सेकंड ओपिनीयन

पॉपकॉर्न घेउन बसायचे का?

या विषयात मला काही गती नाही. पण चर्चाविषयाची मांडणी अत्यंत आवडली. अत्यंत वैयक्तिक अनुभव, त्यात आलेले धोके यामुळे वाचकांना त्यात गुंतून जायला होतं. घटनाक्रम सांगितल्यामुळे समस्या कळते, आणि प्रश्न काय असणार याचीही कुणकुण लागते.

सर्व चर्चाप्रस्ताव इतके सुंदर लिहिले गेले तर काय बहार येईल!

फॅमिलीत डॉ. असेल तरी आणि फॅमिली डॉ. असेल तरी. कट प्रॅक्टीसचे स्तोम गावोगावी स्पेशलाइज्ड डॉ. आल्यापासून (साधारण १९७०च्या सुमारास) वाढलेले दिसते. आमच्या डोंबोलीत पण असे बरेच किस्से ऐकले आहेत.

जाताजाता, एक मिपा उदाहरण...

आमच्या घरी पण असाच एक मेडिकल प्रॉब्लेम झाला होता.मिपाकर डॉ. सुबोध खरे ह्यांनी अतिशय उत्तम सल्ला दिला आणि त्याचा फायदा पण झाला.

पायाला काही झाले नाही हे उत्तम झाले.

पत्र्याची तब्बेत बरी आहे का रे?

नशिब रे बाबा काही वाढीव प्रकार नाही झाला ते. काळजी घे.

गावडे सर.... इतके लागले असूनही इतक्या निवांतपणे तुम्ही भेटलात आणि मस्तपैकी फोटोसाठीही उभे राहिलात... क्या बात!

दिलपे खाये हुए जख्मो की, आहेभी न सुनी किसीने
ये तो फिरभी 'गुडघा'ही है, जो नसीब जैसा फुटा है!

असं काहीस वाटून गेलं लगेच!

बाकी ते.... धाग्याच्या विषयाबद्दल..... मलाही डाऊटची शंका येतेय!

Sandy

चांगले लीहीलेय. वरवर वाचले. तुम्ही सुखरुप आहात हे सर्वात महत्वाचे.

गुडघ्याची इजा फ्रॅक्चर नसेल तर लगेच कळून येत नाही. ३ वर्षांपूर्वी बॅडमिंटन खेळताना माझा MCL फाटला. हे अर्थातच तेव्हा कळले नाही. गुडघा दुखणे, प्रथमोपचार झाल्यावर असेच एक दोन दिवसात बरे वाटले.
नंतर गेल्या वर्षी परत खेळताना ACL फाटला, तेव्हा प्रकरण गंभिर असल्यामुळे केलेल्या MRI मधे आधी फाटलेल्या MCL चे निदान झाले
लिगामेंट दुखापत फक्त MRI नेच कळू शकते (मी डॉ नाही) तेव्हा कट प्रॅक्टिस ची शंका सयुक्तिक आहे की नाही सांगता येणार नाही.

अशा घटनांच्यावेळी प्रथम सिविल हॅास्पिटलयमध्ये जावे.
अचानक झालेल्या अपघातासाठीचा विभाग चोविस तास उघडा असतो.
तिथे नोंद होते आणि काही उपचार घेऊनच मग खासगीवाल्यांकडे जावे.( संमेलनात काही व्यवस्था नव्हती का?)

परत एकदा सगळा घटनाक्रम आठवला. :)

आता कशी आहे तब्येत?

लवकर ठणठणीत हो रे भावा. काळजी घे.

बराच मोठा लफडा झाला हा

लवकर बरा हो रे

च्यायला.....धन्याशेठ, काळ्जी घ्या हो.

धन्या शेठ .

काळजी घ्या ... त्या डॉक्टर नि २-३ हजार खिशात टाकण्याची व्यवस्था केली होती . पण असोच .

दोन्ही कडे थोडक्यात वाचलात :)

थोडक्यावर भागलं ही त्यातल्या त्यात चांगली गोष्ट..
काळजी घ्या.

च्यामारी खोतानू. पत्रे बित्रे उडवून आलास व्हय. मला वाटले उगी चिल्लर धडपडलास. लैच जंगी किट्टा केलास की. काळजी घेवा जरा. औशधपाणी घ्येत चला टायमावर.

