श्रीगणेश लेखमाला २: यंत्रोपवित

शैक्षणिक प्रवास छान लिहिलाय. लेखन आवडले.
श्री गणेशमालेतील दुसरे पुष्पही सुगंधी आहे.

श्री गणेशमालेतील दुसरे पुष्पही सुगंधी आहे.

....सहमत.
खरंच खूप छान लेख.

मस्त! टेक्निकल गोष्टी नाही कळल्या पण भावना तंतोतंत पोचल्या.

लेखन फार आवडले!

पुस्तकी अभ्यासक्रमातील सुमार टक्केवारी आणि आवडत्या विषयातील दैदिप्यमान यश ह्या दोहोतील तफावत पाहता आपली प्राथमिक शिक्षणव्यवस्था सक्षम अभियंते घडविण्यासाठी पुरक आहे का असा प्रश्न पडतो. कित्येक विद्यार्थी प्राथमिक शिक्षणातील टक्केवारी पाहून अभियांत्रिकी किंवा तत्सम अभ्यासक्रमांपासून दूर इतरत्र वळत असतील.
कष्टप्रद धडपडीतून खेचून आणलेले यश प्रखर आत्मविश्वास वाढविण्यास कारणीभूत होतं. अभिनंदन.

तूफ़ान प्रवास आहे कॅजॅस्पैरो!!! प्रवास डोळ्यासमोर उभा राहिला!! तुमच्या जिद्दी ला सलाम! माझ्यासोबत देखील (अ)हितचिंतक नामे लोकांची खड़ाजंगी झालेली होती, अर्थात मला अभियांत्रिकी करायचे नाही कारण खुल्या प्रवर्गातून शासकीय अभियांत्रिकी मिळवयची बौद्धिक कुवत माझ्या जवळ नव्हती अन मास्तर बापसास कर्जात टाकून खासगी महाविद्यालयात जायची इच्छा/आत्मविश्वास/अक्कल सुद्धा नव्हती.

ध्यास एकच होता टिपिकल काहीही करायचे नाही करियर म्हणुन काहीतरी वेगळे करायचे बस!!

(अ)हितचिंतकांचे सोडा एकेकाळी टंगड़ीत टंगड़ी घालुन ज्या मित्रांसोबत पड़िक असे त्यांना सुद्धा खासगीत का होइना पुण्यात अभियांत्रिकी ला प्रवेश मिळाल्यावर त्यांनी संबंध तोडले माझ्याशी (बरेच झाले) वरतुन 'तू इंजीनियरिंग केले नाहीस तुला कदाचित मेहनत कळणार नाही' हे ही जाता जाता ऐकवले!. त्या दिवशी ठरवले की ओपन केटेगरी असलो तरी क्लास वन गवर्नमेंट जॉब घेणारच. मित्र बरोबर म्हणाले होते तुला 'मेहनत कळणार नाही' कारण मी ती कळून न घेता थेट 'अघोरी मेहनत' सुरु केली होती पैसे कमी पडले की अपराधी वाटत असे आपण बापाच्या पेंशन मधुन आपला स्पर्धा परीक्षा जुगार खेळतो आहे ही फीलिंग वाईट असे फार मग पैसे वाचवायला खाण्यापिण्यावर बंधने घातली. तेव्हा एक कळले "विद्यार्थी म्हणुन पुणे २ चेहरे तुमच्या पुढे ठेवेल पहिला म्हणजे छंदीफंदी एफसी रोड सैटरडे इवनिंग जॅम मजा तारुण्याचे क्षण पकड़णे अन स्वताबडण" मी दुसरा निवडला अपाचे टुन्ज केपी वगैरे मला उच्चवर्गीय वाटत असे. preperation कोर मधे असताना मेस वाल्याने दार वाजवलेले ही डिस्टर्ब करीत असे अभ्यासाला अश्यवेळी खिड़की मधुन (दूसरा मजला) खाली ग्राउंड फ्लोर वर दोरी सोडलेली असे मेस वाला त्याला डबा बांधून जाई व मी एका हातात पुस्तक घेऊन डबा वर ओढ़ीत असे तसाच जेवत असे असा ३ महीने फ्लॅट बाहेर पडलो नव्हतो. मग ज्या दिवशी सेलेक्ट झालो त्या दिवशी अंग पिसासारखे हलके झाले होते रडु येत होते ते आनंदश्रु म्हणुन नाही तर सतत ३ वर्षे अनिश्चिततेत जगल्यावर आता करायला चैलेंजिंग अजुन काही मिळेल का नाही ह्या विचाराने, त्या नंतर झाले ते अकादमी पर्व अन आज पोस्टिंग.

आजही काही (अ)हितचिंतक वडिलांस "किती ला पडली हो बाळाची नोकरी" विचारतात चालायचेच! आपण काय कोणच्या बोलीने झिजत नाही आपण मस्त मेस ला बसावे अन स्कॉच प्यावी म्हणे आजकाल मी!!

बाकी

मला न कळलेली गोष्टं, बी.ए. एम.ए. ला लोक्स असं तुच्छ का लेखतात? मे बी त्यांच्या नोकर्‍यांमधे पगार वगैरे कमी असतील पण त्यामुळे पदवी, पदव्युत्तर पदवीची मानाची किंमत कशी काय कमी होते म्हणे?

म्हणूनच "मागता येत नाही भिक तर मास्तरकी शिक" असे म्हणत असावेत काय?

शैक्षणिक प्रवास मस्त उलगडला आहेस रे. मीही एकेकाळी साॅम व टाॅम (राहिलेले) एकाच टर्मला सोडवले होते त्याची आठवण झाली.

श्री गणेश लेखमालेतील दुसरा हाही लेख भन्नाट.
अतिशय माहितीपूर्ण आणि प्रेरणादायी लेख. कदाचित १०-१२ वीच्या उंबरठ्यावर असणा-या मुलांसाठी मार्गदर्शकही ठरू शकेल. त्यांना अभियांत्रीकीच्या या शाखेकडे आकर्षितही करू शकेल.

