मामलेदार मिसळ पंढरी

आयला हा लेख तर पुण्यातुन ठाण्यात निर्यात झालेल्या एखाद्या पुणेकराने लिहिल्यासारखे वाटते. पुणेकर सुद्धा बेडेकर बद्दल असेच भरभरुन लिहितो.

अवांतरः माझ्यासाठी बेडेकरची गोडसर मिसळ आणि मामलेदारचा झटका नेहमीच संयुक्तपणे पहिल्या क्रमांकावर आहेत. दुसरा नंबर दिवे आगरच्या आवळसकरांचा. मग बाकीचे बरेच आहेत.

रविवार असला तरी मी नेहमी बाईक घेऊन मिसळ मंदिरास भेट देत असतो

सासूबाईना घेऊन कसे गेलात दोघे ?

मामलेदारला वड्याबरोबर मिळणारी हिरवी चटणी फारच आवडते. मिसळ काही इतकी खास वाटली नाही मात्र.

साहेब जास्त तिखट म्हणजे मिसळ भारी असे समजु नका. मागे खफवर लिहले होते तेच सांगतो त्या मिसळीला तिखटपणा आणण्यासाठी चुन्याच्या निवळीचे पाणी घालतात तेव्हा जरा जपुन.

त्या मिसळीला तिखटपणा आणण्यासाठी चुन्याच्या निवळीचे पाणी घालतात तेव्हा जरा जपुन.

हे बर्‍याच मित्रांकडुन ऐकले आहे.

" होऊन जाऊदे" अशी हाक मारताच भरभर समोर बशीत दोन पाव अवतरले
वाह ! खुब जमेगि मेहफिल जब मिल बैठेंगे तिन यार...जबराट

मिसळ आख्यान वाचुन पोट तुडुंब भरले, पण जर मामलेदार मिसळीचा ठाण्यातला अचूक पत्ता मिळाला असता तर कधी कधी ठाण्यात आगमन झाल्यास चव घ्यावी असा मानस आहे, मिपा बंधुच्या मार्गदर्शनच्या अपेक्षेत.

मिसळ-पाव म्हणजे नाशिक. बाकी सगळ्या मिसळ बळेबळेच्या कॉप्या... त्याही धड नाही. ;-)

खालील उतारा मी लिहिला नाही पण महाराष्ट्रात धा ठिकाणी खाल्ल्यावर हे खूपच पटलं:

नाशिकला वाईन कॅपिटल ऑफ इंडिया ऐवजी मिसळ कॅपिटल ऑफ द वर्ल्ड घोषित करावे अशी माझी सरकार कडे मागणी आहे ,आणि नाशिककरना वाईन पेक्षा मिसळ जास्त भारी बनवता येते यावर माझा ठाम विश्वास आहे.

महाराष्ट्रातल्या अनेक शहरात मिसळ बनते पण त्यानी मिसळ कशी बनवावी हे नाशिकला येउन शिकून घ्यायला हवे . पुण्यात मला एकदा मिसळ मध्ये बेदाणा लागला होता , कडेलोटाची शिक्षा असती तर मी त्या हॉटेल मालकाला लोटून दिला असता .

फरसाण आणि कांद्याचा चिखल उसळीत कालवण्याला काही शहरात मिसळ म्हणतात ,त्यांची मला दया येते. डायट मिसळ नावाचा एक बोगस पदार्थ मी एकदा खाल्ला होता हे मी मान खाली घालून कबूल करतो , परत हा गुन्हा मी करणार नाही , क्यालरी मोजून घाबरत घाबरत खायचा हा पदार्थच नाही .

मिसळ वर तर्री ओतून घेणे हे अत्यंत शौर्याचे लक्षण आहे , ही असली तर्री आपण खाल्ली तर काय परिणाम होईल असले भेकड विचार ज्यांच्या मनात येतात त्यांनी दह्यात बुडवून ढोकळा खावा, मिसळ नाही .

छोट्या वाटीत वेगळी “तर्री ” देतो तो मुरलेला नाशिककर मिसळवाला नाही, खरा नाशिककर मग्ग्यानेच मिसळ ओततो . तर्री वाढण्यात कंजूसपणा करणारा आणि त्याचे extra पैसे मागणारा हा नीच माणूस असतो , तो नाशिककर असू शकत नाही ….

रस्सा आणि तर्री यातला फरक ज्यांना कळत नाही त्यांना नाशिकचे रेशन कार्ड मिळत नाही .

मिसळ ही नाशिकची कुंभमेळ्या पेक्षा जास्त उदात्त ओळख असायला खरतर काहीच हरकत नाही पण मिसळीसाठी केंद्राचा निधी येत नाही आणि कुंभमेळ्यासाठी येतो म्हणून ठेकेदार आजही नाशिकला “मिसळ ग्राम” ऐवजी कुंभग्राम म्हणतात .

नाशिकचा विकास आराखडा बनवताना Special Economic Zone (SEZ ) सारखे Special Misal Zone (SMZ ) सरकारने बनवायला हवेत . Readymix , Precook मिसळीच्या निर्यातीसाठी विशेष चालना द्यायला हवी . जगभरात राहणार्या भारतीयांची मोठीच सोय त्यामुळे होईल .

Global Misal Festival नाशिक मध्ये साजरा केला जायला हवा . देखण्या models आपल्या हाताने मिसळीसाठी भराभर कांदा कापताहेत आणि त्यातल्या काही प्रेमाने तर्री वाढताहेत असले काहीतरी त्या फेस्टीवल असायला काहीच हरकत नाही . शालेय पोषण आहारात बेचव खिचडी ऐवजी मिसळ पाव दिला तर पोर जास्त आनंदाने शाळेत जातील आणि खातील , फक्त मिसळ नाशिकची हवी .अमुक एक गुन्हा केला तर आयुष्यभर मिसळ खाता येणार नाही अशी जर शिक्षा ठेवली तर नाशिककर तो गुन्हा कधीच करणार नाहीत यावर माझा ठाम विश्वास आहे .

अनेक भुक्कड लोकांना पद्म पुरस्कार मिळताना मी पाहतो , मिसळ बनवण्याची अभिजात कला ज्यांनी टीकवून ठेवली आहे त्या एकाही नाशिककर मिसळवाल्याला अद्याप पद्मश्री मिळू नये याची मला खंत आहे .

(मंदार भरडे -की भारदे?- यांच्या ब्लॉगपोस्टवरुन साभार)

मामलेदार ची मिसळ नंबर १.
जगात भारी मामलेदारची मिसळ ठाणेरी!
(जगात भारी कोल्हापुरी (अख्खा मसुर) च्या तालावर!)

मिसळ वर तर्री ओतून घेणे हे अत्यंत शौर्याचे लक्षण आहे....जबरा
खरा नाशिककर मग्ग्यानेच मिसळ ओततो .. ह्याचा फायदा घेतलाय सप्तश्रुंगि ला...आन तर्रि आन रे बावा..वेटर कंटाळला होता.

मिसळ-पाव म्हणजे नाशिक
पन गिल्लि-मिसळ अकोलाच.