आपण आपले कुशल लोकानी विचारावे म्हणून हा धागा काढला नसणार कारण त्याचा मथळाच मुळी सद्या स्थितीतील वैद्यकातील एक गंभीर मुद्द्याकडे बोट दाखवणारा आहे. पण एकेक प्रतिसाद पहा. विषयाला धरून कितीसे आहेत. माझ्या मते संपादकानी असे प्रतिसाद निर्दयपणे उडवायला हवेत ज्याचा विषयाशी काही संबंध नाही. त्यासाठी खरड वही फळा ई. आहेतच ना ! सेकंड ओपीनियन हे किती आवश्यक आहे असे सांगणारे काही अनुभव मिपाकरानी लिहिले तर ते एक विषयावरचे उत्तम माहितीप्रद डोक्युमेन्टेशन होईल असो.
आपल्या विषयाला धरून आता लिहितो - माझी थोरली मुलगी लहान असताना तिने नाकात पेन्सील घातली म्हणून जवळच्या लहानशा होस्पीटलमधे नेले. तेथील डो. नी पेन्सील ( पाटीवरची) बाहेर काढली व " तुमचा मुलीचे टॉन्सील वाढले आहेत ते चार पाच दिवसात काढा आपल्या इथे सोय आहे नाहीतर मुलगी गुदमरून मरेल ! " असे समजावले.
मी साधारणपणे एकाच व्यक्तीच्या सांगण्यावरून महत्वाचा निर्णय करीत नाही. सबब मी आमचा फिजिशियन( बालरोग ) ना विचारले तर त्यानी " काही गरज नाही असे सांगितले . ती मुलगी काही गुदमरली वगैरे नाहीच आज २६ वर्षाची मस्त जिवंत आहे. तिच्याच बाबतीत बालदमा सारखी समस्या झाली असता ." ओढ्याच्या पाण्यातून केमिकल्स जातात
त्याची अ‍ॅलार्जी असणार तेंव्हा जागा बदला व प्राधिकरणात रहायला जा " असा सल्ला दॉ नी दिला. तो ही मी मानला नाहीच .थोडा वेळ रोज ओढ्याकाठी नेऊन खात्री करून घेतली. तसा काही प्रकार नव्हता. आज तिचा बालदमाही अस्तित्वात नाही. तेंव्हा एम डी झाला की तो अगदी देवासमान त्याचा शब्द अंतिम असेच काही नाही. प्रचंड फी भरून वैद्यकाचे शिक्षण घेतल्यावर डॉ ची मजबुरी असते. त्यामुळे आपल्या मजबुरीचा फायदा घेतला जातो. सबब ऐकावे बहुतांचे पण ठरवावे स्वत: चे हे खरे !

पत्र्याचं प्रकरण म्हणजे जीवावरचं होतं ! पत्रा अंगावर कुठे व कसा पडेल यावरून तो किती धोकादायक होईल ते ठरते. असो. त्या प्रसंगातून माफक जखमा होऊन तरून गेल्याबद्दल समाधान !

एम आर आयचा सल्ला संशयास्पद वाटतो आहे... विशेषतः सुरुवातीला एक्सरे संबंधी केलेल्या टिप्पणीमुळे.

पत्रा तरी ओके. स्टँपेडमधे काहीही होऊ शकते. नशीबच. डॉक्टरच्या सल्ल्याबाबत शंका येण्यासारखी परिस्थिती आहे खरी. पण डॉक्टर अननुभवी असेल तर तपासण्यांवर अवलंबून रहायचे प्रमाण जास्त असते. कट प्रॅक्टिस वगैरे चालतेच. कुठले क्षेत्र स्वच्छ राहिले आहे? नशीब असेल तो त्यातूनही वाचतो.

मी लिहितोय ते जरा प्लीज शांतपणे वाचा. मग स्वतःच निर्णय घ्या.
खाली लेखातील काही वाक्ये/ प्रतिसाद कॉपीपेस्ट करतो आहे.

१.

घरी आल्यावर होमिओपाथ असलेल्या लहान भावाला फोन करून सर्व झाला प्रकार

२.