"कॅप्टन जॅक स्पॅरो" तुम्हाला पुढील लेखनासाठी आणि एकूणच आयुष्यातील वाटचालीसाठी खूप शुभेच्छा!!

आधी 'शिक्षणक्षेत्र' आणि आता 'यंत्रोपवित'.
लेखमाला बहरत जाणार यात कसलीही शंका नाही.

जबरी प्रवास केलेला आहे. अगदी एखाद्या दर्यावर्दी कॅप्टनप्रमाणेच अाणि अनेक खवळलेल्या समुद्रांमधून जहाज सहीसलामत बाहेर काढलेलं आहे.
मला सर्वाधिक आवडलेला भाग हा -

Keep yourself updated. हे क्षेत्र अतिशय खळबळीचं आहे. प्रत्येक दिवशी तुमच्या समोर वेगवेगळ्या पद्धतीचं काम असतं. त्यामुळे तुम्ही स्वत:चं ज्ञान अद्ययावत ठेवणं प्रचंड महत्त्वाचं आहे.

हे तर सर्वसमावेशक आहे. सगळ्याच क्षेत्रांना लागू आहे!

अप्रतिम लेख!

ह्या लेखमालेतील दुसरे पुष्प पण जोरदार.

मुवि

मस्त ! या लेखामुळे मला जुने दिवस आठवले !
चक्क जालावर शोध घेउन इथे जाउन आलो :- http://vbdpublications.com/publication.html

{कोणे एके काळी सॉम-टॉम ची पुस्तके घेउन हिंडणारा }

मदनबाण.....
आजची स्वाक्षरी :- Ganpati Aarti :- रमा माधव

एकदम डिट्टेलवार लेख.
इंजिनियर नसल्याने हे विश्व माझ्यासाठी तसे अल्पपरिचितच.

दुसरा मोदकही स्वादिष्ट निघाला. हा लेखही प्रचंड आवडला गेला आहे.

दहावीच्या अशा निकाला नंतर मी काय केले असते याची कल्पनाचा करवत नाही. पण त्या वयातही तुम्ही ज्या प्रकारे त्याला सामोरे गेलात त्या साठी तुम्हाला सादर दंडवत.

माणुस घडत जातो तो अशाच अनुभवांमधुन.

हा लेख मी माझ्या घराच्या सगळ्यांना वाचायला लावणार आहे.

पैजारबुवा,

फारच छान लेख! यामुळे प्रत्येकाला त्याचे संघर्षाचे दिवस आठवले असणार यात शंका नाही.

लेखही सुरेख आणि तुमची जिद्दही. __/\__

लेख आवडला कॅप्टन.

आता इंजिनियरींग करू पाहणार्‍या, करणार्‍या ओळखीतल्या मुलांना आवर्जून वाचायला देईन हा लेख.

लेख आवडलाच.

चिमणराव तुझ्या लेखाने कॉलेज मधे काय काय करायचे राहील्याने एक साधारण यांत्रीकी अभियंताच राहीलो याची प्रकर्षाने जाणीव झाली. तुझ्या जीद्दीला प्रणाम !

छान लेख.
मला १० वी नंतर त्यातल्या त्यात मेकॅनिकल ईंजिनिअर व्हावेसे वाटे. गाड्यांची अन मशीनींची आवड. अजून काय.
पण एवढे जमले नसते आपल्याला. हे बुध्दीच्या आवाक्यापलिकडचे आहे माझ्या.
.
अभ्या..
(ईंजिनिअरिंग कॉलेजचे फक्त मॅगझीन्स डीझाईन केलेला, त्यात पण बक्षीस मिळवलेला)

सीजेएस, लेख आवडला! आपल्या दुर्दम्य इच्छाशक्तीला व मेहनतीला सलाम!
रोज कॉलेजमधून २.१५-२.३०ला निघायचं ३.३०ला कंपनीमध्ये जायचं, ते रात्री थेट ११.४५ला घरी असा पुढे अडीच वर्षांचा दिनक्रम होता. बाप रे! कसं सहन केलंस रे? सलाम तुझ्या मेहनतीला, चिकाटीला!
तांत्रिक टर्मिनाॅलाॅजी कळली नाही फारशी, पण हे सगळं किती कष्टाचं, डोकेफोडीचं काम आहे याची जाणीव नक्कीच झाली. असो, भावी आयुष्याकरिता खूप खूप शुभेच्छा!

चिमणराव
इतके कष्ट घेऊन जिद्दीने शिक्षण केल्याबद्दल आमचा साष्टांग दंडवत.आपले प्रांजळ कथन आवडले.
आपल्यासारख्या लोकांचे कष्ट पाहून आम्हाला स्वतःच्या आळशी पणाची लाज वाटते.

शैक्षणीक प्रवास अगदी ओघवत्या शब्दात व्यक्त झाला आहे. लेख आवडला

अप्रतिम झालाय लेख. You really deserve your ID which has a "Captain" in it. Hats off sir.

पुण्याचं एक आहे , घेतलं तर डोक्यावर घेतं नाहीतर पार कचरा करतं. मी या अनुभवातून गेलोय. बारावीला कमी गुण मिळाल्यावर नाइलाजाने पदविका अभ्यासक्रमाला घ्यावा लागलेला प्रवेश.येताजाता तुला जमणार आहे का? म्हणून हिणवणारे तथाकथीत नातेवाईक आणि जमेल रे भोxxx,उगाच रडू नकोस म्हणून पाठीशी उभे राहणारे व नंतर पदविका संपवून सीओईपीला प्रवेश घेतल्यावर तीन वर्षे मला कल्पनाही न देता कॉलेजच्या कैंटीनची माझी बिले गुपचुप भरून टाकणारे, डिस्टिंक्शन मिळाल्यावर लोनावळ्याला नेवुन बीअर नामक अमृताची ;) दीक्षा देणारे मित्र डोळ्यासमोर उभे राहीले.

