चिमुकल्या कविता...

मराठीतला सर्वात छोटा, परिचित आणि सर्वाधिक लोकप्रिय काव्यप्रकार म्हणजे चारोळी. चंद्रशेखर गोखले यांच्या चारोळ्यांनी तर एक संपूर्ण पिढी नादावली होती. ते काव्य अर्थात आवडलं होतं. पण त्याहून वेगळ्या काही कविताही आवडल्या आहेत.
प्रविण दवणे यांची बोन्साय ही अशीच एक कविता. म्हटलं तर आवडली, म्हटलं तर अजिबात आवडली नाही. ही कविता पहिल्यांदा वाचली तेव्हा चौकट राजा या चित्रपटातले काही प्रसंग डोळ्यासमोर तरळले होते.

बोन्साय

चिमुकल्या झाडा,
तुला करीन आळं,
घालीन खत
देईन पाणी
एकच कर,
वाढू नकोस...

अशीच आवडलेली ही सुपरिचित रचना..

कबूतराला गरुडाचे पंख लावता येतीलही...
पण गगनभरारीचं वेड रक्तातच असावं लागतं
कारण आकाशाची ओढ दत्तक घेता येत नाही !!

लाखमोलाचं शहाणपण मोजक्या शब्दात देणाऱ्या, बहुतेक कोकणी भाषेतल्या म्हण स्वरूपातल्या एका उक्तीचा असाच कुठेसा वाचनात आलेला हा अनुवादही खूप आवडून गेला...

चुली चुली तू शंभरांचे शिजव
शंभरांचे अन्न हजारांना पुरो
चुलीपाठीमागे हंडाभर उरो

तारूण्यात पदार्पण करतानाच्या वयातल्या या ओळी अशाच समर्पक...

कुठून येतं फुलपाखरू
कुठे निघुन जातं
चिमटीत उरतो रंग तेव्हा
रंगात फूलपाखरू दिसतं
भिरभिरणारं कोवळं वय
हळूच तिथं फसतं
हे वयच असं असतं,
हे वयच असं असतं...

नखांना रंग लावणाऱ्या नखरेल मुलीवर भाळलेल्या कोणा एकाची ही आणखी एक छोटीशी रचना...

नखांना रंग लावणाऱ्या नखरेल मुली
आपल्याला बुवा आवडतात
आपल्या नखांची ऐट जाऊ नये,
म्हणून का असेना
त्या कोणाच्या स्वप्नांना
नख तरी लावत नाहीत.