दमामि म्हणे किंवा विडंबनकाराची व्यथा किंवा चोराच्या उलट्या बोंबा

विनाशुल्क मुक्त संस्थळांवर लेख टाकण्याआधी त्याचे संपादन करणे किंवा अगदी टोकाचे निकष लावून संपादन करणे व्यवहार्य नसते हे वास्तव आहे.

दुसरे महत्वाचे म्हणजे नुसते निषेध करून "चलाख" विडंबकांना काही फरक पडत नाही. किंबहुना "घटं भिंद्यात..." हे त्यांचे ब्रीदवाक्य असल्याने लेखकाने किंवा इतर वाचकांनी पिडित मानसिकतेने (व्हिक्टीम मेंटॅलिटीने) केला चिडका-रडका विरोध त्यांना अजूनच मजा देवून जातो. याउलट न चिडण्याने टारगट विडंबकाच्या शिडातली हवा निघून जाते.

त्यामुळे,
(अ) इतर वाचकांनी : विडंबनाच्या लायकीप्रमाणे दिलेले चपलांचे आहेर / केलेली स्तुती;
(आ) मूळ लेखकाने : विडंबनाच्या लायकीप्रमाणे विडंबनाची मजा घेणे / भावनाविवश न होता प्रतिसाद करणे / पूर्णपणे फाट्यावर मारणे; आणि
(इ) संपादकांनी : टोकाच्या विडंबनाच्या (उदा : व्यक्तीगत / असंसदिय / बिभत्स टीका, इ) बाबतीत केलेली योग्य ती कारवाई;
हेच मूळ लेखकासाठी पुरेसे व्यावहारीक संरक्षण व विडंबनकारासाठी योग्य उत्तर असू शकते.

कोणत्याही मुक्त मंचावर/संस्थळावर, या वास्तवाचे ध्यान ठेवून कोणाही लेखकाने टीकेकडे अथवा विडंबनाकडे एक व्यावहारीक शक्यता असेच बघावे. उगा भावनाशील होऊन सर्वच गोष्टींकडे वैयक्तीक टीका या दृष्टीने पाहू नये. कारण, खुल्या मंचावर विचारप्रदर्शन करणार्‍याने फार संवेदनाशील असणे त्याच्या स्वतःसाठी आणि त्याच्या मतांसाठी मारक असते असे मला वाटते. हेच एक जालदुनियेचे (व सर्वच मुक्त मंचांचे) न टाळता येणारे वास्तव आहे. त्याला आक्रस्ताळेपणे अथवा अतीभावनशीलतेने सामोरे न जाता त्याचा वरीलप्रमाने अक्कलहुशारीने प्रतिकार करण्यातच हुशारी आहे. असे मला वाटते.

अर्थातच, या वास्तवाला कसे सामोरे जावे हे ठरवण्याचा अधिकार प्रत्येकाला आहेच म्हणा. त्यामुळे, या विषयावर, माझे इत्यलम.

*काहीही : हा शब्द आक्षेपार्ह, अश्लाघ्य, गैर या अर्थाने घेणे .

@ विशाल कुलकर्णी आपला निर्देश कोणत्याही मजकुराच्या आशयाकडे असण्याची शक्यता दिसते. केवळ विडंबनकार तेवढेच आक्षेपार्ह, अश्लाघ्य, गैर लिहू शकतात असे नसावे. कोणत्याही आशयाच्या मागे विचार असतो ( तो तुम्हाला पटो अगर न पटो) माध्यम हे दुय्यम असते. सक्षम अभिव्यक्त्याच्या आशयाच्या अभिव्यक्तीची सर्व माध्यमे सेंसॉर करणे कधीही आणि कुणासही शक्य नसते. एका माध्यमातून दाबलेला विचार दुसर्‍या माध्यमातून प्रकट होतच राहतो. विचारांचा मुकाबला केवळ विचारांनीच होऊ शकतो, व्यक्ती, आशय अथवा माध्यमाच्या मुस्कटदाबीने नव्हेच.

अती झालं की मजा जाते हे मात्र समजावं सगळ्यांना असं वाटतं.

हेच मलाही म्हणायचय. विडंबनाला माझी ना नाहीये. जुन्या मिपावर मी केलेली विडंबनेही सापडतील. फक्त त्याचा अतिरेक होवू नये आणि विडंबनाचा वापर एखाद्याला भक्ष्य बनवण्यासाठी होवू नये असे माझे म्हणणे आहे.
वैयक्तिक टीका आणि विडंबन या दोन्ही वेगळ्या बाबी आहेत हे मी सुद्धा जाणतो. माझे म्हणणे इतकेच आहे की वैयक्तीक टीका करण्यासाठी विडंबनाचा आधार घेतल्या जावु नये.