परबची अजब कहाणी---४

( भाग---१ https://www.misalpav.com/node/52354)
( भाग---२ https://www.misalpav.com/node/52356)
(भाग—३ https://www.misalpav.com/node/52365)

फनजॉब बँकेच्या खारमहाल शाखेत मी कार्जाच्या निमित्ताने गेलो होतो. तिथे हा गजानन सदावर्ते नावाचा मच्छर मॅनेजर होता.
“साहेब, मला पैशाची गरज आहे, लोन पाहिजे आहे.” मी त्याला विनम्रपाने सांगितले.
माझ्याकडे लक्ष न देता तो फायलीत डोकं खुपसून बसला होता.
“लोन माझ्याकडून पाहिजे आहे कि बँकेकडून? माझ्या कडून म्हणाल तर मी कुणाशीही उधार उसनवारी करत नाही. कुणाकडून घेत नाही कुणाला देत नाही. बँकेकडून पाहिजे असेल तर चार नंबरच्या मोने बाई आहेत, त्यांना भेटा. मला माझे काम करू द्या.”
“सर मोने बाईंनीच मला आपल्याकडे पाठवलं आहे.”
त्याने टेबलावरच्या इंटरनकॉमची बटणे दाबली.
“मोने बाई, तुम्ही ह्या इसमाला...”
“सर इसम नाही. माझं नाव परब आहे. परब.” मी मधेच बोललो.
“तेच ते. बाई, तुम्ही ऐकताय ना. तुम्ही या परब नावाच्या इसमाला माझ्याकडे का पाठवलय? तुमच्या लेवलला तुम्हाला असली कामे निपटता येत नाहीत? प्रत्येक वेळेला माझी गरज का पडतेय? बँकेन तुम्हाला कशासाठी ठेवलय? ऑं? नुसता पगार खाऊन खुर्ची गरम करायला? ...... बघतो मी.” आता माझ्याकडे बघून, “बाई म्हणतात कि तुमच्याकडे आधार कार्ड नाहीये म्हणून. जा आधार कार्ड घेऊन या आणि मग चार नंबरला भेटा. जा आता.”
“त्याचं काय आहे सर, आधार कार्डला माझा तात्विक विरोध आहे. माझ्याकडे व्होटर आयडी आहेना आणि आरबीआयच्या सर्क्युलरप्रमाणे...”
“वा वा. आमचा पण तुम्हाला कर्ज देण्यास तात्विक विरोध आहे. तुम्ही असं करा. आरबीआयकडूनच कर्ज घ्या ना. बघा देतात का. आता जा माझा वेळ खाऊ नका. मला माझे काम करू द्या.”
क्षणभर वाटले कि ह्या खत्रूड झुरळाला इथेच मनोबलाने चिरडून टाकावे का? ह्याला जगायचा काय हक्क आहे? हा असला काय आणि नसला काय, कुणाला काय फरक पडणार आहे?
पण त्याचे काय आहे ना कि माणूस म्हणजे किल्ल्यांचा जुडगा नाही कि फौंटनपेन नाही. तो सजीव आहे, tयाला भूतकाळ आहे, भविष्यकाळ आहे. त्याला बायकापोरे असतात, नाते वाईक असतात, जिथे काम करतो तिथे संबंध असतात. समाजात बांधिलकी असते. मला काय म्हणायचे आहे कि समजा तो एखाद्या कट्ट्याचा मेंबर आहे, एखाद्या दिवशी कट्ट्यावर हजेरी लावली नाही तर लगेच फोना फोनी सुरु होते.
“अरे कुठे हुंदाडतोयस?” इत्यादी. ह्या सर्व “बंधना”तून त्याला “मुक्ति” द्यायची झाली तर मनोबला बरोबरच शाररीक बलाचाही वापर करावा लागणार.
आज ते “शाररीक बळ” माझ्या पाशी नव्हते. म्हणून मी हतबल होतो.
दुसऱ्या दिवशी मी पुन्हा त्याला भेटायला गेलो. सरळ त्याच्या केबिनमध्येच घुसलो.
