वॉरेन अँडरसन, देवयानी खोब्रागडे यांची निर्दोषता, अटक,विवीध चूका

युनायटेड नेशन्स्ची कार्यालये पूर्ण न्युट्रल एखाद्या बेटावर हलवावीत आणि प्रत्येक देशाने आपापल्य मिनीमम वेजेस नुसार पगार द्यावेत.छोट्या छोट्या देशांना आमेरीकन मिरासदारीशी तडजोड करावी लागणे स्वतः आमेरिकेस शोभणारे नाही.

अमेरीकन मिरासदारीसंदर्भात अनेकवेळेस सहमत होऊ शकतो. पण पगाराच्या बाबतीत किमान पगार मिळणे हे त्या व्यक्तीस राहण्यासाठी गरजेचे असते. त्यासाठी त्या त्या ठिकाणी रहाण्यासाठी किती पैसा लागतो हे पहायला हवे. त्यावरून अमेरीकन भांडवलदारांकडून विरोध झाला असला तरी कधीकाळी "मिनिमम वेज" चा कायदा अमलात आणला गेला. त्याही पुढे जाऊन अनेक अमेरीकन सुधारक शहरांमधे "लिविंग वेज" चा नियम आहे. नियम अशासाठी की असे "लिविंग वेज" हे केवळ त्या शहरांची सरकारे आणि त्यांच्याशी धंदा करू इच्छिणार्‍या उद्योगांनाच पाळावी लागतात. बाकीच्यांसाठी त्या त्या राज्याचे मिनिमम वेज देणे गरजेचे असते. खाली मुद्दामून न्यू यॉर्क शहराचे एका व्यक्तीसाठी (जे रीचर्ड्सना लागू होते) लागणारे खर्च आणि त्यानुसार लिविंग वेज दाखवते...

Hourly Wages 1 Adult
Living Wage $12.75
Poverty Wage $5.21
Minimum Wage $7.25

आता लेबर डिपार्टमेंटची अर्थकारणास अनुसरून तयार विशिष्ठ जागांसाठी केलेला फॉर्म्युला असतो. त्यानुसार शक्यता अशी आहे की जरी न्यूयॉर्क राज्याचे मिनिमम वेज हे $७.२५ असले तरी न्यूयॉर्क शहराचे मिनिमम वेज हे $९.७५ आहे जे नॉन इंमिग्रंट व्हिसावरील व्यक्तींना देणे बंधनकारक असते. (कारण न्यू यॉर्क राज्यात व्यक्ती हे न्यूयॉर्क शहरापेक्षा स्वस्तात राहू शकते)

आता न्यूयॉर्क शहरात राहण्यासाठी लागणारा एका व्यक्तीचा खर्च बघूयातः

Monthly Expenses1 Adult

Food
$242

Child Care
$0

Medical
$136

Housing
$1,129

Transportation
$262

Other
$104

Required monthly income after taxes
$1,873

Required annual income after taxes
$22,476

Annual taxes
$4,045

Required annual income before taxes
$26,521

ज्या भागात तुम्ही राहात आहात तिथे राहणे परवडेल असा पगार मिळणे गरजेचे आहे. येथे असे म्हणणे चुकीचे आहे की राहायला-खायला-प्यायला आम्हीच देतो म्हणून. त्याची गरज नसते आणि तसे धरायचे असेल तर पगारातून त्याचा खर्च ऑफिशिअली कापून घेता येऊ शकतो. पण जेथे वर्षाचा राहण्याचा खर्च हा $२६,५२१ आहे तेथे फक्त उणेपुरे वर्षाला $५,८५० देणे हे मानवतेला धरून होणार नाही.

म्हणूनच असा नियम असणे हे अमेरीकेत गरजेचे आहे.

बातमीतून मला क्लिअर झाले नाही की फेडरल कोर्टाने केव्हाची डिप्लोमॅटीक इम्यूनिटी ग्राह्य धरली कौंसुलर जनरल असतानाची का युनोत ट्रान्सफर केल्या नंतरची ?

मी वाचलेल्या बातमीनुसार, ज्या दिवशी आरोपपत्र सादर केले त्या दिवशी खोब्रागडे यांना युएन मधील कार्यभारामुळे डिप्लोमॅटीक इम्युनिटी मिळाली होती. म्हणून ते आरोपपत्र कोर्टाने स्विकारले नाही. थोडक्यात कोर्टाने आरोपपत्रातील आरोप (आणि पुरावे) याबद्दल काहीच मत केलेले नाही. जे काही झाले आहे ते तांत्रिक बाबींवर झालेले आहे. त्या कॉन्स्युलर जनरल नव्हत्या जरी उच्चपदस्थ असल्या तरी. कौन्स्युलर जनरल श्री. ज्ञानेश्वर मुळे आहेत.

हा निकाल वरकरणीतरी राजकीय तोडगा म्हणून काढलेला वाटतो. प्रित भरारांचे नाव मोठे आहे. त्यामुळे त्यांचे हसे वगैरे काही होणार नाही. त्याच बरोबर हा खटला ते पुढे चालवतील असे वाटत नाही. आरोपपत्रात दाखवलेले पुरावे (एक्झिबिट्स) पाहील्यावर त्या आरोपपत्रात तथ्य नक्की दिसते. मुद्दामून केले का चुकून वगैरे बोलता येईल, पण त्यातून आपले अधिकारी काहीतरी शिकतील आणि सावध राहतील अशी आशा करूयात.

एक भारतीय या नात्याने सध्याचा निकाल भारताची बाजू स्विकारणारा ठरला हे या करता महत्वाचे की आमेरीकेतील भारताच्या हीत-शत्रुंची आणि चुकीची बाजू मांडणार्‍या नादान भारतीयांची तोंडे अंशतःतरी बंद होतील.

ह्या निकालात भारताची बाजू स्विकारलेली नाही. भारताची बाजू अशी होती की खोब्रागडेंना न्यूयॉर्क कॉन्स्युलेट मधे असतानाच त्यांना डिप्लोमॅटी़क इम्युनिटी होती. अमेरीकेत माझ्या माहितीप्रमाणे फक्त भारतीय राजदूतासच डिप्लोमॅटीक इम्युनिटी आहे. इतके मर्यादीत हक्क देण्यात अमेरीकन सरकारचा माज आहे असे तुम्ही म्हणू शकता पण ते मान्य करण्यात (रेसिप्रोकेटीव्ह न रहाण्यात) भारत सरकारची जास्त चू़क आहे असे वाटते.

अमेरीकेत भारताचे हितशत्रू नक्कीच आहेत. पण भारतात देखील अमेरीकेचे असतील... मुद्दा त्यांना कसे हाताळले जाते हा आहे. तेथे देशाचे नेतृत्व कसे आहे ह्यावर बरेच काही ठरते... त्या व्यतिरीक्त भरारांनी चुकीची बाजू मांडली असे म्हणायचे असेल तर मी नक्की विनंती करेन की तसे म्हणायच्या आधी आरोपपत्र मुळातून वाचा.

असो. हे प्रकरण संपले ते उत्तम झाले. खोब्रागडेंना त्यांच्या कुटूंबियांपासून जास्त काळ दूर रहावे लागणार नाही अशी आशा करूयात.