शंभर प्रश्न हवे आहेत.

आपण कमाल आहत.. अनेक चांगल्या लोकांना आपण मिपावर आणत आहात.

कोजागिरीची माहिती आवडली. तसेच कोजागिरीचा अधुनिक-वैज्ञानिक संबंध जोडला नाही ते सुद्धा आवडले.

--लिखाळ.
धर्मशास्त्रात प्रश्न विचारलेले चालतात का? असाच पहिला प्रश्न आहे :) ह. घ्या.

कोणत्याही स्तोत्राच्या शेवटी (किंवा अथर्वशिषाच्या शेवटी) लोक 'फलशृती' का म्हणतात? मला स्वतःला हे पटत नाही कारण देवाला खुश करुन काहीतरी मागायचे /किंवा काहीतरी मिळते अशी लालूच माणसाला लावायची... हा तर सरळ सरळ व्यवहार आहे. जर तुमचा देवावर विश्वास आहे तर मग त्याला माहित आहेच कि तुम्हाला काय आणि किती द्यायचे ते. असो, मी बर्‍याच जणांना फलशृती म्हणन्यामागे ह्या व्यतीरिक्त काही कारण आहे का ते विचारले पण समाधानकारक उत्तर मिळाले नाही. अन जोपर्यंत मिळत नाही आणि फलशृतीचे महत्व पटत नाही तोपर्यंत माझा फलशृती म्हणायला नकार राहिल.

(मिपावरच्या इतर लोकांना माहिती असली तर जरूर लिहा)

अनामिक

आपल्या पूर्वजांना चंद्र-सूर्याच्या परिक्रमेचा चांगलाच अभ्यास होता. मग त्यांनी चंद्राधारित कालगणनेची सुरुवात का केली? ल्युनार ऐवजी सोलार कॅलेंडर असले असते तर विक्रम संवत (जे की पाच हजार वर्षांच्या पेक्षा जुने असून वापरात आहे) कदाचित ग्रेगेरियन कँलेडराऐवजी जगभरात वापरात आले असते. मग आपल्या पुर्वाजांनी याचा विचार का नाही केला?

आपला,
(कालातीत) भास्कर

१. देवळात घंटा कशासाठी असते? (देवाला जागवण्यासाठी वगैरे उत्तरे बालिश आणि निरर्थक वाटतात).....
२. मुळात देवविषयक कल्पना का आणि कश्या निर्माण झाल्या ?
३. पाश्चात्य लोकांनी काही नवीन शोध लावले, की हे वेदात आहे, असे वेदाभिमानी म्हणत आले आहेत, तर वेदात खरोखर एकूण कोणकोणते शोध आहेत? हे एकदा कळले, की खरोखर नवीन शोध कोणते, हे तरी कळेल.

मला पडलेले काही प्रश्न...

१. चातुर्मासात बर्‍याच गोष्टी स्वयंपाकात वर्ज्य असतात याला काही आधार आहे का?
२. सोवळे वगेरे नक्की कशासाठी ?
३. उजव्या सोंडेचा गणपती अन डाव्या सोंडेचा गणपती यांच्या पुजा विधीत काही फरक असतो का. उजव्या सोंडेच्या गणपतीची पुजा अधीक कठीण व शास्रोक्त असावी असे बरेच ऐकुन आहे.

सुक्या (बोंबील)
मु. पो. डोंबलेवाडी ( आमच्या गावात पोस्ट हापीस नाय. लिवायचं म्हुन लिवलं.)

धन्यवाद रामदासराव!

शास्त्रीबुवांना अगदी अवश्य येऊ द्यात मिपावर. हो, परंतु मिपाकर अत्यंत चोखंदळ, खोडकर, व टपल्या मारणारे आहेत याचीही शास्त्रीबुवांना कल्पना देऊन ठेवा बरं! :)

तात्या.

