वास्को -दा-गामा चे नामांतर आणि गोवेकरांची मानसिकता

अगदी अगदी.

आपल्याला हा नामकरण प्रकारच पटत नाय बॉ. वीटीचे सीएसटी केले,

मी अजुनही व्हीटीच म्हणतो आणि मद्रास पण.

काही लोकांना वाटते की नावे बदलुन काय होणार आहे ? पण नावाचा इम्पॅक्ट खुप खोलवर असतो , एखादी गोष्ट सतत बिंबवत गेल्याने तीच मनावर ठासली जाते साधे सोप्पे मानसशात्रीय अनुमान आहे हे !

केवळ नामांतरामुळे इम्पॅक्ट झालेली अशी काही उदाहरणे देऊ शकाल काय?

इन्क्विझिशनबद्दल मी काय मत देणार? ते झालं होतं हे खरं आहे. खुद्द माझ्या पूर्वजांना त्याची झळ बसलेली आहे.
पण ते इन्क्विझिशन करणारे पाद्री/ राज्यकर्ते आता गोव्यात हजर नाहियेत की त्यांचे डायरेक्ट वंशजही.
हे आहेत ते आपलेच भारतीय रक्ताचे लोक आहेत. त्यांचा धर्म वेगळा असला तरी संस्कृती भारतीयच आहे. सवर्णाना धर्मांतराचा जाच झाला असेल पण बहुसंख्य अशिक्षित इतरेजन आपणहून सवर्णांच्या जाचापासून सुटका मिळवण्यासाठी ख्रिस्ती झाले ही वस्तुस्थीती आहे. ते दिवाळी साजरी करत नसतील पण ख्रिसमसला करंज्या, कडबोळी आणि चकल्याच करतात! त्यांच्याशी प्रेमानं वागायचं की वाद का उकरून काढायचा?

आणि कृपया ह्या नामांतरला हिंदु विरुध्द खिर्श्चन असा रंग देवु नये

तो रंग मनात ठेवूनच तर हा वाद् उकरला जातोय. नाहीतर गोव्यातल्या एखाद्या गावाला महाराष्ट्रातल्या राज्यकर्त्याचे नांव सुचवायची गरजच काय? लोकं काय दुधखुळी आहेत काय?

बाय द वे, हापुस (अल्फान्सो) आंब्याचंसुद्धा आता राघोबाआंबा असं नामकरण करा!!! :)
कारण ते ही नांव अल्फान्सो द अल्बुकर्क ह्या गोव्याच्या गव्हर्नराच्या नांवावरून ठेवलं गेलेलं आहे!!

अगदीच जुने नाव माहीत असल्यास जुने नाव द्या

हे शहरच मुदलात पोर्तुगिजांनी १६ व्या शतकात वसवले आणि त्याला वास्को द गामाचे नाव दिले (हे त्यांच्या दृष्टीने ठीकच). तेव्हा त्याला जुने नाव काहीही नाही.

तसे वसवा एखादे (स्मार्ट) शहर आणि द्या त्याला हवे ते नाव. काऽऽऽही हरकत नाही!!! नामांतराचा उपद्व्याप नको.

बाकी संभाजी महाराजांचे गोव्यात यथोचित स्मारक फोंड्याजवळील फर्मागुढी येथे आहेच.

मागे मुंबैत के ई एम हॉस्पिटलचे ( की हॉफकिन इन्स्टिट्युट चे ) नामांतर करावे वगैरे वाद चालु होता तेव्हा त्याला कित्येक हिंदुनीच विरोध केला होता कारण ज्यांचे नाव मुळ वास्तुला आहे त्यांचे मुंबैच्या इतिहासात मोठ्ठे योगदान आहे !
१९१० साली सेठ गोरधनदास सुंदरदास यांच्या नावाने त्यांच्या वारसांनी रुपये बारा लाख (फक्त) हे वैद्यकीय महाविद्यालय चालू करण्यासाठी दिले. तेंव्हा सोन्याचा भाव ७ रुपये तोळा (१२ग्राम) होता.आजच्या भावाने हि रक्कम जवळ जवळ ५०० कोटी इतकी होईल
त्याला कोणत्या तरी नतद्रष्ट राजकारण्याचे( ज्याचा वैद्यकीय क्षेत्राशी काडीचाही संबंध नव्हता) नाव देण्याचे घाट घातले जात होते. त्याला तेथील आजी आणी माजी विद्यार्थ्यांनी जोरदार विरोध केला आणी म्हणून ते नामांतर टळले.

