"दाखवणे" आणि फॉर्मल कपडे

विषयात वाद शब्द पाहिल्याने माघार घेत आहे. शिल्पाला नेहमीप्रमाणेच आमचा संपूर्ण पाठिंबा आहेच. स्त्रीमुक्तीवादी आणि विचारवंताच्या प्रतिसादांच्या खास प्रतीक्षेत. महिला विभाग पुरस्कर्ते आणि विरोधक यांची पुन्हा एकदा जुगलबंदी पहायला मिळेल हीच माफक अपेक्षा.

मत विचारले आहेच तर कुणी कोणते कपडे केव्हा घालावेत हा ज्याचा त्याचा प्रश्न आहे. निव्वळ कपड्यांवरून मुलीची निवड कोणी करत असेल तर अशा माणसाबरोबर लग्न न झालेलेच चांगले.

टीप : आमचं लग्न होउन बाळ सुद्धा शाळेत जातंय पण इतरांना उपयोग होईल या सामाजिक कारणाने हा काकु. उगाच भलत्या चौकशा करु नयेत.

=)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =)) =))

शिर्षक फसवे आहे.

(इथे खाली 'मचा क' अशी सही करण्याचे फार्फार मनात आले होते, पण शिल्पाकाकू डोक्यात दगड घालतील म्हणून कीबोर्ड आखडता घेतला.)

>>> फक्त दाखवायचा / पसंतीचा प्रोग्रॅम असताना असे साडीच घालायचा आग्रह कितपत योग्य आहे ?

साडीत मुली संदुर दिसतात इतरही ड्रेस मधे सुंदरही दिसत असतील पण एक भारदारपणा, गंभीरपणा, आणि मंगलमय असं एक वातावरण अस या दाखवण्याच्या कार्यक्रमात येतो, असे वाटते.

आमच्या वेळेस सालं असं नव्हतं. तेव्हाचे आई वडील म्हणायचे मुकाट उभे राहा आणि तेव्हाचे पोरं मुकाट लग्नाला उभे राह्यचे.

बाकी, दाखविण्याच्या विविध प्रकाराचे तपशील येऊ द्या राव. मूलगी पाण्याचा तांब्याभरुन पाणी घेऊन, खाली मान घालून बसण्यासाठी पाटाच्या दिशेने चालली आहे. बैठकीतील मंडळी ओझरतं तिच्याकडे पाहताहेत. मामानं विचारपुसासाठी मनातल्या मनात प्रश्नांचे अनुक्रम ठरवले आहेत. बै तुझं नाव काय, कितवी शिकली आहे, तुझ्या मामाचं गाव कोणतं. च्यायला, काय भन्नाट परंपरा होत्या राव.

-दिलीप बिरुटे
(आज्ञाधारक)

साडीचा आग्रह नको हे (हृदयावर दगड वगैरे ठेवून) मान्य, पण मुळात अलीकडे साडीवर इतका भर दिला जातो का???

"दाखवायचा कार्यक्रम " म्हणल्यावर कपडे कशाला घालायचे असा एक भाबडा प्रश्न लहान पणापासुन आपल्या मनात डोकावतोय ...आणि घालचेच असतील तर साडी इज्ज बेष्ठ मुलींसाठी !
पण आमच्यात म्हणे मुलीला दाखवायचा कार्यक्रम नसतो ...मुलीच मुलाच्या घरी येतात म्हणे बघायला...

सत्तरच्या दशकातला धागा आहे याला अनुमोदन. मुलाला भेटायला जाताना शक्य तितके उत्तान कपडे वापरण्याकडे मुलींचा कल असतो हे अनुभवावरुन सांगू शकतो.

भारतात सत्तर टक्के जनता खेड्यात राहते. त्यांची मुलं शिकलेली असतात.त्यांना चालतील मुली ड्रेस किंवा जीन्स मधे पण आई,वडील,आजी,आत्या,मामा लोक आले कि त्यांना मुलगी साडीतच पहायची असते,कारण अजूनही फक्त मुलालाच मुलगी पसंत असून भागत नाही. मुलाच्या घरचेही परत मुलीला पाहायला येतातच. त्यामुळे मुलीला साडी घालणे हे आलेच.

