आम्हाला मेट्रो हवी आहे- आमचे प्रश्न सोडवणारी

अगदी मनातले प्रश्न मांडलेस भावा.
थोडक्यात हा प्रकल्प प्रश्नांची भर घालण्यासाठी केला जातोय हे आपल्याला समजते तर राजकारण्यांना का नको समजायला.
आताच "'मेट्रो' सायडिंगला; गटबाजीच सुसाट" अशा बातम्या येत आहेत.

अवांतर: मी पण एक रस्ता तयार करणारी किंवा खोदलेले रस्ते बुजवणारी कंपनी स्थापन करावी म्हणतो. मेट्रो होवो न होवो माझा फायदा होईलच.
------------------------

डायबेटीस विरुद्ध लढा

- पाषाणभेद
(करीता) पाषाण रोड कंन्स्र्टक्शन कंपनी लिमीटेड

मेट्रोचा आधी फिझिबिलीटी स्ट्डी झालाय का>
असेल तर त्यात ह्यातील बर्‍याचशया प्रश्नांचा उहापोह नक्कीच झाला असेल.

१. मेट्रोला जितका खर्च येईल तेव्हढ्या पैशात पी एम टी स्वतःची बस कंपनी काढू शकेल व त्यातून शहराला लागणाऱ्या सगळ्या प्रकारच्या गाड्या तयार करु शकेल. त्यासाठी टाटा किंवा इतर कंपन्यांशी सहकार्य करार करता येईल

मान्य..पण ते चालवायची लायकी आहे का पुणे महानगर पालिकेची???

२. मेट्रो स्टेशन पर्यंत नागरीकांनी कसे पोहोचायचे? गाडीने?, स्कुटरने? ते वाहन कुठे ठेवायचे?
३. उतरण्याच्या ठिकाणाहून इच्छीत स्थळी कसे जायचे? रिक्षाने? बसने?

बस

४. मेट्रोला जितका खर्च येइल त्या पैशात किती बसेस विकत घेता येतील?

एका बस मधे ४०-५० लोक बसो शकतात, मेट्रोत शेकड्यावारी बसतील...सुरुवातीला का नसेना नंतर तरी पेट्रोल बचत होईलच ना??

५. पुढील १०-१५ वर्षात जितकी लोकसंख्या वाढणार आहे ती कुठे वसणार आहे? सध्याच्या पुण्यात नाही. मग त्या वाढणाऱ्या लोकसंख्येसाठी सध्याच्या पुण्यात मेट्रो का?

राजकारणी धोरण.जास्त मतदार सध्याच्याच पुण्यात आहेत.

६. पुण्यात सार्वजनिक वाहतूकीला काय काय पर्याय आहेत हे पाहण्यासाठी म्युनिक शहरातील वाहतूकीचा अभ्यास करावा. तेथे जायची गरज नाही. फक्त इंटरनेटवरुन त्यांच्या वाहतूकीचा साधनांचा नकाशा पाहिला तरी ते समजेल.

ह्म्म्म...बघ्तो..

--प्रभो
-----------------------------------------------------------------------
काय सांगावे स्वतः विषयी,आहात तुम्ही सूज्ञ !! एका सारखे एकच आम्ही,बाकी सगळे शून्य !!
प्रभोवाणी

हे मेट्रो प्रकरण लोकांना खुष करायचा पुढच्या निवडणुकीवर डोळा ठेऊन केलेला मोठा फार्स आहे. सेव्ह पुणे ट्रॅफिक मूव्हमेंटचे हर्षद अभ्यंकर ह्यांचा मध्यंतरी खूप माहितीपूर्ण लेख सकाळ मधे आला होता (शोधून दुवा पाठवीनच). खुद्द महापौरांचा ह्या प्रकाराला विरोध आहे.. कारण तो एकटाच माणूस फीजिबिलिटीचा विचार करतोय! शिवाय प्रस्तावित मेट्रोचा एक मार्ग सध्याच्या पुणे - मुंबई लोहमार्गालगतच आहे. एक लोहमार्ग असताना दुसर्‍याची काय गरज?

मोठमोठ्या कंपनीज आणि आय आय टी कडून अहवाल करून घेतल्यानंतरपण जर ह्यांना असंच मॉडेल बनवणं सुचत असेल तर सगळ्यांच्याच अकलेबद्दल प्रश्नचिन्ह आहे.

