भाग 2 - सिंहगड शौर्यागाथा - मिलिटरी कमांडरांची नियोजनाची मांडणी!

विचार प्रवर्तक लिखाण ! अर्थात काही प्रश्नांची उत्तरे आजही सापडत नाहीत. एकतर तानाजी आठशे ते एक हजार मावळ्यांची फौज घेउन कोंढणपुर परिसरात आला असे ग्रुहित धरलं तरी राजगडावरुन सिंहगडावर येणाऱ्या वाटेवर हि सैनिकी हालचाल उदयभानला कशी समजली नाही ? ईथै उदयभान हा दक्ष मोगली किल्लेदार होता हे लक्षात घेणे गरजेचे आहे. ईतर मोगली किल्लेदारांसारखा तो गलथान नव्हती. शिवाय दिवस फेब्रुवारीचे आहेत, म्हणजे पानगळ झाल्यामुळे लपून हालचाल करायला झाडांची दाटी नाही. शिवाय हल्ला लगेच केला नाही असे ग्रुहित धरले तर ईतके सैन्य पायथ्याशी लपून कसे बसले हा प्रश्न ही उपस्थित होतो.
कदाचित आपल्या पुढच्या लिखाणात याची उत्तरे असतील अशी अपेक्षा करतो. पुढील धाग्याच्या प्रतिक्षेत !

कामांची यादी वाचून मधमाश्या, खाजरी, झुडुपे यांचा बंदोबस्त केला नाही तर ऐनवेळी मोहिम रद्द करायची वेळ आली असती...
नियोजनात किती बारीक सारीक गोष्टींचा समावेश करावा लागतो याची जाणीव झाली.

भावतात.
तानाजींवर अत्यंत विश्वास की तेच ही कामगिरी करून दाखवतील.

सारे बारकावे लक्षात घेतले होते हे दिसते.
वाघ दिसला नव्हता
याचा अर्थ जंगल सैन्याची हालचाल करायला सुरक्षित होते असा होतो का.

तसेच वर दुर्गविहारी यांनी सांगितल्याप्रमाणे फेब्रुवारीत जंगल विरळ असताना ही मोहीम का हाती घेतली कशी तडास नेली.

ज्या महाराजांनी आंबा न विचारता आणला म्हणून स्वतःच्या गुरुजींना हात कलम करावा अशी शिक्षा सांगितली
ते नाग , मुंग्या ची वारुळ मधमाशा यांचा बंदोबस्त करतील असं वाटतं नाही ..

मला वाटते अश्या मांडणी आधी हा डिस्क्लेमर देणे आवश्यक आहे की ही माहिती तंतोतंत पुराव्यांच्या आधारावर नसून उपलब्ध ऐतिहासिक माहिती आणि आजच्या सैन्यदलातील (आजी/माजी) मोठ्या हुद्द्यातील अधिकार्‍यांच्या सैन्यानुभवातून बांधलेल्या अंदाजांच्या आधारावर आहे. जिथे शक्य आहे, तिथे, तुम्ही जर कोणत्या उपलब्ध साधनांचा वापर केला असेल, तर त्या साधनांची माहिती वाचकास देणे आवश्यक वाटते. उदाहरणार्थ, ऐतिहासिक कागदपत्रे, बखरी, इतिहासतज्ञांची मते, उत्खननातून पुढे आलेले संशोधन - यांपैकी काही तुमच्या मांडणीमध्ये उपयोगी पडले असेल, तर त्याचा संदर्भ देणे गरजेचे आहे. नसल्यास ती केवळ ऐकण्या/वाचण्यासाठी एक रंजक कथा होईल, पण वस्तुनिष्ठ इतिहास मांडणीच्या दृष्टीने तिचा उपयोग नाही.