"मात्र लिगामेंटला इन्ज्युरी झालेली असण्याची शक्यता आहे. आणि ते एमाराय केल्याशिवाय कळणार नाही." डॉक्टरांनी माझ्यावर बाँबगोळा टाकला.

३.

ACL / MCL
वाचक - Mon, 15/02/2016 - 03:20
नवीन

गुडघ्याची इजा फ्रॅक्चर नसेल तर लगेच कळून येत नाही. ३ वर्षांपूर्वी बॅडमिंटन खेळताना माझा MCL फाटला. हे अर्थातच तेव्हा कळले नाही. गुडघा दुखणे, प्रथमोपचार झाल्यावर असेच एक दोन दिवसात बरे वाटले.
नंतर गेल्या वर्षी परत खेळताना ACL फाटला, तेव्हा प्रकरण गंभिर असल्यामुळे केलेल्या MRI मधे आधी फाटलेल्या MCL चे निदान झाले
लिगामेंट दुखापत फक्त MRI नेच कळू शकते (मी डॉ नाही) तेव्हा कट प्रॅक्टिस ची शंका सयुक्तिक आहे की नाही सांगता येणार नाही.

४.

मात्र त्या डॉक्टरांनी एमाराय करण्याचे प्रिस्क्रिप्शन खरज गरज म्हणून दिले होते की त्यांनी मला देऊ केलेल्या दहा टक्के सवलतीच्या आडोशाने त्यांना बराच मोठा कट मिळणार असावा म्हणून दिले होते का हा प्रश्न मला अजूनही पडतो.

*

होमिओपथी डॉक्टर घरचा नसता, तरीही, हे असे 'उद्या बघू'वाले सल्ले देण्याची रिस्क, आजच्या जगात जीपी (जनरल प्रॅक्टिशनर) घेऊ शकतो, कन्सल्टंट नाही. सल्ला चुकून चुकला, तर त्या जीपी चा गळा कुणी धरत नाही.

मात्र,

उद्या उठून काही प्रॉब्लेम झाला, तर त्या कन्सल्टंटचा गळा धरला जातो, की "ही लिगामेंट टेयरची शक्यता तुम्हाला समजत असूनही तुम्ही पुढील तपासणी का केली नाही? आम्ही खर्च करायला काय नाही म्हणत होतो का? आता टाका नुकसानभरपाईचे अमुक लाख रुपये."

हे अशी केस करणे प्रकरण तुम्ही करालच असे नाही, पण असे करणारे अनेक त्या डॉ.ला पूर्वी भेटलेले असल्याने आजकाल भारतात, अन त्यातल्या त्यात पुण्यात फार जास्त प्रमाणात 'डिफेन्सिव्ह मेडिसिन' प्रॅक्टिस केले जाते.

तुम्ही एम.आर.आय केला की नाही याने त्या डॉ. ला फरक पडणार नाही, पण केला नाही, तर मग जर चुकून नुकसान झाले, तर ती संपूर्णपणे तुमची जबाबदारी होते. त्याने कागदावर लेखी अ‍ॅडव्हाईस केला आहे. त्याची कायदेशीर जबाबदारी संपली.

काहीच प्रॉब्लेम आला नाही, तर तुम्ही त्याच्या कटबद्दल शंका काढायला मोकळे आहातच, पण प्रॉब्लेम आलाच, तर त्या बिचार्‍याची कातडी बचावली जाणार आहे. अहो, मिळणार असलाच, तरी कट मिळून मिळून ५००-८००- हजार रुपडक्या मिळेल. त्याने एक ऑपरेशन केले, तर अर्ध्या तासाच्या कामाचे तो अर्धा लाख रुपये कमवत असतो. पण या असल्या प्रकारात कोर्टात निग्लिजन्सची केस लागली, तर तिथे खेटे मारण्याचा मनस्ताप, बुडालेली प्रॅक्टिस, वकीलाची फी इ. मिळून लाखोंत खर्च होतो. बीपी वाढते ते वेगळे. अगदी त्याने केस जिंकली त री ही.

तेव्हा महोदय,

त्या कन्सल्टंटच्या जागी तुम्ही असतात, व तुमच्यासारखा अनोळखी पेशंट गाडीवरून पडून तुमच्या दारी आला असता, तर तुम्ही काय केले असते?

बापरे! बरच काही होऊन गेलं.