ह्या बाबतीत 'साहेबांचे' काय म्हणणे आहे? त्यांना प्रश्नांची जाण्,दूरद्रूष्टी वगैरे आहे असे सगळे म्हणतात.
भेंडी
P = NP

१. मेट्रोला जितका खर्च येईल तेव्हढ्या पैशात पी एम टी स्वतःची बस कंपनी काढू शकेल व त्यातून शहराला लागणाऱ्या सगळ्या प्रकारच्या गाड्या तयार करु शकेल. त्यासाठी टाटा किंवा इतर कंपन्यांशी सहकार्य करार करता येईल-- तुम्हाला पी.एम.पी.एम.एल म्हणायचे आहे का? मेट्रो सारख्या लोकोपयोगी प्रकल्पाचे पैसे पीएमपीएमएल ला वळवून त्यांचे चरायचे कुरण वाढवायची आवश्यकता आहे का?२. मेट्रो स्टेशन पर्यंत नागरीकांनी कसे पोहोचायचे? गाडीने?, स्कुटरने? ते वाहन कुठे ठेवायचे?--क्षुल्लक प्रश्न - दिल्ली मेट्रो च्या प्रत्येक स्थानकावर पार्कींग ची सोय आहे. मेट्रो च्या आसपासच्या प्रभागातून स्थानकावर येण्यासाठी किंवा स्थानकावरून आसपासच्या प्रभागात जाण्यासाठी, दिल्ली मेट्रो च्या मिनि-बसेस सदैव उपलब्ध असतात.३. उतरण्याच्या ठिकाणाहून इच्छीत स्थळी कसे जायचे? रिक्षाने? बसने?-- अजून एक क्षुल्लक प्रश्न - पीएमपीएमएल ने उतरल्यावर इच्छीत स्थळी कसे जायचे? या प्रश्नाचे उत्तर शोधा आणि इथे कॉपी करा. क्र.२ आणि ३ चे आक्षेप निरर्थक वाटतात. कृती करा आणि मग विचार करा. विचार करून कृती टाळू नका.४. मेट्रोला जितका खर्च येइल त्या पैशात किती बसेस विकत घेता येतील?-- कल्पना नाही. त्यासुध्दा घेऊ, पण नॉट अ‍ॅट मेट्रो'ज कॉस्ट. एक लक्षात घ्या की मेट्रो मूळे तेलाची बचत होणार. विनातिकीट प्रवासाला आळा बसणार आणि लोकांना आरामदायी प्रवास करता येणार. हे पुरेसे नाही का?५. पुढील १०-१५ वर्षात जितकी लोकसंख्या वाढणार आहे ती कुठे वसणार आहे? सध्याच्या पुण्यात नाही. मग त्या वाढणाऱ्या लोकसंख्येसाठी सध्याच्या पुण्यात मेट्रो का?-- मग ती जिथे वसणार तिथे ट्रॅक टाकायला सुरूवात करायची का? मेट्रो चे एक्झीक्युशन टप्प्याटप्प्यात होणार आणि ठरावीक प्रभागातील लोकांना ती ठरावीक कालावधीत उपलब्ध होणार. प्रश्नांचे निराकरण असेच ओवर दी पिरीयड होते.६. पुण्यात सार्वजनिक वाहतूकीला काय काय पर्याय आहेत हे पाहण्यासाठी म्युनिक शहरातील वाहतूकीचा अभ्यास करावा. तेथे जायची गरज नाही. फक्त इंटरनेटवरुन त्यांच्या वाहतूकीचा साधनांचा नकाशा पाहिला तरी ते समजेल.-- हास्यास्पद विचार - वाहतूकीच्या साधनांचा नकाशा म्हंजे काय हो? भूक लागल्यावर जेवायची गरजच काय. भरल्या ताटाकडे पाहून मस्त ढेकर द्यावी गड्या. या विकेन्ड ला फॅमिली ला महाबळेश्वर ला घेवून जायचा विचार रद्द. गूगल अर्थ वर दाखवतो की.उमराणी सरकार    न करा चिंता असाल सुखे| सकळ अरिष्टे गेली दु:खे

