व्यायाम: आय डोन्ट केअर

व्यायाम आणि डाएट (विविध प्रकारची) याबद्दल इतक्यांकडून,इतक्यांदा, इतकं लिहिलं गेलंय की आता ही वृद्धा आणखी नवीन काय लिहिणार असं तुम्हांला वाटेल. पण जसा/जशी प्रत्येकजण प्रेमात पडतो/पडते. काहीजणं तर अनेकदा प्रेमात पडतात, आणि त्या प्रत्येकाला आपलं प्रेम वेगळं, नव्या नवलाईचे, नवंकोरं आणि दुसऱ्याला"सांगण्यासारखं"वाटतं तसंच हे आहे. मलाही माझ्या व्यायामाबद्दल नव्यानं सांगावंसं वाटतं.
खरं सांगायचं तर मी जन्मभर व्यायाम करत आलेली आहे. पण माझ्या वजनाचा आणि व्यायामाचा फारसा काही संबंध नाही हे माझ्या पक्कं लक्षात आलेलं आहे. वजन यदृच्छेनं वाढतं आणि कमी होतं.
सुरुवातीला मी रोज पहाटे उठून पळायला, म्हणजे वेगाने चालायला खरं तर, .. जायची (गेले ते दिवस!) तरीही वयपरत्वे जरासं स्थूलत्व आलंच. पळणं जमेना, मग पहाटे उठून नुसतं चालायला सुरुवात केली. कधी योगासने केली तर कधी टेबल टेनिस खेळले. मी लहानपणी आणि तरुणपणी बऱ्यापैकी बारीक होते. पण हळुहळू चाळिशीनंतर नंतर जाड झालेच. नोकरीत स्थिर झाले. प्रपंचातील जबाबदाऱ्या थोड्या कमी झाल्या आणि पन्नाशीत माझ्या सामाजिक वजनवाढीबरोबरच शारीरिक वजनही आणखीच वाढलं. असं प्रत्येकाचं होतं. माझंही झालं. त्यात काय मोठंसं लागून गेलंय!. अशावेळी प्रत्येक जण नव्यानं ठरवतो की,आता व्यायाम वाढवायचा आणि कॅलरीज बर्न करायच्या. असा व्यायाम करताना आणि तो अपयशी झाल्यानंतरच्या आपल्या झालेल्या फजित्या(आमच्यात फजितीचं अनेकवचन फजित्या असंच करतात!),सांगायच्या. (त्याला मी कशी/ कसा जबाबदार नाही, ते सांगायचं)त्यावर लेख लिहायचे. मीही तेच करतेय.

आता सत्तरी ओलांडली आणि पंचाहत्तरी दिसू लागली, तरी मी झेपेल तसा व्यायाम करते. सकाळी साडेआठ ते सव्वानऊ अशी पंचेचाळीस मिनिटं चालते. त्या चालण्याने माझे पाय इतके दुखतात,की कधी एकदा घरी जाते असं मला होतं. मी इतकी हळूहळू चालते की काय बिशाद आहे कॅलरीज फिलरीज बर्न व्हायची! त्यानंतर मी नव्या "इंटरमिटंट फास्ट"चा एक भाग म्हणून (वो किस्सा फिर कभी) जेवते. मग तासाभराने तीस मिनिटे सायकलिंग. म्हणजे व्यायामाची जागीच उभी राहणारी सायकल. मग आंघोळ, देवाचे म्हणणं इत्यादी. मग दुपारी तीन ते साडेचार योगासने आणि प्राणायाम. एवढं सगळं करुन मी इतकी थकते आणि मला इतकी भूक लागते की (इंटरमिटंट फास्टची दुसरी वेळ) सहा वाजता मी जेवते. तेवढं जेवून घेतले की मी टीव्ही वरच्या कौटुंबिक बोअरिंग मालिका बघायला आणि जांभया द्यायला मोकळी!

व्यायाम करणाऱ्यांचे प्रत्यक्ष किंवा व्हाॅटस्ॲप किंवा अन्य ग्रुप बनतात. त्यात प्रत्येक जणाने रोज केलेला व्यायाम सांगायचा किंवा टाईप करायचा. काही जण रोज दहा/दहा किलो मीटर पळणारे लोक.. त्यांना वंदन. काहीजण ४०/४०किलोमीटर सायकलिंग करायचे. त्यांना दोनदा वंदन. हे सर्व लोक फक्त न्यूनगंड देणारे असतात. त्यांच्यापुढे माझा व्यायाम उल्लेखणे म्हणजे मला संकोचच. पण ते म्हणतात,"आजी, वयाच्या मानाने तुम्ही खूप करतात. आम्ही तुमच्याकडून स्फूर्ती घेतो. "चला याही वयात मी कुणाचीतरी स्फूर्तीदेवता आहे, आणि तीही व्यायामासाठी..", हा विचार मला व्यायाम करायला नवं बळ देतो.
इतकं सगळं मी चार महिने केलं. चार महिने वजनकाट्यावर उभीच राहिले नाही. म्हटलं एकदम उभं राहून स्वतःला सरप्राइज करु. मी वजनकाट्यावर उभी राहिले तर काय! माझं वजन फक्त एक किलो कमी झालं होतं. मला रडू कोसळलं. इतकं सगळं करुन फक्त एकच किलो? असे निराशेचे प्रसंग काही माझ्या आयुष्यात कमी वेळा आलेले नाहीत. अहो,मी अनेक वेळा माझं वजन कमी करुन दाखविले आहे. जसं दारुडे म्हणतात,मी अनेक वेळा दारु सोडलेली आहे, तसं.

तरीही फक्त एकच किलो कमी? हाय हाय! वृद्धावस्थेत लठ्ठपणामुळे मला ब्लडप्रेशर,हार्ट अटॅक, डायबेटिस यांपैकी एक काहीतरी होणार नाही ना? किंवा आहे त्यातले बळावणार नाही ना? मला चिंता वाटू लागली. चिंतेमुळे वजन कमी होतं म्हणून मी तिकडे लक्ष दिले नाही. पण मी संतापले होते. वाटलं फेकून द्यावं ते डाएट. भंगारात घालावी ती एक्सरसाईज सायकल. टाकून द्यावी ती उपकरणे. का शरीराला त्रास द्यायचा? का मन मारायचं?
थोड्या वेळाने मन शांत झालं. त्रागा संपला. ठरवलं मर्यादित खाणं, झेपेल एवढाच व्यायाम निष्ठेने करायचा. वजनाची चिंता करायची नाही. त्याला वाटलं तर होईल ते कमी! I am happy now.