अहिराणी बोली भाषा ( आत्ताच्या आंदोलनाचा काहिही सबंध जोडू नये) हि मराठी (च) बोली भाषा आहे.

मला येत न्हाई, ;)
भाषेसंबधातली तुमची अडचण थेट विचारलीत तर बरे होईल.

आम्ही येथे पडीक असतो!

येथे अहिराणी बोली भाषा कुणाला येते आहे?

सहमत ! असेच म्हणतो

( लै भारी धागा आहे राव)

कवा होशीन मानूस...
एव्हढी एक ओळ येते.

आठे मी शे आहीराणी बोलणारा ...
थेट जयगावथुन
राम राम आबा.

आउटलूकचे सेण्ड/ रीसीव बटन जर मेकनिकल असते तर आतापर्यन्त तुटले असते

चांगला विषय सुरु केल्याबद्दल अभिनंदन
काही प्रश्न
अहिराणी बोली भाषा ( आत्ताच्या आंदोलनाचा काहिही सबंध जोडू नये)

अहिराणी संबंधी कोणते आंदोलन चालु आहे का ?
असल्यस कृपया महिती द्यावी.

हि मराठी (च) बोली भाषा आहे.

भाषाशास्त्रीय दृष्टिकोनातून अहिराणी वेगळी भाषा आहे हे ही सिद्ध करता येईल.
जर कोकणीला वेगळी भाषा म्हणून केंद्र मान्यता मिळाली तर ते निकष अहिराणीला ही लागू पडतात.
किंबहुना याच निकषांवर भोजपुरीलाही हिंदीपासून वेगळा दर्जा मिळू शकतो.
पण अहिराणी / भोजपुरी या बोलीभाषा व कोकणी ही स्वतंत्र भाषा असे कसे ? लोकेच्छा !!

खानदेशी लोकांची "महाराष्ट्रीय" म्हणुन ओळखले जाण्यची व त्याच वेळेस गोवेकरांची वेगळी चूल मांडायची इच्छा.

असो वेगळ्या भाषेच्या दर्जाने अहिराणी समृद्ध होईल असे नाही. किंबहुना गोव्यात कोकणीने म्हणावी तितकी प्रगती केली असे मला वाटत नाही.
त्याच वेळी तथाकथित बोलीभाषा भोजपुरी नाटक / सिनेमा / साहित्य या अंगाने बहरते आहे.
अहिराणीचा ही असाच उत्कर्ष होवो ही सदिच्छा !

(मराठीच्या सर्व रुपांचा चाहता) अभिरत

भो रे, माले बी आयरानी बोलता येस.

एकदम गावनी गल्लिमा गप्पा मारी राहीनू अस वाटी राहिनं .

मि बेटावद गावतुन शे, जिल्हा धूये .

राम राम, परत भेट्सुत :)

मी मुळची पुणेची ...पण सासर मात्र मालेगावचे .....तिकडची भाषा अहिराणी.....पाहयला आल्यवर , अहिराणी बोलता जरी नाही आले तरी निदान समजेल ना या
प्रश्नाचे ,बिनधास्त "हो" म्हणुन उत्तर देऊन टाकले.अजुन वर असेही म्हणाले ,बहिना बाई च्या कविता वाचल्या आहेत भरपूर .....
पुढे लग्न ठरले …
.. त्या नंतरच्या च्या भेटीगाठीत , मम पतीराज फ़ोन वर घराच्याशी अहीरनी मधे बोलत असे ,तेव्हा ती भाषा त्याच्या तोंडून ऐकायला खुप गोड वाटायची ....

नंतर साखरपुडा दिनु उजाडला
मी general cha नेट वर अहीरनी वाक्य सर्च केलि ...पण आयत्या वेळ स ...१ वाक्य लक्षात राहीले , "जेवण व्हंयन का "...बस..

रिंग एक्सचेंज एंड ऍप्लिकेशन प्रोग्राम ज़ल्यावर ,मग मात्र मला जेव्हा थोड्या वरिष्ठ मंडळीशी बोलावे लागले ,तेव्हा मात्र वाट लागली..सर्व जण प्रेमाने काही तरी सांगायचा प्रयत्न करत होते पण मला एक अक्षरही कळयाला तयार नही..पण थोड्या वेळाने तरुण वर्गाचे मात्र बोलने लक्षात येऊ लागले.. तर हा अनुभव लक्षात घेवून लग्न नंतर अजुन काय होइल या कल्पनानी हसू याचे ....actual लग्न नंतर सासरी गेल्यावर , नव्या मराठी सुनेशी सगळे मराठीच बोलत होते पण , आपापसात अहीरनी ....सुरवातीला तर अशी गमत होत असे की कोणी मला काही आजी बाई नी काम सांगितले तर , न कळल्याने मी नुसती हो हो करत उभी रहायचे ....कुणी काही प्रश्न विचारला तर मी आपली "हो हो "...याची वरून कधी हशा पिकायाचा !!!!!
पण काही दिवसातच ही नवीन भाषा मला उमगू लागली .....आता fluently बोलता येत नाही मात्र बरेचा काही कलते..पण तरी एक गोष्ट मान्य करायला हवी जुन्या लोकांची भाषा अजुन सुद्धा पटकन कळत नाही. तेव्हा आधार असतो तो नेहमीच्या गाइड चा ...पतीराज ......

आता ही काही टिपिकल वाकये ::

खुप आहेत :: गण शे
आम्ही दाखवले ....आमने दखडले
काय बाई ताण शे ....
माले गावाले जावयाचे शे ...
नवी मुंदी घेनी, तुले दाखाडा ली शे :: नवी अंगठी घेतली ,तुला दाखवली
रावन्या केल्या :: विनवान्या केल्या ....

तर या प्रवासात मी शिकले की चांगले ते सर्व टिपून घ्यावे अणि वाईट ते सर्व कळले नाही म्हणुन सोडून द्यावे :).

बहिणाबाईंच्या कविता ह्या अहिराणीत असल्याचे मानले जात असले तरी, त्या खानदेशीत आहेत असे नुकतेच कुठेसे वाचले.

हे खरे का? असल्यास, अहिराणी आणि खानदेशीत फरक काय?

ह्या भाषांवर गुजरातीचा प्रभाव स्पष्टपणे जाणवतो.

Doing what you like is freedom. Liking what you do is happiness.

आमचे अहिराणीचे शब्दज्ञान -

१) सगळे - बठ्ठे
२) म्हातारा म्हातारी - धल्ला धल्ली
३) मुरमुरे घे ग बाई - मरमरा लई लो वो मनी माय...
४) गुरांचा चारा - तोटा
५) नाहि - नई रे भो...

अहिराणी म्हटले कि खानदेश आणि पर्यायाने अंमळनेरच्या आठवणी जाग्या होतात...मस्त ताज्या पोकळ्याची भाजी...उन्हाळ्यात बहरलेली गुलमोहोराची झाडे...गावाबाहेरचे शांत राम मंदिर...तापी नदिचे पात्र...आखाजी....रथयात्रा...पारोळयाचा भुईकोट किल्ला (अवशेष)...पद्मालयाचे गणपती मंदिर...असे बरेच बरेच काहि....

खानदेशी आठवणी जाग्या करणारा धागा सुरु केल्या बद्दल धन्यवाद!!!

(खानदेशी) पांथस्थ
माझी अनुदिनी: रानातील प्रकाश . . .

तशी मनी मातृभाषा मराठी शे.. पण मना माय-बाप नी मातृभाषा अहिरनी शे... त्यामुळे हाई भाषा समजस भी आणि बोलता पण येस..
या संकेत स्थळ (स्थय... अहिरानीत सहसा "ळ" वापरला जात नाही..) वर अहिरानी वर धागा चालू शे हाई दखिसन भलता आनंद व्हयना माले...!!!

आहिरनी मा तशी बहु/भलती वराइटी शे... ति जिल्हा नुसार बदलस... जसे कि नाशिक जिल्हा मझार जी अहिरअनी बोलतस ( म्हन्जे कसमा पट्ट हो आपला.... कळवण, सटाणा, मालेगाव) त्यावर मराठि ना बहु प्रभाव शे.... तेच तुम्हि जळगाव कडे गयात ... तर भाषा बहु बदलसं... आनि धुये (धुळे) आनि नंदुरबार मा ति आखो अलग शे...!!

धुळे/ नंदुरबार मझार जी अहिरनी बोलतस त्याना वर गुजराथी न थोडा प्रभाव शे ... अस म्हन्ता येई आपुनले.....!!!

अशि हई अहिरनी( जी मराठीनिच पोटभाषा शे...) भलती गोड भाषा शे!!!!!!!!

बयजु मी पिसोडी ते बजार कराले आणेल व्हती .....

आते वानोया दीज र्हायनात ते दी द्या ... पन वानोया शेमड्या बोरंस्ना नयी शे ना दादा. मग त्या सुकाडना पडतीन.

-(बोरं चोर) चिखलू

नमस्कार लोकेसोनि....
हाउ अहिरानी ना धागा दोरा जितला भि लोकेसनि पकडेल शे... त्यासले इनंती करस कि आपलई वळख देवा.... म्हंजे तुम्ही कोठ्ली अहिरनी भाषा बोलतस....

मी सुरुवात करस... मी नाशिक-धुळे ना हद्द वर पिंपळ्नेर शे ......मी तठला शे...!!!

भाउस्वोनी ...
मी भडगाव ना शे जिल्हा - जयगाव (जळ्गाव )

- खानदेशी चिखलू
(http://khandeshi.blogspot.com/)

मी संगमनेर ना. हाई गाव नगर जिलामा शे. पन मी तया शिरपुर - वघाडी ना.

धागा दोरा ठीक शे पन माले वाटस मिपा "मराठी" नं संकेतस्थळ शे. माले वाटस सर्वास्नी आठे मराठी मा बात कराले जोइजे. थोडंफार अहीराणी ठिक शे पन सर्वास्ले समजन असा जोइजे. बाकि अहीराणी मा खरडवही / व्य नि करणं माले ठिक लगी र्‍हायनं. बाकि दखा तुमले काय वाटस ते.

सुक्या (बोंबील)
मु. पो. डोंबलेवाडी ( आमच्या गावात पोस्ट हापीस नाय. लिवायचं म्हुन लिवलं.)

माले वाटस सर्वास्नी आठे मराठी मा बात कराले जोइजे.

सहमत .

आउटलूकचे सेण्ड/ रीसीव बटन जर मेकनिकल असते तर आतापर्यन्त तुटले असते

मला वाटते कि हा धागा अहिरणी बोलीभाषा जाणणा-यांनी खरडफळा वा खरडवहितून चालू ठेवावा.
"मला अहिरणी बोली भाषा समजते" एवढेच उत्तर जर द्यायचे असेल व इतर गप्पा मारावयाच्या असतील
तर वरिल पर्यायांचा जरुर विचार व्हावा.
तेच कोकणी बोली भाषेबाबतहि सांगता येईल.
महाराष्ट्रातल्या इतर भागातून असलेल्या जनतेला त्या समजून घ्यायला थोडेसे अवघड पडते.

अभिज्ञ.

अरे आ भाषा एकदम गुजराथी जेवी स. अहीं बेसीने तो एवुज लागस

मुम्बैच्या उकाड्यातही अंगावर शिरशिरी आणणार्‍या थंडीची आठवण येऊन तुमचे गाल आरक्त होत असतील तर याचे आश्चर्य बाळगु नका. त्या उकाड्यातही अंगावर शिरशिरी आणणारी आठवण तुम्ही जवळ बाळगताय. त्या आठवणीला लाख सलाम

माले येस अहिराणी... पन अगदी पिव्वर नई! आठे रोज उनु त शिकी जासु. :)

साधं नको समजू माले. अहिराणी माले बी समजस बरं.
देव तुले आनंदमां ठी राखी रे मना भावड्या तू!
इतला दिन द्खालेच मिळणा नही हौ धागा.
कथा लपाड दिनथा?

हात्त मरो आयुर्हितभौ! माले बी काल सापडना...! दखा ना वर! २००८ सालना शे!
तुम्ही ई उनात, आते येथीन बाकी ना लोके बी बागेबागे! :)

यक व्हता सल्डया. तो फिरे वडांगे वडांगे. त्याच्या (?) शेपले मुडना काटा. नाइभाउ, नाइभाउ, काड तं खरी काटा म्हने. नाइ म्हने, याना काटा काढू दे.

किधरसे पकड्के लाए.

आथानी काडी तथानी काडी, काड्या कोन करे वं माय
आथानी फुटकी तथानी फुटकी.....फुटकी गोंडा घोये वं माय !!!!!!

मी ते दोडांइच्यान बजारमां जासु माय जासु,
मी ते पावशेर पेडा लयसु माय लयसु,
मी ते एखलीच बशीन खासु वं
शेजारीन सखु बाइ !

आथानी काडी तथानी काडी, काड्या कोन करे वं माय
आथानी फुटकी तथानी फुटकी.....फुटकी गोंडा घोये वं माय !!!!!! >>

=)) =)) =))

फक्त गानाच इ राह्यनात का? कोनी बोली नै राह्यन!

मी बोलसु तं तुमी म्हन्श्यात बोली र्‍हायना ं ..... हांय !

एखादं वाह्यात कार्ट सापडत नसेल आणी अचानक दिसले तर त्याच्यावर खालील फुले उधळली जातात.

"कथा कलथना हाउ रे ? इतलामा तं आठेच खी र्‍हायंता. मरीमाय खाइले येले, कारे भडवा आथा चेटस का काढु शिंगाडे ?

माले भी एस रे भो मी मुयना तारखेडा पाचोराना

शिन्गाडे :))

चालना ग्यात बठ्ठा लोके. दिवाईनं साफ्सुफ कराले लागी ग्यात का येनार लोकेस्नी तयारी मा लागेल शेतस ?

शे का कोनी आठे,

मी उनु!! दिनमा मी एखाद दुसरी चक्कर टाकी जास! :)

द्या माले.

आरे हाउ पाभे कव्हयना कोकली राह्यना व्हता! इरसालभौ, त्याले नेमबन्द मदत करजो! :)

हाई ल्या काही अहिराणी शब्देसना अर्थ...तठे मायबोलीवर टाकेल व्हत मीच!
आन हाउ मन्हा खान्देशी ब्लॉगः www.khandeshkanya.blogspot.in

वडगण- जेवताना ताटातली आमटी/ वरण एकीकडे वाहु नये म्हणुन पुर्वी ताटाखाली लाकडी चौकोनी वडगण लावत असत.
बोघन- पातेल
झब- नरसाळ
गोण्ट- गोणपाट
अस्तुरी- बायको
आन्डेर- मुलगी
आन्डोर- मुलगा
धडला/ धल्ला- म्हातारा
धडली/ धल्ली- म्हातारी
व्हउ- सून
फुई- आत्या
देवपळ्हः देवकपाशी
उखल्ला- उकीरडा
कान्जील- विहीर
कबाडी- भन्गारवाला
याही/ याहीण- व्याही/ विहीण
जवाई- जावई
आठे- इथे
इबाक- इकडे
तिबाक- तिकडे
तठे- तिथे
बठ्ठाजण- सगळेजण
उना- आला
जोयजे- पाहिजे
जुवान- तरणाताठा
परनाले- लग्नाला जाणे
कव्हळमव्हळ- कधी मधी
माती ग्या का?- मातला का?
हाड्या- कावळा. पितृपक्षाला 'हाडपक्ष' म्हणुनच म्हणत असावेत.
वडान्ग- कुम्पण
दान्गडो- दन्गा
घरोटा/ घट्या- जाते
चावळने- उगीच काहीतरी बोलणे. उदा. "काय चावळी राह्यनात रामभाऊ! आम्ही दखेल शे ना ते खेत! "
येरोनेरले- एकमेकान्ना
बाट्टोड- वात्रट
उप्पाद- कटकट
कुटाणा- त्रास/ कटकट
बोखल- कोनाडा
वाळन्यानी पन्गत- नवरदेवकडच्या लोकान्नी लग्नानन्तर आपल्या गावाला देण्याच जेवण
महावस्त्र- नवरीचा शालु
तेलनचिड्ली- नवरीच्या बस्त्यातली एक प्र्कारची साडी.
पोटझाकण- नवरदेव/ नवरीचा बस्ता होतो तेव्हाच नवरदेव, नवरीच्या आईला, फुईला लग्नासाठी साड्या घेण्यात येतात. त्याचा खर्च हुन्ड्याच्या पैशातुनच होतो.
मान्डवाची साडी- ही पण नवरीची साडीच.
एकन्दरीत नवरीच्या बस्त्यात, हळदीची साडी, महावस्त्र, तेलन चिडली, मान्डवाची साडी या ४ साड्या येतातच.
बेळमाथनी- लग्न जवळ आल्यावर नवरदेवच्या/ नवरीच्या घरी 'कळस भरल्यासारख, एका कोपर्‍यात मातीचा माठ आणि त्यावर मातीचच छोट भान्ड अस पाण्याने भरुन त्याला हळद माखलेला दोरा बान्धतात. त्याची आधी पुजा करुन मगच हळद फोडणे वै. कार्यक्र्म होतात.
भानशी- चुलीच्या बाजुलाच त्याच आकाराची आतुन कनेक्टेड असते ती. चुलीतले एक लाकुड तिरपे करुन ठेवले की जाळ तिकडे पोचतो. फक्त शिजायला/ भाजी उकळायला ठेवायची असेल तर भानशीवर ठेवतात. (इकडे तिला 'चुल-उल'. 'वैल' म्हणतात)
सतेल- गोल बुडाचे पातेले
सान्डशी- स्वयम्पाकघरात वापरायची पकड
गडन्गनेर- केळवण

नम्बर शे वं आर्यातै !

विकिची वकिली:

* सूची:अहिराणी बोलीभाषेतील शब्दार्थ (सध्या रिकामी आहे, अहिराणी भाषकांची वाट पहात आहे !)

* अहिराणी विकिपीडिया (सध्या जवळपास रिकामे आहे, अहिराणी भाषकांची वाट पहात आहे !)

माझ्या बायकोला थोडीफार येते, तिचा मामा कळवणचा आहे.
या भाषेत म्हणी खूप दमदार आहेत, लग्न झाल्यावर बर्‍याच ऐकल्या आहेत. माझ्या सासू़कडे अश्या म्हणींचा बराच साठा आहे.
उ. दा. जने तिले कळे, फुकटी गोंडा घोळे.
मना मामा गावले गया, घरमां कुळीद पेरी गया. (कुळीद ढेकुण, बहुतेक कुळीद हा शब्द असावा, बायकोला नक्की आठवत नाही.)

अहिराणी म्हणी जोयजे का तुम्हले?
मग हाई ल्या...
१)घरना पोरं उघडा, नी याहीणले नेसाडा लुगडा
२)चार आनानी कोंबडी, नी बारा आनाना मसाला
३)दळे तिले कळे, नी फुकटी गोंडा घोळे
४)खिंसात नही आणा, नी माले बाजीराव म्हणा
५)नवल्यानी घीदी गाय, नी धाई धाई दुध काढले जाय
६)खिशात नही कवडी, नी वणी बाजार भवडी.
७)जीव म्हणे आखो आखो, नी पोट म्हणे नको नको
८)चार आनानी पेवाणी, नी बारा आनानी दखाडानि
९)येडी न मत, नी घुबड न चाळा.
१०)आई बाई नि दिधी भर,नी उठ व शीजी नवरा कर
११)निधी न भंडारा, नी गावभर डोम्बारा
१२)तुले माले सांगाले भगतीन आनी घुमाले
१३)काम् नही काय करु, लुगड फ़ाडी दान्डे करु
१४)सोनारणी पीटी पीटी, नी लोहार नि एकच बठी
१५)खान तशी खापरी,नी माय तशी छोकरी
१६)माले ना तुले, घाल कुत्राले
१७)उच्चा झाडवर बुच्चा बसणा, असा राज कधी ना उन
१८)तोच गुल, नी तीच काडी
१९)चिडी खोपामा, नी जीव धोकामा
२०)कागद न भाऊ, नी बाहेर नको जाऊ
२१)रीस नी माय, भिक मांगी खाय
२२)धल्ला (म्हातारा) नवरा कया, कुळले आसरा झाया
२३)घरन थोड, नी याहीन घोड
२४)जवाईन पोर, हरामखोर
२५)साक्खा भाऊ, पक्का वैरी
२६)सासू तशी सून, नी उम्बारना गुण
२७) गाव नी खावा लाथ, पण परगाव ना खाऊ नाही भात
२८)आसू न पासु, मारी गायी सासू
२९)ज्यांना घर पत्थर नि मावठी, त्यांनीच पेओ गावठी
३०)दिनभर आथ तथ, दिन मावळणा जाऊ कथं
३१)आग मारे ते खोबारण तेल, नी फसफस करे ते गोड तेल
३२)खावाले काळ, नी भूईले भार
३३)घरमा फुटेल बोयका, नि मांगस दोन-दोन बायका
३४)नाईकभाऊले वाडा भ्याये, नि घरनी बाई बाहेर पये
३५)महारनं आख्खं गाव, नि त्याने नही कोठे ठाव
३६)उठरे तीन डाव, तोच धंदा
३७)गावमा ऊना पोया (पोळा) ,नि महारले आनन झया
३८) बाईना फुले बाईले, नि शाबासी मन्हा याहीले
३९)रायरंग रातभर राजा, नि सकायमा ऊठी पानी कोनी पाजा
४०)दुसरी वणी घरमा, पयली गयी घोरम
४१)दिल्येल शिदोरी, आणि सांगेल आक्कल पुरत नही
४२)उन उरी, ते चुल्हाप मुतारी
४३)धल्ला (म्हातारा) नवरा सदीमे निजे, जुवान बायको रातभर खिजे
४४)आग लाऊ, तमासा पाहू
४५)आसू ना पासु, मारी गई सासू
४६)कवळ मवळ, आडई तव्हळ
४७)उक्खळ म्हान डोक घाल, आते फुटो का रहावो
४८)हाड्याले (कावळा) झाये उडाले, नी फाटीले (झाडाची फांदी) झाये मुडाले
४९)उस गोड झाया, ते ते मुईसंमत खाऊ नही
५०)आईबाई नडणी, कानबाई घडणी
५१)आचर पाचार, धल्लानी पाचर
५२)घोडा इकी डांगर खाऊ नही
५३)करमम्हान पड कोड, हसिबोली गोड करी ल्हेओ
५४)आड टीड कारे नि कंबर मुडे, खापरे बसे तिने नाव कागद चढे
५५)अन्नाडूना बारवर घडी घडी जान पडस
५६)आगमाहीन निघीसन, फुफाटामा पडण
५७)देव त्याले खेव
५८)ऐकणारणी एक बात, नही ऐकणारण सुपड साफ
५८)आमुनी कमाई, जामूम्हान गमाई
५९)अधोडी खाये, त्याले मधुरा व्हये
६०)कधी ना मधी, गई हुबी नदी
६१)हाथ मूडी त्यान्हा गळात पडी
६२)काये ना बये, चालनी धुये
६३)वाटे ते बोट चाटे
६४)पेरई तसे उगई
६५)मना माल आणि मन्हाच हाल
६६)कोपरा देखी थुको, नि जागा देखी मुतो
६७)आपलाच दात नि आपलाच व्हट (ओठ)
६८)निमण कीड, निमलेच गोड लागस
६९)अम्हनाच दांड, नि अम्हनीच कुर्हाड
७०)कीतलभी कय तरी, कोयडांच हाथ निघस
७१)कोन्ही सोनानी सरी बांधी ते आपून दोरी घाली मरू नई
७२)खावाले काळ, नि भूईले भार
७३)कुडी देखी, पुडी वाढो
७४)करकडे ते सरकडे
७५)करा का वरा, फुटकी गोंडा धरा

सौ: आन्तरजाल