बॉन्ड जेम्स बॉन्ड -'स्पेक्टर'

म्युनिक मध्ये होता की क्रेग. बहुधा त्यांना आवडला नव्हता असे म्हणायचे असावे

मुझे तो सब पुलिसवालोंकी सुरते एक जैसी लगती है...

जोक्स अपार्ट. एचबीओच्या कृपेने सगळे बॉण्डपट पाहिले. एक जण सोडला तर सगळे बॉन्ड आवडले. त्या त्या चित्रपटानुसार ते परफेक्ट होते. शॉन कॉनरी, ऱोजर मूर, पियर्स ब्रॉसनन, डॅनियेल क्रेग. सगळेच.

जेव्हा काही माहिती नव्हते, जास्त वाचन नव्हते त्या काळात ब्रॉसननचा टुमारो नेवर डायज हा चित्रपट आला होता, त्याचे तेव्हा फक्त पोस्टर्स पाहण्याचे भाग्य लाभले. त्यामुळे बॉन्ड बॉन्ड म्हणतात तो हाच, अगदी परफेक्ट प्रतिमा अशी मनात होती. नंतर द वर्ल्ड इज नॉट इनफ आला. डाय अनदर डे आला. सगळ्यांचे फक्त पोस्टर्सच बघितले. तेव्हा चित्रपट बघण्यासारखी परिस्थिती नव्हती. त्यामुळे बॉन्ड म्हटले की पिअर्स ब्रॉसनन हाच आहे. त्याकाळातल्या अल्पज्ञानाप्रमाणे पिअर्स ब्रॉसनन हा खर्‍या आयुष्यातला बॉन्ड आहे अशी मान्यता होती. बॉन्डपटांबद्दल शून्य माहितीचा तो काळ.

नंतर बर्‍याच उशिरा कादंबर्‍या वाचल्या, चित्रपट पाहिले तेव्हा ब्रॉसननचा बॉन्ड हा कचकड्याची बाहुली होता असे जाणवले. निव्वळ शोबाजी. नो सिरिअसनेस. फक्त गॅजेट, पोरी आणि कायतरी अ‍ॅक्शन सिक्वेन्स. हे तर इतर चित्रपटांमधेही असायचे. बॉन्डचे जे गारुड गारुड म्हणतात ते ब्रॉसनन साहेबांनी, दिग्दर्शकांनी साफ घालवले. जेम्स बॉन्ड ही एक परफेक्ट डिश आहे. त्याचं भ्रष्ट वर्जन म्हणजे वरचे तिन्ही चित्रपट. नाही जमले.

शॉन कॉनरी सगळ्या बॉन्ड्स मधे एक नंबर, त्याची नजर, देहबोली, आब, चालणे, उत्तम ब्रिटिश अ‍ॅक्सेंटमधे बोलणे निव्वळ एकमेव. हेर म्हणून माहित नाही पण एक उच्चशिक्षित, अभिरुचिसंपन्न, वेलमॅनर्ड, अ‍ॅरिस्टोक्रॅटीक, धूर्त माणूस त्याने असा उभा केला की आपण अजून त्या प्रेमातून बाहेर आलेलो नाही. त्याचे चित्रपटात संवाद, अभिनय, दिग्दर्शन सगळेच एका उच्च दर्जाच्या हेरपटास आवश्यक असे. आजही कोणी विचारले कुठला बॉन्डपट बघायचा तर शॉन साहेबांना प्रथम प्राधान्य.

जॉर्ज लेझंबी (हाच उच्चर असावा): ह्याबद्दल जास्त माहित नाही. पण शोभून दिसणारा होता. थोडी ब्रॉसननची झाक आहे.

रॉजर मूरः जीवघेण्या कामगीरीवर शांतपणे सहज वावरणारा, खुशमिजाज, खुशालचेंडू गडी असा वाटणारा रॉजरमूर. चटकदार संवाद, आणि सहज अभिनयाच्या जीवावर ह्या बॉन्डने सगळे चित्रपट कन्विन्सिंग केलेत. ह्या जेम्स बॉन्डसोबत आपणही कामगीरीवर आहोत किंवा असलो पाहिजे असा फील यायचा. ही वॉज अ फ्रेंडली फिगर ऑन स्क्रीन.

