आमची पहिली परदेशवारी....१०

आमची पहिली परदेशवारी.....10
भाग-१ http://www.misalpav.com/node/13410
भाग-२ http://www.misalpav.com/node/13436
भाग-३ http://www.misalpav.com/node/13450
भाग-४ http://www.misalpav.com/node/13473
भाग-५ http://www.misalpav.com/node/13495
भाग-६ http://www.misalpav.com/node/13529
भाग-७ http://www.misalpav.com/node/13578
भाग-८ http://www.misalpav.com/node/13617
भाग-९ http://www.misalpav.com/node/13655

नमस्कार मंडळी,
मला परत निघायला आता आठ दिवस बाकी राहिले होते. बरीच भटकंती झालेली होती आणि एवढे दिवस अखंड बडबड करणारी एडी काहीशी अबोल राहू लागली, आपल्याच विचारात हरवल्यासारखी. मी कारण विचारले तर ती 'काही नाही' असेच उत्तर देई .माझीही अवस्था काही वेगळी नव्हती.दोन तीन दिवस राहिल्यावर तर तिची झोपच उडाली होती. खाण्या पिण्यात लक्ष नव्हते. शेवटी निघायचा दिवस उजाडला, दुपारी चारची बस होती. मी माझे सामान भरेपर्यंत एडी मार्केटला जाऊन आली. तिने माझी आई, बहिण , माझे जवळचे मित्र, मुंबईत माझ्या शेजारी राहणारा छोटा समीर, आदेश असे सर्वांसाठी कॉफी ,गिफ्ट आणि चोकलेट आणले होते. घरी आल्यावर आपल्या हाताने तिने वेगवेगळ्या कागदी पिशव्या भरून त्यावर ज्याचे गिफ्ट आहे त्याचे नाव लिहिले. आदेशसाठी तर टि-शर्ट, सेंट अशी विशेष भेट आणली होती. माझ्यासाठी व्हाईट रम जी मला विशेष आवडत असे .३:३० वाजता घर सोडले, अबुल ला पेटहाउस मध्ये सोडले. एरवी आम्ही बाहेर निघाल्यावर दंगा करणारा अबुल आज शांत होता.एडी मला नेहमी सांगायची ती जास्त दिवस बाहेर जाणार आहे हे अबुलला बरोबर समजते. आज खरोखर त्याने जराही हट्ट केला नाही. फक्त एकदम केविलवाण्या नजरेने तो एडीकडे पहात राहिला. त्याला बाय करून बस आगारात आलो. परतीच्या प्रवासाला सुरवात झाली. मी आपला उगाच खिडकीच्या बाहेर बघत राहिलो, विटोरिया मागे जाईपर्यंत. मी परत कधी येथे येईल कि नाही असा विचार माझ्या मनात आला. कदाचित हो...... कदाचित नाहीही......... एडी काहीही बोलत नव्हती मी काही विचारले तर हो किंवा नाही असे उत्तर येई. अकरा वाजता बस थांबली, मी जेवण केले एडीने फक्त केक आणि कॉफी घेतली तीही माझ्या आग्रहाखातर. सकाळी १० वाजता साओ ला पोहोचलो. ट्राफिक लागल्याने बराच उशीर झाला होता. मी तरी जमेल तशी झोप काढली पण एडी रात्रभर झोपली नाही ( तशीही तिला प्रवासात झोप येत नाही ). माझे विमान सायंकाळी ६ चे होते त्यामुळे बराच वेळ होता. आदेशला फोन केला आणि मी साओला पोहोचल्याचे सांगून वेळेत मुंबई विमानतळावर येण्यास सांगितले. फ्रेश झालो आणि असेच गप्पा मारत बसलो. आतापर्यंत शांत असलेली एडी आता मला सूचना देत होती. आम्ही पुढे कसं आणि काय करायचं यावर बराच खल केला. आणाभाका घेतल्या आणि एका तासामध्ये विमानतळावर पोहोचलो तेव्हा १ वाजला होता. कॉफी घेतली, विमान वेळेवर आहे याची खात्री करून घेतली. बस आगारातून येताना एकदा बस बदलावी लागली होती. एडीला बस आगारातून ४ वाजताची बस होती. मी माझ्याकडे १०० डॉलर वेगळे ठेवलेले होते. त्यातले ५० डॉलर बदलून मी रियाल घेतले ,काहीतरी ७२-७३ रियाल मिळाले. त्यातले ३० रियाल चे मी एडीला विमान तळावरून बस आगाराला जाणाऱ्या स्पेशल बसचे तिकीट काढून दिले, बहुतेक टूरिस्ट हि सेवा घेतात.एक ठिकाणी बस बदलून ९ रियाल मध्ये आम्ही आलो होतो. पण मला एडीची काळजी वाटत होती आणि हि बस विनाथांबा असल्याने लवकरही पोहोचणार होती. २ रियालची नोट मी आदेशला दाखवण्यासाठी म्हणून जवळ ठेवली आणि बाकीचे रियाल मी तिला खाऊसाठी देऊन टाकले. एडी आता परत शांत होती. आम्ही पुन्हा-पुन्हा एकमेकांना सूचना देत राहिलो.एडीची बस आली, १० मिनिटे वेळ होता आता मात्र ती काहीही न बोलता माझ्याकडे पहात राहिली.