मेघनादरिपुतात

पहिल्या दोन ओळी झाल्या. तिसऱ्या व चौथ्या ओळीपाशी अडकलो आहे! :-(

डुप्लिकेट प्रतिसाद काढून टाकला आहे. (डुप्रकाटाआ).

पहिल्या तीन ओळी सुटल्या पण चौथी वर अडकले आहे.

आय थिंक सुटली चौथी पण ओळ :)

बहुतेक जमले.. :)
आधीच्या धाग्याचा दुवापण द्या शक्य असेल तर ..

काहीच कळले नाही. उत्तराच्या प्रतीक्षेत.
- आपला नम्र दगड

:) उत्तर सांगू का?

रोचक

Uttar sangu ka?

मेघनादाचा रिपु लक्ष्मण, त्याचा तात दशरथ. त्याने मारला तो नर श्रावण. तो १२ मधला पाचवा महिना. त्याच्या शेवटच्या दिवशी म्हणजे पोळ्याच्या दिवशी ज्याची पूजा करतात त्या बैलासारखा तू दिसतोस.

व्वा. असे आहे होय? कमाल आहे. हे रचणार्‍याच्या प्रतिभेला, हे इथे आणणार्‍या धागाकर्त्याला आणि अर्थ उलगडून सांगणारीस त्रिवार कुर्निसात.
या प्रकाराला काय म्हणतात ? असे आणखी कुठे वाचायला मिळतील ? काही म्हणा, जुन्या साहित्यात असे अनेक खजीने दडलेले असतात. ते सर्व पुन्हा उपसून वर काढले पाहिजेत.

...... पुढील कोडे संस्कृतमधील देऊं कां ?
अवश्य द्यावीत आणि मराठीतीलही द्यावीत. विविध वृत्तांमधील खास चमत्कृतीपूर्ण रचनाही द्याव्यात. असे विविध प्रकार असलेला कुणाचा ब्लॉग वा साईट आहे का ?

उत्तम रचना!
चित्रगुप्त यांच्या प्रश्नावरून साने गुरुजींच्या लेखनातला हा भाग आठवला:

मधली सुट्टी भटकण्यात, खाण्यात आम्ही दवडीत असू. परंतु आमचे काव्यशास्त्र विनोदही त्या वेळेस चालत असे. निरनिराळे श्लोक शंकर जोशी घेऊन यावयाचा व ते श्लोकात्मक कूटप्रश्न आम्ही सोडवीत असू.

दिनकरतनयेचे नीर आणीत होत्ये
शशिधरवहनाने ताडिले मार्गपंथे
नदिपति रिपु ज्याचा तात भंगून गेला
रविसुत महिसंगे फार दु:खीत झाला ।।

दिनकर-तनया म्हणजे यमुना. मी यमुनेचे पाणी आणीत होते. वाटेत शशिधर म्हणजे शंकर, त्याचे वाहन म्हणजे बैल- त्या बैलाने मारले. त्यामुळे समुद्राचा शत्रू जो अगस्ती त्या अगस्तीचा तात म्हणजे घट - तो घट फुटला आणि रविसुत म्हणजे कर्ण - कान पृथ्वीवर पडल्यामुळे फार दुखावला. असा ह्या श्लोकाचा अर्थ आहे.

कोणे एक वनी सुलक्षण वधू मेघोदके जन्मली
बालत्वे नरनाम तीस असता स्त्रीनाम तै पावली
पाचानी प्रणिली तयातुन तिहीं अत्यादरे वन्दिली
तेथून श्रम पावली म्हणुनिया कर्णान्तरी राहिली

पावसाळयात रानात बोरु उगवतात व बोरुची झाली लेखणी. तो बोरु होता. त्याची ती लेखणी झाली. पाची बोटांनी ती लेखणी धरिली; परंतु त्यातल्या त्यात तीन बोटांनी तिचे फारच स्वागत केले. आणि तीन बोटांना राहण्याचा जेव्हा कंटाळा येतो, तेव्हा ही लेखणी कानावर जाऊन बसते.

छान आहेत या रचनाही.

एकदा शाळेत आम्हाला शिकवलेली एक रचना मला आठवत आहे, त्याप्रमाणे अशी -
'तो शर गरधरवरसा
रविसा, पविसा, स्मरारिसायकसा
पार्थ भुजांतरी शिरला
वल्मिकामाजी नागनायकसा'

हे अर्जुनाला लागलेल्या एका बाणाबद्दल आहे. तो बाण कसा सपकन त्याच्या हातात जाऊन घुसला त्यासाठी त्याला सूर्याची, वार्‍याची, वारुळात नाग घुसतो त्याची उपमा दिली आहे. पण 'गरधरवरसा' म्हणजे काय आणि स्मरारिसायकसा (स्मर ज्याचा शत्रू सायक याच्यासारखा) याचा संदर्भ माझ्या लक्ष्यात नाही.

मेघनादरिपुतात कळलं पण मेघनादाचा रिपु कोण इथे गाडी अडकल्याने पुढलं काही सुचेना. आणखी येऊद्या. रोचक आहे.

रोचक

अगदी सोपंच सुचलंय, पण राजपुत्र हजरजबाबी असता तर कदाचित हे उत्तर दिलं असतं.

रजनीवरभ्रमणीं जे पहिले नक्षत्र
त्यानामे रूढ झाला मासही सर्वत्र
नवमीसीं त्यातील रूप दितीसुत जे घेत
छबी त्याच्या जननीची गे तव रूपात