घटस्फोटाचे प्रमाण का वाढले आहे ?

नुस्ते पॉपकॉर्न गिळण्यापेक्षा पौष्टिक काहीतरी खात जा रे मन्या..

नाही म्हणजे लग्नसंस्थेची गरज वगैरे बहुतेकांना असते हे आम्हालाही मान्य आहे. लग्नसंस्था ही अन्य सोशल व्यवस्थांप्रमाणेच एक व्यवस्था आहे. फक्त ती सामाजिक रेकग्निशन असलेली असली तरी त्यात समाजाचा हक्क नाही. ती स्वीकारणे/नाकारणे हा ज्याचा त्याचा वैयक्तिक प्रश्न आहे. जर तुम्हाला सिंगल म्हणजे समाजाला कलंक वाटला तर तो तुमचा प्रश्न. पण लगेच सिंगल माणसांचे स्टेटस् काय म्हणून निकालातच काढलेत की हो. जर कलंक नव्हे तर तो/ती सामाजिक स्थानाच्या दृष्टीने कुठे असतील एवढा मर्यादित अर्थ तुमच्या म्हणण्याचा असेल तर असे म्हणेन की बहुसंख्य विवाहितांसारखाच असेल की. त्याचे जगण्याचे आधार काय हा तुमचा प्रश्न असेल तर केवळ कुटुंब हा एकच जगण्याचा आधार असतो काय? असा उलट प्रश्न विचारेन. याचे उत्तर हो असल्यास मतभेद व्यक्त करून थांबेन. एकट्याचे आयुष्य कदाचित जुलमाच्या रामरामापेक्षा अधिक सुखकर असूही शकेल. शक्यतेबद्दल बोलतोय मी. विवाहितांचे आयुष्य दु:खमय असण्याची जेवढी शक्यता तेवढीच इथेही असेलच कि. उलट सिंगल असणं हा जाणीवपूर्वक निवडलेला मार्ग असेल तर तो निर्णय अधिक डोळसपणे असण्याची शक्यता अधिक (न की देहभोगाचा समाजमान्य मार्ग म्हणून किंवा चार लोक काय म्हणतील म्हणून केलेले लगीन)

सिंगल असणं म्हणजे लगेच सोशल स्टिग्मा हो, आं? आपण स्वीकारलेले - खरंतर ते ही स्वीकारलेले म्हणणे धाडसाचेच, केवळ वारशाने मिळाले म्हणून पुढे चालू ठेवणे म्हणजे स्वीकारणे नव्हेच - तेच एकमेव, योग्य, श्रेष्ठ या मानसिकतेतून कधी बाहेर येणार आपण. परंपरेचा एवढा घट्ट विळखा घेऊन जगतो आपण, जगण्याचे पर्यायी मार्ग तेवढेच उपयुक्त, श्रेयस्कर असू शकतात हे खुल्या मनाने आपण कधी मान्य करणार.

अच्छा हात का?

पैजारबुवा,

कृपया
१)'पायीची वहाण पायी बरी.' हे कशाबद्दल बोलता आहात ते स्प्ष्ट कराल का.
२)आणि तुम्हाला एकूणच नेमके काय म्हणायचे ते या विषयालाबद्दल ते नीटसे कळले नाही, ते ही सांगाल का?

रा. रा. माननीय परा यांनी मागे
'मुलीची पत्रिका पाहून पुढे घटस्फोट झाल्यास पोटगी मिळेल की नाही ' हे कळू शकते काय असा मोलाचा सवाल टाकला होता त्याची आठवण झाली ;-)

आजच्या काळात सीतेसारखं राहणं जमेल काय ?

तुमच्यासारखे समजूतदार पुरूष समाजात आहेत म्हणून हो! नाहीतर घटस्फोटांचं प्रमाण महास्फोटापेक्षा अधिक जास्त झालं असतं!

न्यायमुर्तींचे उदाहरण चुकले, असबंद्ध होते असे नक्की म्हणता येईल. पण संदर्भ जरा वेगळा होता. यात पत्नी नवर्‍याबरोबर पोर्टब्लेअरला जायला तयार नव्हती आणि तिला मुंबईतच रहायचे होते, अर्थात हे बराच कळ चालले होते म्हणून त्याने घटस्फोट मागितला. तेंव्हा न्यायमुर्तींनी सीता कशी वनवासात गेली म्हणत बायकोला समजवाण्याचा प्रयत्न केला. अर्थात न पटणारे उदाहरणच आहे पण कोर्टाला शक्यतो घटस्फोट टाळायचा होता. या केसमधे कोर्टाच्या सांगण्यावरून ९ वर्षाच्या मुलीकरता नवरा तडजोडीस तयार होता पण बायको तयार नाही अशी अवस्था आहे...