तिचे डोळे भरून आले होते माझे हात हातात घेऊन ती फक्त मुसमुसत होती. बसमधील मुलाने आवाज दिला एडीने मला घट्ट मिठी मारली, मला किस करून ती बसमध्ये जाऊन बसली. मी खिडकीबाहेर उभा होतो , तिच्या डोळ्यातले अश्रू थांबत नव्हते मी तिचे डोळे पुसले, तिने माझ्या हाताचे चुंबन घेतले. बस निघाली मी तिला काळजी घे, मला तुझी गरज आहे असे निक्षून सांगितले, बस दिसेनाशी होईपर्यंत हात हलवून आम्ही एकमेकांना निरोप देत राहिलो. बस निघाली आणि एवढ्या वेळ अनावर होत असूनही रोखून धरलेल्या अश्रूंना मी वाट करुन दिली. सुन्न मनाने मी तेथे बराच वेळ बसून राहिलो. दुसर्यांना रडताना पाहून टर उडवणारा मी आज स्वत:ला रोखू शकलो नाही.त्याही अवस्थेत मी स्वतः:वरच हसलो. नेहमी मी कसा कठोर आहे, कुठल्याही प्रसंगी मला कसे रडायला येत नाही अशा फुशारक्या मारणारा , आणि रडले म्हणजेच दुख: व्यक्त होते का? असे प्रश्न विचारणारा मी आज स्वत:ला रोखू शकलो नाही हे कबूल करावेच लागेल. तिच्याच विचारात बराच वेळ बसून राहिलो, फ्रेश होऊन ज्या टेबलवर आम्ही पहिली कॉफी घेतली होती तेथेच कॉफी घेतली. तीन वाजता समान जमा केले, आणि दहाच मिनिटात मी जेथून विमान सुटणार तेथे पोहोचलो. येथे मला कुठलाही त्रास झाला नाही.विमान वेळेवर उडाले, न पिण्याचे ठरवूनही पुन्हा बियर प्यायलो पण आता ते औषध म्हणून (दुख: विसरण्यासाठी). सकाळी PARIS ला उतरलो तर हि थंडी. माझ्याकडे स्वेटर नव्हते मला तर हूडहुडी भरल्यासारखे झाले होते. विमानतळात प्रवेश केल्यावर बरे वाटले. इथे काही नुतनीकरण होत असल्याने मला बस पकडून दुसरया टरमीनल ला जावे लागले .काही वेळेला तर काही भागात मी एकटाच असायचो ,विचारायलाही कोणी नसायचे. जागोजागी फलक असल्याने अडचण आली नाही. विमानाला दोन तास अवकाश होता. मी तेथील दुकानामध्ये फेरफटका मारला.५० डॉलर चे ३१ युरो, कमिशन जाऊन २७ हातात आले . तेथील मुलीला मी २५ युरो मध्ये दोन व्हिस्कीच्या बाटल्या येतील का असे विचारले. ती नाही म्हणाली. मग तिनेच एक रेड लेबल व्हिस्कीची एक आणि एक ब्रान्डी येईल असे सांगितले.मी ते घेतले काही पर्याय नव्हता. त्या मुलीने त्यातूनही काही सेंट परत दिले. माझ्याकडे २ युरो आणि हे सेंट उरले होते. मी तिला परत एवढ्या पैशामध्ये काही मिळेल का असे विचारले तिने हसत-हसत नकार दिला. बाहेर खूप धुके होते. आम्हाला येथून बसमधून विमानाजवळ नेण्यात आले. काहीतरी अडचण असल्याने विमान आतमध्ये उभे करण्यात आलेले होते. बरेचसे प्रवासी मराठी बोलत होते पण मी कुणाशीही बोललो नाही. शिडीने विमानात चढलो.फारसे प्रवासी नव्हते. माझ्यासेजारी तर कोणी नव्हतेच . तसाच आडवा झालो . मला जाग आली तेव्हा मला दरदरून घाम आलेला होता आणि मला उलटी होईल असे वाटत होते. उठायचा प्रयत्न केला तर तेही जमेना. माझा तोल जात होता. मी तसाच बसून राहिलो. थोड्या वेळाने जरा बरे वाटले मग तोंड धुवून आलो. मला खूप थकवा जाणवत होता. या प्रवासात मी फक्त ज्यूस घेतला आणि रात्री १ वाजता मुंबई विमानतळाबाहेर आलो तेव्हा माझ्या खिशात फक्त ब्राझिलचे दोन रियाल, फ्रान्सचे दोन युरो आणि दोन्हीकडचे काही सेंट होते . आदेश बरोबर माझे पाच मित्र आले होते.माझा मित्र सरकारात कार्यकारी अभियंता आहे त्याने माझ्यासाठी पुष्पगुच्छ आणला होता, मी नकार दिला पण तो एवढा मला घ्यायला खास सोलापूरवरून आला असल्याने मी शेवटी तो स्वीकारला. रस्त्यामध्ये मित्रांच्या प्रश्नांना उत्तरे देत २:३० ला घरी आलो. मला प्रवासाचा थकवा जाणवत होता पण माझे हे सर्व मित्र मुंबईबाहेरून आले होते आणि सकाळी ते परत जाणार होते म्हणून पहाटे ३ वाजताच पार्टी केली. सकाळी त्त्याना निरोप दिला . असो. फारच विषयांतर झाले आहे. पण मला ते गरजेचे वाटले.असो.