जियो कॅप्टन. सुंदर लेख! भारी आहेस.

छान लिहीला आहे. कॉलेज आठवले. खूप दिवसांनी हे सारे शब्द ऐकले.
आमचे ड्रॉइंगशी नेहमीच वाकडे होते त्याचमुळे मला यंत्र अभियांत्रिकी आवडत नव्हते. मार्कांची समस्या नव्हती पण रस नव्हता. भुवनेश्वरला टूल रुमला असताना विषयाची व्याप्ती कळली. ऑटोमेशन म्हणजे नक्की काय असते ते जवळून पाहीले. तेंव्हा तिथल्या सरांनी किस्सा सांगितला होता. सर राजस्थानतले आदरयुक्त हिंदी बोलनारे. त्यांचा पहीला जॉब होता गुरगावजवळ. नोकरीच्या तिसऱ्याच दिवशी त्यांना ऐकवले होते तू उधर बैठ चुपचाप साले तेरी जितनी उमर नही उतने सालोसे .....पुढे हरयाणवीमधे बोलला. माझ्या एका मित्राचा वेल्डर युनियन लीडर होता त्यामुळे त्याचे सारे काम मित्रच करीत होता. एकंदरीत यंत्र अभियांत्रिकी शिकण्यापेक्षाही त्यात यशस्वीपणे टिकून राहणे अवघड आहे. तुम्ही त्यात यशस्वीपणे पाय रोवलेत तुम्हाला सलाम.

मूर्तीमंत संघर्ष! लिखाण आवडले. पुढच्या संघर्षासाठी शुभेच्छा!

कॅप्टन.
लेख आणि तुमच्या जिद्दीला __/\__,
लेख आवडला

आणी खरे साहेबांशी १०००% सहमत

आवडला. छान लिहिता आहात.
स्वाती

मेकॅनिकल इंजीनिअर कुठल्या भाषेमध्ये बोलतात, माहीत आहे का? इंग्लिश हे चुकीचं उत्तर आहे. इंजीनिअरिंग ड्रॉइंग हे बरोबर उत्तर आहे. इंजीनिअरिंग ड्रॉईंग हा मेकॅनिकल इंजीनिअरिंगमधला सगळ्यात एक्स्प्रेसिव्ह विषय आहे.

ही अगदी खरी गोष्ट आहे. (मी ARCHITECTUARAL/ELECTRICAL/CIVIL/STRUCTURAL च्या स्वानुभवातून सांगतो आहे) ही गोष्ट इतर शाखांनाही लागू पडते पण, दुर्दैवाने फार कमी लोकांच्या लक्षात येत.
बरीच इंजिनियर मंडळी मी अशी पाहिली आहेत ज्यांना DRAWING चा गंधही नसतो आणि मग या अशाच कारणांमुळे ती मागे पडत राहतात!

समजा, मला एखाद्या स्टोनक्रशरसाठीच्या यंत्रासाठीच्या रिडक्शन गिअरबॉक्सची संरचना करायची असेल, तर मला वरच्या यादीमध्ये दिलेल्या प्रत्येक विषयाचं सखोल ज्ञान असणं आवश्यक आहे. ते कसं ते आता सांगतो. आधी मला गिअरबॉक्स कुठल्या ड्रायव्हिंग सोर्सने फिरवला जाणार आहे त्याचा विचार करावा लागेल (इंडक्शन मोटर, इंटर्नल/ एक्स्टर्नल कंबशन इंजीन). त्या यंत्राच्या स्पेसिफिकेशन्स विचारात घ्याव्या लागतील .........
...... ह्यामध्ये अजून त्या गिअरबॉक्सला लागणारं ल्युब्रिकेशन, ते ल्युब्रिकंट गिअर्समध्ये पुरवायच्या पद्धती, ते ल्युब्रिकंट थंड राहावं म्हणून लागणारी रेडिएशन सिस्टीम वगैरे अजून कित्येक बाबी असतात. एका चांगल्या इंजीनिअरला त्याच्या क्षेत्राशी निगडित सगळ्या विषयांचं सखोल ज्ञान असणं का आवश्यक असतं, ह्याची साधारण कल्पना ह्यावरून यावी.

या गोष्टी माझ्या मते Project Conceptualization/Study/Planning वगैरे प्रकारात येतील. आणि जोपर्यंत या गोष्टींना महत्व दिले जात नाही, रोजच्या Practice मध्ये आणले जात नाही तोपर्यंत आपल्या Field मध्ये आपण शिखर सर करायचा विचार सोडून द्यावा असे माझे प्रामाणिक मत आहे!

१. Keep yourself updated. हे क्षेत्र अतिशय खळबळीचं आहे. प्रत्येक दिवशी तुमच्या समोर वेगवेगळ्या पद्धतीचं काम असतं. त्यामुळे तुम्ही स्वत:चं ज्ञान अद्ययावत ठेवणं प्रचंड महत्त्वाचं आहे.

ह्याला प्रचंड अनुमोदन! तुमच्या ईमेल सिग्नेचर प्रमाणे माझ्याही डोक्यात यासंबंधीच्याच दोन ओळी कोरल्या गेल्यात, त्या शेअर करतो.
१) You cannot demand tomorrows salary with today's knowledge!
२) To earn more you have to learn more.
या ओळी माझ्या पहिल्या जॉबच्या कार्यालयातील दोन वेगवेगळ्या विंगाकडे घेऊन जाणा-या दोन काचेच्या दरवाजात चिकटवल्या होत्या. आजपर्यंत या ओळी डोळयासमोर ठेऊन चालण्याचा प्रयत्न करतो आहे.