“अरे तू पुन्हा आलास?” आता तो अरे-तुरे वर आला होता.
“सर, आपल्यासाठी भेट वस्तू आणली आहे.”
त्याची अधाशी नजर माझ्या बॅगकडे गेली.
“तू काय मला लाच द्यायचा प्रयत्न करतोयस काय? बरं, बघू काय आणलं आहेस?”
“बघा ना सर. खास तुमच्यासाठीच आणली आहे.” मी बॅगमधून पिस्तुल काढून त्याच्यावर रोखले, “आवडली का गिफ्ट, सर?”
गजाचा चेहरा पांढरा फटफटीत पडला. मला वाटत त्याने ओरडायचा प्रयत्न केला असावा पण आवाज बाहेर पडला नाही. फक्त जबड्याची उघड झाप झाली.
“ही गिफ्ट तुमच्या हृदयाला भिडेल.” एव्हढे बोलून मी त्याच्या हृदयावर नेम धरून पिस्तुल झाडले.
अशा प्रकारे श्री गजानन सदावर्ते, मॅनेजर, खारमहाल ब्रँच, फनजॉब बँक याचे अस्तित्व संपुष्टात आले होते. मी संपुष्टात आणले होते.
मी थोडा वेळ तिथेच थांबलो. माझे सामान आवरून मी शांतपाने केबिनच्या बाहेर पडलो. जणू काही झालेच नव्हते.
दुसऱ्या दिवशी मी पुन्हा एकदा ब्रँचमध्ये जाऊन मोने बाईच्या समोर उभा राहिलो.
“मला सदावर्ते साहेबांना भेटायचे आहे.”
“सदावर्ते? कोण सदावर्ते?”
“अहो बाई, तुमचे ब्रँच मॅनेजर! मी परब. कालच मी त्यांना लोनसंबंधात भेटलो होतो. त्यांनी मागितलेले कागद घेऊन आलो आहे.”
“मिस्टर परब, तुमचा काहीतरी गोंधळ होतो आहे. इथे कोणी सदावर्ते फिदावर्ते नाहीयेत. गेली दोन वर्षे झाली. लोटलीकर ब्रँच मॅनेजर आहेत.”
“ओह माय. माझी ब्रँच चुकली असणार. एनिवे थँक यू हं मॅडम.”
मी समाधानाने बाहेर पडलो. सदावर्ते त्याच्या सर्व कनेक्शन्ससह विस्मृतीत गेला होता. म्हणजे असं कि ह्याने कधीतरी बोर्डाची परिक्षा पास केली असणार, पदवी परिक्षा पास केली असणार पण आज जर तुम्ही ह्याचे रेकॉर्ड शोधायचा प्रयत्न कराल तर तुमच्या हाती शष्प देखील लागणार नाहीये.
सो आय वाज राईट!
पण माझ्या प्रयोगांमुळे विश्वाचा समतोल ढासळला असावा. कुणीतरी माझ्या प्रयोगांची दखल घेतली असावी. जर लोकांना सत्य समजले तर विश्वाचा डोलारा कोसळला असता. सदवर्तेच्या (आणि इतरही) प्रयोगाचे पडसाद उमटायला सुरवात झाली.
माझ्यावर नजर ठेवली जात असावी अशी तीव्र जाणीव मला झाली. माझा पाठलाग केला जात होता. माझा पाठलाग करणारे दिसत नव्हते पण त्यांची कुजबुज ऐकू येत होती. माझा “सिक्स्थ सेन्स” जागृत झाला होता. विचार करत होतो, कोण असावेत हे लोक?
त्याचा छडा लावण्याचा प्रयत्न मी सुरु केला.
मला माहित होते कि आता फक्त काही दिवसांचा प्रश्न होता. “ते लोक” लवकरच स्वतःहून पुढे येतील. स्वतःला रीवील करतील. अशी माझी खात्री होती. कदाचित माझ्याशी समझोता करायची त्यांची इच्छा असावी. आणि अगदी तसेच झाले. पहिली हालचाल त्यांनीच केली.

Zzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzzz