शैक्षणिक कर्जाविषयी एक अनुभव

'शेतकरी मुलाशी लग्न करायला मुली आजकाल तयार होत नाहीत' हा जहाल विषय उद्यासाठी लिहून घ्या.

बाकी तुम्ही शेतकर्‍याचे चिरंजीव आहात वैग्रे खोटे कारण असेल. तुमचे लिखाण त्याने कुठेतरी वाचले असेल.
असो..

हे घ्या एक छोटी भेट :-

परा शी सहमत.

शेतकर्‍यांना कर्ज मिळण्यासाठी अडचण येते हे खरे आहे. पण बागायतदारांना वेगळी ट्रिटमेंट मिळते

मी म्हणतो पण शेतक-यांच्या मुलांनी इंजिनियर होण्यापेक्षा शेतकरी राहिलेलंच काय वाईट आहे ? उगा नंतर बँकांच्या नावानं आरडा ओरडा करायचा.

आणि असे सगळेच शेतकरी इंजिनियर व्हायला लागले तर मग शेती करणार कोण, कारण जे मुळचे शेतकरी नाहीत पण त्यांना शेती करायची आहे त्यांना ती विकत घेता येत नाही, ज्यांची शेती आहे त्यांना ती करायची नाही.

शेतकर्‍याना कर्ज देऊन आमच्या गावातील तीन बंअ‍ॅका, पाच पतसंथा बुडाल्या.. आमचेही पैसे बुडाले.. आता ग्राहक न्यायालयात केस सुरु आहे.... शेतकर्‍याना कर्ज देण्यापेक्षा बी, वीज, औषधे, खते सरकारने मोफत द्यावे. कर्ज देऊन मुद्दल + व्याज गोल करण्यापेक्षा ते सरकारला परवडेल. जनताही सुखी राहील.

कर्ज काढून शिकून नोकरी करुन किती पगार मिळवनार? त्यापेक्षा अफूची शेती करा... फायद्यात याल. :)

मुलाच्या शिक्षणासाठी कर्जाचा विचार चालू आहे का?

पण आता मुलाचे फादर इंजीनिअर असले तरी कर्ज नाही मिळणार बरं का, कारण बालशिक्षणाला कर्ज देऊ नये असा लिखित नियम आहे, नाही तर सोमवारी पुन्हा `शैक्षणिक कर्जाविषयी एक अनुभव - भाग २' टाकशिल.

धागापीक जोमाने घेत आहेत जणू. खत कोणत वापरता हो?

हल्ली लोकाना...शेतक-याचे पोर..तळागाळातला माणुस..चळवळितला कार्य कर्ता..असे म्हणणे अभिमानाचे वाटते...

पुणे येथिल मन्नापुरम गो ल्ड चिट फंड च्या नितिन गायक वाड व बबलू अंबेकरी याना भेटा
दि.२४ अप्रिल २०१२ ची www.punemirror.in मधिल बात मी वाचा,यांनी शिक ण्यासाठी कर्‍ज घेउन मन्नपुरम पुणे भवानि पेठ शाखेतुन १८ किलो सोने घेतले पण त्यांची भेट कुठे घेणार ते ठरवावे लागेल

५ वर्षांपूर्वी धाकटा भाऊ COEP मध्ये IT Engg करीत होता. दुसऱ्या वर्षाचा प्रवेश घेण्याची वेळ जवळ येत होती अन नेमके त्याचवेळी भारतातील सर्वात मोठी सहकारी बँक म्हणवून घेणाऱ्या बँकेचे शैक्षणिक कर्जाचे पत्रक हाती पडले. तसे पाहिले तर शुल्क केवळ २८,०००/- रु. होते.

पण असे वाटले की भावाला जबाबदारीची जाणीव व्हावी म्हणून मिळत असल्यास शैक्षणिक कर्ज घ्यावे. बँकेत जाऊन विचारपूस केल्यावर एक मोठासा अर्ज व कर्ज मंजुरीसाठी आवश्यक असणारी अनेक कागदपत्रे यांची यादी देण्यात आली. त्यात भावाच्या १०वी पासूनच्या गुणपत्रिका व प्रमाणपत्रे, अभियांत्रिकी प्रथम वर्षाची (सर्व विषयांत उत्तीर्ण असल्याची गुणपत्रिका), महाविद्यालयाकडूनचे ना हरकत प्रमाणपत्र, माझे उत्पन्नाचे दाखले, बँक स्टेटमेंटस, ओळखपत्रे व रहिवासी असल्याचा दाखला. आम्ही शहरात प्रथमपासून राहत नसल्याने कर्ज दोघांनी मिळून घ्यावे लागेल व त्यातही माझे नाव मुख्य कर्जदार म्हणून टाकावे लागेल असे सांगण्यात आले. अर्थातच आम्हाला याबाबत कसलीच हरकत नव्हती.

एवढेच नव्हे तर दोन हमीदार व माझ्याएवढीच त्यांचीही कागदपत्रे लागणार होती. त्यामुळे पुढचे ३-४ दिवस कागदपत्रांच्या तयारीत निघून गेले. अर्ज व कागदपत्रे दाखल केल्यावर १ आठवड्याने दोन्ही हमीदारानं सोबत घेऊन बोलावण्यात आले. हे कर्ज घेण्यापूर्वी मी एक वैयक्तिक कर्ज पूर्णपणे फेडून चुकलो होतो. व १ दुचाकी व १ वैयक्तिक कर्ज फेडणे सुरू होते. अन ही दोन्ही कर्जे वर्षभरात संपणार होती.

एक आठवड्याने आम्ही चौघे (भाऊ, दोन्ही हमीदार व मी) बँकेत गेलो. भावाची शैक्षणिक पात्रता व माझी आर्थिक पात्रता पाहता कर्ज मंजूर होण्याची आम्हाला पूर्ण खात्री होती. यापूर्वी ज्यांच्याकडे आम्ही अर्ज दाखल केला होता त्यांना आम्ही भेटलो. आम्हांस बसावयास सांगून त्या शाखा व्यवस्थापकास भेटावयास गेल्या. पाचच मिनिटात परत येऊन त्यांनी मला प्रश्न विचारला की तुमच्या या नोकरीमध्ये तुम्हाला परदेशी जाण्याची संधी आहे का? मी उत्तर दिले हो नजीकच्या भविष्यात नसली तरी कधी ना कधी अशी संधी मिळेलच.

यावर त्यांनी लगेच उत्तर दिले की आम्ही तुम्हाला तुमच्या भविष्यातील स्थानिक वास्तव्याची खात्री नसल्याने बँक हे कर्ज देऊ शकत नाही. माझ्यासाठी हा फारच मोठा धक्का होता. मी उत्स्फूर्तपणे म्हणालो की मी अमेरिकेत काम करण्यासाठी जाणार आहे, फरार होऊन अफगाणिस्तान किंवा बांगलादेशात नाही जाणार. अन मला आजवर इतरही बँकांनी यापेक्षा मोठी कर्जे दिलेली आहेत.

त्या म्हणाल्या इतर बँकांची पोच परदेशातही असते आम्ही एक स्थानिक बँक आहोत. झालेल्या त्रासाबाबत त्यांनी दिलगिरीही व्यक्त केली. आम्हीही मिळालेल्या सेवेबाबत आभार व्यक्त करून तेथून निघालो. त्यांनंतर कधीही शैक्षणिक कर्जाच्या वाटेला गेलो नाही.

अर्थातच शुल्क भरण्यासाठी कर्ज काढण्याची आवश्यकता नसल्याने आम्ही मनाला लावून घेतले नाही. जमा केलेली बरीच कागदपत्रे पुढचे वैयक्तिक कर्ज घेण्यास वापरून आम्ही कागदांची जमेल तेवढी बचत मात्र केली. तरीही थोडेबहुत वाया गेलेच.

जो बोय
स्पष्ट लिहितो
अंथरुण पसरून पाय पसरावे.
उदा एका मध्यमवर्गीय एस बी आय मधील कर्मचार्याच्या मुलाने अमेरिकेत कोणतही शिष्य वृत्ती न मिळवता जर एम बी ए तेही अत्यंत महागड्या व प्रतिष्ठीत संस्थेतून करायचे ठरवले तर
तुम्हाला शेती करायची नाही तर वाणिज्य , कला , विज्ञान अश्या शाखांमधून शिक्षण घ्यायचा पर्याय होता की.
सगळे अभियांत्रिकी शिक्षण घेतात म्हणून मला पण घ्यायचे हा अट्टाहास.
....
मुळात दरवर्षी शेतकऱ्यांना कर्ज देणे व मग त्यांची माफी करणे हा सरकारचे कावा मधमवर्गीय ओळखून आहेत. पण आम्हा मध्यमवर्गीयांचे कर्ज मात्र कोणी माफ करत नाही.
आत्महत्या कसल्या करत आहात.
तुमच्यासारखाच बिहारी ,युपी चा शेतकरी नेसत्या वस्त्रानिशी मुंबईत येतो. नि जगतो.
तुम्हाला घटनेने मनाई केली आहे का?

आजही शेतकऱ्यांना आमच्या करातून मिळणाऱ्या पैशातून सबसिडी दिली जाते.
तरीही ह्यांचे रडगाणे सुरूच
नाही जमत शेती करायला तर ज्यांना जमते त्यांच्या हाती देऊन घ्या शहराकडे धाव.
आज महाराष्टारील शेतकरी आत्महत्या न करता मुंबईत आला तर मग इतर परप्रांतीयांना यायला वावच मिळणार नाही. त्यांच्या एवढे कष्ट आपला बळीराजा नक्कीच उपसु शकतो.((केरळ मधील गावातील शेतकरी आखतात पोहोचला व त्याने मेहनतीने स्वतःचा व आपल्या गावाचा विकास केला. शिका जरा त्यांच्याकडून काहीतरी)

आता कुठे तुमच्यात सामुहिक विवाह सुरु झाले आहेत.
नाहीतर ऋण काढून सावकाराकडून सण , सोहळे साजरे करायचे मग कर्जात बुडायचे.
व बँकेत जाऊन कर्ज मागायचे.
अजब आहे सर्व कारभार.