गाईच्या पोटात तेहत्तीस कोटी देव वास करून असतात असे ऐकलंय? एका गाईच्या पोटात तेहत्तीस कोटी तर जगातल्या समस्त गाईंच्या पोटात मिळून किती देव? रे बेंबट्या मोड बोटे! :)
ह्या समस्त देवांची नावे सांगता येतील काय? ;)

१)आपण जर त्या परम्यात्म्याचे अंश असू तर काहींच्यात वाईट प्रवृत्ती का दीसुन येतात
२)पुर्व जन्मीचे पाप म्हणून काही भोग वाट्याला येतात असे समजले जाते. पण जर मागच्या जन्मीचे काही आठवतच नसेल तर हे कशामुळे आहे ते समजणार नाही आणि ह्या जन्मी चांगले कृत्य करण्याची प्रवृत्ती कशी निर्माण होईल

माझे काही प्रश्न
१)जर देव परमत्मा एकच असेल तर हिंदु धर्मात इतके देव कशाला?
२)तेहेत्तीस कोटी ही देवांची संख्य असेल तर किमान पुजल्या जाणार्‍या १०० स्वतंत्र ( विष्णु /शंकर/पार्वती यांच्या अवतारां पैकी नव्हे) नावे काय.
३)वेतोबा विरोबा भैरोबा खंडोबा हे अनार्य ( देशी /स्थानीक) उपदेवांबद्दल थोडी माहिती द्या
४) जानवे घालण्याचे फायदे काय? ते स्त्रियानी वापरावे का?
५) कर्माच्या सिद्धान्तानुसार माझे या जन्मीचे कर्म जर पूर्वीच ठरलेले असेल तर या जन्मी माझ्याकडून झालेल्या कर्माना आणि त्याच्या कर्मफळाना मी जबाबदार कसा ठरतो
६) विद्यार्जन ही सरस्वतीची उपासना आहे तर उपासनेचा प्रत्येकाला असलेला अधिकार नाकारण्याचा हक्क कोणाला कसा पोहोचतो. ( उदा : रामाने शम्बुकाच्या कानात शिसे ओतुन त्याची हत्या केली होती.)
७) जैन शिख बौद्ध हे हिन्दु पन्थ आहेत की वेगळे धर्म आहेत? जैन/शीख धर्मात कित्येक वैदीक्/हिन्दु देवता आहेत.

श्रादधाच्या वेळिस आपण गुरु़जींना जेवायला घालतो कारण त्याचा अर्थ आपण आपल्या पितरांना जेवायला देत असतो..एवढे ठिकाणी जेवुन पोट भरलेल्या गुरुजींना अजुन जेवायला देण्याऍवजी जर अनाथआश्रमातील मुलांना जेवायला दिले तर ते पितरांपर्यत पोचणार नाहि का? काय शास्त्र आहे त्यामागे?

जिथे कमी तिथे आम्ही ..:)

वेदोक्त आणि पुराणोक्त मंत्र (जसे - शाहू महाराजांच्या काळातील वाद) यात नक्की काय फरक आहे?
मुळात वेदात यज्ञाव्यतिरिक्त इतर कर्मकांड आहे काय? असले तर ते कसे आले?
वेदोक्त मंत्र / कर्मकांड ते श्रेष्ठ आणि पुराणोक्त ते कनिष्ठ अशी मान्यता असेल तर हिंदू धर्माने समस्त पुराणांना
स्पष्टपणे नाकारावे काय?

उत्तरे केवळ धर्मशास्त्रावर आधारलेली असण्याऐवजी इतिहासाधारित, ससंदर्भ आणि वेगवेगळ्या उदाहरणांसह मिळाल्यास समजण्यास सोपे जाईल.

http://vipravani.wordpress.com/
हा प्रष्न मी खूप जणाना विचारला. समाधानकारक उत्तर अजुनही मिळाले नाही. लग्नामध्ये नवर्याने नवरीला सोललेल्या केळ्याचाच घास भरव्ण्यामागे काय शास्त्र आहे.

रा. रा. विद्याधर शास्त्री करंदीकर व श्री रामदास यांना प्रथम धन्यवाद !!