आता बरयाच मिपाकरांना मी ९८००० (३६३० रियाल) रुपयात ६८ दिवस कसे काढले याबद्दल उत्सुकता आहे. तसे प्रतिसादही आलेत. एवढ्या पैशात हे केवळ अशक्य आहे पण मला ते शक्य झाले कारण मी एडीच्या घरी पोहोचल्यावर फक्त १०० रियाल माझ्याकडे ठेवले आणि बाकी सर्व एडीच्या हवाली केले होते. बाकीचा सर्व खर्च एडीने आनंदाने केला. एडी पुढच्या वर्षी भारतात येणार आहे आणि तिची माझ्याबरोबर भारतात राहण्याची तयारी आहे. पुढे अनंत अडचणी आहेत पण आम्ही त्यावर मत करू असे मला वाटते, एडीला तर खात्री आहे. म्हणूनच तर आपला देश, आपले सर्वस्व सोडून कधीही न पाहिलेल्या अशा अनोळखी देशात आणि माझ्यासारख्या अनोळखी (७० दिवस बरोबर राहिलोय फक्त ) माणसा बरोबर राहण्याची तिची तयारी आहे. मी तुला फसवले तर काय करशील ? या प्रश्नावर तिचे उत्तर असते ' Jesus knows everything ,he only send you to me, and i believe in Jesus'.माझी आई गावी राहते. मी आणि माझा चुलत भाऊ आदेश मुंबईत असतो.मला कित्येकदा एडीने बोलून दाखवले आहे कि तुला आईची किंमत नाही म्हणून तू आईला गावाला राहू देतोस. माझी आई असती तर मी हे कधीच केले नसते. एडी जेव्हा भारतात येईल तेव्हा तिला सर्वात पहिल्यांदा माझ्या आईला भेटायचं आहे आणि तिला मुंबईला घेऊनच परतायचं आहे. आणि हि तिची भारतात येण्यासाठीची एकमेव अट आहे. तुम्ही कंटाळून जाल पण एवढे सगळे ९ भाग लिहिल्यावर मला आता या काही गोष्टी सांगितल्याच पाहिजेत असे मला वाटते.