तुमचे मुद्दे पटले नाहीत.
मेट्रोमुळे इंधनाची बचत होईल,प्रदुषणाला आळा बसेल आणि वाहतुकीची कोंडी कमी होईल हे तर हे तर सगळ्यांना माहितच आहे.
प्रत्येक मेट्रो स्टेशनजवळ पार्किंगची सोय केली जाते आणि तिथून जवळपासच्या भागात जायला बसेस असतात,एकच पास बस आणि मेट्रोला चालतो,हे सर्वसाधरण मेट्रोची मोडेल आहे ,जे बाहेरच्या सर्व देशांमध्येपण वापरले जाते. पुढील १०-१५ वर्षात जितकी लोकसंख्या वाढणार आहे त्यासाठी मेट्रोचे जाळे वाढवत नेणे हा पर्याय आहे बस खरेदी नाही.
फक्त आता पुण्याच्या लोकप्रतीनिधिनी नुसत्या गप्पा न मारता त्या पूर्ण कश्या होतील हे पाहायला हवे.

मानस

सहमत.

फक्त पीएमपीएमएल से उत्तर होऊ शकणार नाही. खाजगी वाहने म्हणजे रोगापेक्षा औषध जालीम होईल. बीआरटी, लाईट रेल, मेट्रीसारखे प्रोजेक्ट नीट केले तर आणि तरच प्रश्न आवाक्यात तरी राहिल. पीएमपीएमएलचं सक्षमीकरण त्यातुन होऊ शकेलही. पण हे राजकारणी सहजी करतील असं वाटत नाही. जनतेनंच लक्ष घातलं पाहिजे. फक्त कुरकुर करुन किंवा नावं ठेऊन काही निष्पन्न होणार नाही.

पुण्याचे म्युनिक करायची घोषणा राजकिय नेत्यांनी केली की काय?. पुणे आणि म्युनिक शहरांत काही साम्य आहे का? शहर रचना? पुण्याची लोकसंख्या ३३ लाख तर म्युनिकची १३ लाख.
पाश्चिमात्य्(विशेषकरुन युरोपातली) शहरे जुनी असली(लोकसंख्येची घनता जास्त असली) तरी शहर्/रस्ते रचनेबाबत राज्यकर्त्यांनी वेळच्यावेळी पाउले उचलल्याने तेथील वाहतुक व्यवस्था आटोक्यात आहे.आपल्या सरकारची अवस्था वरातीमागून घोडे असते.
वर म्हंटल्याप्रमाणे आहे ते आधी सुधारा असे सुचवावेसे वाटते.
भेंडी
P = NP

पुण्याच्या विकास आराखड्यात याचा विचार केला नसेल काय? परंतु हे विकास आराखडे राजकीय स्वार्थापोटी कागदावरच राहतात. त्यात स्वार्थासाठी हवे तसे बदल करुन घेतले जातात.
विकास आराखडे हे नगरनियोजनाचा भाग आहेत.त्यात लोकसंख्यावाढ वाहतुक याचा विचार असतो. अडचण अंमलबजावणीची आहे
प्रकाश घाटपांडे
आमच्या अनुदिनीत जरुर डोकवा.

>>मेट्रो मूळे तेलाची बचत होणार
हम्म्म. मेट्रोला लागणारी वीज कुठेतरी निर्माण करणारच. ती तेलाऐवजी कोळशावर बनेल. मग तेलाची बचत होईल हे बरोबर. प्रदूषण मात्र वाढेल. (माझ्या गावातलं प्रदूषण कमी व्हावं म्हणून कुठच्यातरी लांबच्या गावाचे प्रदूषण वाढवण्याची आयडिया कशी काय वाटते?)

मुंबईत काही वर्षांपर्यंत मुख्यत्वे वस्ती रेलवेच्या आसपास वाढत असे. लोक घरापासून स्टेशनपर्यंत (१५ मिनिटे) चालत जाऊन नंतर ट्रेनने जात असत. पुण्यात पूर्वीपासूनच अशी पद्धत नव्हती त्यामुळे त्यांच्यात स्वतःच्या वाहनाने (पूर्वी सायकल, मग दुचाकी आणि आता गाडीने) पॉईंट टू पॉईंट प्रवास करण्याची प्रवृत्ती आहे. काही वर्षांपूर्वी पुण्यातील वाहनांची संख्या मुंबईतील वाहनांच्या संख्येपेक्षा जास्त असल्याचे वाचले होते (मुंबईची लोकसंख्या पुण्याच्या चौपट असूनही).