काही बाबतीत पुर्वीच्या काळात मारूनमुकटून लग्न टिकली असे नक्की म्हणता येईल. आत्ता देखील अनेकदा स्त्रीयांवर मारहाण करणारे नवरे असतात. अर्थात मारहाण हा केवळ एकच प्रकारचा त्रास झाला... त्याच बरोबर उलट देखील उदाहरणे असतात जेथे कदाचीत नवर्‍याला मारहाण होत नसेल पण इतर अनेक प्रकारचे त्रास दिले जाऊ शकतात...

पण अशी टोकाची (आणि जेन्युईन) उदाहरणे सोडून दिली तर हल्लीच्या काळात विविध कारणाने कुटूंब पद्धती बदलल्याने देखील, सगळेच मनाने दूर गेलेत (जरी फेसबुक वर एकमेकांना अपडेट करत असले तरी). परीणामी बाहेरच्या ताणतणावात काम करणारे नवरा-बायको यांचा सगळा ताण हा वेगवेगळ्या पद्धतीने बाहेर पडत त्याचे पर्यवसन हे अहंकार-भांडण ते घटस्फोट असे होऊ शकते असे वाटते. शिवाय ते डायल्यूट करायला ना धड घरात इतर कोणी ना धड इतर कोणी जवळ असे काहीसे घडू लागते.

ते कसे टाळले जाऊ शकते तर त्यासाठी, किमान घरात तरी "आय" हा आयफोन/आयपॉड/आयपॅड पुरताच मर्यादीत ठेवावा, नुसताच "आय" वापरला जाऊ नये. टाळी एका हाताने वाजत नाही ह्याचे भान ठेवणे. "जयाचेनी संगे, समाधान भंगे, अहंता अकस्मात येऊनी लागे..." अशा व्यक्तींपासून चार हात दूर रहावे... आणि सगळ्यात महत्वाचे म्हणजे मुलांना जन्माला घातले आहे तर त्यांचे संगोपन करून त्यांना आई-वडीलांचे प्रेम मिळवून देणे ह्या कर्तव्याला देखील प्रत्यक्ष-अप्रत्यक्ष त्याच वेळेस मान्य केले आहेत याचे भान ठेवावे असे वाटते. मुले, आईवडीलांना कामानिमित्त फिरायला लागते हे समजू शकतात पण आईवडीलांनी वेगळे होणे शेवटी मान्य केले तरी मुलांसाठी कायमचे ओरखडे ठरू शकतात, दुष्परीणाम देखील होऊ शकतात... असे वाटते.

मला वाटते लग्नाचे प्रमाण वाढलेय म्हणून घटस्फोटाचे प्रमाण पण वाढलेय.
बोहल्यावर उभे रहायचे प्रमाण कमी झाले की घटस्फोटांची संख्या पण कमी होईल. काय?

>>> विवाहसंस्था हा समग्र जीवनाचा (जन्म ते मृत्यू) विचार करून माणसानं लावलेला अत्यंत बुद्धीमान शोध आहे असं मी मानतो.

--- ब्रह्मचर्य हादेखील समग्र जीवननोत्तर/पश्चात विचार करुन माणसानं लावलेला अत्यंत बुद्धीमान शोधच आहे असं आपल्याला उद्या नक्की सुचेल आणि तेव्हाही आपण प्रतिसाद संपादित करुन इथे ते लिहाल आणि नंतर एक लंबंचौडं स्वगत आपल्याला सुचेल ज्याच्या लिंका आपण इथे ‍द्यायला विसरणार नाही म्हणून हे बूच मारले जात आहे. :p :p :p :p