बाप रे ! चांगलाच उद्योग झाला म्हणायचा. वर तुम्ही म्हणलात त्याप्रमाणे आता बरे आहात तेंव्हा विषयाकडे वळते. वर आनंदी गोपाळ यांनी कुठल्याही अभिनिवेशाशिवाय दिलेली उत्तरं मला पटली, आवडली. याच विषयावर सुहास जोशी, मोहन गोखलेंचं एक " डॉ तुम्हीसुद्धा" हे नाटक आलं होतं. मिळालं तर जरुर बघा. मिपा वर अनेकदा हा काकु झालाय. मिपावरचे अनेक डॉ. पोटतिडिकीने दुसरी बाजू पटवुन देतात. तरी ही हा विषय घेऊन काही सांगायची जेनुइन गरज पुनःपुन्हा निर्माण होते हे ही खरं. असं का होत असावं? वर आ-गो म्हणतात त्या प्रमाणे केस करायची किंवा मधे मला वाटतं पुण्याजवळ एका छोट्या गावात लोकांनी डॉ ला मारहाण केली होती , डॉ नी मग संप केला वगैरे अशी अत्यंत सबळ आणि ठोस कारणं असावी, सेफ सल्ले देण्यामागे. फेलो डॉ नी अशा वेळी किती ही सपोर्ट केला तरी अजुन ही भारतात डॉ- पेशंट ही १०० % विश्वासावर चालणारी संस्था आहे. माझ्या आईला ओळखणारे डॉ मला हक्काने काही गायनॅक सल्ले देतात कारण त्यांना माझी आनुवंशिक हिस्टरी माहिती असते, ते नुसते जी पी असले तरी मी तो सीरियसली घेते कारण मी लहानपणापासून डॉ काकांकडुन फोन वर देखील औषधं घेतलेली असतात. त्यांचा अनुभव, माझ्याबाबतचा अनुभव यावर माझा विश्वास असला की मला निम्मं बरं त्यांना फोन करुन च अनेकदा वाटतं. पण जर वर उल्लेख केलेले केसेस किंवा मारहाणीसारखे प्रकार घडले तर पेशंट च्या विश्वासाला तडा जाईल. अशा वेळी पेशंट कडे आपसुक सहानुभुती जाते कारण त्यांचं काहीतरी भरुन न येण्याजोगं नुकसान झालेलं असतं. बाय द बुक न गेल्याने डॉ कडे कदाचित कन्सल्टन्सी चे व्हिडीओज, पेशंट ने जर सांगितलेल्या टेस्ट्स न करण्याचा निर्णय घेतला तर "अगेन्स्ट मेडिकल अ‍ॅडव्हाईस" जातोय असे साईन केलेले फॉर्म्स नसतात. त्यांना आपली बाजू पटवुन सांगण्यासाठी भयंकर डोकेफोड करावी लागत असणार. पेशंट ने नकळत केलेल्या चुकांची भरपाई त्यांना करावी लागत असावी. ते असे बाय द बुक जात नाहीत म्हणुन आपल्याला हवं तेंव्हा दुसर्‍या डॉ कडे जाऊन सेकंड ओपिनियन घेणं सहज शक्य होतं. सेकंड ओपिनियन चं महत्त्व भारताबाहेर राहणार्‍या भारतीयांना सहज कळेल.

