एक आकांत : गाणार्‍याचे पोर

हे काय आहे. पुस्तक परीचय/ की आणखी काही
थोडे एलॅबोरेट करा की भौ

रसग्रहण सुंदर आहे. असे दुहेरी आयुष्य काहींनी जगावे आणि कुटुंबातल्या इतरांनी त्याकडे सहानुभूती आणि क्षमाशीलतेने पाहून जगणे शिकत रहावे हा दैवदुर्विलास. पुस्तकही फार नाही,पण आवडले आहे.

खरंच प्रयोजन काय हा प्रश्न पडावा अशी परिस्थिती आहे. राघवेंद्र यांनी भीमसेन जोशी यांच्या मृत्युपत्राबाबत शंका उपस्थित करणारा दावा शिवाजीनगर कोर्टात लावला आहे. राघवेंद्र यांना प्रत्यक्ष भेटलेले तीन तरी जण मला माहीत आहेत. तिघांनाही जाणवलेली समान गोष्ट म्हणजे त्यांच्या मनात भीमसेन यांच्याबद्दल असलेली अपार कटुता. कोणासमोर आपण बोलत आहोत, ऐकणार्‍याची लायकी काय आहे याचा काडीमात्र विचार न करता ही कटुता सांडत रहाते. दुसरेपणाचं, सावत्र वागणुकीचं भांडवल करून सहानुभूती लाटण्याचा केविलवाणा प्रयत्न.

अशा वेळी "लोभस ओढ" वगैरेची टिमकी वाजवण्याला दांभिकपणा नाही तर काय म्हणणार?

भोग असतात. जो भोगतो त्याला जाळतात, बाकिच्यांना त्यात शहाणपणा वा मुर्खपणा शोधता येतो. जो भोगतो त्याला नाही. असो.
एकूण भिमसेन जोशींच्या मुलाचे आत्मचरीत्र आहे का?

पं. भिमसेन जोशींच्या मुलाचे ते आत्मचरित्र आहे. गेल्या आठवड्यातील लोकसत्तात त्यातील एक पान छापून आले होते.

त्यांची मुलाखत टाईम्समधेही आली होती. असामान्य लोकांचे पाय मातीचेच असतात हे परत एकदा जाणवले.

तात्यांच्या प्रतिक्रियेच्या प्रतीक्षेत

मोठ्या लोकांची मुलं म्हणून आयुष्य कठीण असावं. पं. रवीशंकर यांचीही किती तरी लग्नं आणि त्यातून झालेली मुलं याबद्दल बरंच काही येत असतं. ज्याचं त्याचं आयुष्य म्हणून सोडून दिलं तरी त्या पहिल्या बायकोवर आणि तिच्या मुलांवर काय परिस्थिती येत असेल याबद्दल विचार करणंही कठीण आहे. तेवढा कडवटपणा ठेवण्याचा तरी त्यांना हक्क असू दे बिचार्‍यांना!

मात्र २ लग्ने सर्रास होत असत त्या पिढीतले म्हणून नव्हे तर कर्नाटकात लग्नाचे रजिस्ट्रेशन कम्पल्सरी नाही म्हणून हे प्रकार जास्त होतात. माझ्या ऑफिसात एका कानडी कलीगने एका बायकोची मुलं जन्मतः मरतात या कारणासाठी दुसरं लग्न केलं होतं आणि तो त्या दोन्ही बायका आणि दुसर्‍या बायकोच्या मुलांबरोबर एका फ्लॅटमधे रहात होता हे प्रत्यक्ष पाहिलं आहे.

पं भीमसेन जोशी आणि राघवेन्द्र जोशी यांच्याबद्दलची या संदर्भातली ही बातमी मिळाली.
http://www.indianexpress.com/news/bhimsen-joshi-s-family-strikes-a-disco...

माझी माहिती अशी आहे की प्रथम पत्नीची हरकत नसेल तर आजही दुसरा विवाह हिडू माणसाला करता येतो. मी ज्या कंपनीत कामाला होतो त्या कंपनीत एका वॉचमनच्या दोन बायका होत्या व आमच्या बरोबर काही वेळेस त्या कंपनी बसमधे असत. त्यांची एकमेकींशी अगदी सख्या बहिणीसारखी मैत्री होती.

माझी माहिती बरोबर असेल तर दोन पत्नी असलेल्या कलावंताबद्द्ल कटूपणाने व्यक्त होण्याची काहीच कारण नाही.
पुलं देशपांडे यांच्या बद्द्ल मला व्यक्तिगत पातळीवर न आवडणारा अनुभव आला तरी त्यांच्या बद्द्लचा अपार आदर
आजही माझ्या मनांत आहे. कलावंत बर्‍याच वेळा खुज्या मनाचे असू शकतात.आपल्याला काय त्याचे आपण कलेचे
भोक्ते असावे.
ओ पी नय्यर यांच्या बद्द्ल अचाट आदर व अचाट तिरस्कार असलेली माणसे मी पाहिली आहेत. मी मात्र त्यांची मेलडी
हिचा भोक्ता आहे म्हणतात ना An artist is mortal not the art !

