रात्र जागूनी झोपीजाण्याचे दिन आले

ही कविता अनुवादीत असून मुळ कवी--सूरज
www.shrikrishnasamant.wordpress.com
श्रीकृष्ण सामंत
"कृष्ण उवाच"
shrikrishnas@gmail.com

माझा अनुवाद आपल्याला आवडला हे वाचून आनंद झाला.
डॉ.दिलीपजी म्हणतात,
"पण आम्हाला आपला अनुवादच अधिक आवडला. "
ऋषिकेशजी,
आपण सहमत आहां.आणि
मदनबाणजी,
आपल्याला ही त्यातला काही भाग आवडला.
खरं सांगू का,
कवी मंगेश पाडगांवकर म्हणतात,
"एक गोष्ट पक्की असते
तिन्ही काळ नक्की असते
तुमचं न माझं मन जुळतं
त्या क्षणी दोघानाही गाणं कळतं"
आणि हे इतकं सत्य आहे की खर्‍या चिकीत्सकाला आपलं मत दिल्याशिवाय राहवत नाही.
आता मला एक सागा,
१ मूळ रचनांचा उल्लेख केल्यावर अनुवादित रचनेचा charm कमी होईल असं आपल्याला नाही का वाटत?
२ काही प्रसिद्ध रचनेची आठवण,अनुवादित रचना वाचताना कळत नकळत होत राहीली तर मजा नाही का येणार?

उदा.
"हा चंद्रमुखी चेहरा
केसाचा रंग सुनेहरा
हे नीळसर नीळसर डोळे
हे लक्षण असे वेगळे
तारिफ करू का त्याची
कलाकृती ही ज्याची"

ही माझी अनुवादित रचना आपण वाचून पहावी.हे कोणते मूळ गाणे आहे हे आपले आपल्याला समजल्यावर (हुडकून काढल्यावर) नक्कीच आनंद होईल असं मला वाटतं.
"काश्मीर की कली"ह्या चित्रपटातलं गाणं

"तारीफ करूं का उसकी,
जिसने तुम्हे बनाया"
हे उदाहरण म्हणून देतो.

"ये चांदसा मुखडा तेरा
ये जुल्फोका रंग सुनहरा
ये नीली नीली आंखें …..वगैर,वगैरे.

काही गाणी तितकी प्रसिद्ध नसतात त्यामुळे मूळ रचना देवून वाचकाचा (अनुवादित) कविता वाचतानाचा आनंद फिका पडतो असं मला वाटतं.

"यादे माझी आहेत तुझ्याजवळी
श्रावणमासी ओलेते दिवस मात्र
अन माझ्या कोऱ्या कागदावरची
लिपटलेली ती काळोखी रात्र
जा विसरून ती यादे या क्षणी
अन परतव माझ्या त्या आठवणी"

हा एका प्रसिद्ध गाण्याचा अनुवाद "परतव माझ्या आठवणी" असे शिर्षक असलेली माझी कविता वाचून आपण मूळ गाणं अवश्य (हुडकून) शोधून काढा आपल्याला आनंद होईल असं मला वाटतं.आशा भोसले हे गाणं गातात आणि संगीत रचना R.D.Burman याची आहे.एव्हडीच hint देतो.

"बुगडी माझी सांडली गं
जाता सातारला"

हे गाणं कवी माडगुळकर यानी त्याचा अनुवाद

"झुमका गीरा रे
बरेलीके बाझार मे"

ह्या गाण्यावरून केला हे मला अलिकडेच कवियत्री शांता शेळके यांच्या तोंडून "नक्षत्राचे देणे"ह्या कार्यक्रमात ऐकायला मिळालं.आणि माझ्या मनात जरा खटकलं.कदाचित माझं चुकत असेल. अर्थात अनुवाद म्हणजे word to word copy नसते हे आपल्याला माहित आहे ह्याची मला नक्कीच खात्री आहे.

आपली चिकीत्सा वाखाणनीय आहे असं मला वाटतं.
आपल्या सर्वांचे फिरून एकदा आभार.

www.shrikrishnasamant.wordpress.com
श्रीकृष्ण सामंत
"कृष्ण उवाच"
shrikrishnas@gmail.com