मिसळाख्यान

जय जय मिसळपावा । तूझी किर्ती अमर्यादा ।
गुणानुक्रम तुझे वर्णीता । विद्वज्जनही थकती ।। १ ।।
टोपीकरांचा* प्रभाव पडूनी । कैसे कैसे जन वर्तती ।
चिंताक्रांतले थोर ज्ञानी । अंतराळी सभेसी ।। २ ।।
इतालियन चायनीज भक्षती । नटमोग-या मालिका बघती ।
आणिक मिरवती फ्याशनी । तयांसी शहाणे करावे ।। ३ ।।
मजसी तेथ पाचारण करोनी । मिसळीचे गुण वर्णुनी ।
वेवस्थित काव्य रचोनी । मिसळपावी प्रकाशना सांगितले ।। ४ ।।
त्यांची आज्ञा शिरोधर । मी तो केवळ आज्ञाकार ।
कवितेचा गंधही ना ठाव । परि प्रयत्न करीतो ।। ५ ।।
अहो ही मिसळ अलौकिक । तेणे साधली ओवी मज ।
आणि श्रोते आपण विद्वान । म्हणूनी धारिष्ट्य करीतो ।। ६ ।।
अंतःकरण करावे कुशाग्र । धरावे मिसळीचे संधान ।
सेवावे आनंदात अमर्याद । मिसळाख्यान हे ।। ७ ।।
कथा आहे फार जुनी । म्हणा युगायुगांतरांची ।
आटपाट नगरी राज्य करी । त्रैलोक्याचा स्वामी ।। ८ ।।
रोज पंचपक्वांनांचे सेवन होते । शब्द झेलण्या सेवकांचे ताफे ।
पंचक्रोशीतील सर्व सुखे । हात जोडूनी होती ।। ९ ।।
परी त्या आनंदी कणभर न्यून होते । सदा गूढ खेद बोचत असे ।
काय करावे या मनाचे असे वाटे । राजा चिंतातूर जाहला ।। १० ।।
हळू हळू अन्नावरची वासना उडे । प्रकृती दिवसमासी क्षीण होतसे ।
राणी प्रधान प्रजाजन घाबरले । काय जाहले हो नृपतीसी ? ।। ११ ।।
देशोदेशींचे दूत आले । नानाविध डाग्तर वैद्य जाहले ।
औषध प्रार्थनांचा पाऊस पडलासे । परि गुण येई ना ।। १२ ।।
अखेर राजाने दवंडी पिटविली । जो दूर करेल खेदासी ।
उचीत सन्मान देऊनी तयासी । राजदरबारी घेईल ।। १३ ।।
सुवर्णाचे सहस्त्रविध होन । पांच नगरांची जहागीर ।
आणि मंत्र्यांसमवे बसायचा मान । देऊ करी ।। १४ ।।
ऐकोनी हे वर्तमान । चर्चा करीती समस्त जन ।
शल्य लाडक्या सम्राटाचे । कोण दूर करील ।। १५ ।।
वसुंधरेवर गडबड उडाली । आटपाट नगरी रिघ लागली ।
तांत्रिक, कुडमुड्या आणि वैदूंची । समालोचकही होते ।। १६ ।।
फेकतक, जीजीरे आणि कट्यार टिव्ही । बेसमय तसेच कार्टुनाग्रणी ।
गिधाडवाहने घेऊन वाहिनीकर निघाले । चला काही काम मिळाले ।। १७ ।।
अशाप्रकारे मिसळाख्यानाचे । प्रथम अध्यायाचे पान पहिले ।
येथेच समाप्त जाहले । आता भेटू विरामानंतरी ।। १८ ।।

टोपीकर = इंग्रज