ब्रॉसननबद्दल वरच लिहिले आहे. ब्रॉसननचे जे चित्रपट त्या काळात आले ते तत्कालिन साय-फाय लाटेचा फायदा घेऊ इच्छिणारे उथळ कथा असलेले होते. त्यात बॉन्डपटाचा, बॉन्ड ह्या व्यक्तिरेखेचा आत्मा नव्हता. कंटेम्पररी शैलीचा प्रभाव असणारे होते. त्यामुळे ते माझ्या लेखी तरी दहा सर्वोत्तम बॉन्डपटात येऊ शकणार नाहीत. ब्रॉसनन ह्या चित्रपटांमधे भारतीय व्याख्येतला 'हिरो' वाटतो. त्यामुळे तसा मनाला भिडत नाही. उसकी दुनिया हमारी दुनियासे बहोत अलग मालूम पडती है.

डॅनियेल क्रेग: पहिल्या छूट जेव्हा डॅनियेल क्रेग ला जेम्स बॉन्ड करणार आहेत हे कळले तेव्हा आक्शी डोक्यावर हात मारून घेतला होता. ह्याच्या थोबाडाकडे बघून हा एक मंद, मै कहा हूं, कौन हूं छाप हॉलिवूडी अमोल पालेकर वाटत होता. त्यामुळे अनेक वर्ष त्याचे कुठलेच चित्रपट बघितलेच नव्हते. पण क्वांटम ऑफ सोलास बघितला आणि निर्णयाचा पश्चाताप झाला. डोन्ट जज अ बुक बाय इट्स कवर चा प्रत्यय आला. तो जेव्हा कुणाला फाईट मारेल ती खरोखरच आहे हे जाणवतं, ही इज अ कन्विन्सिंग अ‍ॅक्टर. मग मागे जाऊन कसिनो रोयाल बघितला. व्वा मजा आली. स्कायफॉल तर उत्तम! स्पेक्टर अजून पाहिला नाही.

बदलत्या ट्रेंड नुसार चित्रपटांच्या कथांमधुन एक अंडरकरंट आपल्याला दिसतो. त्या त्या काळात काय संकल्पना जोरावर असतात तसे चित्रपट येत असतात. आताचे बॅटमॅन ट्रायोलॉजी, टोबीचा स्पायडरमॅन, सेविंग प्रायवेट रायन हे चित्रपट इमोशनल कन्फ्लिक्ट्स मांडत आहेत. डॅनियल क्रेगच्या तिन्ही चित्रपटांमधूनही हे दिसले. बहुतेक ह्याची सुरुवात द मॅट्रिक्सने केली. तुमच्याकडे 'जोडेन किंवा मोडेन'ची फुल्ल पॉवर असतांना तुमची सदसद्विवेकबुद्धी काय निर्णय घेईल हा प्रश्न ह्या चित्रपटांमधून मला दिसला. स्वत्त्वाचा शोध घ्यायला लावणे हा एक समान धागा या सर्वांतून दिसतो. जेम्स बॉन्ड ह्या व्यक्तिरेखेचे हे द्वंद्व पडद्यावर क्रेग उत्तमरित्या मांडतो.

एवढे मात्र खरे की जेम्स बॉन्डच्या पित्याच्या कल्पनेतला बॉन्ड चित्रपटांमधून दिसत नाही. तो कादंबर्‍यांमधे जास्त खुलून येतो.

अजून बरेच आहे लिहिण्यासारखे. बघू... नंतर कधी...

पण बाकीच्या मठ्ठ बॉंड पेक्षा क्रेग कधीही चांगला …

पण मग तो बाँड रहात नाही. मी वर म्हणालोय तसे, क्रेग चा प्रॉब्लेम नाहीये, निर्मातीचा प्रॉब्लेम आहे.
तिला इतकीच हौस असेल तर वेगळे कॅरेक्टर तयार करुन त्याच्यावर सिनेमे काढावेत ना.