संस्कृत शब्द नववारिपरिप्लुता

मेवेंनी म्ह्टल्याप्रमाणे सुभाषिते डकवत आहे, रसग्रहण कितपत जमतंय माहित नाही तरी प्रयत्न करतो

अयं स कालः सम्प्राप्तः समयोऽद्य जलागमः ।
सम्पश्य त्वं नभो मेघै: सवृतं गिरिसंनिभै: ॥

हाच तो वर्षाकाळ आला आहे, पहा ते आभाळ पर्वताकार मेघांनी व्यापून टाकलंय.

शक्यमम्बरमारुह्य मेघसोपानपंक्तिभि:।
कुटजार्जुनमालाभिरलङ्कर्तुं दिवाकरः॥

मेघांच्या पायदंड्यांवरुन आभाळात चढून (जाऊन) कुटज, अर्जुन आदिंचे हार घालून सूर्याला अलंकृत करणे सहज शक्य आहे.

एषा घर्मपरिक्लिष्टा नववारिपरिप्लुता ।
सीतेव शोकसंतप्ता महीं बाष्पं विमुञ्चति ॥

ही उन्हाच्या झळांनी भगभगलेली, सीतेप्रमाणे शोकाकूल व संतप्त झालेली धरणी आता नव्या (पहिल्या पावसाच्या) पाण्याचा शिडकावा झाल्याने (हवेत) बाष्प सोडत आहे.

कशाभिरिव हैमीभिर्विद्युद्भिरभिताडितम्।
अंतःस्तनितनिर्घोषसवेदनमिवाम्बरम्॥

कशाभिरिव हैमीभि: म्हणजे सोनेरी चाबकांनी, फटकारले जाणारे आभाळ जणू गडगडून आपल्या वेदना प्रकट करत आहे.

रजः प्रशान्तं सहिमोद्य वायुर्निदाघदोषप्रसरा: प्रशान्ता:।
स्थिता हि यात्रा वसुधाधिपानाम् प्रवासिनो यान्ति नरा: स्वदेशान्॥

धूळ आता शांत झाली आहे, सहिम म्हणजे आता वारा बर्फासह अर्थात् शीतल सुखावणारा वाटत आहे.
वसुधाधिपांच्या, राजेरजवाड्यांच्या यात्रा आता स्थगित आहेत, आणि घराबाहेर असलेले प्रवासीसुद्धा मायदेशी परतत आहेत.

विद्युत्पताका: सबलाकमाला: शैलेंद्रकूटाकृतिसंनिकाशा:।
गर्जन्ति मेघा: समुदीर्णनादा: मत्ता गजेन्द्रा इव संयुगस्था:॥

विजांचे झेंडे (पताका) घेऊन, बगळ्यांच्या माळांसह शैलेंद्रकूटाकृति म्हणजेच शैलेंद्र पर्वताच्या आकाराचे मेघ जणू युद्धासाठी आलेल्या मत्त हत्तींप्रमाणे गर्जत आहेत.

वहन्ति वर्षन्ति नदन्ति भान्ति ध्यायन्ति नृत्यन्ति समाश्वसन्ति।
नद्यो घना मत्तगजा वनान्ता: प्रियाविहीनः शिखिनः प्लवङ्गा:॥

ह्या सुभाषिताची गंमत म्हणजे आधीच्या ओळीत क्रियापद आणि नंतरच्या ओळीत संबंधित कर्ता आहे.
उदा. वर्षन्ति घना:, नदन्ति मत्तगजा:
नद्या वाहत आहेत, ढग बरसत आहेत, अरण्यांचे रुप खुलून आले आहे, प्रियजनांपासून दूर झालेले (त्यांच्या ) स्मरण करत आहेत, मोर नृत्य करीत आहेत आणि माकडे (मात्र) शांत झाली आहेत.

मेघवेडा, धनंजय यथामति अर्थ दिला आहे, आपल्याकडून आणखी काही स्पष्टीकरण आल्यास स्वागतच आहे.