अगदी दीपाजी रांण्यांपासून सोयरोबा आंबियांपर्यंत नांवं काय कमी आहेत?

अस काही नाहीये. मुळात नामांतर झाल नाही तरी काहीही फरक पडत नाही. पण ज्या संभाजीराजांनी इथे राज्य नाही केल त्यांच नाव द्यायचा अट्टाहास का?

हे बाकी खरेच आहे.

आणि एक शंका,
वरील थोर व्य्क्तींची नावं दिल्यानं काय होणारै?
ज्या त्या ठिकाणाला आपण भौगोलिक नावं का नाही ठेवत आपल्याकडं?
जसं की
पुणे विद्यापीठ, मुंबई इंटरनॅशनल एअरपोर्ट, मराठवाडा विद्यापीठ, मुंबई पुणे एक्स्प्रेसवे (याला दोन नावं आहेत म्हणे.. एक पु.ल. देशपांडे आणि एक यशवंतराव चव्हाण)

दुव्याबद्दल. आता ह्यात भाजपाचा हात आहे, म्हणणार्‍या मंडळीचा आवाज थोडा कमी होईल.

बरोबर आहे कारण या कोलंबसाने अमेरिका शोधुन काढण्यापुर्वी तिथे केवळ आदिवासी राहत होते. त्यामुळे अमेरिका आज ज्या स्थानावर पोचली आहे त्याचे श्रेय कोलंबस आणि त्यानंतर त्याच्यापाठोपाठ तिथे पोचलेल्या गोर्‍यांना जाते. त्यांना कोलंबसाचे कौतुक वाटणे साहजिक आहे. तो त्यांचा माणूस होता. वास्को डि गामा आणि गोवा यांच्याबद्दल दुर्दैवाने असे म्हणता येत नाही.

दुसरी गोष्ट म्हणजे कोलंबस डे वेगळा आणि नेटिव्ह अमेरिकन डे वेगळा. नेटिव्ह अमेरिकन डे काही ठराविक राज्यात साजरा करतात आणि तो देखील वेगवेगळ्या दिवशी. नेटिव्ह अमेरिकन डे ची तारीख ठरलेली नसते तर दिवस ठरलेला असतो. कोलंबस डे बाय डिफॉल्ट १२ ऑक्टोबरलाच असतो आणि तो मला वाटते फेडरल हॉलिडे आहे. कर्मधर्म संयोगाने कधीकधी हे दोन्ही दिवस कधीतरी एकाच दिवशी येत असतील तर माहिती नाही.

बाकी चालु द्या.

जसा विण्टर सॉल्स्टिसच्या प्रसंगी साजरा केला जाणारा पेगन सण पुढे ख्रिसमस म्हणून साजरा केला जाऊ लागला तसेच...

बाञदवे ते ख्रिसमस ट्री वगैरे मूळ ख्रिश्चॅनिटीत कुठे आहे? हे सगळे जर्मानिक-नॉर्डिक लोकांचे घुसलेले प्रक्षिप्त प्रकार आहेत. येशू ख्रिस्त जन्मला आणि मरणही पावला इस्राएलमध्ये, तिथे बर्फ कुठून पडायला (एक्काकाका अता सौदीतले बर्फाचे फटू दाखवू नका बरे)? मूळ व्हर्जन साजरी करायची तर खजुराचे झाड पाहिजे होते तिथे.

=))

शारुखाबाद असे सहिष्णू नामकरण करावे .

जसे तुमचे काका ओंरंग्या आणी निजामाचे वारस मज्या करत आहेत..
आणी तुमी वारंवारडु आयडी घेऊन स्वत:चे हसे करत आहात..

