सफर तैवानची-भाग-४-थारोको राष्ट्रीय अभयारण्य आणि लियू लेक

सफर तैवानची-भाग-१-व्हालियन आणि माझे विद्यापीठ - http://www.misalpav.com/node/20357
सफर तैवानची-भाग-२-मूलनिवासींची सांस्कृतीक स्थित्यंतरे - http://www.misalpav.com/node/20492
सफर तैवानची-भाग-३-लान्-यू बेट - http://misalpav.com/node/20667
:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::

याजागी मी अनेक वेळा गेलो आहे. पुण्यात आलेल्या माणसाने जसा शनवारवाडा आणि पर्वती पाहिली नाही तर पूणे दर्शन पूरे होत नाही, तसे व्हालियनला आलेल्या माणसाने थारोको राष्ट्रीय अभयारण्य/उद्द्यान (Taroko National Park), लियु लेक (Liyu Lake) पाहणे अगदी मस्टच्! :)
थारोको राष्ट्रीय अभयारण्य हे तैवान मधल्या एकुण आठ अभयारण्यांपैकी एक आहे. बाकी सात यांप्रमाणे १) केंटींग राष्ट्रीय अभयारण्य (Kenting National Park) २) युसान राष्ट्रीय अभयारण्य (Yushan National Park) ३) यांगमिंगसान राष्ट्रीय अभयारण्य (Yangmingshan National Park) ४) श्ये-पा राष्ट्रीय अभयारण्य (Shei-Pa National Park) ५) किनमेन राष्ट्रीय अभयारण्य (Kinmen National Park) ६) दोंगशा आतोल समुद्री राष्ट्रीय अभयारण्य (Dongsha Atoll Marine National Park) ७) तायज्यांग राष्ट्रीय अभयारण्य (Taijiang National Park) तैवानच्या एकुण क्षेत्रफळापैकी ८.६४% क्षेत्र अभयारण्यांनी व्यापलेले आहे.
थारोको राष्ट्रीय अभयारण्य हे जापानी राजवटीच्या काळात १२ डिसेंबर १९३७ साली तैवानच्या गव्हर्नर जनरलकडून घोषित करण्यात आले. पुढे १९४५ साली तैवानच्या स्वातंत्र्यानंतर त्याचा राष्ट्रीय अभयारण्याचा दर्जा काढुन घेण्यात आला कि जो पुन्हा २८ नोव्हेंबर १९८६ साली बहाल करण्यात आला.
"थारोको" चा त्रुकु जमातीच्या (कि जी थारोको च्या परिसरात आढळते) भाषेमध्ये अर्थ होतो "भव्य आणि सुंदर/रुबाबदार". हे अभयारण्य ९२० वर्ग किमी मध्ये पसरलेले असुन, एकुण तीन परगण्यांमध्ये {तायचुंग, नानताव आणि व्हालियन (Taichung, Nantou, Hualian)} चा विस्तार आहे. आपली राष्ट्रीय अभयारण्याची कल्पना, जसे की प्राणीसंपदेने भरपूर, येथे लागू होत नाही. कारण आदिवासींनी केलेल्या अतिरिक्त शिकारीमुळे अनेक प्राणी एक तर नामशेष झालेले आहेत किंवा होण्याच्या मार्गावर आहेत. त्यामुळे काही प्रकारची हरणे, खारी, माकडे, कशी-बशी तग धरुन आहेत. पण निसर्गाने भरभरुन दिलेले सौंदर्य, संगमरवरी घळ्या (या अभयारण्यात संगमरवर मुबलक प्रमाणात मिळते), त्यांतुन वाहणार्‍या नद्या हे सर्व पाहुन डोळ्यांचे पारणे फिटते. नदीप्रवाह खडकाच्या क्षरणाला कारणीभूत ठरुन अनेक शिलाशिल्पे तयार झाली आहेत, निसर्गाची ही अनोखी किमया बघुन तर आपण स्तिमित झाल्याशिवाय राहत नाही.
अभयारण्यात तीव्र उताराच्या घळई, उत्तुंग शिखरे, त्यातुन वाहणार्‍या नद्या आपल्याला ठायी ठायी दिसतील. पण हे सर्व तयार व्हायला लागले ते २०० दशलक्ष वर्ष!. नद्यांनी वाहून आणलेल्या गाळचे समुद्रतळाशी एकवर एक थर बसत गेले आणि वर्षानुवर्ष साचलेल्या गाळावर वरुन पडणारा विलक्षण दाब आणि भूगर्भिय उष्णता यांमुळे त्याचे रुपांतर चुनखडक आणि नंतर संगमरवरात झाले. या दरम्यान फिलीपिन्स प्लेट आणि युरेशियन प्लेटच्या आपआपसातील टक्करींमधुन हा भाग वर उचलला जाउन समुद्राच्यावर आला. (आजही तैवान आणि खासकरुन व्हालियन भाग भूगर्भिय हलचालींच्या दृष्टीने फारच संवेदनशील आहे. व्हालियन मध्ये ५-५.५ रिश्टर स्केलचा भुकंप हा सर्वसामान्य किंवा "किस झाड कि पत्ती" समजला जातो. मला आठवते एके दिवशी साधारण ३-५.५ रिश्टर स्केलच्या १९ भुकंपांची नोंद झाली होती. आजही हा भूभाग दरवर्षी अर्धा सेंटीमीटर या वेगाने वर उचलला जात आहे)
थारोको मध्ये अनेक प्रागैतिहासिक खुणा आणि स्थळे सापडली आहेत. त्याच बरोबर हा प्रदेश त्रुकु जमातीचे प्रमुख वसतिस्थान राहिलेला आहे. तसे पाहता अत्याल जमातीतून एक गट फुटुन बाहेर पडला आणि त्यांनी सेडीक जमातीची/टोळीची स्थापना केली. कालांतराने सेडीक जमातीतून आणखीन एक गट बाहेर पडला आणि तो या थारोको प्रदेशात स्थायिक झाला आणि त्यांनी स्वत:ला त्रुकु म्हणायला सुरुवात केली. नावाबरोबरच त्यांनी स्वतःचे रितीरिवाज, भाषा विकसित केली. ही जमात प्रामुख्याने भटकी शेती, शिकार आणि मासेमारी करणारी होती. ह्या जमातीत शत्रुचे मुंडके कापण्याची प्रथा होती कि जी नंतर जबरदस्तीने नामशेष करवली गेली. त्रुकु जमातीत सर्वांना ७-८ व्यावर्षी कपाळावर जमातीच्या ओळखीसाठी गोंदवून घेणे आवश्यक होते. १४-१५ व्या वर्षी पुरुषाला त्याच्या प्रथम यशस्वी हेड हंटींग नंतर हनुवटीवर गोंदवले जात तर स्त्रीला साधारण १५ व्या वर्षी तिच्या विणकामावरच्या प्रभुत्वानंतर गालावर.
हे अभयारण्य पाहण्यासाठी आपण व्हालियन रेल्वेस्थानकावरुन सरकारी थारोको दर्शनच्या बसेस मधुन जाउ शकता किंवा स्थानकावरच मिळणार्‍या टॅक्सीने पण जाऊ शकाता. अर्थातच स्वतःच्या गाडीने किंवा टॅक्सीने जाणे सर्वात उत्तम.