तिन महत्त्वाचे निसर्गनियम इथे विसरुन चालणार नाही

अ. जिथे गरजा पूर्ण होतात तिथे बॉण्ड, निष्ठा, नाती निर्माण होतात
ब. पुरुषांची स्पर्धा स्त्री करता असते, तशी स्त्रियांची स्पर्धा पुरुषाकरता असते.
क. निसर्गाला समाजाचे नियम कळत नाहीत.

भोग असतात. जो भोगतो त्याला जाळतात, बाकिच्यांना त्यात शहाणपणा वा मुर्खपणा शोधता येतो. जो भोगतो त्याला नाही.

कुठल्याही नात्याकडे पाहण्याचा आपला साचेबद्ध दृष्टीकोन असतो. आई बाबा म्हटले की ते प्रेमळच असणार, मुलांचं उज्ज्वल भवितव्य हे त्यांचं सर्वोच्च ध्येय असणार हे आपण गृहीत धरतो. नव्हे शंभरातल्या नव्व्याण्णव जणांच्या बाबतीत असतेही. परंतू एखादा दुर्दैवी जीव असा असू शकतो की त्याचे आई बाप याला अपवाद ठरतात. एखादी मुलगी इतपत दुर्दैवी असू शकते की तिची आई तिला कळायला लागल्यापासून एखादीची सवत सुद्धा चांगली वागेल. जन्मदात्री आई सावत्र आईसुद्धा करणार नाही ईतका वाईट छळ करु शकते.

त्यामुळे भोवतालचे जग आईच्या प्रेमाचे गोडवे गात असताना एखादी व्यक्ती आपल्याच वाटयाला अशी आई का यावी म्हणून खंतावत असतो. बाहेर कुणाला सांगावे तर सांगणार्‍याला जग मुर्खात काढायला तयार असते.

अशावेळी भोगणार्‍याच्या हातात "हे दु:ख कुण्या जन्माचे" म्हणत आपलीच आसवं पिण्याच्या पलीकडे दुसरा पर्याय नसतो.

बाहेर कुणाला सांगावे तर सांगणार्‍याला जग मुर्खात काढायला तयार असते.

लाईक ++

नोबेलपात्र महान मराठी साहीत्यीक ना.सी.फडके परंतु गांधी सारखच नोबेलपात्र असुनही पुरस्कारापासुन वंचित ठेवले गेलेले यांच्या पहील्या पत्नी च्या मुलीने लिहीलेले तिच्या आईची बाजु मांडणारे ही असेच एक पुस्तक आहे.
स्वतः थोर साहीत्यीक ना.सी. आपल्या आत्मचरीत्रात अत्यंत तन्मयतेने आपल्या अफेयर चे रोमॅटीक वर्णन करतात, कशा भेटी जमवल्या, कुठल्या हॉटेल मध्ये रुम बुक केल्या, इ.इ. रंगवत रंगवत पॅरेग्राफ चा शेवट साहीत्यीक वाक्याने कोटेशन ने करण्याचा नियम पाळत एक महान वाक्य लिहीतात.
मी जिवनात षौक केला पण त्याला ही शब्दरुप दिल.
वा... वा....वा.......क्या बात क्या बात क्या बात अरे नतदृष्टांनो मिठाइ खा मिठाइ काय कारखान्या मागे लागताय ?
तर वरील कोट वाचुन शेक्सपिअर लाही आपण काय भिकार टु बी ऑर नॉट टु बी सारखी कोट्स लिहिलीय याचा पशचाताप झाला असावा.
आता ना. सी. च्या षौक चा दुसरा परीणाम काय होता ते त्यांच्या पहील्या पत्नीच्या मुलीच्या पुस्तकात दिसत.
आणि दुसरे एक अजाण साहीत्यीक जी.ए.कुल़़कर्णी सुनिताबाइंना लिहीलेल्या पत्रात ना.सी.फडकेंच्या आत्मचरीत्रा विषयी बोलतांना आश्चर्य व्यक्त करतात की कसा हा माणुस इतक्या तीन चारशे पानांच्या आत्मचरीत्रात स्वतःच्या पहील्या पत्नीविषयी जिच्या वरोबर आयुष्याची इतकी वर्षे व्यतीत केली जिच्यापासुन मुल ही झालीत तिच्याविषयी कीती ओळी लिहीतो सबंध पुस्तकांत चार पाच ओळीच . त्यातही मि तिला इतके पैसे दिले अशी मदत केली वगैरे इतक्च लिहीतो . जि.ए. कुलकर्णी आश्चर्य व्यकत करतात की जरी संबध आता राहीले नसले तरी ,,,, आता जी.ए. ना पण वरील महत्वाचा सल्ला वर गेल्यावर देतो
मिठाइ खा जी.ए.साहेब मिठाइ आला असेल ज्याच्या प्राक्तनात मिठाचा खडा तो बघुन घेइल त्याच त्याच. किंचाळेल नाही तर स्वस्थ बसेल आणि जास्त कींचाळुन कान खराब करु लागला तर त्याला आपण शिकवु की बाबा रे अस सहानुभुती मागत फिरण ही चांगल्या माणसाची लक्षण नाही हो.