विद्रोही कविता आणि सामाजिक जाणीव

... जरा सविस्तर सांगाल का? म्हणजे आमच्या टाळक्यात घुसेल.

(मंद) नीलकांत

भाड्या, आलो रे..
हो रे माझ्या रिक्षा/टॅक्षी वाल्या दादा....
मला ठाउक आहे वाट पाहाता तुम्ही भाड्याची
दिसता स्वारी दुरुनी जरी. मनी हाक देता त्यांस
भाड्या, आलो रे..
पोट तुमचे चाले त्या भाड्यावरती...
मीटर दावते त्यास आकडे स्वतः वरती
हात कोणी दावता आनन्द होतो तुम्हा
प्रुछा होता जवळच्या ठीकाणची
मान अगोदरच ना म्हणते तुमच्या आधी.
पहाताच दुसरा कोणी दूरचा मुशाफीर
आनन्द होतो मनी असो हिंदु वा तो काफिर
मग आनन्दे शब्द येती मनात ते
भाड्या, आलो रे..
बैसता स्वारी आत्....ये मनी विचार तुमच्या तो
बरे झाले भाडे मिळाले
बैसता स्वारी आत्...ये मनी विचार त्याच्या तो
बरे झाले मिळाले गाडी भाड्याची..
बरे होइल म्हणता त्याने गड्या ये रे
म्हणाल तुम्ही झणी भाड्या आलो रे
...............जळजळीत मनापासुन विद्रोही..........

समाजाचा आरसा आहे. समाजात गटार असेल तर साहित्यात येणारच. नसेल तर ते साहित्य वास्तव आहे असे म्हणता येणार नाही.

सर्कीटराव अजयजींच्या दिव्य चक्षूंना दिसणारी दलदल आपल्याला दिसत नाही तर तुम्ही आणि आम्ही काय करणार. समाजोद्धारक कवी करतीलच की.

अर्धवटराव आचरटाचार्य,
सुधीर कांदळकर.

विद्रोही लिखाण म्हणजे केवळ शिव्या देणे असते काय? हे नव्याने कळाले.
महामहोपाध्याय अजय जोशीजी आपण डॉ यशवन्त पाठक यांचे " अंगणातील आभाळ" याचे जरा वाचन करावे.
मनातली कळकळ / झालेला अन्याय त्यानी किती शिव्या न देताही सहजपणे वर्णन केलाय की काय म्हणायचे आहे ते पोहोचते.
"कार्यकर्ता " जमले तर हे पुस्तक ही डोळ्याखालुन घालावे .
आणि सगळेच विद्रोही कवि समाजोद्धारक असतात हा एक मोठ्या प्रमाणात असलेला गैर समज आहे.

विद्रोही कवितांची चळवळ ज्योत ग्रंथाली वाचक चळवळी बरोबरच का विझली हो? मला नेहमी हा प्रश्न पडतो