आता आपण प्रचिंकडे वळूयात, काही माहिती आपण प्रचि पाहता पाहता घेउयात.
अभयारण्याचे प्रवेश्द्वार

अभयारण्याचे माहितीकेंद्र

या माहितीकेंद्रात अभयारण्यात असणार्‍या शिखरांची, प्राण्यांची, वनस्पतींची माहिती दिलेली आहे आणि छोटी प्रदर्शनी पण आहे

अभयारण्यात शिरल्यानंतर सुरुवातीला लागते ते ईटर्नल स्प्रिंग श्राइन (Eternal Spring Shrine), थारोकोमधुन जाणार्‍या महामार्गाच्या निर्माणात ज्या मजुरांचा जीव गेला त्यांच्या स्मृतीप्रित्यर्थ हे थडगे बांधण्यात आले. लोकांनी येथे येउन प्रार्थना करुन त्यांच्या-त्यांच्या देशाच्या चलनात पैसे दान करण्याची प्रथा आहे.

त्यानंतर लागतो हा झुलता पुल

जंगलात आत दुरपर्यंत चालत जाण्यासाठी उजव्याबाजुला दिसतात तश्या खडक खोदुन ट्रेलस् बनवलेल्या आहेत

जागोजागी वाहणारे निर्झर झरे, पाण्याचे प्रवाह आपले मन प्रफुल्लित करतात

अभयारण्यात असे सुंदर आकृतीबंध असणारे अनेक पुल आहेत

ह्या प्रचित दिसणारी नदी आणि तिने खडकांचे केलेले क्षरण. यात दिसणारा खडक म्हणजे संगमरवर आहे. आणि डाव्याबाजुला खडक खोदुन केलेला रस्ता दिसत आहे

त्यानंतर आपण पोचतो ते "टनेल ऑफ नाइन टर्नस्" ला (Tunnel of Nine Turns) इथे आपण गाडीतुन उतरुन साधारण १ ते १.५ चालत जाउ शकता. हा मार्ग नदीच्या काठाने, कधी बोगदयातुन जातो. ईथे भूस्खलनाचे प्रकार वरचेवर घडत असतात त्यामुळे हल्ली बांधकामावर वापरतो तश्या टोप्या घालण्याची सक्ती केलेली आहे.

