तृप्ती

(कवितेत टाकू की कथेत कळले नाही तर कवितेतच टाकून मोकळा होतो...)

काम्पिल्य नगरात राहणारा
गरीब, पापभीरु,
ईश्वर साधनेत रमलेला..
स्टिरिओटाईप्ड एक 'क्ष',
दंडकारण्यात राहणाऱ्या
काळ्याकभिन्न, राकट, हिंस्र..
स्टिरिओटाईप्ड एका 'य' ला
पम्पा सरोवराकाठी भेटला.
य ने सरोवरात भाले मारून मासे पकडले.
क्ष ने वनातून कंदमुळे, फळे गोळा केली.
य ने सरोवरातून पाणी शेंदले.
क्ष ने त्याच सरोवरातून पाणी शेंदले.
(हे मात्र कुणीच कुठेच नाही लिहीले.)
य ने आपली वेगळी चूल मांडली.
क्ष ने आपली वेगळी चूल मांडली.
दोघांनी आपापल्या संस्कृतीप्रमाणे
स्वयंपाक रांधला.
तोवर दोघे गप्पा मारत बसले.
क्ष ने य ला विचित्र भाषेत काहीतरी
लयबद्ध म्हणून दाखवले.
य सॉलिड इम्प्रेस झाला.
य ने क्ष ला जंगलातल्या प्राण्यांची गुपिते सांगितली.
क्ष सॉलिड इम्प्रेस झाला.
आता दोघांनी पत्रावळी आणि द्रोण बनवले.
जेवणाला सुरुवात करणार होते दोघेही.
क्ष परत विचित्र भाषेत काहीतरी पुटपुटला
आणि एक घास बाहेर काढून ठेवला.
य ने गळ्यातून आवाज काढला.
एक रानमांजर आली,
तिला माशाचा एक तुकडा त्याने फेकला.
तेवढ्यात एक टोळी तिथे आली.
क्षने पुढे जाऊन त्यांचे स्वागत केले.
विचित्र भाषेत त्यांनी क्ष शी संवाद साधला.
क्ष ने य ला सांगितले की,
ही मंडळी नैमिषारण्यातली आहेत.
अरण्य शब्द ऐकताच य खुलला.
त्याने त्या टोळीच्या प्रमुखाला विचारले..
नैमिषारण्यातली प्राण्यांविषयी, पक्ष्यांविषयी,
तिथे राहणाऱ्या लोकांविषयी.
टोळीप्रमुख म्हणाला, " भूक लागली आहे,
43 काही मिळेल का?
दमलो आम्ही प्रवासाने."

य ने आपली पत्रावळी पुढे केली.
क्ष ने आपली पत्रावळी पुढे केली
टोळी बसली क्ष च्या पत्रावळीपाशी.
ते पहिला घास घेणार तेवढ्यात..
एक तेजःपुंज, रागाने लालबुंद चेहऱ्याचा
एक म्हातारा तिथे आला.
सगळ्यांनी त्याला लोटांगण घातले,
म्हणून य ने ही लोटांगण घातले.
तो म्हातारा गरजला, "खायला द्या!"
क्ष ची थाळी लगेच पुढे सरकली.
तो परत गरजला,
"तुम्ही पण सोबतच जेवा, नाहीतर मी देईन एक शाप! "
आता आली पंचाईत!
तेवढ्यात य ने आपली थाळी पुढे केली.
नैमिषारण्यातली टोळी आणि
काम्पिल्य नगरातील क्ष
दोघांनीही घाबरत घाबरत
य च्या थाळीतील पहिला घास उचलला
आणि गळ्याखाली कसाबसा ढकलला.
.
.
.
अजूनही पम्पा सरोवर परिसरात ऐकू येतात
युगानुुयुगांच्या तृप्तीच्या ढेकरा!

-- स्वामी संकेतानंद