वृद्ध माता-पित्याची जबाबदारी

या कायद्याचा आधार घेण्यापर्यंत गोष्ट किती विकोपाला गेलेली असेल? पाश्चात्य संस्क्रुतीचे अनुकरण करताना आज आपणही उद्याच्या पिढी समोर काय आदर्श ठेवित आहोत याचा सारासार विचार व्हावयास हवा.

मधे एकदा खूपच अस्वस्थ करणारी बातमी वाचल्याचे आठवते: त्या बातमी प्रमाणे, एका वृद्ध महीलेस कँन्सर होता. हॉस्पिटलमधे उपचार वगैरे चालू असताना, शुद्ध हरपवून का हरपली म्हणून तेथील कर्मचार्‍याच्या मदतीने तीला तीच्या मुलाने आणि मुलीने(अर्थातच प्रौढ असलेल्या), सरळ मृत म्हणून जाहीर करून घेतले आणि अंत्यविधीस स्मशानात आणले. सुदैवाने अथवा दुर्दैवाने त्या महीलेस चितेवर जाग आली आणि तेंव्हा तेथील डोंबाच्या हा सर्व प्रकार लक्षात आला म्हणून ती वाचली. ती वाचली हे जरी तीचे सुदैव मानले तरी त्यानंतरच्या पोटच्या पोरांनी दिलेल्या यातना मिळणे हे दुर्दैव वाटते.

बाकी, सुस्थितीत असुनही, स्वतःच्या आईकडे पूर्ण दुर्लक्ष करणारे महाभाग पण पाहीलेत आणि स्वतःचे आई-वडील गेलेत, बाकी वडील व्यक्ती पण गेलेल्या असल्याने, स्वतःच्या नव्वदीच्या घरातील आजीची पण मनापासून काळजी घेणारे नातू-नातसून पण पाहीलेत. म्हणून वाटते कायद्याने नक्की काय होईल ते माहीत नाही, कारण जे काळजी घेतात त्यांना कायद्याची गरजच नाही आणि ज्यांना पडलेले नाही ते पळवाटा शोधणार ही कुठल्याही कायद्याप्रमाणे येथेही वस्तुस्थितीच आहे.

फार वर्षांपूर्वी वाचलेली एक गोष्ट.

म्हातारा, त्याचा मुलगा, त्याची सून व नातु असे चौघे रहात असतात. हळुहळु म्हातार्‍याचे ओझे होऊ लागते. एक दिवस काहीतरी वाजते, म्हातारा संतापुन काही बाही बोलतो. बायको नवर्‍याला बजावते की यांना आत्ताच्या आत्ता बाहेर काढा नाहीतर मी तरी जाते. अखेर मुलगा वडिलांना जायला सांगतो. म्हातारा घर सोडुन जायला निघतो. जाताना म्हातारा पांघराला एखादी घोंगडी मागतो, बाहेर रस्त्यावर रहायचे तर पांघरुण तरी असावे! म्हातार्‍याचा मुलगा आपल्या मुलाला म्हणजे नातवाला आतुन घोंगडी आणायला सांगतो. नातु अर्धी फाडलेली घोंगडी घऊन बाहेर येतो. म्हातारा कपाळाला हात लावतो - डोळ्यात पाणी आणुन विचारतो की एक घोंगडी देखिल नाही मिळणार? मुलगा नातवाला जाब विचारतो.

नातु सांगतो, "बाबा, मी मोठा होइन तेव्हा तुम्हाला घराबाहेर काढीन ना त्यावेळेला तुम्हाला घोंगडी लागेल म्हणुन अर्धी फाडुन ठेवुन दिली आहे.

यात फक्त मुलालाच दोषी धरण्यात आलेय का?
मुलीने आईवडीलांचा सांभाळ केला पाहिजे हे बंधन नाही का?
की तिला तिच्या सासरच्या परवानगीशिवाय आईवडीलांची काळजी पण घेण्याचा हक्क नाही?
- नी
http://saaneedhapa.googlepages.com/home

या साठी पण सासरच्या लोंकाची परवानगी लागते ना ग राणी ...
नवरा समजुत दार असला तर ठीक नाहीतर ...
शोहर की मां , मां होती है ,
बिवी के मां - बांप बेटी के घर का पानी नही पिते
या ला ईज्जत म्हणतात म्हणे :-(
नवरा असो कि बायको असो आई वडील दोघांनाही असतात ना ??
~ वाहीदा

=))
मस्त धागा ... आता पब्लिक भितीपोटी आईबाबांना संभाळेल .. झालं कल्याण

"वृद्ध माता-पित्याची जबाबदारी टाळणाऱ्याला

मुळात अशीही लोकं असतात याचा संताप येतो...!