नागमोडी वळण घेणारा रस्ता, हा संपूर्ण घाटरस्ता असूनही आपल्याला विनाखड्डा रस्ता दिसेल. किंबहुना सगळीकडेच अश्याप्रकारचे रस्ते दिसतील.

याच "टनेल ऑफ नाइन टर्नस्" च्या दुसर्या टोकाला हा गोरिलाचा आकार असणारा डोंगर आहे. निसर्गाची किमया अगाध आणि तितकीच विस्मयकारी आहे.

त्यानंतर लागते ते "इंडियन हेड रॉक" ह्याला इंडियन हेड रॉक का म्हणतात याचे आतापर्यंत कोणीही समाधानकारक उत्तर देऊ शकला नाही, पण ते आहे. इथे नदीच्या पहिल्या वळणाच्या उजव्या बाजुला खाली खडकामध्ये एक मानवी चेहरा दिसतो आहे (अर्थातच त्याचा जबडा नदीच्या गाळामुळे दिसत नाही).

असेच खडकांमध्ये सापडलेले चित्रविचित्र चेहरे नि आकृत्या
हा अजुन एक मानवी चेहरा

हे व्याघ्रमुख

जागोजागी अशी विश्रांतीस्थाने केली आहेत जेणेकरुन पर्यटक विश्रांती, खाणे-पिणे करु शकतील

त्याठीकाणी असणारी विविध शिल्पे

नंतर आपण पोचतो ते थियेनशांगला (Tiansiang), हा थारोको दर्शनाचा शेवटचा टप्पा, इथे उंच डोंगरावर सुंदर बुद्धमंदीर आहे

इथे नजरेत भरते ते उलटे स्वास्तिक, बौद्ध धर्मात उलटे स्वास्तिक पवित्र मानले गेले आहे

मंदीराचे प्रवेशद्वार

तिथे असलेली ही बुद्धाची सुवर्णमूर्ती

वरुन मंदीरातुन दिसणारा थियेनशांगचा नजारा

मंदीराच्या सुविनियर शॉप मध्ये असलेली "अवलोकितेश्वराची मूर्ती"

आता आपण पाहू "लियू लेक". हे तळं नैसर्गिक रित्या तयार झालेले तळं असून याला "कार्प लेक" (Carp Lake) ही म्हणतात. हे आमच्या विद्द्यापीठाच्या अगदी जवळ आहे. यात बोटींगचीपण सुविधा आहे.

तळ्याशेजारच्या डोंगरावरुन (Liyu shan) विद्द्यापीठाचे दिसणारे दृश्य

या तळ्यात दरवर्षी "ड्रॅगन बोट फेस्टीवल"ला बोटींच्या शर्यतीचा कार्यक्रम आयोजित केला जातो.

ह्या "ड्रॅगन बोट फेस्टीवल"च्या बक्षिस वितरण समारंभाला सादर करण्यात आलेल्या कार्यक्रमाची चलचित्रफीत आपल्याला इथे पाहता येइल

भाग-१ http://www.youtube.com/watch?v=a7LiacRgKhs&feature=context&context=C3649...

भाग-२ http://www.youtube.com/watch?v=sgOy_roqE_4&feature=context&context=C3649...

भाग-३ http://www.youtube.com/watch?v=qQVbL-r9K6g&feature=context&context=C3649...

दर जुलै महिन्यामध्ये व्हालियनमधील पर्यटनाला चालना देण्यासाठी या तळ्यात प्रकाश-ध्वनी योजनायुक्त कारंज्यांचा कार्यक्रम केला जातो. हा सर्वांसाठी खुला असतो आणि ईतकेच नाही तर व्हालियन रेल्वेस्थानकापासुन या तळ्यापर्यंत मोफत बसेसची सोय केली जाते. हा कार्यक्रम साधारणतः महिनाभर असतो. यात कारंज्याच्या पाण्याच्या तुषारांचा पडदयासारखा वापर करुन लेजर शो तसेच काही चलचित्रेही दाखवली जातात.

ह्या कारंज्यांच्या कार्यक्रमाची संपूर्ण चलचित्रफीत आपल्याला इथे पाहता येइल

http://www.youtube.com/watch?v=bZvpL8jedl0&feature=related

::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::

पुढच्या भागात हव्हानसान (Hehuanshan)......................

क्रमशः