सेव्ह द बेबी गर्ल... आणि, सायलेंट ऑब्झर्वर!!

चांगला उपक्रम.

चांगला उपक्रम असे मला तरी म्हणवत नाही. ह्या 'सायलेंट ऑब्झर्व्हर' ची गरजच काय असे वाटेल तो सुदिन! बाकी ह्या विषयावर माझी शाही चिडचिड होते, त्यामुळे जास्त बोलत नाही.

परवाच सकाळ मधे बातमी होती - भारतात दररोज १६०० (स्त्री) भृणहत्या होतात.

ह्या 'सायलेंट ऑब्झर्व्हर' ची गरजच काय असे वाटेल तो सुदिन!

हे एकदम मान्य. मानसिकतेमधे बदल हाच योग्य उपाय आहे.

- पांथस्थ
माझी (शिळी) अनुदिनी: रानातला प्रकाश...
मी काढलेली छायाचित्रे - फ्लिकर

'सेव्ह द बेबी गर्ल' ऐकून होतो.
सायलेंट ऑब्जर्व्हर ची नवी माहिती कळली. स्तुत्य उपक्रम आहे.

जिल्ह्यातील सर्व सोनोग्राफी केंद्रांना स्वतंत्र युजर नेम व पासवर्ड देण्यात आला आहे. सोनोग्राफी करण्यासाठी येणार्‍या प्रत्येक रुग्णाची माहिती दररोज वेबसाईटवर अपलोड करण्याची सक्ती सोनोग्राफी केंद्रांना करण्यात आली.

हे खरोखरच नियमाने केले जाते का? ह्यातूनही पळवाट शोधणारे असतीलच ना?

:(

उपयोगी उपक्रम =D>
हा उपक्रम संपुर्ण देशातच राबवला गेला पाहीजे काटेकोरपणे.

साधेच सोपे तंत्रज्ञान वापरून बनवलेला हा सायलेंट ऑब्जरव्हर
उत्तम उपाय आहे. निदान कोणी नजर ठेवून आहे या जाणीवेने स्त्री-भ्रूण हत्येचे प्रकार कमी होतील.

पण 'एनिमी ऑफ द स्टेट' मध्ये विल स्मिथ म्हणतो त्याप्रमाणे - "Well, who is going to monitor the monitors of the monitors?"-हा प्रश्न उरतोच!

चांगला उपक्रम. पण या नको असताना जन्माला येणार्‍या मुली नंतर आबाळ करुन मारणार नाहित कशावरुन?

सायलेन्ट ऑब्जर्व्हरविषयी मध्यंतरी वृत्तपत्रात बातमी वाचली होती (बहुतेक सकाळमध्ये!) आणि वाचून जरा बरे वाटले होते.

त्यानंतर सोनोग्राफी क्लिनिक्स मधील गर्भलिंग चाचणी न घेताही गर्भलिंग निदान करण्याची व ते निदान त्या मात्यापित्यांना सांकेतिक पध्दतीने कळविण्याची डॉक्टरांची रीतही कळली आणि मग हे सर्व कोठवर चालणार हा विचारही आला....

ती पध्दत अशी : जर गर्भ मुलाचा असेल तर एका रंगाची शाई डॉक्टर आपली सही करायला रिपोर्ट वर वापरतात आणि गर्भ मुलीचा असेल तर दुसर्‍या रंगाची शाई. निदान करणार्‍याला व करवून घेणार्‍याला दोघांनाही त्या शाईचे संकेतार्थ माहीत असतात. आणि ही प्रॅक्टीस सर्रास चालते! :(

अरुंधती

http://iravatik.blogspot.com/

कोणा खाजगी संस्थेने किंवा एन्जीओने करण्यापेक्षा प्रशासन ह्यामागे उभे आहे ही गोष्ट मला जास्त मोलाची वाटते.
एका महत्त्वाच्या सामाजिक प्रश्नाबद्दल लेख लिहिल्याबद्दल दिनेश५७ यांचे आभार!