मी भारत ज्यावेळी सोडला त्याच स्थितीत तो नेहमीच आहे , जग बदलले पण भारत मात्र माझ्या आठवणीतला आहे किंवा तो तसा असावा असा गोड गैरसमज एक अनिवासी ह्या नात्याने मी कधीच करून घेतला नाही.
काही वर्षांच्या पूर्वी ही जाहिरात पहिली होती.

लग्नही जीन्स अन आखुड शर्ट असा मुलीचा पोशाख आणि टिशर्ट व बर्म्युडा किंवा ट्रॅक पँट असा मुलाचा पोशाख असं व्हावं.. काहीच हरकत नाही.
सर्व फॉर्मल समारंभही आपल्याला हव्या त्या पोशाखात व्हावेत. आता आहेत कोणी इंद्रा नुयी, कोच्चर, किंवा किडवाई तर त्यांच काम आणि बुद्धिमत्ता हेच महत्त्वाचं ना.. पोशाखामुळे काय अडतंय..
उद्दिष्ट महत्त्वाचं .. बाह्य पोशाख कसा का असेना.
विरोध महत्त्वाचा...

लग्नही जीन्स अन आखुड शर्ट असा मुलीचा पोशाख आणि टिशर्ट व बर्म्युडा किंवा ट्रॅक पँट असा मुलाचा पोशाख असं व्हावं.. काहीच हरकत नाही.
सर्व फॉर्मल समारंभही आपल्याला हव्या त्या पोशाखात व्हावेत. आता आहेत कोणी इंद्रा नुयी, कोच्चर, किरण मुजुमदार किंवा किडवाई तर त्यांच काम आणि बुद्धिमत्ता हेच महत्त्वाचं ना.. पोशाखामुळे काय अडतंय.. त्यांनीही
उद्दिष्ट महत्त्वाचं .. बाह्य पोशाख कसा का असेना. त्यांनीही बिनधास्त आखुड शर्ट, टँक टॉप्स, केप्रि यात मुलाखती द्याव्यात, कॉन्फरन्सेस ला जावं, सीआयआय आणि दावोस मध्ये बोलावं.
मुख्य काम काय तर बिझनेस.. उगाच पोशाखाचं प्रदर्शन कशाला..

(विरोधासाठी) विरोध महत्त्वाचा...

जातीच्या सुंदरा काहीही शोभते।
र्यापर कंच बी असल तरी आतला माल मात्र चांगला पाहिजे! पारखी लोकांना रत्नाची पारख असते.

काय म्हणतीयेस काय शिल्पा? आजकालही साडी नेसून मुलाला मुलगी अथवा मुलीला मुलगा दाखवण्याचे कार्यक्रम होतात?
हैला!

होतात.. मानपानाच्या भोंगळ कल्पना जिथे असतात तिकडे तर नक्कीच होतात. कुणीतरी नातेवाईकाने सुचवलेलं पण पसंत नसलेलं स्थळ, त्याला मुलगी दाखवली नाही तर तो नातेवाईक नाराज होईल म्हणून कार्यक्रम करावाच लागेल असं म्हटल्यावर '(किमान) आधीच पसंत नसलेल्या मुलाला बघायच्या कार्यक्रमात साडी नेसणार नाही' असं म्हटल्यावरचे सारे गदारोळ आठवताहेत अजून मला.
इतकंच काय, 'दुबईत नोकरी करतो' या एकाच क्वालिटीवर पाहायला आलेल्या आणि मूग गिळून बसलेल्या मुलाच्या बापाने साडी किंचित वर करून पाय दाखव असंही म्हटलं होतं, आणि यावर मी सोडून बाकी कुणाचा आक्षेपही नव्हता. त्यांना म्हणे पांढर्‍या पायाची, पालथ्या पायाची सून नको होती. इथं मला तो असला मुलगा आख्खाच नको होता त्याचं मात्र त्यांना काही नाही.

सबब, मुंबई-पुणे तत्सम शहरे(इथेही काही घरांतून साडी नेसलीच पाहिजे अशी अट असू शकते) किंवा शिकून खरेच 'सुसंस्कृत' असलेली काही कुटुंबे म्हणजे पूर्ण समाज नाही. आपले श्रामो म्हणतात ना, तशी समाज ही खूपच गुंतागुंतीची गोष्ट आहे.

आवडला..

