्यामधे सहभाग असलेल्याचे १० पुरावे असा लेख आला असता तर त्याला मूल्य असते.

स्वातंत्र्यलढा म्हणजे नक्की काय? संघ १९२५ साली अस्तित्वात आला. त्यानंतर गांधींनी दोन चळवळी केल्या. १९३२ ची सविनय कायदेभंग आणि १९४२ ची चलेजाव चळवळ. (१९४० च्या आसपास वैयक्तिक सत्याग्रह केला होता, पण तो नावाप्रमाणे वैयक्तिक असल्याने लक्षात घ्यायचा नाही.)

त्यातल्या सविनय कायदेभंगाच्या वेळेस संघ फक्त ७ वर्षांचा होता. पहिल्या १० वर्षांत काँग्रेसने काय थोर दिवे लावले होते?

चलेजावच्या वेळेस ज्या दिवशी चळवळ घोषित झाली, त्याच्या दुसऱ्या दिवशी सगळे काँग्रेसचे नेते तुरुंगात होते. चळवळ चालवली ती संघाच्या दुसऱ्या फळीने. घ्या हवे तेव्हढे पुरावे.

आ.न.,
-गा.पै.