प्रश्न --
१) लग्न , मुंज आदी धार्मिकविधी अग्नीला साक्षी ठेऊन करण्याची प्रथा का रूढ झाली ?
२) हिंदू धार्मिक/मंगल कार्यां मधे काळा रंग हा अशुभ मानतात, मग मंगळसूत्रा मधे काळे मणी का असतात ?
३) हिंदू धर्मामधे गंध, हळद, कुंकु यांचे महत्व का आहे ?

१) लग्न , मुंज आदी धार्मिकविधी अग्नीला साक्षी ठेऊन करण्याची प्रथा का रूढ झाली ?

मनुष्य शिकारी अवस्थेतुन समाज अवस्थेत येण्यास अग्नीचा फार मोठा हातभार आहे. पुर्वी शिकार करुन कच्चे मांस खाल्ले जायचे. हळुहळू अचानक केव्हातरी आगीमुळे मांस भाजले जाते. ते रुचकर लागते असा शोध लागला. हळुहळु धान्य वगैरेचा शोध लागुन काहि प्रमाणार मांसाहार कमी झाला पण शाकाहारासाठी सुद्धा अग्नीची गरज लागतच असे. आज जसे लायटर किंवा काडेपेटी ने आपण लगेच आग तयार करु शकतो तसे पुर्वी नव्हते. त्यामुळे घरात अग्नी सदोदित तेवत असे. ह्या अग्नीला अत्यंत पवित्र मानले जात असे. वेदकाळात यज्ञकर्म पवित्र मानुन यज्ञवेदीच्या सभोवतीच अग्नीसाक्ष मानुन सर्व विधी केले जात. त्याचेच फलस्वरुप आजही हे विधी अग्नीसाक्ष मानुन केले जातात.

२) हिंदू धार्मिक/मंगल कार्यां मधे काळा रंग हा अशुभ मानतात, मग मंगळसूत्रा मधे काळे मणी का असतात ?

नव्या नवरीला अगर संसाराला कोणाची नजर लागु नये या भावनेने.

३) हिंदू धर्मामधे गंध, हळद, कुंकु यांचे महत्व का आहे ?

जेव्हा वैदिक कालातील लोकांनी देवतांना बळी वाहणे कमी केले तेव्हा जेव्हा बळी नसेल तेव्हा त्याचे प्रतिक म्हणून हळद कुंकु वाहीले जाते. गंध म्हणजे बळीच्या रक्ताचा टीळा. हळद कुंकु म्हणजे मांस व रक्ताचा सडा.

नमस्कार,

आपण आपले सर्व सण पंचांगानुसार साजरे करतो. आपली कालगणना पध्द्ती १२ चांद्रमास व १ सौरवर्ष अशी आहे. त्यामुळे दर महिन्यात होणारी सूर्य संक्रांत (सूर्याचा पुढील राशीत प्रवेश) जी निश्चित त्याच दिवशी होणार याला पंचांगात मह्त्व आहे. म्हणून फक्त मकर संक्रांत आपण ग्रेगोरियन पध्द्तीने साजरा करतो कारण सूर्य त्या दिवशी मकर राशीत प्रवेश करणार हे नक्की असते(१४ जानेवारी).

असाच एक सण आपण ग्रेगोरियन पध्द्तीने साजरा करतो. तोम्हणजे "विश्वकर्मा दिन". एखाद्या कारखान्यात काम करणारे कामगार अथवा सुतार वगैरे लोक (जे लोक काही नवनिर्मिती करतात)हा सण भक्तीभावाने साजरा करतात. हा दिवस असतो १७ सप्टेंबर. जर आपण या दिवसाची माहिती पंचांगात पाहिली तर या दिवशी सूर्याचा कन्या राशीत प्रवेश असा उल्लेख दिसेल.

ब्रह्मा, ज्याने हे सर्व विश्व निर्माण केले त्यालाच विश्वकर्मा असेही म्हणतात. आपल्या पुराणात एका विश्व व्यापून राहिलेल्या ब्रह्माचे वर्णन केलेले आहे. याचे आकाशातील रूप १२ राशी किंवा २७ नक्षत्रे यांत मिळून दाखविले आहे. हा ब्रह्मा या २७ नक्षत्रांमध्ये कसा दर्शवायचा व त्याचा (ब्रह्माचा ) या विश्वकर्मा दिनाचा काही संबंध लावता येईल का?