******************

आदेश हा माझा चुलत भाऊ. वय तेवीस.आठवी पास. मी नोकरी सोडून गावी गेलो, पुढे व्यवसाय चालू करायचा माझा विचार चालू होता. नऊ वर्षे नोकरी केली, आता सुटल्यासारखे वाटले म्हणून दोन महिने गावी फिरून परत मुंबईला आलो तर हाही बरोबर आलेला. त्याने शाळा सोडलीच होती आणि मीही नोकरी. फक्त कार्ड छापले आणि व्यवसाय चालू केला. fax machine आणि intercom system विकणे आणि दुरुस्ती करणे.यथावकाश काम मिळत गेले आणि व्यवसाय वाढला. तर हा आदेश माझ्याबरोबर काम शिकून तीनच वर्षात तो संपूर्णपणे माझ्या मदतीविना सर्व कामे पार पडू लागला. विक्री आणि दुरुस्तीही. दोन माणसे त्याच्या हाताखाली दिली आणि मी भटकंती चालू केली.मला भटकंतीची आवड होतीच आणि आता दोन पैसेही गाठीला होते मग मी चार वर्षात भारतभर फिरलो. कधी पंधरा दिवस कधी महिनोन महिने. बरेचसे आश्रम पालथे घातले. मंदिरांना भेटी दिल्या .ओशो ,विवेकानंद ,रामकृष्ण परमहंस यांचे मिळतील ती सर्व पुस्तके वाचून टाकली ,काही पुस्तकांची परत परत पारायणे केली.इतरही अनेक विषयाचे अवांतर वाचन केले.खरंतर हातात आलेला भेळीचा कागद सुद्धा वाचायचा सोडला नाही .पण निसर्ग माझा सगळ्यात मोठा विक पोइंट .लग्न तर केले नव्हतेच करायचा विचारही नव्हता. मुंबईत असताना थोडीफार मदत आदेशला करत असे पण ती नगण्यच. आता तर आदेशने xerox machine,cctv,time attendance,fingreprint,security systems यातील ज्ञानही आत्मसात करून विक्री आणि दुरुस्ती दोन्ही आघाड्या तो सांभाळत आहे. मिळालेल्या संधीच याने सोन केल आहे ,मला हे सर्व सांगताना अभिमान वाटतोय पण हे सर्व श्रेय त्याचे स्वत:चे आहे.मला एवढेच सांगायचे आहे कि हा माझा मनेजर (होय मी त्याला आता मेनेजरच म्हणतो ) आदेश जर माझ्याबरोबर नसता तर हि कामधंदा सोडून केलेली भारतभ्रमंती आणि हि ब्राझीलवारी मी स्वप्नातही करू शकलो नसतो. व्यवसायाचे product details फक्त एवढ्याच साठी दिलेत कि एक अशिक्षित ( आठवी पास) लहानशा खेड्यातून आलेला मुलगा इच्छा असेल तर बरेच काही करून दाखवू शकतो हे मला सांगायचं आहे. येथील कुटुंब म्हणजे आई, मी आणि अर्थातच आदेश.असो.

आदेश :

