शिवमानसपूजा - आदि शंकराचार्य!

चतुरंगराव आपण सांगितल्या प्रमाणे उत्तमच आहे स्तोत्र. म्हणायला पण सोपे वाटले. आपण इतके छान स्तोत्र संपूर्ण उतरवून दिल्याबद्दल आपले शतशः धन्यवाद.
पुण्याचे पेशवे

हिमजलाच्या तुझ्या स्नानानंतर तुला दिव्यवस्त्र आणि कल्पनेतलेच रत्नांचे आसन अर्पण करतो आहे

वा! हिमजलाचं स्नान! लै भारी...!

नवरत्नांच्या गंधाने आभूषित केलेल्या सुवर्णपात्रातून मी तुला तूप, भाताची खीर नैवेद्य म्हणून अर्पण करतो आहे
दही-दूध यांनी बनवलेली, फलरसांनी, भाज्यांनी युक्त रंभाफलादि पंचपक्वान्ने मी तुला अर्पण करतो आहे

माझ्या पायांनी केलेला संचार ह्या तुला घातलेल्या प्रदक्षिणा आणि मुखातून बाहेर पडणारे शब्द ह्या प्रार्थना आहेत
त्याचप्रमाणे जे जे कर्म मी करतो आहे ते ते कर्म हे शिवशंभो तुझीच आराधना आहे, तिचा स्वीकार कर!

वा रंगा! सुंदर लिहिलं आहेस. आपल्याला संस्कृत काहीच कळत नाही, परंतु तुझं मराठी काव्य मात्र वाचायला छानच वाटलं!

एकंदरीतच काव्य हा तुझा श्रद्धेचा भाग दिसतो आहे त्यामुळे इथे तू मांडलेली काव्याची मानसपूजा आम्हाला आवडली! :)

आपला,
(शंकरभक्त) तात्या.

हे सुंदर संस्कृत स्तोत्र मराठीत अनुवादित केल्याबद्दल धन्यवाद.....

(जय भोलेनाथ)
मदनबाण.....

अनुवाद चांगलाच जमला आहे.

याला गद्याऐवजी पद्यस्वरुप दिले तर अजून बरे होईल. ( गद्य = लेखस्वरुप आणि पद्य = कवितास्वरुप). बरेच दिवसानंतर हे शब्द वापरत असल्यामूळे माझाच गोंधळ झाला आहे.)

वा, चतुरंगजी!!
एका सुंदर स्तोत्राचा तितकाच सुंदर अनुवाद!!
मस्त जमून आलंय!!

हे स्तोत्र वाचतांना ते स्वतःच कधी पुट्पुटू लागलो ते समजलंच नाही. आज जवळ जवळ वीस वर्षांनी हे स्तोत्र म्हटलं.....
डोळ्यापुढे माझे शिवभक्त आजोबा आले....
त्यांना प्रसन्न करण्यासाठी लहानपणी मुद्दाम हे आणि शिवमहिम्न स्तोत्र पाठ केलं होतं.....
लहानपणी आजोळी गेल्यावर पहाटेच्या अंधारात देवघरातून येणारा तो निरांजनाचा मंद उजेड (तेंव्हा आजोळी वीज नव्हती).....
अगरबत्ती आणि फुलांचा येणारा मंद सुगंध....
देवघरात सोवळं नेसलेले, पूजेत मग्न झालेले प्रेमळ आजोबा....
त्यांचे खर्जातल्या स्वरातले, स्वच्छ शब्दांतले बोल....

करचरणकृतं वाक्कायजं कर्मजं वा
श्रवणनयनजं वा मानसं वापराधम्
विहितमविहितं वा सर्वमेतत्क्षमस्वं
जय जय करुणाब्धे श्रीमहादेव शम्भो

ओम नमः शिवाय! ओम् नमः शिवाय!! ओम् नमः शिवाय!!!

ते माणूस आता राहिलं नाही पण तुम्ही आठवण मात्र ताजी करून दिलीत....
खूप खूप आभारी आहे....

कधीकाळी कुणाचातरी नातू असलेला,
डांबिसकाका

करचरणकृतं वाक्कायजं कर्मजं वा
श्रवणनयनजं वा मानसं वापराधम्
विहितमविहितं वा सर्वमेतत्क्षमस्वं
जय जय करुणाब्धे श्रीमहादेव शम्भो

हा श्लोक पूजनीय पांडुरंगशास्त्री आठवले यांनी त्रिकालसंध्या म्हणून रात्री झोपण्यापूर्वी म्हणावयास सांगितला आहे. दिवसभरात कळत नकळत होणारे अपराध देवाने क्षमा करावेत असा अर्थ आहे.

लिहितं अलिहितं वा सर्वमेतत्क्षमस्वं

(आपला पुणेरी)
अ. अ. जोशी

नकळत अपराध झाल्यास एक वेळ ठीक आहे, परंतु कळत किंवा जाणूनबुजून अपराध झाल्यास त्याला देवाने क्षमा करावी असे म्हणणे हा भिकारचोटपणा आहे.

आपण ज्याला अपराध म्हणत नाही (जसे राग येवून थोबडीत मारणे. अर्धवट ज्ञानाने आरोप करणे, ढेकूण, उंदीर, झुरळे मारणे इ. कोणत्याही प्राण्यास मारण्याचा कोणेलाही अधिकार नाही.), परंतु नाईलाजाने करावे लागणा-या अनेक गोष्टी निसर्गाचा अपराध ठरू शकतात. म्हणून कळत नकळत.

संध्याबिंध्या करून देवाकडे क्षमा मागण्यात काही अर्थ नाही.

संध्या देवाकडे क्षमा मागण्यासाठी करीत नाहीत. असे कोणी समजत असेल तर त्याबद्दल लवकरच मी निवेदन देईन. ऋषींनी दिलेली त्रिकालसंध्या समजून घ्या.
(आपला पुणेरी)
अ. अ. जोशी

अनुवादाचा प्रयत्न चांगला जमला आहे.

त्याची गेयता, नादमधुरता, त्यातल्या रमणीय कल्पना ऐकून ते आदि शंकराचार्यांचे असावे असा अंदाज बांधला, तो खरा निघाला.

शंकराचार्यांचे महिषासुरमर्दिनिस्तोत्रम् बर्‍याच ठिकाणी आरतीच्या वेळी म्हणतात तेही काव्य रचनेच्या दृष्टीने पाहिले तर अतिशय सुंदर आहे. इथे पाहा. हे स्तोत्र आवेशपूर्ण चालीत म्हटले जाते त्यामुळे ऐकताना अधिकच प्रभावी वाटते. ध्वनिमुद्रण कुठे मिळाले तर पाहतो.

माझी आजी म्हणायची हे स्तोत्र मी तेव्हा शिकलेही होते आणि विसरलेही....अर्थ मात्र अजिबात माहित नव्हता जेव्हा संस्क्रुत शिकले तोपर्यंत विसरले होते स्तोत्र्....खूप छान शिकायला मिळालं आता अर्थ समजून पाठ करता येईल...धन्यु!

स्तोत्र आणि अनुवाद आज शांतपणे वाचला. अनुवाद पण चांगला आहे. पद्य अवश्य करा वाचायला आवडेल. शंकराचार्यांचे शंकराचार्यांपाशी आणि रंगाचार्यांचे रंगाचार्यांपाशी - थोडक्यात तुलना करण्याची गरज नाही! बाकी आधी मला वाटले की आपण पद्यच केलेत त्यामुळे पहीले संस्कॄत कडवे ठेक्यात वाचले आणि तसाच अनुवाद वाचायचा प्रयत्न केला :-)