नितीन

http://vipravani.wordpress.com/
लग्नामध्ये नातिचरामी ची शपथ घेतली जाते.
त्याचा अर्थ काय?
माझ्या महिती प्रमाणे बरेच पुरुष सोयिस्कर अर्थ लावतात.
नतिचरामी= न+ अतिचरामी.
थोडेफार चरले तर चालते.
योग्य बदल होणे शक्य आहे काय?

सगळ्या प्रश्नांची उत्तरे नाना चेंगटच देणार????????

:)
अभिज्ञ.

देवळाच्या प्रवेशद्वराजवळ घंटा बांधण्याचे अजुन एक कारण पुढीलप्रमाणे,
पुर्वी मंदीरामध्ये लाईटची सोय नव्हती व पर्यायाने गाभार्‍या मध्ये अंधार असायचा. आसपास असलेल्या वनराईतुन सरपटणारे प्राणी गाभार्‍यात यायचे.(साप, सरडे, पाल इ.)
त्यामुळे आपण मंदीरात जाताना हा घंटानाद करुन जायचो, या घंटानादाने उत्पन होणार्‍या ध्वनी लहरी, या प्राण्यांना सावधानतेचा इशारा द्यायच्या. पर्यायाने माणसांचा या प्राण्यांच्या दंशापासुन वचाव व्हायचा.

आपण देवळात गेल्यावर दर्शन घेऊन झाल्यावर देवाला प्रदक्षिणा घालण्याची पद्धत आहे. त्यामागचे कारण काय?
शिवाय शंकराच्या देवळात प्रदक्षिणा थोडी वेगळ्या प्रकारे घातली जाते. त्याबद्दल जणून घ्यायला आवडेल.

शंकराच्या पिंडीचे वर्णन काही मानवी लोक योनी आणि लिंग यांचे प्रतीक आहे असे सांगतात.
शंकराच्या पिंडीला शिवलिंग असेही म्हणतात.
देवत्व आणि जननेंद्रीय (योनी /लिंग) पूजा याचा संबन्ध काय
झोंबणार्‍या थंडीने तुम्ही गारठले जात नाही याचे आश्चर्य बाळगु नका. अशा थंडीतही तुम्हा उब देणारी कोणतीतरी आठवण तुम्ही जवळ बाळगताय. त्या आठवणीला लाख सलाम

.......परमात्मा, ब्रह्म हे सृष्टीच्या निर्मितीच्या आधीपासुन आहेत. नव्हे त्यांच्यापासुनच सृष्टी निर्माण झाली......इति नाना चेंगट.

........हे तुम्हास कसे कळले बुवा?
म्हणजे ही ऐकीव माहिती आहे, की अनुमान आहे, की प्रत्यक्ष ज्ञान आहे?
......प्रत्यक्षानुमानागत् प्रमाणानी....इति पतंजली.

मंदिराबाहेर फरशीवर ब-याचदा कासवाची प्रतिमा कोरलेली असते, ते कशासाठी असते ?

देवळात किंवा एखाद्या मंगल प्रसंगि नारळ फोडण्यामागे नक्कि काय उद्देश होता?

मी साहेब,
आपण दिलेल्या स्पष्टीकरणाबद्द्ल धन्यवाद. माझे पण गैरसमज दुर झाले.

<<<नारळ फोडणे हे वस्तुतः नरबळी देणे या अर्थाने वापरले जा<<<>>>

हो मी ऐकलय हे पण मग मुहुर्ताचा नारळ फोडणे वगैरे कसे आणि बळिचि प्रथा फक्त काहि देवतांच्या बाबतित च असते ना उदा. तुळजाभवानि. गणपतिच्या मंदिरातहि नारळ फोडले जाते ते का? आणि जर नारळ बळि साठि रिल्पेसमेंट असेल तर मग सरसकट ती प्रथा निकालात का नाहि निघालि? अजुन अस्तित्वात का आहे? काहि ठिकाणि नारळ आणि काहि ठिकाणि बळि अस का?

:D