***************************

सद्या ब्राझीलमध्ये असलेले सदस्य म्हणजे एडी, बेन्जामिन अबुल आणि आता Baxte. अबुल हा अतिशय लोभस असा एडीचा कुत्रा आहे (ती त्याला कधीच कुत्रा संबोधत नाही). वेगळ्याच कुठल्याशा रेसचा या अबूलला घेऊन जेव्हा फिरायला बाहेर जात असू , एडीच्या हातावर बसून इकडे तिकडे टकामका पाहणारा हा अबुल लोकांचे लक्ष आपल्याकडे वेधून घेत असे. इकडे सर्रास लोकांकडे पेट आहेत तरीही अनेक अनोळखी लोक अबुलची चौकशी करत असत. त्याला खेळण्यासाठी अगणित अशी खेळणी एडीने आणलेली आहे. डॉल पासून अगदी फुटबाल पर्यंत. त्याला आंघोळ घालणे, ड्रायरणे त्याचे केस सुकवणे, त्याचे केस विंचरणे आणि हे सर्व करत असताना त्याच्याशी गप्पा मारताना, आणि तोही कसा तिच्या गप्पांना आपल्या कृतीतून उत्तरे देतो हे मी स्वत: अनुभवले आहे. एखाद्या खोडकर लहान मुलासारखा वागणारा हा अबू एडीचा जीव कि प्राण.खुशीत असेल तर जागेवर अतिशय वेगाणे गोल-गोल फिरणे, त्याचे ख़ुशी आणि दुख व्यक्त करणारे डोळ्यातील भाव अगदी सहज लक्षात येतात. शेजारची अबुची मैत्रीण करोलिना , तिचं नुसते एडीने नाव घेतले तरी सैरावैरा इकडेतिकडे धावणारा आणि खिडकीतून तिला पाहण्य्यासाठी धडपडणारा अबुल खरोखर विलक्षण व्यक्तिमत्व आहे. एडीचा घर तिसर्या मजल्यावर आहे. कितीही आवाज न करता आम्ही पहिल्या मजल्यावर पोहोचलो कि अबुचा आवाज सुरु होई ते दार उघडून त्याला जवळ घेईपर्यंत. एडी आलेली त्याला चाहूल लागत असे त्यात कधीही चूक झालेली मला आठवत नाही. फोनची बेल वाजली कि एडीकडे येऊन जोरात भुंकत असे ते अगदी फोन उचलेपर्यंत. एडी किचनमध्ये असेल किचनमध्ये हा लुडबुड करणार, कपडे धूत असेल तर बाजूच्याच खिडकीत बसून तिच्या काम संपण्याची तो वाट पाहत राही. एडी बाहेर गेली तर परत घरी येईपर्यंत कशालाही तोंड न लावणारा अबुल आम्ही घरी आल्यावर हावरटा सारखा खाताना मी पाहीला आहे. त्याला आवडते म्हणून कधीकधी एडी त्याला बाथ साठी बाहेर पाठवत असे. तिकडून हे साहेब आंघोळ करून पायात मोजे,गळ्यात टाय अशा रुबाबात घरी परत येतात. असा हा अबुल. एडी बाहेर गेल्यावर त्याला खूप एकटे वाटते म्हणून एडीने आता अलीकडेच baxte हा अबुच्याच रेसचा नवीन सदस्य आणलेला आहे. आता त्या दोघांचे खेळणे, त्यांची भांडणे, baxte कसा अबुल पेक्षा वेगळा आहे हे एडी मला सांगत असते. एखादा प्राणी माणसाचे जगणे कसे सुकर करू शकतो, त्याला वाटणारा एकटेपणा कसा नाहीसा करू शकतो हे मी स्वत: अनुभवले आहे. एकदा मी एडी घरात नसताना त्याला उशीने चांगलेच बदडले कारण एडी घरात असताना त्याला हात जरी उगारला तरी तो माझ्यावर भुंकत असे, मला जरा त्याचा रागच होता. एडी घरी येईपर्यंत तो कपाटाखाली लपून बसला होता, एडीने दार उघडले आणि त्याने तिच्याकडे धाव घेतली. त्याला घेऊन एडी तडक माझ्याकडे आली आणि अबुल का रडला आणि तू त्याला का मारले असा तिने मला प्रश्न केला. यात थोडीशीही अतिशयोक्ती नाही याची नोंद घ्यावी. म्हणून तर त्याला आम्ही आमच्या कुटुंबाचा सदस्य समजतो. एडी भारतात येणार ते बेन्जामिन अबुल ला बरोबर घेऊनच. असो.

अबुल आणि BAXTE :