मूंबईतही आता स्टेशनांपासून दूर घरे बांढली जात आहेत. त्यामुळे ही प्रवृत्ती वाढू लागली आहे. :(

नितिन थत्ते

मेट्रोचा जो मार्ग आहे तो जमीनीखालूनच असणार व तिथे पाणी नक्कीच साचणार कारण पंप चालू कारायला हवेत अशी परिस्थिती आल्यास वीज असली पाहिजे व पुण्यात त्या बाबतीत आनंदी आनंद आहे!
प्रभोंनी सांगितलेला 'मोनोरेल' हा पर्याय मलाही सर्वोत्तम वाटतो कारण तो जास्त उंचीवरून जातो व त्यामुळे पाणी साचून सर्वांची (म्हणजे प्रवासी व रेल्वे इंजिने, डबे वगैरे) वाट लागणार नाहीं.
जकार्ताही असेच वारंवार पूरग्रस्त होणारे शहर आहे व इथेही मोनोरेल हाच उत्तम पर्याय आहे असे मानले जाते!
मेट्रो किंवा मोनोरेल कशाला? तर रस्त्यावरून रेल्वे व बसेस काढून इतर रहदारी सुकर करण्यासाठी. दर दोन-तीम निनिटानी धावणार्‍या रेल्वेला पर्याय फारच कमी आहेत.
वीजनिर्मिती शहरापासून दूर केली जाते त्यामुळे शहरात प्रदूषण होत नाहीं. तसेच वीजनिर्मिती करणारी उपकरणे डिझेल-पेट्रोल-गॅसवर चालणार्‍या इंजिनांपेक्षा जास्त कार्यक्षम (efficient) असतात. थोडक्यात प्रदूषण शहरांपासून दूर नेऊन जनतेचे स्वास्थ्य सुधारणे व शहरांच्या रस्त्यांवरून जाणारी वहाने कमी करणे हे दोन उद्देश नक्कीच साध्य होतील.
मोठ्या प्रमाणावर वहातूक (Mass transit) करण्यासाठी रेल्वेला दुसरा पर्याय अद्याप तरी कुठला दिसत नाहीं.
अमृतांजन मॅडमनी विषय सुरेख निवडला आहे. अभिनंदन!
------------------------
सुधीर काळे
जाम चलने लगे, दिल मचलने लगे, चेहरे-चेहरेपे रंग-ए-शराब आ गया

खुप काळा नंतर एक छान चर्चा वाचनात आली.
पुपेंशी पुर्ण पणे सहमत.
सध्या मुंबईत जसे स्काय वॉकच्या फॅडचे पेव फुटले आहे तासाच हा मेट्रोचा फार्स वाटतोय.
एकंदर मेट्रो उभारणीचा खर्च, विजेचा प्रश्न वगैरे बाबी लक्षात घेता जर तोच पैसा पि एम टी / पी.एम.पी.एम.एल लडे वळवला तर ते जास्त सोइस्कर होईल असे माझे मत आहे.कारण बसेस जिथे कोपर्‍या कोपर्‍या पर्यंत पोहचु शकतात तिथे मेट्रो पोहचु शकत नाही.

चर्चेचा काय उपयोग आहे ? अडाणी जनतेच्या अडचणींपासून स्वतःची उन्नती साधण्यासाठी पालकमंत्री आहेतच. जाणत्या राजाच्या मार्गदर्शनाखाली ते पुण्याची योग्य काळजी घेतील असा आम्हा पुणेकरांचा विश्वास आहेच. उगाच अशा चर्चा करून त्यांना अडचणीत आणू नये. जास्त खोलात जाणार्यानी शेट्टी लक्षात ठेवावेत.

प्रदीप

कोलकाता व दिल्ली येथील मेट्रोचा अनुभव काय आहे? मी स्वतः त्यांचा वापर केलेला नाहीं पण त्या सेवेबद्दल खूप स्तुती लोकांच्याकडून ऐकली आहे. आपल्या 'मिपा'समूहावर या शहरातले कुणी असल्यास जरूर त्याबद्दल कळवावे व चर्चेत प्रथमपुरुषी-एकवचनी रंगत आणावी.
------------------------
सुधीर काळे
जाम चलने लगे, दिल मचलने लगे, चेहरे-चेहरेपे रंग-ए-शराब आ गया

रोचक चर्चा

मेट्रो -- मोठ्या साहेबांनी दुरदृष्टी ठेवुन आपल्या नंतर छोट्या साहेबांची केलेली पोटापाण्याची व्यवस्था !!