२. उत्पादन/ यंत्र अभियंता हा बहुगुणी (Versatile) असायलाचं हवा. तुम्हाला तुमचं क्षेत्रं सोडून अजून बाकीच्या पूरक क्षेत्रामधली सखोल माहिती असायलाचं हवी. सध्याचा काळ क्रॉस ब्रँच टेक्नॉलॉजीचा आहे.

आपला विषय सोडून दुसरीकडे पाहण्याचे बरेचजण टाळतात. परंतु असं न करता मिळेल त्या विषयाची म्हणजे अगदी १% जरी काम पडत असले तरी त्याच्या संबंधीत माहिती आपल्या पेटा-यात टाकून द्यावी म्हणजे इतरांपेक्षा 'Stand Out' होण्याची योग्यता प्राप्त होते.

ह्या सा-या आणि इतरही कष्ट, जिद्द याबद्दलच्या चांगल्या गोष्टी या लेखात आल्यात की हा एक सच्चा मार्गदर्शक लेख म्हणून सर्वांनी जवळ ठेवायला काहीच हरकत नाही!

लैचं बोरं केलं का काय? जाव चाय पानी पिके आवं :)

असंच माझी प्रतिक्रिया वाचून वाटेल! कमी-जास्त (जास्तच) काहीबाही बोललो असेन तर माफ करा.
जयहिंद! (हे काय मध्येच? ;) )

कॅप, मागे एकदा तुमच्या एका संगणक संबंधी धाग्यावर तुमचे ज्ञान बघून, आपण सर्वसाधारण अभियंते नाही हे समजले होते, आपण माझ्या एका लापतोप्च्या समस्येचेही समाधान सांगितले आहे.
आपल्या पुढील वाटचालीस शुभेच्छा!!!

छान लेख ! कॉलेजचे नाव सुरुवातीला न सांगण्याचे कारण समजले नाही.

काल प्रसिद्ध झाल्यावर वाचला, आता पुन्हा वाचला.
एवढी जिद्द आणि एवढी मेहनत एका वाचनात पचवता येत नाही हो आमच्यासारख्याना.. आणि त्यातल्या तांत्रिक गोष्टींचंपण इतकं सर्वसामान्यांना समजेल असं वर्णन.. खूप चांगला लेख वाचल्याचा आनंद मिळाला.. :)

एक नंबर चिमाजीअप्पा!
आपला प्रवास इतक्या खळबळलेल्या समुद्रातून झालेला आहे याची कल्पना नव्हती.
लेख फारच छान. लेखानंतरची मते आवडली, पटली. अस्पष्टशी लिहीलेली एक गोष्ट म्हणजे आपल्या आत्मविश्वासाला धक्का लागू न देता (अ)हितचिंतकांना फाट्यावर मारत रहावे. दहावीत माझ्यापण गणिताचे वाईट मार्क बघून असलेच सेम सल्ले मिळाले होते.

A ship in harbor is safe, but that is not what ships are built for.

कॅप्टन तुमच्या मेहनतीला आणि प्रश्नांना जिद्दीनं सामोरं जाण्याला सलाम. जेव्हा लोक विरोधी बोलतात त्याच वेळी जिद्द पेटून उठते!!
इंजिनिअरिंग हा माइंडसेट असतो त्याचा मार्कांशी संबंध जोडणं तितकसं खरं नसतं. विषय समजणं हे तुमच्या बुद्धिमत्तेवरती जितकं असतं त्यापेक्षाही जास्त तुमच्या मेहेनतीवर असतं. माझे काही मित्र हे परीक्षा पद्धतीत बसू शकणारे नाहीत त्यामुळे मार्क यथातथाच मिळवून पास झाले परंतु आज ते अतिशय उच्च दर्जाचे इलेक्ट्रॉनिक्स डिझाईन अभियंते आहेत. गोष्टी प्रत्यक्ष हाताळून प्रॅक्टिकल शिकणे फार महत्त्वाचे. सातत्याने शिकत राहणे या गोष्टीला पर्याय नाही.
कुठ्च्याही क्षेत्रासाठी माझा मूलमंत्र आहे 'No pain, no gain!'

ओघवत्या शैलीतला शैक्षणिक प्रवास आवडला. कदाचित ठेच लागल्याशिवाय प्रखर लढा द्यायची जिद्द निर्माण होत नसावी. तुमच्या बाबतीत दहावीच्या निकालेने ती लागली असावी. दुर्दैवाने सगळेच त्यानंतर तुमच्या सारखी जिद्द दाखवत नसावेत.

इंजिनिअरींग ड्रॉइंगवरून एक किस्सा आठवला. आमचा एक शाळू सोबती होता, पठ्ठ्या गणितात हुशार होता पण ड्रॉइंगचं काय वाकडं होतं माहीत नाही. ड्रॉइंगमध्ये काठावर पास झाला होता पहिल्या वर्षी (नशीब त्याचे, फक्त सेम वन आणि सेम टूलाच ड्रॉईंग होतं). एका (कदाचित पहिल्याच) असाइनमेंट मध्ये त्याने टॉप व्हू एका पानावर आणि फ्रंट व्हू मागल्या पानावर काढलं होतं. मास्तराने ड्रॉइंग शीटवर भला मोठा भोपळा काढला होता. :)

श्रीगणेशमालेचे दुसरे पुष्पही एकदम आकर्षक आहे.

"खर्‍या यशस्वी माणसाचे लक्षण त्याच्या जीवनातल्या अपयशाच्या अभावात नसून, दर अपयशानंतर तो किती लवकर आणि किती धीराने अंग झटकून उभा राहून परत त्याच्या ध्येयाच्या दिशेने धावू लागला यात आहे" हे सार्वकालीक सत्य अधोरेखीत करणारे हे आत्मकथन आहे. अशी मानसीकता असणार्‍याला भविष्यात उत्तरोत्तर उत्कर्ष साधण्यासाठी इतरांच्या शुभेच्छांची गरज पडत नाही... ना त्या उत्कर्षात इतरांच्या कुत्सित शेर्‍यांनी काही कमी येत !