एक बाजू पेशंट ची पण आहे यात. आपण आपल्या बॉडी पॅटर्न बद्दल पुरेसं जागरुक नसणं, पुरेसं निरिक्षण न करणं, पुरेसे महत्त्वाचे प्रश्न न विचारणे ही आपली उदासीनता ! अमुक एक टेस्ट सांगितल्यावर का, काही पर्याय आहेत का, कधी पर्यंत केलेली चालेल वगैरे कळीचे मुद्दे अनेकदा पेशंटस देखील विचारत नसावेत. मेडिकल कौन्सिलिंग ही देखील पुरेशी महत्व न दिले गेलेली बाब आहे. खुप कमी डॉ. पेशंट ला सल्ल्यामागचं कारण समजावुन सांगतात. त्या कारणा अभावी पेशंट च्या मनात अविश्वास निर्माण होऊ शकतो. कधी काही ज्येष्ठ डॉ खुप कडक असतात. एखाद्या समान सुत्र असलेल्या ट्रीटमेंट मधुन गेलेल्या व मित्र- मैत्रिणीला जर त्यातले तपशील आणि कारणं विचारले तर त्यांना नीट सांगता येत नाही. त्यांच्या ट्रिटमेंट ला यश आलं यावर ते खुश अस्तात. कारण हे सगळं करताना कधी कधी त्यांना नीट विश्वासात घेऊन कारण मीमांसा केलेली नसते. त्यांनी ही काही विचारलेलं नसतं. एक च प्रश्नः "डॉ मी बरा / बरी होईन ना? हा खुप मोठा इशु नाही ना?" हा माझ्या मते बाय द बुक न जाण्याचा तोटा. हे न केल्याने पेशंट ची कल्पना भरारी घेते, आधीच आजारी मनात धसका बसायला कारण लागत नाही. सगळेच डॉ असे नसतात पण असे असणारे डॉ कमी नाहीत. मी पुण्यात ज्या डॉ कडे जायचे त्या मला अनेकदा पेन पेपर घेऊन साध्या साध्या गोष्टी देखील समजावुन सांगायच्या.पुढच्या वेळी माझा अवेअरनेस जास्त असायचा. त्यामुळे हे सरसकटीकरण किंवा मला आलेल्या मर्यादित अनुभवातुन बनवलेलं मत वगैरे नाही. फक्त एक निरीक्षण आहे.

वरच्या प्रतिक्रिया वाचून कदाचित तुम्ही आनंदी गोपाळ यांचेच (कट प्रॅक्टिसमधून मिळणारे) पैसे बुडवले की काय असं वाटायला लागलं. तुम्हीपण कोणाशी वाद घातलात ? जसे ग्रेटथिंकर, फुलथ्राॅटल जिनियस, दादा दरेकर, नाना नेफळे, काकासाहेब केंजळे तसेच हे आनंदी गोपाळ! दुर्लक्ष करायला हवं होतंत. असो.

मला आनंदी गोपाळ ह्यांचा पहिला प्रतिसाद पटला. तुम्हाला लिगामेंट टियर असण्याची दाट शक्यता असेल तर एमआरआय काढायला सांगण्यात काय चुकले? तुम्हाला त्यांच्यावर कट प्रॅक्टिस बद्दल शंका असेल तर तुम्ही दुसर्‍या ठिकाणी हीच टेस्ट करुन घेतली तरी चालले असतेच. पण टेस्टची गरज नव्हतीच असे मात्र मला वाटत नाही. अनेकदा भारंभार टेस्ट करुन घेण्याचा आग्रह अनेक डॉक्टर करतात. त्याची कल्पना आहे. पण तुम्हाला जरी आत्ता बरं वाटत असलं तरीही ही टेस्ट आवश्यक असु शकते हे वर प्रतिसादातुन कळले आहेच.

आता मुद्दा सवलत देण्याचा. तर हे क्षेत्रही व्यवसाय म्हणुनच निवडलेले असल्याने डॉक्टरांनी सवलती वगैरे दिल्या तर वावगे काय? मलाही ह्या बाबतीत आनंदी गोपाळ ह्यांच्याशी सहमत व्हावे वाटते. शॉप अ‍ॅक्ट, युनियन, पीएफ वगैरे असताना हा व्यवसाय सेवाभाव ठेवुन का करावा? मग अशी सवलत दिली म्हणुन संशय आला किंवा तुम्हाला ते पटले नाही तरी त्यांच्याकडे त्याची गणिते आहेत. तुम्हाला तसंही ती सवलत न घेण्याचा आणि तरीही दुसरीकडे ही टेस्ट करण्याचा किंवा अगदी डॉक्टरच बदलण्याचा पर्याय आहेच.

मला वाटतं तुम्हा दोघांचा संवाद "गंडवणे" ह्या एका शब्दाने गडबडला. तुम्ही संशय व्यकत केलात, त्यांना तो ही मान्य नाही आणि त्यांनी सुद्धा उत्साहाच्या भरात तुमच्या वर "संशय" व्यक्त केला. शब्द / उपमा जहाल असल्याने मुद्दा बाजुला राहुन त्यावर तुम्ही हर्ट झालात. पण तेवढे सोडुन तुम्ही दोघेही व्यवस्थित चर्चा करु शकता. लहानसा मुद्दा सोडुन द्यायला हरकत नाही.