आपला,
(मातृभक्त) तात्या.

बाप वारला बिचारा..!

तुमचा मुद्दा बरोबर आहे. कायद्याप्रमाणे मुलीनेसूद्धा आईवडीलांचा सांभाळ केला पाहिजे हे बंधन आहे. बंधनापेक्शा कायदा इथे मुलगा व मुलगी यांचे हक्क व जबाबदार्या समान मानतो. पण सध्याच्या परीस्थीतीत जरी ती स्वता कमवत असेल तरीही तिला तिच्या आईवडीलांची काळजी घेण्यासाठी सासरच्या लोकांची परवानगी लागते, हे एक दुर्दैवच आहे.

आता पब्लिक भितीपोटी आईबाबांना संभाळेल ..

आशा संभाळण्या ला काय अर्थ आहे?

छळ जास्त होईल त्यात.

ब द ला !

येथेच मानेसर मध्ये.. एका सधन कुटंबात घडेलेली सत्य परिस्थीती.

एकुलता एक मुलगा... घरात गडगंज संपत्ती... १५-२० एकड जमीन त्यांचा बाजार भाव काही करोडांमध्ये होता.
मुलाचे लग्न एकदम धुमधडक्यात केले... त्या मुलाची आइ लग्नानंतर काही महिन्यातच गेली... व सुनेला तीचा सासरा घरात अडगळ वाटू लागला
येता जाता बोलत असे.. शिव्या देत असे.... एकदा ती रागात बोलता बोलता बोलली... म्हातारी गेली .. हा म्हातारा का माझ्या उरावर बसला आहे असे.

झाले... त्यांने काही केलं नाही... जे मृत्युपत्र तयार केलं होतं... ते त्या सुनेच्या समोरच चुलीत घातले व सरळ गावच्या सरपंचाकडे गेला व म्हणाला पंचायत बसवा उद्याच्या उद्याच.

भर पंचायत मध्ये त्यांने आपली १२० करोड ची संपत्ती फक्त १ करोड ला विकली .. लिलाव करुन... ७५ लाख रुपये गावाच्या शाळेसाठी व मंदिरासाठी दिले व पंचविस लाख घेऊन गाव सोडून निघून गेला... व हरिद्वार मध्ये जाऊन राहिला मस्त पैकी.

मुलगा व सुन आता भाजी विकतात रस्त्यावर... पण गावातील कोणीच त्याच्याकडून काही घेत नाही... जो बाहेरुन आलेला कर्मचारी वर्ग आहे तोच त्यांच्या कडुन घेतो व त्यांचे पोट चालते ;)

माझ्या मित्राचे वडिल नेहमी म्हणतात मला.. हे खाली वाक्य.

पुत सुपुत तो काहे जोडे धन !
पुत कुपुत तो काहे जोडे धन !

वरील राजेंनी सांगितलेली गोष्ट वाचून खालील (ही मात्र नक्की) गोष्ट आठवली... थोडे विषयाशी संबंधीत थोडा विरंगुळा/अवांतरः

एका घरात एक म्हातारी स्त्री तशी टुणटुणीत पण तशी बिछान्यावर बसून असलेली असते. पंचेंद्रीये चालत असली तरी ती पुर्वीइतकी चालत नव्हती... तर अशा या म्हातारीच्या नातीचे लग्न ठरते. सगळ्यांना आनंद होतो. म्हातारीलापण आनंद होतो. जाता येता लग्नाच्या गडबडीत बसल्या बसल्या उत्साहाने किमानपक्षी गप्पा मारत काही सल्ले देत सहभागी होण्याचा ती प्रयत्न करत असते. पण आता स्वतःच्या मुलाला, सुनेला, नातवंडांना आणि इतर नातेवाईकांना तिच्याकडे लक्ष देण्यास वेळ नसतो.

त्यात कोणी बाहेरून आले अथवा फोनवरून तीची चौकशी करू लागले की घरच्यांचा एक नेहमीचा वाक्प्रयोग झाला होता, "चचेना (मरेना) का म्हातारी!" म्हातारी हे वाक्य कान पाडून ऐकायची. जेंव्हा ते जरा अतीच होत आहे असे वाटले तेंव्हा तीने आपल्या (साठीच्या घरातील) मुलाला बोलावले आणि साळसूदपणाचा आव आणत विचारले की बाबा 'चचेना का म्हातारी म्हणजे" काय? तीला वाटले मुलाला चूक समजेल. पण त्याने उलट पांघरूण घालायच्या नादात सांगितले, "अग आई, चचेना का म्हणजे म्हातारीस म्हणजे तुला उदंड आणि सुदृढ आयुष्य लाभू देत!"

