शब्दखेळ : विरंगुळा

आनंद इंगळे, संदीप कुलकर्णी, जयवंत वाडकर,

पल्लवी पाटील, कादंबरी कदम, वेलणकर, अश्विनी भावे

३, ६ आणि ८ अक्षरी प्रत्येकी एक चित्रपट राहिलाय.

आता पहिले निम्मे तर सुटलंय,
पुढचं निम्मे सोपे जायला हवे :))

अजिंक्य
बरोबर

बरोबर . छान.
सत्यजित सर्वोत्तम .
सर्वांना धन्यवाद !

आता घेऊया ‘पर्यावरण’ हा विषय.
खाली सहा निरर्थक वाक्ये दिलेली आहेत. त्यातील शब्दांचा क्रमही विस्कटलेला आहे. प्रत्येक वाक्यात दिलेल्या विषयाचा एक शब्द दडलेला आहे. योग्य ती अक्षरे उचलल्यावर तो तयार होईल. अशा प्रत्येक शब्दाची अक्षरसंख्या वाक्यापुढील कंसात दिली आहे. ती संबंधित वाक्याच्या शब्दसंख्येइतकी नाही. त्यामुळे अक्षरे कशी उचलायची हे तुम्ही ठरवा.

असे विषयाशी संबंधित सहा शब्द तयार करा. ते झाल्यावर आणि खालीलप्रमाणे मांडल्यावर असे अर्थपूर्ण वाक्य तयार होईल :

(१ २ ३ ) असल्याने ( ४ ५ ६ ).
...............................

१. सुपरिचित कापाकापीतून निरंतर चिकटवले. ( ५ अक्षरी शब्द )

२. दर्जाहीन शस्त्रोपवित उगवलेले.( ४)

३. विपरित चंद्रकोरीच्या आधारभूत पळत्याच्या दिसाकडे ( ६)

४. वजनदार दर्यावर्दीने म्हणावयाचा अपहरण (६)

५. उमजतोय कलकलाट भुसभुशीत (४)

६. हसलाकाळ ढालगज सडेतोड. (४) .

४.पर्यावरणाचा
५.समतोल >>> एक्दम बरोबर !

ढासळला >> शेवटचे अक्षर वेगळे. शेवटी वाक्य करताना सुधारता येईल.

उर्जास्त्रोत, पारंपरिक, ढासळतो.
>>> सर्व बरोबर !

हे राहिले:
३. विपरित चंद्रकोरीच्या आधारभूत पळत्याच्या दिसाकडे ( ६)

३ = कोळसाधारित.

पूर्ण वाक्य:
पारंपरिक उर्जास्तोत कोळसाधारित
असल्याने
पर्यावरणाचा समतोल ढासळतो.

हरकत नाही; तुम्ही नेहमीप्रमाणे बाजी मारलीत !
छान

नवा खेळ पूर्ण नव्या ढंगात !

विषय: समाज.

खाली दिलेल्या ८ प्रश्नांची उत्तरे प्रत्येकी एकाच शब्दात द्यायची आहेत. शब्द शोधण्यासाठी अशी माहिती प्रश्नांच्या कंसात दिलेली आहे:
१. शब्दाची अक्षरसंख्या आणि
२. त्या शब्दातील मूळ अक्षरांची संख्या (म्हणजे काना, मात्रा, वेलांटी, अनुस्वार, जोडाक्षर, रफार,इ. असलेली सर्व अक्षरे सोडून).

(उदा. ‘शासनयंत्रणा’ चा तपशील ६, २ असा असेल).

सर्व प्रश्नांची उत्तरे एकमेकाशी निगडित आहेत. हा विचार करून प्रश्न-अनुक्रमानेच उत्तरे द्यावीत. पहिले उत्तर बरोबर ठरल्यावरच पुढच्या क्रमांकाकडे जावे.

............................................................................
प्रश्न:
१. अनेक प्रश्नांचे मूळ असणारी भारताची एक समस्या कोणती ? ( 6, 2)

२. वरील १ या समस्येशी निगडीत दुसरी समस्या ? (5, 3)

३. समस्या १ वरील महत्त्वाचा उपाय कोणता ? ( 9,6 )

४. वरील ३ हा उपाय न केल्यास निर्माण होणारी आरोग्य समस्या (आजार) ? ( 4,2 )

५. ३ हा उपाय न केल्यास निर्माण होणारी सामाजिक समस्या ? ( 5,1 ) .

६. समस्या १ मुळे आपल्या सर्वांना सदोदित काय सहन करावे लागते ? (5, 4).

७. वरील १, २, ४, व ५ मुळे भारताचे वर्णन कसे केले जाते ? (6, 4 ).

८. वरील सर्व समस्या सुटण्यासाठी आपण लहान-थोर, वृद्ध असे सर्वजण कुठली गोष्ट करू शकतो ? (7, 4).
………………………………………………………………………..
येउद्या सर्वप्रथम प्र. १ चेच उत्तर ....

‘शासनयंत्रणा’ चा तपशील ६, २ म्हणजे :
या शब्दातील एकून अक्षरे ६,
त्यातील मूळ अक्षरे फक्त २ - स , न.
.......

म्हणून जलप्रदूषण चूक. कारण ते ६, ४ आहे !