बाकी इथे लोक आनंदी गोपाळ ह्यांच्या विरोधात एकत्र येऊन सारकास्टिक प्रतिसाद टाकत आहेत हे कुणाला वावगे वाटत नाही का आता? की मिपावरचे प्रॉब्लेम्स पण सिलेक्टिव्ह आयडी बोलत असले की मगच दिसतात?

बाकी इथे लोक आनंदी गोपाळ ह्यांच्या विरोधात एकत्र येऊन सारकास्टिक प्रतिसाद टाकत आहेत हे कुणाला वावगे वाटत नाही का आता? की मिपावरचे प्रॉब्लेम्स पण सिलेक्टिव्ह आयडी बोलत असले की मगच दिसतात?

अनुक्रमे नाही आणि हो. यालाच गि-हाईक बघून पुडी बांधणे असं म्हणतात. प्रश्न प्रतिसादात वापरलेल्या भाषेचा आणि त्यातून दिसणाऱ्या वृत्तीचा आहे.

मी जिपड्यांना कट देत नाही. .........

स्वत:च्याच व्यवसाय बंधुं बद्दल ही भाषा ? मग इतरानी नुसती शंका व्यक्त केली तर एव्हढा राग का यावा.

आज वाचला हा धागा.सगाजी तुम्ही महाण निघालात.डायरेक पत्रे उडवून आलात संमेलनाचे! थोडक्यात निभावले.बरे झाले.
आनंदीगोपाळांच्या पहिल्या प्रतिसादाशी सहमत.
त्यांच्या जिपडे वगैरे म्हणण्यामागे कदाचित आलेले कटु अनुभव असू शकतात.
- अनेक पॅथींच्या, चोर, कट घेणार्याच,अनेथिकल प्रॅक्टिस करणाऱ्या जिपींच्या गावातली- अजया

पुर्वी या घटनेबद्दल थोडक्यात वाचले होते..
आता काळजी घ्या..
बाकी,सेंकड ऑपनियनचा काही अनुभव नाही..

ह्या संदर्भात आठवला

एवढं सगळं घडलं?
काळजी घ्या,
स्वाती

गावडे बुवा प्रकॄतीचे काळजी घ्या.

मदनबाण.....
आजची स्वाक्षरी :- आय लव्ह यू... :- Maha-Sangram

अरे तुझ्या शरिराला झालेल्या जखमा बर्या झाल्या असतीलही. पण स्पांड्डूब्बा म्हणतो त्याप्रमाणे गावडे तुम्हारा चुक्याच तु इथे धागा कायाकु डाला, गेली ना ती शांती (मनाची) निघुन.

धागा आज वाचला. दोन्ही बाजूंची चर्चा मननीय आहे. सतीशभाऊ, काळजी घ्या. लिगामेंट टिअर हे काही वर्षांनी पुन्हा उद्भवू शकते व तेव्हा शक्यतो योग्य चाचण्या व उपचार करवून घेणे उत्तम.

बापरे ! लिगामेन्ट टियर एकुनच काळजात धस्स झाले .

कसा आहेस आता सतिश ? काळजी घे हां ! आणि हो अ‍ॅलोपॅठेपेक्षा केव्हाही होमिऑपॅठीच बेस्ट हां !

काळजी घे :)

सालं धन्याची लैच काळजी वाटत होती. इतकं लागूनही चेहरा नॉर्मल ठेवण्याचा प्रयत्न, गप्पांचा तोच मुड, पुन्हा मला सोडायला येणं, धन्या दोन दिवस माझ्या सोबतच होता. मी परिसंवादाला काय गेलो हा उपद्याप झाला. बाकी, आता बरा आहेस ही चांगली गोष्ट. बाकी डॉक्टर ती बनवेगीरी काय बोलायचं सालं सर्वच क्षेत्रात काही लोक चांगले तर काही बोगस आहेतच तो काही वाद नाही.

-दिलीप बिरुटे
(धन्याचा मित्र)

माझ्या पाहण्यातला एक डॉक्टर डीस्टील वाटर चे इंजेक्शन गरीब लाेकांना द्यायचा कँन्सर हाेऊन मेला डाेळ्यादेखत