साडी किंचित वर करून पाय दाखव असंही
फुल्या फुल्या त्याच्या नावाने. बरं अश्यावेळी नाही म्हणणारे आपण एकटेच असलो की जाम पंचाईत होते.
लग्नात तर पाय धुण्याच्या कार्यक्रमाचा असाच संताप येतो. एका लग्नात मी सरळ नाही म्हणून सांगितले. माझ्या तिप्पट वयाची बाई माझे पाय धुणार हे काहीतरीच! ती लहान असती तरीही मी नकोच म्हणाले असते.

फॉर्मल नको नॉर्मल कपडे घालावेत.

...फक्त दाखवायचा / पसंतीचा प्रोग्रॅम असताना साडीच घालायचा आग्रह...
... अजिबात योग्य नाही.
हा बघा आदम आणि हव्वाचा दाखवण्याचा कार्यक्रम (तात्कालीन 'फॉर्मल' कपड्यात):
चित्रकारः पीटर पॉल रुबेन्स (१५७७-१६४०)

(चित्र विकिपिडिया वरून)

मी तर नवर्‍याला पहायला/दाखवायला स्कर्ट मध्ये गेलेले.

पाहण्या-दाखवण्याच्या रोमांचक अनुभवांना मुकलेलो असल्याने चर्चा वाचून वेगळाच आनंद आणि ज्ञानप्राप्ती होत आहे.
येऊ द्या.

असे विषय बरे असतात त्यानिमित्ताने अनेक लोकांना आपले पुरोगामित्व प्रदर्शित करायची संधी मिळते

बा द वे
> > "दाखवायचा कार्यक्रम " म्हणल्यावर कपडे कशाला घालायचे असा एक भाबडा प्रश्न लहान पणापासुन आपल्या मनात डोकावतोय .

इथे या धाग्याचा शेवट झाला आहे.

नक्की काय होउन लग्न जमतं हा खरं तर मोठ्ठा प्रश्नच आहे. पण कुठले कपडे घातलेत यावर खरोखरच काही अवलंबून असेल असं वाटत नाही.
एक मैत्रीण रोज सकाळी साधा घरातला कळकट गाउन घालून त्यांचा भयानक दिसनारा बॉक्सर कुत्रा बागेत फिरवायला न्यायची. तिला त्या बागेजवळ राहणार्‍या एका डॉक्टर मुलानी आईवडलांसकट घरी येउन मागणी घातली. व्यवस्थित लग्न झाले.
अजून एक डॉक्टर मैत्रीण काही दिवस रोज हिरवा गाउन आणि हिरवा मास्क लावून एका सर्जनबरोबर काम करत होती. तिचेपण लग्न असेच मुलानी आईवडलांसकट घरी येउन मागणी घालून झाले.
मी पहिल्या वेळेस नवर्‍याला भेटले तेंव्हा तर दिवसभर भटकून गेले होते, त्यामुळे तोंड पण धुतले नव्हते. ते माझ्या पांढर्‍या ओढणीला पुसले तर ओढणी काळी झाली. मग ओढणी वाईट दिसेल या भितीनी नेहमीप्रमाणे ड्रेसच्या बाहीला पुसलं. मग अबोली ड्रेसची बाहीपण काळी झाली! ;) तरीपण तो म्हणाला घरी ये आईबाबांना भेटायला!
काही दिवसांनी त्याच्या घरी माझ्या आईला घेउन गेले आणि आधी मान खाली घालून गपचुप बसले. तेंव्हा अचानक लक्षात आले की मी जांभळ्या टॉपवर गुलाबी ओढ्णी घेतलिये आणि सलवार मात्र पांढरी-शुभ्र घातलिये! तरीपण लग्न ठरलं. :D
... कपड्यांवर काही अवलंबून नसतं ...

पहिली गोष्ट म्हणजे इथे प्रकट होणारी सगळी स्त्रीशक्ती नेहमी "दाखवायच्या" कार्यक्रमाला तीव्र नापसंती व्यक्त करतात हे काही कळत नाही. २५ वर्षापुर्वी गोष्ट वेगळी होती. त्याकाळी मुलगी "बघायला" जायचे आणि मुली मान वर करुन फारश्या धीटपणे कदाच्त मुलांना बघायच्या नाहित. पण सध्याच्या बघायच्या कार्यक्रमात मुलीही मुलांना बघत नाहित यावर विश्वास बसत नाही. आणि मग दोघे एकमेकांना बघणार असतील तर नक्की प्रॉब्लेम काय असतो? न बघता अक्कड बक्क्ड बम्बे बो करुन जीवनाचा साथीदार निवडला जावा की काय?