लेख आवडला. पुढील व्यावसायिक यशासाठी शुभेच्छा !

अशा प्रकारे अनेकजण यशस्वी झाल्याचे पाहिले आहेत, नोकरी करून शिकण्याचा स्वानुभव आहेच- त्यामुळे प्रातिनिधिक वाटला. अभियांत्रिकीची मुळात आवड असेल तर पहिल्या वर्गात पास होणे सोपे आहे. मात्र पुणे विद्यापीठात विशेष गुणवत्ता (डिस्टिंक्शन) मिळवणे खरेच कठीण होते - हल्ली माहीत नाही. यशाचा मार्ग खडतर आहे पण प्रत्येकाला आपली पद्धत सापडते आणि नुसते बोलणाऱ्याना फाट्यावर मारायला आपण शिकतो.

मीही अतिशय लहान खेडेगावातून आल्याने मार्गदर्शन नव्हते. त्यामुळे बारावीला कमी मार्क्स आणि मग डिप्लोमामार्गे डिग्री, मग पदव्युत्तर असा प्रवास झाला. सर्व काही नोकरी करतच. पीहेचडी ला मात्र चांगले मार्गदर्शक नसल्याने स्वतःच मिळालेला प्रवेश नाकारला. हे मार्गदर्शक चांगले नाहीत हे युरोपात काम करून स्वानुभवाने समजले.

यंत्र अभियंता नसलो तरी सर्वकाळ त्याच क्षेत्रात काम करायची वेळ आली आणि आवडू लागले. करीयरच्या अगदी सुरुवातीला जर्मनीत काम करायची संधी मिळाली. त्यांनी आधी प्रोग्रामिंग न शिकवता, आधी तीन महिने स्वतः मशीन चालवणे, मग त्याची यांत्रिक जुळणी शिकणे अनिवार्य केले! जर्मन अभियंत्यासोबत कामाची संधी मिळाल्यास कोणीही सोडू नये. खूप शिकायला मिळते!

पूर्वी सीओईपीत प्राध्यापक म्हणून काम करताना समोर महाराष्ट्रातील सर्वात गुणवान मुले समोर असत. पण प्रत्यक्ष काही वर्षे काम करून नंतर शिक्षकीत पडल्याने हुशार मुलांसमोर आपले बारावीचे गुण आठवून न्यूनगंड वाटला नाही. उपयोजनावर आधारित अध्यापन आणि अभ्यासक्रमापलीकडे जाउन शिकविण्यामुळे मुलांचा उत्तम प्रतिसाद मिळाला. आजही जगभरातून ते विद्यार्थी संपर्क ठेवून आहेत त्यामुळे आनंद वाटतो.

***

६४ किंवा ७२ असे काहीतरी मार्क्स पडले एम-३ मध्ये आणि हे दुष्टचक्र सुटलं मागचं (क्रेडिट गोज टु माय फ्रेंड्झ)

यावरून एका वर्गमित्राची आठवण झाली. माझ्यानंतर सहा वर्षांनी तो पास झाला. कारण -एम-३. विद्यापीठाच्या कॅरी-ओव्हर नियमामुळे बी ई पास होऊनही दुसऱ्या वर्षाचं गणित न सुटल्याने त्याला प्रमाणपत्र मिळत नव्हते. त्याला मदत केली आणि पास झाला. त्यापूर्वी पुण्यातले सर्व क्लासेस दोनदा लावून झाले होते. आता अमेरिकेत मजेत आहे बेटा! इथे आला तरी फोनवत पण नाही. :)

+

मी आपला लेख वाचला ,मला तो खूपच आवडला . मला माझ्या कॉलेज जीवनातील आठवणी जाग्या झाल्या . सॉम ( २० मार्कस मोहर सर्कलचा प्रश्न), टॉम ,मॅथस-३ ,ह्या सापळ्यातून सुटताना मित्रच खरोखरी उपयोगी येत असत.कॉलेज मध्ये शिकलेल्या बर्‍याच गोष्टिचा उपयोग उर्वरीत आयुष्यात होत नाही . कांही काळ नोकरी केल्या नंतर मी माझा व्यवसाय सुरु केला.प्रत्येक तांत्रिक गोष्ट हि कशी केली असेल ,हि जाणून घेण्याची जिज्ञासा,ती आपल्याला करायला कशी मिळेल या साठी केलेला पाठ्पुरावा व ती यशस्वी पणे केल्यावर मिळणारा आनंद हा कांही पैशात मोजता येणार नाही. कधी कधी सकाळी आठ वाजता कामावर गेल्या नंतर घरी येताना मॉर्निग वॉक साठी येणारी माणसे दिसत असत . इतका वेळ कामात कसा गेला हे देखील कळत नसे.सुदैवाने मी ज्या ठिकाणी जन्मलो,व ज्या ज्या तज्ञ व्यक्तिंचा तांत्रिक अथवा व्यावसाईक सल्ला मी घेतला, त्यांनीही मला कोणताही आडपडदा न ठेवता जे मार्गदर्शन केले, मदतही केली व सोबत काम करणारे सहकारी त्या मुळे देखील माझे आयुष्य सुखकारक झाले . मी मिपावर नवीन सदस्य आहे .बर्‍याच वेळेस अवधानाने कांही चुकाही होतात त्या बद्दल सविनय क्षमस्व. तुमच्या पु्ढील लेखास शुभ इच्छा.

आवडला.

खूप छान ओघवतं लिहिलंस !!!

खूप छान ओघवतं लिहिलंस !!!

अप्रतिम लेख

स्वत: इंजिनिअर असल्याने

तुमच्या कॉलेज जीवनाचा अत्यंत आदर आहे.

पण त्याहीपेक्षा तुमच्या आई वडिलां बद्दल ज़रा जास्तच वाटतो.
त्यांनी तुम्हाला दिलेले वैचारिक स्वातंत्र्य खरच कौतुकास्पद आहे.