सरकार अन्नधान्न्याची निर्यात बंद करुन शेतिमाल तुमच्या आवाक्यात आणते त्यावेळी ते आम्च्या तोन्डाचा घास हिरवुन तुमचे पोट भरत असते.

अतिशय ततोंतत अभिप्राय !

आजही शेतकऱ्यांना आमच्या करातून मिळणाऱ्या पैशातून सबसिडी दिली जाते.

ज्याने कधी शेती बघीतली नाही किंवा शेतीत काम केले नाही तोच असे विपर्यस्त लिहु शकतो .

तुम्हाला मुक्त अर्थवव्यस्था पण पाहिजे .... पण शेतकर्याचा माल मात्र मातीमोल भावाने पाहिजे ....

पिझ्झा ... हाटेल...सिनेमा.... टुर... ट्रिप...

दुसरीकडे ...रात्र रात्र शेतीत पाणी भरणरा शेतकरी ..... कारण दिवसा वीजच नसते.... ती असते शहरा मध्ये ...

आमच्या गावात डॉक्टरांची पतसंथा होती.. शेतकर्‍यानी कर्जे थकवली.. नोटीसा काढल्यावर संघटनेच्या लोकानी डॉक्टरांच्या आणि अधिकार्‍यांचा तोंडाला काळे फासले. ( त्यांची पुढे निर्दोष सुटका झाली.) पतसंस्था बुडाली. तेंव्हापासुन शेतकर्‍याना कर्जे द्यायला संस्था उत्सुक नसतात.

http://getlocalne.ws/world/india_maharashtra_mumbai/loksatta_news_432308

आमच्या येथील काही बंअ‍ॅका शेतकर्‍याना विनातारण कर्ज देतात.. म्हणजे त्यच्याकडे शेती आहे, पिक उगवते हे माहीत असते, या बेसवर तारण न घेता कर्ज देणे.. असे कर्फ फार नसते.. साधारण २० हजार मिळतात.. पण एक शेतकरी, त्याचे आई बाप, त्याची पोरं, पोरी , सुना जावई... या सगळ्यांच्या नावानं वेगळ्या वेगळ्या बँकातुन दीड पावणेदोन लाख रुपये कसलेही तारण न देता उचलता येतात.

अशी कर्जे काढायची आणि ती फेडायचीच नाहीत. बँक हात चोळत बसते. तारण तर नसते. शिवाय कर्ज फेडा म्हणून वर्षातून चार नोटीसा काढल्या तर बँकेलाच वकिली खर्च सहा आठ हजार रुपये होतो.. २० हजाराच्या कर्जात मुद्दल गेले, व्याज गेले, वर हा खर्च असली विचित्र अवस्था बँकेची होते.

त्यातही लग्न झालेल्या मुलीच्या नावाने कर्ज असेल तर आणखी मजा... कर्ज काढताना माहेरचा पत्ता असतो. नंतर नोटीस आली, की ती इथे रहात नाही, म्हणून सांगितलं की झालं.

कर्ज शेत तारण ठेऊन ठेवले तरी बँकेची ससेहोलपट होतेच. ऊस शेत्कर्‍याच्या नावानेच असतो.. तो ऊस गेला की बिल आली की वसुलीला माणूस येणार.. यावर उपाय म्हणजे दुसर्‍याच्या नावाने ऊस घालून त्याच्या बिलातून आपले पैसे घेऊन निवांत रहाणे.. बँकेचा माणूस आला की आमचा ऊस नव्हताच, पैसे आलेच नाही, म्हटले की झाले..

वाहनावर कर्ज दिले की बँक वाहन ओढून नेते. घरावर कर्ज असले की बँक टाळे लावू शकते.. सोने तारण असेल, तर ब्यांकेकडे सोने आधीच दिलेले असते.. पण शेतकर्‍याना कर्ज दिले तर बँकेकडे सिक्युरिटी कशाची? शेत जरी बँकेकडे असेल तरी शेतकर्‍याचे घर शेतातच असेल, तर त्याला रहात्या घारातून हाकलता येत नाही. (म्हणे!) अशी परिस्थिती असताना कुठल्या बँक शेतकर्‍याना कर्ज द्यायला धजावेल?

( आमचे एका बँकेत लाखभर रुपये बुडाले. त्यामुळे बँका कशा बुडतात, यावर सखोल संशोधन केल्याने हे वरचे मौलिक वैचारिक पिक उगवून आले.. तेच इथे तुमच्याशी शेअर केले... आमची ग्राहक न्यायालयात केस सुरु आहे.. पैकं परत मिळाले की जॉय भाऊ तुमच्या शेतात शेतकर्‍यांचा नावानं पार्टी करुया! :) )

एकच माणूस.. त्याचे दोन आयडी.. दोन भिन्न विचारांच्या प्रतिक्रिया.... जाम धमाल !