डोळे मिचकावत म्हातारी म्हणाली, "असं व्हयं त्याचा अर्थ! अरे मग पहील्यांदा माझा होणारा नातजावई चचूंदेत, मग माझी नात चचुंदेत, मग माझी इतर नातवंड, सुना, जावई, लेकी, तुझ्यासकट माझी मुलं, सर्वजण चचुंदेत! माझं काय रे बाबा म्हातारीचे, चचले तर चचीन नाही तर ताकभात खाउन बचीन!" ;)

पुर्वग्रहांच्या झापडापलिकडे हा अनुभव आक्टोबर २००८ मधील विलास पाटील यांचा लेख वाचा. वृद्धाश्रमावर एक वेगळाच लेख आहे. आन लिंक वरचा मजकुर जपुन ठेवा. या लिंकवरील पाने बदलतात.
प्रकाश घाटपांडे

अभिषेक बच्चन आणि इतर काही चांगले कलाकार यांचा एक जास्त न चाललेला चित्रपट काही वर्षांपुर्वी असाच "चुकून" पाहीला. तो वृद्धाश्रम आणि त्या जागेवर डोळा असलेल्या बिल्डरवर होता. नाव आठवत नाही तसेच चित्रपट पण जास्त आठवत नाही, मात्र त्यात शेवटी गांधीजींचे सांगितलेले वाक्य (किमान त्यांच्या नावाने सांगितलेले वाक्य कारण त्यावेळेस वृद्धाश्रम होते का?) चांगले लक्षात राहीले:

गांधीजींना एकदा वृद्धाश्रमाच्या उद्घाटनास बोलावले होते. त्याला उत्तर देताना गांधीजी म्हणाले होते की मी याच्या उद्घाटनास येऊ शकत नाही पण उद्या ते जेंव्हा बंद करायची वेळ येईल तेंव्हा मात्र दरवाजे बंद करायला जरूर येईन!

आपल्या समाजात मुलाकडे म्हातारपणाची काठी म्हणुन बघतात तर मुलीला परक्याचं धन म्हणुन.पालक मुलामध्ये 'गुंतवणुक' करतात,का तर हा आपल्याला म्हातारपणी सांभाळेल.आयुष्यभर त्याला दाखवायचं की बघ्,आम्ही तुझ्यासाठी किती कष्ट करतो.मुलाकडे एक व्यक्ति म्हणुन कधि बघायचच नाही,जणु काही मुलगा ही एक 'मुल्यवान वस्तु' आहे जी आपल्या म्हातारपणाची सोय आहे.त्यालापण त्याचं एक आयुष्य स्वतंत्ररित्या जगायचं असतं.मग ज्यावेळेस तो स्वतःचा संसार सुरु करतो,तेंव्हा सुरु होतो वाद.मुलासाठी आपण आयुष्यभर खस्ता खाल्ल्या आणि तो बघा कसा बायकोच्या पुढे पुढे करतोय!स्त्रीभ्रुणहत्येचं हे एक फार मोठं कारण आहे.आपल्या आइ बापांचा सांभाळ करावा हे मुलाला आतुनच वाटलं पाहीजे,कायद्याचा उपयोग नाही.आज खरी गरज कसली असेल तर ती जबाबदार पालकत्वाच्या कायद्याची.

ज्या मुलांना आई-बाबांची किंमतच नाही त्यांना कायद्याच्या कचाट्यात अडकून बळजबरी करण्यात काहीच अर्थ नाही. कायद्याचा आधार घेऊन मुलाजवळ राहणे हे कोणत्याही आई-बाबांना रूचणार नाही. उतरत्या वयात मुलाचा आधार हवा असणारे वृध्द आहेत त्याचप्रमाणे आई-बाबांच्या मायेची खरी गरज असणारी मुलेही या जगात आहेत. रक्ताचेच नाते खरे असते असे नाही. त्यामुळे मुलाचा आधार हवा असणा-या वृध्दांना आणि आई-बाबांच्या मायेचा ओलावा हवा असणा-या तरूणांना एकत्र आणण्याचा प्रयत्न झाल्यास असा कायदा करण्याचीही गरज भासणार नाही.