कॅप्टन, कडक सॅल्यूट..

भो.चे हे हितचिंतक नको तिथे चोच मारायला येतातच, हा माझा सुद्धा अनुभव. आणि माझ्या शैक्षणिक करियरची राखरांगोळी हा त्याचा अनुभवलेला दुष्परिणाम.

कॅप्टन, मस्त अनुभव कथन
१२ चा निकाल छान लागला म्हणुन आइ न मी पेढे द्यायला गेलेलो तर एका मैत्रिणीचा थोरला भाउ माझ्या आइला म्हणाला होता " कायको इतना खर्चा करनेका ?, शादी बना
डालनेकी, लड्की शादी करके चली जाती तुम को क्या फायदा उसको इतना पढालिखाके
स्वताच्या बहिनिच १२ वि नतर लग्न लरुन टाकल . धन्य धन्य लोक्स भेट्लेत
बरेच (बिन कामाचे) काळ्जी वाहु लोक असतात आपल्या आजुबाजुला आपल्याला मार्क कमी पड्ले तर
१०० - ६० सल्ले असतात फुकटचे अशानच्या नाकावर टिच्चुन सान्गायला छान वाटत की नै आता :)
१० ला एखादाच असतो ज्याला खरेच मनापसुन वाट्त असते याच / हिच कैतरी छान व्हाव:)

स्पॅरो , तुला भारी चवकश्या !

इतका छान धागा काढलायेस प्रति पण कीती चान चान आल्यात स्वताच्या हाताने काडी नको टाकुस :प :प
नै तर धाग्याचे कश्मिर वैगेरे वैगेरे :)