भारत सरकारला जर कळवणारच असाल तर, मीही त्यात थोडी भर घालावी म्हणते.
१. मुलींना शिकू द्यायचं नाही. जिकडे पहावे तिकडे सगळ्या परिक्षांत मुलीच पुढे. अशाने मुलांना प्रथम यायला संधीच मिळत नाहीत.
२. या शिकलेल्या मुली गप्प न बसता नोकर्‍या करतात. त्यामुळे
२अ. मुलांच्या नोकरीच्या संधी कमी होतात.
२ब. आर्थिक स्वातंत्र्य असल्याने नवर्‍यासोबत/सासरी पटेना की तिला मानसिक घुसमट की कायसंसं म्हणत घटस्फोट हवा असतो. जवळ पैसाच नसेल आणि ते कमवायचं साधन नसेल तर जाईलच कुठे?
२क. मुली नोकरी करत असल्याने त्यांना घरात स्वयंपाकघर कुठे आहे हेही माहित नसते. ज्या कारणांसाठी घरी सून आणायची(स्वयंपाक-घरकाम-शिवण-टिपण इ.इ) तेच काम जर त्या करत नसतील तर काय कामाच्या त्या? बघा बरं, या आत्या हे सगळं इतकं नीट करताहेत तर आहे ना त्यांचा संसार सुखी? अश्शी हाक मारली की वस्तू हातात यायला हवी, पुरूषांनी का घरभर शोधाशोध करायची?
२ड. मुलींना शिकल्यावर बरीच शिंगं फुटतात. त्यांना स्वतंत्र व्यक्तिमत्व हवं असतं, काय विचार-बिचार करायला लागतात म्हणे त्या. मग उगीच स्त्रीस्वातंत्र्य-समानता वगैरे फालतू गोष्टी दळत राहतात. सगळ्यांच्याच डोक्याला नसता ताप! आता या धाग्यातल्या दुसर्‍या सुनेने नाटकात काम केलं नसतं तर काय आभाळ कोसळलं असतं?
३. सून म्हणून घरी शक्यतो मुलगाच घरी आणावा. त्याचे फायदे:
३अ. कपड्यांचे दोन जोड पुरतात. कपाटभर कपडे असतानाही माझ्याकडे घालायला काही नाही म्हणून तो गळे काढत नाहीत.
३ब. भारंभार दागिन्यांची (सहसा) आवड नसते. तोही खर्च वाचतो. पण हो, घरच्या श्रीमंतीचं प्रदर्शन करायचं असेल तर मात्र अडचण येऊ शकते ब्वॉ.
३क. पुरूषांसोबत कसलेही जोक्स करता येतात. ते अगदी उच्चविभूषित नसले तरी! घरी मग काव्यशास्त्रविनोदाच्या मैफिलींना उधाण येईल.

युद्ध हे मानवी प्रश्नांचे उत्तर असू शकत नाही असे कुणीसे म्हटलेच आहे. तरीही नळावरची भांडणे ते आंतरराष्ट्रीय युद्धे होत होती, होत आहेत आणि होतच राहतील. तद्वतच लग्न, घटस्फोट, पुनर्विवाह, लिव्ह-इन, लफडी, कुलंगडी, डेटिंग, वियोग, नियोग, योगायोग यापैकी कुठलीही किंवा तत्सम कुठलीच गोष्ट मानवी प्रश्नांचे उत्तर असू शकत नाही. स्थळ, काळ आणि परिस्थितीप्रमाणे टक्केवारी थोडीफार बदलली तरीही या सगळ्या गोष्टी होत होत्या, होत आहेत आणि होतच राहतील. असो.

मस्त प्रतिसाद

घुसमटुन राहण्यापेक्षा वेगळं झालेलं काय वाईट?

मान्य.

मुलं झालेली असली की त्या प्रॉब्लेममधे आणखी गुंता वाढतो. आईवडील एकत्र न राहणं याने मुलांच्या रोजच्या जगण्यावर भयंकर परिणाम होतो. विशेषत: आजुबाजूला शाळेत वगैरे आलबेल दिसणार्‍या कुटुंबातली मुलं असताना.

पण एकत्र राहून केवळ मुलांसाठी म्हणून न भांडण्याचा संयम ठेवणं हे पतीपत्नींसाठीही भयंकर अवघड असावं बहुधा.

अशावेळी रोज एकमेकांना शाब्दिकरित्या ओरबाडत किंवा मारहाण करत कुचमत जगणारे आईवडील एकत्र असूनही मुलांच्या मनाची जास्तच हिंसा होत असावी. त्यापेक्षा सिंगल पेरेंटसोबत शांततेत राहिलेलं "तुलनेत" बरं.

तेव्हा त्याही अर्थाने घटस्फोट हा दोन एव्हिल्स मधला बेटर एव्हिल आहे असं म्हणता येईल..

अजून एक. सिंगल पेरेंटसोबत राहणारी पोरं तरी शांततेत जगू शकतात का? की त्यांचे वेगळे प्रॉब्लेम्स सुरु होतात? विशेषत: आपल्या अडनिड्या वयात आई / बाबांचं अन्यत्र नातं जुळणं.. किंवा एकटी पडलेल्या आईचं / बाबांचं (बाप लगेच दुसरं लग्न करतो अशी एक समजूत आहे) एकटेपणाचं डिप्रेशन / रोजचा चिडचिडेपणा मुलावर खोलवर रोज परिणाम करणं.

त्यांचं त्यांनाच माहीत..