वायूप्रदूषण नाही. हे पण चूक.

विषय : समाज , हे लक्षात घ्या.

पर्यावरणातली समस्या झाली. प्रश्नात विचारलेली समस्या प्रचंड मूलभूत आहे तुम्ही आम्ही आपण सगळे देखील त्या समस्येत अंतर्भूत आहोत !!
गेली कित्येक वर्षे आपण येता जाता त्या समस्येचा उल्लेख करतो आणि त्यामुळे “आपले सगळे असं” असे म्हणत असतो.

इतकी ती मूलभूत आहे. १ चे उत्तरा वरच खेळाचा पुढचा सगळा डोलारा उभा आहे. म्हणून ते माझ्या मनातलेच येण्यासाठी मी तुम्हाला अजून सुद्धा मदत करेन.

१ ची समस्या आपली आणि चीनची पण आहे. त्यांच्या राजकीय व्यवस्थेमुळे चीन त्याच्यावर कायद्याने पण नियंत्रण आणू पाहते.
पण आपण खरी लोकशाही पडलो. त्यामुळे आपण त्या समस्येकडे हताशपणे बघत बसतो....

आता सोप्पे ? :))

१ लोकसंख्यावाढ व
२. निरक्षरता बरोब्बर , छान !

आता बघूया ३.
उडी मारून पुढच्या प्रश्नाकडे जाऊ नका. ३ हे काय आहे ते तसं सोपे आहे. त्यासाठी एक वापरून वापरून गुळगुळीत झालेला सरकारी शब्द तुमच्या मनात आला असेलच. पण, त्याऐवजी कोडयासाठी एक खास लांब शब्द वापरला आहे. त्यासाठी तुम्हाला जरा ताण द्यावा लागेल !

कायद्याकडे नका जाऊ,
समाजशास्त्र आणि वैद्यकाच्या दृष्टीने शब्द बघा

Demography हा संपूर्ण कोड्याचा विषय आहे .

म मा
नाही. लोकसंख्या नियंत्रणात आणायला थेट उपाय कोणता? असा विचार करा. त्यासाठी लोकसंख्याशास्त्रातील शब्द हवा.

१९७५च्या आणीबाणीत सक्तीने उपद्व्याप केल्याने ‘तो’ ६ अक्षरी शब्द बदनाम झाला. पुढे त्याला पर्यायी शब्द सरकारने काढला.
आपल्याला ९ अक्षरी हवा आहे !

तो ७ अक्षरी बदनाम झाला

तुमची दिशा योग्य आहे.
आता ९, ६ वाला योग्य शब्द शोधा !

'सरकारी' दृष्टीने बघण्याऐवजी 'लोकसंख्याशास्त्राचे' दृष्टीने बघा .

निसर्गानुसार कुठल्याही समाजात दोन घटना कायम घडत असतात. त्यांचा समतोल बिघडला की मगच लोकसंख्या वाढ होत राहते .
बघा या माहितीचा काही उपयोग होतोय का !

ठीक आहे .
सध्या ३ बाजूला ठेऊ. अन्य कोणी बघेल.
कुटुंबनियोजन न केल्यास ४ व ५ समाजात उद्भवतात. त्यांची उत्तरे देऊ शकता.

बेरोजगारी >>>
अग्दी बरोबर !

४. कुपोषण >>>
आ हा, बरोबर !
...
आता ६ घ्यावे...

गलबलाट >>> बस्स, थोडासा बदला !

विकसनशील >>> बरोबर !
शा वि कु , मस्तच ,
३ चे आव्हान घ्याच !

३ व ८ राहिले.
शुभ रात्री
सकाळी भेटू !

समाजप्रबोधन बरोबर

महिला-सबलीकरण चूक.

६ गजबजाट

सर्वांचाच खेळ आतापर्यंत छान झाला आहे. आता फक्त ३ राहिले आहे. त्या शब्दाचा आशय कुटुंबनियोजन हाच आहे. पलाश यांचा हा प्रतिसाद त्या शब्दाच्या बऱ्यापैकी जवळ जात आहे :

घटणारा मृत्युदर व तुलनेने स्थिर जन्मदर यामुळे लोकसंख्यावाढ होते.

लोकसंख्याशास्त्रावरील लेखांमध्ये आपल्याला हा शब्द आढळतो.
मला खात्री आहे की तुमच्यापैकी कोणीतरी तो नक्की शोधून काढेल !

जननदरनियंत्रण >>
अग्दी बरोब्बर !
अभिनंदन !!

वरील सर्व सहभागी सदस्यांचे आभार.
या वेळेस प्रत्येक सहभागीने किमान एक उत्तर बरोबर दिले हे छान वाटले. तुमच्या सहभागानेच विचारमंथन होते. म मा यांच्या सूचनेची नोंद घेतोय.

माझी पण एक विनंती.
शब्दखेळात नियमित सहभागी होणाऱ्या प्रत्येकाने सवडीने एक तरी कोडे तयार करावे. आतापर्यंत ज्ञा पै व मी हेच कोडेनिर्माते राहिलो आहोत. तेव्हा अशा नव्या धाग्याचे उद्घाटन तुमच्यापैकीच कोणी तरी करा.

प्रतीक्षेत !