नेमके उलटे घडलेय , ९४ साली मिसरुड फुटायच्या वयात दहावीचा (तंत्र शिक्षणसहित) टप्पा ७३% गाठला पण यंत्र-अभियांत्रिकी शाखेतुन (खाजगी तंत्रनिकेतन) कळी (कंडो) सोबत ५२% पास झालो, इथे कमी गुण असण्याचे कारण इंटर्नल गुण नगण्य. कारण प्राध्यापक मंडळींचा आशीर्वाद कधी मिळवू शकलो नाहीं ( शेवटच्या बाकांवर बसल्यामुळे असेल बहुधा) आणि घाबरुन कुणाचे आपल्याला न पटलेले ऐकणे स्वभाव नाहीं.
मित्रगटात ८ पैकी ३ नापास, जे पास ते पदवी मिळवणेस लायक नव्हते (६०% अर्हता) मग तिघांनी पुन:श्च प्रयत्न करायचा म्हणून सर्व विषयांची खाजगी शिकवणी लावली (फी अर्थात् भरमसाठ-तेव्हाच्या हिशोबाने), पण मला या पर्यायाने जायचे म्हटले तर प्रत्येक विषयात ६३ गुण मिळविणे (६०% अर्हता साठी) लेखी परिक्षेत अनिवार्य झाले. घरुन देखील शिकवणी खर्च, वाढीव वर्ष गुंतवणूक, परिणामांची अशाश्वती, पुढे जाऊन जरी अर्हताप्राप्ती झाली तरी फ्री सीट (४००० रु/वर्ष फी) मिळेल की पेड सीट (५६०००/वर्ष फी) असे प्रश्न उपस्थित होते, डबल डिप्लोमा हा पण १ पर्याय समोर आला पण नेमका आमची शेवटची बॅच होती अभ्यासक्रम बदलला, आणि पुन्हा पदविकाच घ्यायची कागद घासुन म्हणून ठरवले की AMIE करायचे, घेतला महालक्ष्मीच्या कार्यालयात जाऊन प्रवेश. ब-याच लोकांनी सल्ला दिला की AMIE धरणी ठाय करुन सोडते पण (अती) आत्मविश्वास बुलंद असल्याने २ विषयांची शिकवणी VJTI येथे लावुन जोडीला अभ्यासिकेत अभ्यास करुन परीक्षा दिली -(VBD शिवायची पहिली परीक्षा) निकाल नापास (बहुतेक तिन्ही विषयात); एकदम ४४० voltage चा झटका, उभ्या १८ वर्षात कधी आपल्याला कुणी नापास करु शकलेले नाहीं (एखादी केटी चालते हो) मग पुनः जोमाने अभ्यास, पण एप्रिल मधल्या परिक्षेत निकाल तोच सर्व (३/६) विषयात नापास. कळुन चुकले की हा उत्तरेतल्या लोकांचा महाराष्ट्रातील मुलांना मागे ठेवण्याचा डाव आहे आणि १ वर्ष व काही हजार रुपये वाया गेले, तोवर धोपट मार्गाने गेलेले ३ पोचले पदवी द्वितीय वर्षात.
आता बरेच सगे सोयरे विचारित पिताश्रीना "तुमचा मुलगा करतो काय? घेऊन या त्याला हाताखाली" मग काय परिणाम रोज घरी दुपारची फोनच्या रिंगने भयप्रद झोपमोड (वर्षभर - अहो किती अभ्यास करायचो मी शिणायचा हो मेंदू) त्यातुन सकाळी उशीरापर्यंत 'पसरायची' मनाई. ऐदी (आयतोबा) विशेषण ऐकूण ऐकूण ठरवले घराबाहेर पडायचे आणि त्वरित देवाने मी नेमका घरी असताना १ फोन वाजला- १ MNC त सर्विस इंजीनियर हवेत , स्वतः या, विचारले माझे नाव कुठे सापडले तर आमच्या विद्यालयातुन असे उत्तर आले. किती जागा आहेत? तर भौत म्हटल्यावर मित्रांना पण बोलवु का असा यडपट प्रश्न केला (सच्चा मित्र) तर तो हो म्हणाला व बायो डेटा घेऊन येणे अशी सुचना केली. तेव्हा संगणकाचे प्रस्थ फार नसल्याने अभ्यासाच्या लांबड्या वहीतुन फाडलेल्ला कागदावर सुवाच्य अक्षरात मित्रांच्या साक्षीने, सहकार्याने ३ जण फोर्टला रवाना. पहातो तर मुलाखतीच्या रांगेत आपले काॅलेजचेच सवंगडी, नोकरी फिरतीची असल्याने आमचा ३ चा नकार, बाकी सवंगड्यांपैकी ४ जण रुजु झाले.
पुन्हा महिन्याभराने (रुजु झालेल्या मित्रांच्या अनुभव ऐकुन तिथेच गेलो २ जण अन् ताबडतोब दुस-या दिवशी केरळला रवानगी. घरी पिता माताजी आश्चर्यात, पण दोघे मित्र सोबत असल्याने अडवले नाहीं.
४ वर्ष २-३-४ महिने कामानिमित्त सलग घराबाहेर राहुन काढली, भारतभ्रमण व अनयासे प्रेक्षणीय स्थळे पहायला मिळाली.
तरीही मनात वाटायचे (मित्र पदवीधारक- यंत्र अभियांत्रिकी) व "प्रेमी" सल्ला व पुढाकाराने IGNOU BCA ला प्रवेश घेतला, कारण प्रियतमाला तमा होती की तिचा पदवी प्रवेश निश्चित झालेला आणि पुढे या शैक्षणिक पात्रतेचा आक्षेप नको होता; ती नोकरी सोडून काम स्थानिक कंपनीत सुरु केले. प्रियतमा पदवीधर (BE-IT) व मी BCA झालो तर परत काय BCA ला कोण भाव देतंय आजकाल तू MBA कर हा सल्लावजा इशारा मिळाला, MH-CET दिली (CAT च्या गळ्यात घंटा बांधायची वेळ तोवर निघुन गेली होती - साधुनही फार काही फरक पडला असता अशातला भाग नाहीं) पूर्व तयारीसाठी शिकवणी, मुलाखतीचा सराव, वेळ लावुन प्रश्न पत्रिका सोडवणे असा सराव (१०वी नंतर प्रथमच) असे करुन नौकरी सोडुन प्रवेश परिक्षेत ४८ हजारांत ५हजाराच्या संख्येत गिनती मिळवली, खुल्या प्रवर्गातुन ६० पैकी ९ जागेत १ महाविद्यालय अशा क्रमाने महाराष्ट्रातल्या कुठल्या कोप-यातलं कॅालेज मिळेल व तिथुन काय शिकणार? तरीही फक्त मुंबई/ठाणे/पनवेल असे मर्यादित पर्याय भरुन पूर्णवेळ MMS ला नेमका ठाणे येथे घराजवळ प्रवेश निश्चित झाला, व मी ९ वर्षा नंतर पुनः शैक्षणिक जीवनात प्रवेश केला.
गंमत अशी की इतर ९०% मुले मला काका म्हणू लागली पण प्रथम सहामाही परिक्षेत ८ पैकी ४ विषयात प्रथम येऊन "काका" चा स्वर आदरात बदलला. त्यातच १ आंतर महाविद्यालयीन स्पर्धेत कुठल्याही पूर्व तयारी विना तिथल्या तिथे अजुन २ सवंगडी तयार करुन Marketing Games मध्ये द्वितीय क्रमांक बक्षीस पटकावले•
अशातच पुढील सहामाही आधी १ प्राध्यापकाला भर वर्गात सूचित केले की तुम्हीं शिकवलेले मला समजत नाहीं, त्याने चिडुन विचारले की धडा वाचून आला असतास तर समजले असते, धडा वाचुनही तुम्ही नेमके काय म्हणताय तेच समजत नसल्याने काहीच कळत नाहीं या प्रत्युत्तराने ( त्याची वाईट इंग्लिश बोलण्याची वाईट ढब असल्याने माझा ७-८ महिन्यांचा संयम संपुष्टात आला होता) त्याने पूर्ण वर्गाला विचारले की असे किती विद्यार्थींना समजत नाहीं? २ सोडुन (ते B.com होते) संपूर्ण वर्गाने हात वर केला. झाला ना अपमान, मग काय पुढिल सहामाहीत ३ विषयात् प्रथम येऊन त्या प्राध्यापकाच्या विषयात नापास. साला पुन्हा उत्तर भारतीय xमराठी असा संघर्ष प्रसंग, पुनर्परिक्षाच देणार नव्हतो पण स्वकष्टार्जित पैशाने शिकत असल्याने व मित्रांच्या सबुरीच्या सल्लयाने प्रकरण पुढे न वाढवता दिली परिक्षा कारण हे सर्व महाविद्यालय अंतर्गत असते व विद्यापीठ चा संबंध द्वितीय /अंतिम वर्षात असतो. तर अंतिम वर्षीय परिक्षांतही (मार्केटिंग) निर्भेळ यश संपादन करुन २ विषयांत प्रथम आलो.
आज ७ साल बाद कॅप्टनने आठवणी उजळल्या, धन्यवाद कॅप्टन:
यातून कुणाचे काही। मार्गदर्शन /लाभ झालांच तर आनंद.

लेख प्रचंड आवडला गेलेला आहे.तुमच्या जिद्दीला सलाम.

ह्यानिमित्ताने मिपावर बाकीचे यंत्राभियंते आहेत त्यांनीही त्यांचे अनुभव इथे प्रतिक्रियांमध्ये मांडावेत अशी मी आग्रहाची मागणी करतो.