ह्या दुव्यावर ह्या समस्येवर थोडी अधिक माहिती दिली आहे. आयाआयटी पवईनी दिलेला अहवाल ह्या दुव्यावर बघता येईल.

शेवटी काय आहे ना.... तुम्ही बसेस चालवा... मेट्रो बांधा... मोनोरेल करा... बी आरटी करा...जमीनी वरून - खालून कसेही काहीही करा. पण किमान वर्षाला हजारो रुपये टॅक्स म्हणून तुमच्या घशात घालतोय त्यासाठी आम्हाला किमान घरून कचेरीत नीट पोचवायची / आणायची जबाबदारी घ्याच. सालो.... इतकी वर्षं तुमच्या वाट्टेल त्या सबबी ऐकत आलोय. "चुकून" बांधलेले फ्लायओव्हर्स, भो** वाजलेले रस्ते, सीवायजीच्या वेळी २४ तासांत केलेली रस्त्याची मलमपट्टी आणि अनेक गोष्टींना रोज २ वेळा तरी फकाफका धूर नाका-तोंडात घेत शिव्या मोजतोय. च्यायला... इतकी वर्ष स्वतःच्या तुंबड्या भरल्यात.... आता जरा कामं करा की ! अंत नका पाहू. वैतागून सगळे रस्त्यावर आलो ना.... तर काही धडगत नाही तुमची. लई लई राडा केलाय भाई न दादांनी.... एक दिवस मोटार अडवून भो****ला लागणार.

(उद्विग्न)
जेपी

माझे एक जुने तामिळ सहकारी श्री राजू इस्पातच्या पॉवर-प्लँटचे CEO होते व त्यांनी इस्पातच्या या प्रोजेक्टसाठी कुठली प्रोसेस निवडायची याचा खूप अभ्यास केला होता. त्यांना मी या विषयावर लिहिले होते. त्यांचे आंग्लभाषेत आलेले उत्तर खाली दिले आहे. त्यातून प्रत्येकाने आपापले तात्पर्य काढावे!
मी विचारलेले प्रश्न इटॅलिक्स Italics मधे आगेत, राजूंची उत्तरें बोल्ड Bold अक्षरात आहेत.

A) KBK: What is the average efficiency of Coal fired boiler-steam-turbine-generator:
Mr. Raju: Average Coal fired Power Plant efficiency is around 35%

KBK: What is the average efficiency of Diesel genset i.e diesel engine-Generator:
Mr. Raju: Diesel engines operate at 45% fuel conversion efficiency, as opposed to gasoline units around 30%.

C) KBK: What is the average efficiency of Diesel-fired boiler--steam-turbine-generator:
Mr. Raju: There is little difference between gas and diesel fired boilers in terms of performance. The choice between gas and diesel is usually based on the comparative cost and availability of the two forms of fuel.
D) KBK: What is the average efficiency of Natural gas fired boiler-steam-turbine-generator:
Mr Raju: A typical Single-cycle gas turbine offer thermal efficiency of about 35–40%.
Combined Cycle gas turbine plants are driven by both Natural gas & Steam. They generate main power by burning Natural gas in a Gas Turbine and use residual heat from exhaust gases to produce steam & generate additional electricity from steam. These plants offer efficiencies of up to 60%.
E) KBK: What is the thermal 'average' efficiency of a 4-stroke petrol engine and a 4-stroke diesel engine that drives cars and trucks? (because a car/truck engine doesn't always run at optimum levels due to traffic conditions and traffic jams)
Mr. Raju: I am not able to answer this point.

KBK: To MiPa members: Can one of us calculate the efficiency of a car that runs 7-8 km in city traffic?

F) KBK to Mr. Raju: This info is required for a comparison of adding a railway line to reduce number of motor vehicles on the road. If the traffic doesn't increase, will the electricity generated by one of the methods mentioned above will consume less fuel than a motor vehicle?
Mr. Raju: For this end use, Diesel electric driven train is the best option, since the engine will run at optimum (Constant) speed and speed control of the vehicle can be managed electrically.

------------------------
सुधीर काळे
एकही वक्तमें उसके आनेसे था चाँदनीका समाँ रोशनीका धुआँ,
कोई कहने लगा माहताब आ गया, कोई कहने लगा आफताब आ गया!