दुसरी गोष्ट म्हणजे मला दाखवायच्या बहुतेक कार्यक्रमात (बरोबरच लिहिले आहे. च्यायला मीच जास्त लाजायचो) मुलीच मला बघायला घरी आल्या. म्हणजे इथे दाखवायचा कर्यक्रम माझाच झाला असे म्हणायला हरकत नाही. त्यावेळेस प्रेझेंटेबल मलाही रहावे लागायचे. आम्ही मुळातच ध्यान असल्याने थोडे जास्त सजग असायला लागायचे. मी सुद्धा पायजम्यावर दात घासत घासत किंवा झओपेतुन उठल्यावर डोळ्यातली घाण काढत किंवा ओठांजवळची लाळ पुसत मुलींना सामोरे नाही गेलो. मग मुलीही थोड्याश्या बर्‍या अवतारात असल्या तर काय बिघडले.

दाखवणे या कार्यक्रमाबद्दल आस्था फारशी कोणालाच नसते. पण गरज असते. आपण आपल्या जीवनाचा साथीदार पटवण्याच्याबाबतीत माठ आणि अडाणी असलो तर तो आपलाच दोष आहे. गपगुमान बघण्यादाखवण्याचे कार्यक्रम केलेच पाहिजेत. तर मग बघायला येणार्‍या लोकांना उगाच कशाला दोष द्यावा. तुम्ही स्वतःही तेच करत असता ना?

बघायला जाताना बर्म्युडा घालुन जाणारे लोक असतील तर असोत बापडे. तुम्हालाही त्याच्यावरताण मिनीस्कर्ट घालुन जायचा असल्यास घाला की. तुम्हाला त्यापासुन परावृत्त करणारे तुमचे आईवडील असतात. वरपिता / वरमाता नव्हेत.

आणि शेवटचे म्हणजे साडी ही आता फॉर्मल राहिली नसुन पंजाबी ड्रेस फॉर्मल झाला आहे. मी बघितलेल्यापैकी एकाही मुलीने बघण्याच्या कार्यक्रमात साडी नेसली नव्हती. आता पंजाबी ड्रेस घालण्याबद्दलही आक्षेप असेल तर गोष्ट वेगळी. तो बदलत्या सामाजिक आवडीनिवडींचा परिपाक आहे. शालीन वाटतीलसे कपडे घातल्याने समोरच्या पक्षाचे प्रतिकूल मत बनणे टाळता येउ शकते असा विचार करुन काही आईवडील आपल्या मुलींना समाजमान्य पेहराव करायला सांगतात असे वाटते. मुलीच्या भावी नवर्‍याच्या घरात मुलीला पंजाबी ड्रेस घालुन फिरायला आवडणार असेल तर पंजाबी ड्रेसच घालावा. जीन्स टी शर्ट हवा असेल तर तोच घालुन जावा (घरात गाउन घालुन फिरायला आवडते किंवा घरातच तर आहे ना मग कशाला हवे .... तर मी तेच घालुन जाणार असा जर विचार असेल तर हे लक्षात घ्या की कुठल्याही पुरुषाला घरी पायजमा किंवा ढगळ मळकट ट्रॅक पँट आणि बिन्बाह्यांचा बनियान घालुन बसायला आवडते. तोही तसाच आला तर आपल्याला आवडेल काय?)

उहापोह झा ल्यावर मला ल क्ष्याचा, निळु फुले आणी वर्षा उसगांवकरचा एक पिच्चर आठवला.
त्यात निळु फुले लक्ष्याला सांगतात जर तुला तिचे खरे सौंदर्य बघायचे असेल तर झोपेतुन उठवुन बघ. (शक्यतो झोपताना सामान्य स्त्री ही विना मेकप झोपते असा होरा)
त्यामुळे रात्री गाडीचा हॉर्न वाजवुन तिची झोपमोड करुन तो तिला पहातो.

साडी घालत नाहीत तर नेसतात.

लग्नात अपेक्षा कुणाकडून जास्त असतात याबद्दलचे वास्तव कन्फर्म करणारा एक लेख.