भोस्कु दे आता-जेपी

शिवाजी महाराज सबंध रयतेचे राजे होते, त्यांनी राज्य रयतेच्या हितासाठी चालवले आपल्या वारसदारांसाठी चालवले नाही, वतनदारी बंद करण्यासाठी त्यांनी आप्तस्वकीयांशीही वैर घेतले, शिवाजी महाराज आणि हिंदूत्व हा वाद थोड्या वेळासाठी बाजूस ठेवला ते जे काही होते परधर्मीयांवर अन्याय केले नाहीत, त्यांच्याशी धर्माच्या कारणावरून दुजाभाव ठेवला नाह परधर्मीयांना सौजन्याने वागवले. शिवाजी महाराजांनी राज्य स्वतःच्या वारसदारांसाठी नव्हे रयतेसाठीच चालवले हे त्यांच्या इतिहासाच्या प्रत्येक कृतीतून अक्षरातून शब्दातून सिद्ध होते. शिवाजी महाराजांचे खरे वारस भारतीय जनता आहे. शिवाजी महाराजांची तुलना धार्मीक भेदभाव बाळगणार्‍या तत्कालीन पोर्तुगीज किंवा औरंगजेबाशी मुळीच होऊ शकत नाही. शिवाजी महाराज जनतेचा राजा होता आणि त्यांची खरी वारसदार सर्वसामान्य भारतीय जनताच आहे. हे आमचे मत. असो.

एकदम बरोबर कविता तै, धागा लेखास आलेल्या बहुतेक प्रतिसादकांना वास्को द गामाच्या नावा बाबत हेच म्हणायच असाव बहुतेक प्रतिसादकांचा संभाजी महाराजांचे नाव असावा असा आग्रह नाही पण 'वास्को द गामा' भारतीय नव्हता भारतासाठी एक आक्रमक होता स्वातंत्र्य मिळाल्या नंतरही एवढ्या वर्षांनी त्याचे नाव गळ्यात बांधून फिरण्याचेही फारसे प्रयोजन दिसत नाही.

संभाजी राजांचा गोव्याशी खूप मोठा संबंध आहे. त्यांनी गोव्यावर स्वारी करून जवळ जवळ सर्व गोवा पोर्तुगीझांकडून मुक्त केला होत. पोर्तुगीज केवळ तीस गावांच्या समूहावरच्या जागेवर राहिले होते. त्यानंतर राजांना स्वारी पूर्ण करून पोर्तुगीझांना पूर्णपणे हाकलणे जमले नाही. तरी, गोव्याच्या पोर्तुगीझानविरुद्धच्या संग्रामातील एक महत्त्वपूर्ण सेनानी म्हणून संभाजी राजांचे योगदान acknowledge केले तर ती चांगलीच गोष्ट आहे.

अच्छे दिन येतील तेव्हा सोनिया नगर

1. राहुलबाबा पेक्षा शिनेर, वहिवाटे नुसार
2. नवीन नाव ख्रिश्चन असल्याने, धार्मिक रंग देता येणार नाही.

(halu ghene)

पै तै आल्या नंतर नेमका दुवा देतील तो पर्यंत जिज्ञासूंसाठी टिम गोवाचे दोन दुवे देतो
आमचे गोंय - भाग ५ - शिवकाल आणि मराठेशाही

टिम गोवा यांचे सर्व लेखन

त्या जुन्या राजवटींच्या काळात गोवा हे वेगळे राज्य समजले जात नव्हते. तेव्हा शिवाजी संभाजी राजे फक्त महाराष्ट्राचे हे गृहितक आधी डोक्यातून काढा.

हा मुद्दा आणि शिवाजी महाराज आणि संभाजी राजांचे गोवा परकीय सत्तेपासून स्वतंत्र करण्यासाठीचे योगदान सुस्पष्ट दिसत असताना ते नाकारणे म्हणजे गोव्याच्या प्रथम स्वांतत्र्य सेनानींचा शुद्ध अपमान आहे. इतरांच्या नियमाने शिवाजी महाराज आणि संभाजी राजेंचा प्रभाव मुख्यत्वे पश्चिम महाराष्ट्र कोकण असा असता विदर्भ आणि मराठवाड्याने नाकारावयास हवे पण विदर्भ किंवा मराठवाड्यातील लोकांच्या मनी मानसी ही असे कदापी येत नाही मग गोव्याच्या जनतेने असे मनात का आणावे ? लोकमान्य टिळक म्हणतात तसे खरेतर शिवाजी महाराजांना महाराष्ट्रापुरतेही बंदीस्त करता येत नाही शिवाजी महाराज सर्व अर्थाने आदर्श राष्ट्रपुरुष होते. नेहरुंच्या आणि इंदिरागांधिंच्या नावाच्या गोष्टी राष्ट्रीय नेते म्हणून गोव्यात असू शकतील तसे तत्कालीन स्वांतत्र्यासाठी झगडणारे राष्ट्रीय नेते याच नात्याने शिवाजी महाराज आणि संभाजी महाराजांचे ही गोव्यावर तेवढाच आधीकार बनत असावा असे वाटते. असो.