वरती 'लोकांच्या अधिकारावर अतिक्रमण' असा काही मुद्दा चर्चेत आला आहे. ज्यावेळी स्त्रीभ्रूणहत्त्येसारखा गंभीर विषय ऐरणीवर येतो त्यावेळी व्यक्तिस्वातंत्र्य्/लोकांचे अधिकार ह्याला एका मर्यादेतूनच बघणे भाग पडते. तुम्ही महत्त्व कशाला देणार आहात? तुम्हाला नक्की कोणता प्रश्न सोडवायचा आहे हे कळीचे ठरते.
थोडाफार संकोच व्यक्तिस्वातंत्र्याचा जरुर होईल. परंतु व्यापक जनमानसाच्या बदलाबरोबर आणि भ्रूणहत्त्येच्या प्रश्नाच्या सोडवणुकीबरोबर त्याची तुलना करुन कोणते पारडे जास्त जड हे ठरवणे तितके अवघड नसावे.

हे प्रकार फक्त अशिक्षितच करतात असे नाहीसुशिक्षित लोकांमधे ह्या लिंगनिदानाचे प्रमाण भरपूर आहे. माझा स्वतःचा मावसभाऊ हा अल्ट्रासोनॉलॉजिस्ट आहे त्याने मला सांगितले की लोक विचारतात पण मी नकार देतो. बाळाचे लिंग सांगत नाही. सुशिक्षितांमध्येही हे प्रमाण भरपूर आहे.
------------------------
एक थोडे वेगळे पण समांतर उदाहरण -
मी जिथे राहतो त्या मॅसॅच्यूसेट्स भागात रेडिओवर परवा एक चर्चा ऐकली. लहान मुलांच्या व्यक्तिस्वातंत्र्यावर त्यांच्या पालकांनी किती बंधने घालावीत ह्याबद्दल ती होती. चर्चेत अनेक पैलू असे आले की ज्यात अविचाराने वागल्याने मुलांना नीट वळण लागलेले नाही आणि मानसोपचारांची गरज पडली आहे तसेच अति धाकानेही दुसरे टोक गाठले जाऊन पुन्हा मानसोपचारांची गरज पडली आहे. तेव्हा पूर्ण स्वातंत्र्य आणि पूर्ण संकोच ह्याच्या मधे कुठेतरी स्थिती असायला हवी असे मत बनले. मुले ही स्वतंत्र व्यक्ती असली तरी त्या स्वातंत्र्याचा नक्की अर्थ आणि जबाबदारी ओळखण्याची परिपक्वता त्यांच्यात अजून आलेली नसते त्यामुळे पालकांचा थोडा धाक, थोडी समजावणूक, थोडे प्रेम अशा मिश्रणातून त्यांना सज्ञानतेपर्यंत नेणे गरजेचे ठरते. अन्यथा व्यक्तिस्वातंत्र्य म्हणून त्यांना काहीही करु देणे किंवा त्यांना काहीच समजत नाही अशा भावनेतून अतिरेकी बंधने लादणे हे अंतिमतः त्यांच्या आणि पर्यायाने संबंधित सगळ्यांच्या वैयक्तिक आणी सामाजिक प्रश्नांचे मूळ होऊन बसते.

चतुरंग

उत्तम उपक्रम... =D> =D> =D> =D> =D> =D> =D> =D>
मानसिकताच बदलली पाहिजे त्याशिवाय नुसतेच कायदे करून कितपत फायदा होणार? करणारे त्यातही पळवाटा शोधणार.
आणि नुसतेच मुलगे जन्माला घालून त्यांच्या लग्नाच्या वेळेस काय? मुलगी नको का? नाहीतर परत समलिंगी संबंध असणारे मुलगे होतात म्हणून मुलगे मारायची
प्रथा चालू व्हायची...हे नाहीतर ते ...कायम चालूच...

आईलाच सर्वाधिकार हवेत बाळाला जन्माला घालायचं कि नाही ते ठरवायचे...

आणि सुशिक्षित घरांमध्ये मुलींची (बहुतेक वेळी) तुलनेने अधिक काळजी घेतली जाते.

***********************************************************
http://shilpasview.blogspot.com/

काही वर्षांपुर्वी शिरुर च्या मतिमंद मुलींच्या शाळेत /वसतिगृहात गर्भपाताचा विषय चर्चेला मिडियाने भरपुर प्रसिद्धी दिली होती. त्यावेळी अशाच चर्चा झडल्या होत्या. मातृत्व हा स्त्रीचा हक्क आहे. मतिमंद मुलगी असली तरी तिला तो हक्क आहे इथपर्यंत चर्चा झाल्या होत्या. अशा मुलींच्या पालकांना या चर्चा असह्य झाल्या होत्या. एकतर अब्रु चव्हाट्यावर आल्याचे दु:ख. त्यातुन गर्भपातास कायदेशीर परवानगी आहे कि नाही हा वाद.
लिंगनिश्चितीत स्त्री लिंग निश्चित झाल्यावर गर्भाच्या प्रकृतीचे काहीतरी कारण काढुन डॊक्टरशी संगनमत करुन गर्भ पाडण्याचे प्रमाण सुशिक्षितांमधेही कमी नाही. यांना मुलगाच हवा ना वंशाचा दिवा. नंतर घालतोय लाथा मोठा झाल्यावर.
प्रकाश घाटपांडे
आमच्या जालनिशीत जरुर डोकवा.