यात माझे नावही लिहिले आहेत. माझ्याकडे लिहिण्यासारख्या खूप गोष्टी आहेत. पण मी पडलो एक अत्यंत बत्थड इंजिनिअर. त्यामुळे या लेखात मी काही लिहिणे म्हणजे आकाशगंगेतील ग्रहगोलांपुढे एखाद्या ४० वॉटच्या पिवळट बल्बने हजेरी लावण्याप्रमाणे होईल :)

तरीही या निमित्ताने एक गोष्ट नक्कीच लिहावीशी वाटते. थ्री इडियट्समध्ये म्हटल्याप्रमाणे-- "Follow your passion आणि मग यश झक मारत तुमच्यामागे येईल" तेव्हा इंजिनिअरींगची (किंवा इतर कुठल्याही गोष्टीची) सक्ती करणे counterproductive होईल हे भारतातील घराघरांमध्ये समजून येईल तो दिवस अगदी प्लॅटिनमच्या अक्षरात लिहून ठेवण्याच्या योग्यतेचा असेल.

हा अत्यंत प्रेरणादायी लेख लिहिल्याबद्दल शतश: आभार.

कष्टप्रद धडपडीतून खेचून आणलेले यश प्रखर आत्मविश्वास वाढविण्यास कारणीभूत होतं. अभिनंदन.
पेठकर काकांचे शब्द उधारी घेऊन.

अत्यंत प्रेरणादायी लेख लिहिल्याबद्दल शतश: आभार.

"चिमण हटेला" हे नाव सार्थ केल्याबद्दल आप्ल्याकडून "मस्तानी" लागू.

स्वगतः या चिमण्याला भेटल्यावर हा लेख टाकल्याबद्दल पार्टी मागावी का द्यावी लागेल या विचारानेच लोच्या झालेला.
नाखुस

छान लेख !! शैक्षणिक वर्षे डोळ्यासमोर उभी केलीत. कष्टातून मिळालेले यश नेहेमीच जास्त आत्मविश्वास वाढवते. अभिनंदन.

प्रेरणादायी लेख..

कॅप्टन भौ. सॅल्यूट.
मस्त ल्हिलेयेस.
आम्ही आवड वगैरे नस्ताना आईबापाच्या आग्रवावरुन डिप्लोमा केला. पहिल्या वर्षापासूनच मास्तर लोकांचं आणि आमचं वावडं. कोलेजात असण्यापेक्षा इतर कॉलेजातील पोरांची नाटके बसव यूथ फेस्टिव्हल कर असले धंदेच जास्त्.परिणाम दुसर्‍या वर्षात प्रॅक्टीकल्स मधे फेल. बोर्डाचा नियम बदलला म्हणून केटी लागली आणि वर्ष वाचले. मी तिसर्‍या वर्षात गेल्यावर एच ओ डी तोंडावर म्हणाले आम्ही खूप प्रयत्न केले तुला मागे ठेवायचा पण आमचे नशीब तितके चांगले दिसत नाही.

लेख खूपचं आवडला आहे, तुमच्या जिद्दीला हॅट्स ऑफ!!

एक टेक्निकली एक्सलंट प्रवास वाचायला मिळाला...
कमाल आहे तुमची ! सहीये राव....

अवांतरः
ब्लू च्या वन लव ची ओळ चटकन भुवई उंचावून गेली.
अ लेख इन मिपा गणेश लेखमाला इज वन स्टेप क्लोजर टू बींग एलीट

परिक्षेत (मार्कात कमी पडलेल्यांना) अथवा शिक्षणासंबंधी पुढील निर्णय घेऊ न शकणा-यांना हे प्रेरणादायक सुगंधी लेखपुष्प नक्कीच वाचायला देणार आहे.

खरोखर खुपच कष्ट घेतले आहेत. पुढील योजनांसाठी हार्दीक शुभेच्छा !

थर्ड रँक इन युनिव्हर्सिटी ऑफ पुणे

_/\__/\__/\_
प्रेरणादायी लेख
कॉलेजचे नाव काय? (व्यनि केले तरी चालेल)

कॅप्टनसाहेबांना एक कडक सॅल्यूट.

बाकी आम्ही डिग्रीपुर्ते इंजिनिअर आहोत. ते झेपत नै हे लक्षात आल्यावर लाईनच बदलली, डोक्याला ताप नगो उगी.

मस्त! अनुभवकथन आवडले. अजून येऊ द्या. :-)

मास्तरकीच्या नोकरीला हिणवणार्या लोकांच्या बुद्धिमत्तेची कीव करावी तितकी कमी. अतिशय जबाबदारीचे आणि महत्वाचे असे ते क्षेत्र आहे. जिथे शिक्षकांना मान मिळत नाही तिथे शिक्षणक्षेत्रात आनंदीआनंदच असणार.

सुंदर लिहीलंय !! लेखमालेशिवायदेखील लिहीत राहा.

अप्रतिम.. लैच भारी प्रवास.

या सगळ्या जंजाळातून गेल्याने खुप जवळचा वाटला लेख. आयटी ची असुनही कायम मेक च्या पोरांसोबत कँटीन मध्ये पडीक असायचे. त्यामुळे हे सगळं पाहिलंय.

डिप्लोमा करुन डिग्रीला आलेल्यांचा यम३ खरंच अंत पाहतो.
मी डिग्रीच्या सेकंड इयर फर्स्ट सेम ला एक प्रॅक्टिकल राहिलं म्हणून ढसाढसा रडलेले. लगेच सेकंड सेम ला यम३ राहिल्यावर खदाखदा हसत सुटलेले. मग माझ्या मेक च्या दोस्त लोकांच्या कृपेने निघाला यम३ तेव्हा सरोवर ला पहिलीच मोठी पार्टी केलेली ३५० रुपयांत. जाम खुश झालेले.

पण काही म्हणा, मेक ची पोरं असतात लै टॅलेंटेड.

काय अफाट प्रवास आहे हा. फार आवडला लेख.

खूप प्रेरणादायक आहे.

मीही एकदा असेच कंपनीतल्या एकाच्या कुत्सित कॉमेंटने पेटून वयाच्या ४५ व्या वर्षी मेकॅनिकलचा डीप्लोमा केला.

जबरदस्त अनुभव-कथन, चिमणराव....