************************************

सर्वांची उत्सुकता खूपच ताणली त्याबद्दल माफी असावी. आता हा सगळा लेखनप्रपंच जिच्यामुळे घडला त्या एडीबद्दल थोडेसे. आईवडील एडी १३ वर्षाची असतानाच वारले. त्यानंतर अनाथासारखी एकटी राहिलेली हि एडी. कोणीही नातेवाईक नाही भाऊ बहीन नाही.नोकरी करून स्वत:चे समृद्ध जीवन जगत असताना आमची ओळख झाली आणि पुढचा इतिहास तर तुम्ही वाचलाच आहे. माझ्या संपूर्ण वास्तव्यात माझे कपडे घुवून स्वत:च्या हाताने इस्त्री करणारी, माझ्यावर कधीही कुठलाही अविश्वास व्यक्त न करणारी, शिकून घेऊन माझ्यासाठी चपात्या लाटणारी, फिरण्याची फारशी आवड नसतानाही माझ्याबरोबर भटकणारी, अबुलला जीवापाड जपणारी, केवळ मला घ्यायला/सोडायला साओला आल्यामुळे अबुलला एकटे सोडावे लागले म्हणून पेट हाउसला फोन करून चौकशी करणारी, कुणाच्याही दुख्खाची कणव वाटणारी, जमेल तेवढी दुसर्याला मदत करणारी, जगत फक्त एकाच देव आहे आणि तो फक्त जिझस असे मानणारी, जे काय चांगले वाईट प्रसंग जीवनात घडतात ते जीझसच्या इच्छेनुसारच होतेय याबद्दल अढळ विश्वास असणारी, आईला मुंबईत आणले तरच माझ्याबरोबर मुंबईत राहणार अशी अट घालणारी, आदेशसाठी स्वत: भारतीय मुलगी पसंद करणार असे सांगणारी, मी भारतात जर तुला मारले तर? ....नेव्हर डू इट, आय विल फाईट विथ यु ,यस आय एम अ ब्रज़िलिअन असे बिनदिक्कत सांगणारी, माझ्या रशियामध्ये मेडिकलचे शिक्षण घेणारया मेघाशी (माझी लाडकी भाची) वेळोवेळी संवाद साधून तिला अभ्यासाठी शुभेच्छा देणारी , ब्राझील मधील फुटबॉल विश्वचषक स्पर्धा पाहायला परत ब्राझील ला जायचं असं आवर्जून सांगणारी अशी हि एडीबाई. मंडळी हि कथा नसल्याने काही भावनिक आणि अनावश्यक असे काहीसे लिहिले असल्याची भावना वाटत असेल तर मला माफ करा. पण हा माझा अनुभव मी जसा घडला तसाच आपल्याला सांगितला आहे . कुठलीही फुशारकी मला मारायची नाहीय. उलट पुढे काय होणार आहे हे आज मलाही माहित नाही. तसेही माझ्या आजपर्यंतच्या आयुष्यात मी ठरवले तसे काहीही घडलेले नाही. मला चांगली नोकरी मिळाली नाही.मला आयटी मध्ये करीयर करायचे होते आणि अमेरिका गाठायची होती तेही करता आलेले नाही. अनपेक्षीतपणे मी व्यवसायात आलो ज्यावर मी कधीही विचार केला नव्हता, आदेश सारखा मेनेजर मला मिळाला या सर्व गोष्टी कडे मागे वळून पहाताना मला फक्त एकच दिसते ते म्हणजे हा जो प्रवास आहे ते माझे विधिलिखित होते. कुणाला पटो न पटो पण मनुष्य आपला प्रवास आपल्या बरोबर घेऊन येतो तो फक्त आपल्याला आधी समजत नाही. असे माझे व्यक्तिगत मत आहे. कुठलाही दावा मला करायचा नाहीय.

*******************

मी मिपावर चुकून आलो आणि इथलाच होऊन राहिलो. अतिशय रम्य असे हे मराठी संकेतस्थळ आहे. सगळीकडे असतात तसे इथेही काही दंगा करणारे लोक आहेत आणि ती मिपाची शानच आहे असे मी समजतो. अतिशय वाचनीय लेख, कविता, विडंबन करणारे लेखक इथे आहेत. मी फक्त काहीसे प्रवासाचे फोटो टाकून कल्टी मारणार होतो. पण जे काही प्रतिसाद आले त्यामुळे माझा हुरूप वाढला आणि हे माझ्यासाठी अवघड असलेले असे काम मी सहज पार पडले ते प्रतिसादांच्या जोरावरच.मी अनेकदा आलेले प्रतिसाद परत परत वाचलेत हे मी विशेष नमूद करू इच्छितो. प्रतिसाद दिलेल्या न दिलेल्या. माझे लेख वाचलेल्या आणि न वाचलेल्या सर्वांचा मी आभारी आहे. आता मी येथे केवळ वाचक आणि प्रतिसाद देणारा म्हणून वावरणार आहे कारण मी काही लेखक नाही, हा माझा पिंड आणि प्रांतहि नाही. धन्यवाद.जयरामजीकी.

****************************