साध्या सुशिक्षितांचं जाऊद्या मला तर काही अशी डॉक्टर मंडळी माहिती आहेत की जी मुलगा मुलगी यात भेदभाव करतात. तसेच स्वतःची(डॉक्टर स्त्री असेल तर)/स्वतःच्या पत्नीची गर्भलिंग चाचणी करुन स्त्रीभ्रूण हत्या करतात, तसेच खात्रीने मुलगा होण्यासाठी सर्व पॅथींचे डॉक्टर सरसावलेले असतातच. या लोकांचेच समुपदेशन प्रथम घ्यावे मग इतर सुशिक्षितांचे.

सुशिक्षितांमधे 'शहाणपण' असेलच असे म्हणता येणार नाही.
अनेक उच्च्शिक्षित घरांमध्ये 'मुलगाच हवा' आणी 'बाईची खरी जागा स्वैपाकघर'...वगरै प्रकार दिस्तात.
उलट आदिवासींमध्ये, मुलगी झाली तरी आनंदच असतो! ( माझ्या माहितीप्रमाणे)

मुलीचे 'शील'रक्षण आणी हुंडा या २ महत्त्वाच्या प्रश्नांमूळे 'मुलगी नको' अशी परिस्थिती येते, त्यावर उपाय करणे आवश्यक आहे.

मला वाटते, खरा प्रगत समाज म्हणजे ज्यात एखाद्या 'व्यक्ती'ला, फक्त महिन्याचे ४ दिवसच आठवेल, की 'मी स्त्री आहे', एरवी फरक पडणार नाही!
============
माउ

अदिती, घासकडवी, चतुरंग यांच्याशी सहमत.
टोना, पंगाशी असहमत. :)

इंग्रजांच्या काळात सती जाण्यावर बंदी घालण्यात आली. तिथेही असा तर्क करता आला असता की 'स्त्रीयांना हा निर्णय घेण्याचे स्वातंत्र्य हवे आणि या कायद्यामुळे त्यांच्या व्यक्तिस्वातंत्र्याचा संकोच होतो आहे' वगैरे वगैरे.. (सुदैवाने) तेव्हा अशी बुलंद आणि प्रगल्भ लोकशाही नव्हती, त्यामुळे फार कटकट न होता एक अनिष्ट प्रथा कायद्याच्या माध्यमातून हद्दपार झाली.

प्रत्येक प्रश्नाला दुसरी बाजू असायलाच हवी, हा दुराग्रह कशाला?

नमस्कार मन्डळिहो,

इतके दिवस गुल्दस्त्यात होतो त्याच कारण हेच होत॑.
"सेव्ह द बेबी गर्ल... आणि, सायलेंट ऑब्झर्वर!! "

ही जी काहि चर्चा तुम्ही करताय, ती होण्याच॑ श्रेय माझ्या मास्तरला आहे. कारण ह्या कल्पनेचा जनक तो आहे.आणि हे सगळ॑ अस्तित्वात आणण्याच॑ श्रेय काही प्रमाणात कोल्हापूर च्या जिल्हधिकारर्‍या॑ना आहे. मी देखील ह्याच्यावर काम केलेल॑ आहे आणि तुमची ही चर्चा वाचून बर॑ही वाटल॑.

तुम्हाला या सगळ्या उपक्रमाबद्दल काही श॑का असतील तर मला विचारायला हरकत नाही. मी यथाशक्ती त्या॑च॑ निरसन करण्याचा प्रयत्न करीन.

आपलाच विश्वासू
छत्रपति.

योगायोगाने आजच मी लोकप्रभाच्या वेबसाईटवर डॉ. सतीश पत्कींवरचा हा छान लेख वाचला.
---------------------------
माझा ब्लॉगः
http://atakmatak.blogspot.com