आनंददायी इहलोक

आनंददायी इहलोक: यनावाला
प्रश्न:- प्रत्येक जीवा एक जन्म । जो प्रथम तोचि अंतिम ।
नाही कोणाही पुनर्जन्म । ऐसा तुमचा विचार ॥१॥
सत्य जर तो मानियेला । अल्पसा काळ आयुष्याला ।
मग आनंद तो कसला। क्षणभंगुर जीवनी ? ॥२॥

ईश्वरे घातले जन्मासी । कांही हेतू असेल त्यासी ।
एका जन्मी पूर्तता कैसी । होईल दैवी हेतूची ?॥३॥
इहलोक हा दु:खमय । प्रत्येकासी मरणभय ।
येथे मुक्ततेचा उपाय । जनसामान्यां कोणता ? ॥४ ॥

उत्तर :-- मानवा देव जन्म देई । सत्य न मुळी यात काही ।
जनुक सातत्य राखणे ही । निसर्गऊर्मी जीवांची ॥५॥
निसर्गप्रेरणे कारणे । नर-मादींना अपत्ये होणे ।
घडे न कोणत्या हेतूने । संबंध नसे देवाचा ॥६॥

माता-पित्यांना होई सुख । जन्मकारण हेचि एक ।
उद्दिष्ट नसते कारक । कोणाच्याही जन्माचे ॥७॥
असो इहलोक कैसाही । परलोका अस्तित्व नाही ।
स्वर्गलोकाची कल्पनाही । भ्रामक आहे निश्चित ॥८ ॥

प्रश्न:-- कोsहं ? कोण मी ? पडे प्रश्न । कोणत्या कार्यार्थ जीवन ? ।
मृत्यूनंतर कोठे गमन ?। नकळे माझे होईल ॥९॥
ऐसे प्रश्न मानवा पडती । आध्यात्मिक गुरू सांगती ।
"मोक्ष असे परमगती । जन्मा आलिया जीवाची ॥१०॥

यास्तव अध्यात्म जाणावे । गुरु चरणी लीन व्हावे ।
जीव मोक्षपद तेणे पावे । चुकती फेरे जन्माचे "॥११॥
अध्यात्मज्ञान ब्रह्मज्ञान । प्राप्तकरण्या एक जीवन ।
अपुरे निश्चित म्हणोन । पुनर्जन्म आवश्यक ॥१२ ॥

उत्तर :-- भासती प्रश्न गूढ गंभीर । आध्यात्मिकांसी निरंतर ।
थोडा विचार केला तर । सारे प्रश्न फुटकळ ॥१३॥

उत्तर कोण मी? प्रश्नाचे । आधारकार्डीं असे साचे ।
ते जाणावे नाव तुमचे । सत्य उत्तर निश्चये ॥१४॥

कांही नसते विधिलिखित । जीवनकार्य न नियत ।
व्यक्ती निवडतात । कार्यक्षेत्र आपापले ॥१५॥

जाणोनि आपुली क्षमता । स्वयंमर्यादा आकळता ।
कार्यक्षेत्र ये निवडता । उपलब्धता देखोनी ॥१६॥
मृतदेह स्मशानी नेती । दहन वा दफन करिती ।
धर्मपरत्वे रक्षा, माती । उरती अस्थी केवळ ॥१७॥

अपरिहार्य असे मरण । पुनर्जन्मा न येई कोण ।
निश्चित हे, परी जीवन । क्षणभंगुर नव्हे हे ॥१८॥
सत्य नसे मोक्षकल्पना । आधार ना अध्यात्मज्ञाना ।
अध्यात्मगुरूंच्या वल्गना । फुलोरे केवळ शब्दांचे ॥१९॥

वरुषें पाउणशें आयुर्मान । लाभते सर्व साधारण ।
पंधरा वर्षे बालपण । साठ वर्षे काळ उरे ॥२०॥
नसे लहान कालखंड । सुख उपभोगा उदंड ।
कित्येक करिती प्रचंड । कार्य आपुल्या जीवनी॥२१॥

सामान्यजन जीवनात । आहे तैशा परिस्थितीत ।
सुख:दु:खे भोगतात । परिवाराच्या साथीने ॥ २२॥
माता, पिता, भाऊ, बहिणी । आप्तजन मित्र-मैत्रिणी ।
आनंदाने सारे मिळुनी । सण-सोहळे साजरे ॥२३॥

मुले लेकरे संसारात । धकाधकी ही आयुष्यात ।
जरी असली जगण्यात । जीवन असते मौजेचे ॥२४॥
वृत्तपत्र सकाळी नवे । उत्सुकतेने वाचन हवे ।
नाटक चित्रपट पाहावे । जावे संगीत कार्यक्रमा ॥२५॥

वार्ता-चर्चा-मालिका रोज । मनोरंजना टी.व्ही.सज्ज ।
कार्यालयीन कामकाज । त्यातही असे आनंद ॥२६॥
वाचावे ग्रंथ ज्ञानवर्धक । दृष्टी असावी वैज्ञानिक ।

खरेदी, सांसारिक कामे । मित्रां भेटणे नित्य नेमे ।
ऐशा कारणे मन रमे । चिंता, खंती नाठवती ॥२८॥
आपुली आवड जाणोनी । आर्थिक क्षमता समजोनी ।
कर्तव्यकर्मे न विसरोनी । शक्य आनंद जीवनीं॥२९॥
किंबहुना कर्तव्यपालन । हे समाधानाचे निधान ।
राहे सुखी, आनंदी मन । स्वकर्तव्ये आचरिता ॥३०॥

जीवनी समस्या अनेक । उद्भवणे हे साहजिक ।
दु:खद क्षण प्रासंगिक । येणार ऐसे निश्चित ॥३१॥
दैवी उपाय काही नसे । धूर्त गुरूंना मूर्ख फसे ।
वाया जाती आपुले पैसे । स्वकष्टार्जित कमाई ॥३२॥

संकटांना सामोरे जाणे । अटळ असे ते सोसणे ।
विचारे समस्या निवारणे । साथ पाहिजे आप्तांची ॥३३॥
स्वर्ग, वैकुंठ, परलोक । अस्तित्वहीन काल्पनिक ।
एकची सत्य इहलोक । सूर्यमालेत पृथ्वी ही ॥३४॥

सुख-दु:खाचा ताळेबंद । जीवनी मांडता सबंध ।
निश्चित उरतो आनंद । इहलोकीं असेचि तो ॥३५॥
सत्य मानोनी आत्मा, मोक्ष । शाश्वत आनंद हे लक्ष्य ।
ठेविल्या जीवन प्रत्यक्ष । दु:खी होणे क्रमप्राप्त ॥३६॥