गोव्यात सरकारतर्फे शिवजयंती साजरी होते. त्या कार्यक्रमाला मुख्यमंत्रीच हजर असतात.

वाचून आनंद वाटला, मुख्यमंत्र्यांवरून आठवले गोव्याचे ६ वेळचे मुख्यमंत्री प्रतापसिंह राणे हे छत्रपती घराण्याचे जवळचे नातेवाईक आहेत.

तेव्हा शिवाजी संभाजी राजे फक्त महाराष्ट्राचे हे गृहितक आधी डोक्यातून काढा.

गोव्यातील अनेक मोठी मंदिरे छत्रपतींनी बांधून घेतली आहेत उदा. शांतादुर्गा मंदिर - शिवरायांचे नातू आणि संभाजीपुत्र शाहूंनी हे मंदिर उभारले आणि या मंदिराला ५ गावांचा सरंजाम तसेच सोन्याची पालखी दिलेली.

बांदोडे येथील नागेशी मंदिराची पुनर्बांधणी हि त्यांनी करून घेतली. इतर अनेक लहानसहान मंदिरांचे जीर्णोद्धार शिवराय,संभाजी,शाहू यांच्या काळात झाल्या

वाकडेवाडीच्या भुयारी मार्गातून कृषी महाविद्यालयाकडे जाणारा रस्ता आहे, त्या भागाला न.ता.वाडी म्हणतात. तिथे पीएमटी (पीएमपीएमएल) चे आगार (डेपो) आहे, म्हणून तिथे जाणार्‍या बशींच्या पाट्यांवर न.ता. वाडी असे लिहिलेले असते.

तुमच्या नावाने एक न हो वाडी काढा.

महाराष्ट्राने त्यात पडू नये

असे परत परत का सांगितले जात आहे. मी वर एका प्रतिसादात स्पष्टीकरण दिले आहेच ते पुन्हा देतो. महाराष्ट्रीय लोक आधी भारतीय आहेत. गोवा भारतातच आहे आणि भारतीयेतरांचे खासकरून जुलमी राजवटीचे प्रतिक असलेले नाव नको म्हणण्याचा इतर भारतीयांनाही पूर्ण नैतीक अधिकार असावा असे वाटते.

बदललेले नवे नाव काय असावे हे ठरवण्याचा गोयंकरांचे मत जरुर विचारात घ्यावे.

अर्थात त्याच वेळी पै तैंनी दिलेल्या माहितीनुसार परकीय राजवटीपासून गोवा मुक्ततेचा पहिले प्रयत्न शिवाजी महाराज आणि संभाजी महाराजांच्या नावावर ऐतिहासीक दस्तएवजांनुसार जात असतील तर त्याचे सुयोग्य क्रेडीट गोव्याच्या जनतेने त्यांना स्वतःहून बहाल करावयास हवे असे वाटते.

वरील माहिती व उहापोह दोन्ही चांगली आहेत. पण त्यातून ह्या धाग्याच्या संदर्भातील सर्वात महत्वाची बाब सुटली आहे, ती म्हणजे गोवन कॅथॉलिकांचा (विशेष करून, आणि खरे तर, सर्वच भारतीय कॅथॉलिकांचा) स्वतःस, इतर नेटिव्हांपेक्षा आपण काहीतरी खास आहोत, ही सर्व इतर भारतीय जनता uncouth आहे असा स्वतःविषयीचा गैरसमज, व त्यातून येणारे त्यांचे उद्द्दाम वागणे. धागालेखकाने त्याचा उल्लेख केलेला आहे. आणि सदर नामांकरणाला होणारा तीव्र विरोध त्यांच्या ह्याच अ‍ॅटिट्यूडमधून आलेला आहे.