माझी ट्रेन माझी प्रेयसी (२)

सोलापूर मुंबई वंदे भारत एक्सप्रेस पहिल्या महिला लोको पायलट सुरेखा यादव यांनी चालवली.

बातमीचा दुवा

रेलयात्री app हे ठाणे - नाशिक रुटवर वंदे भारत गाडी 22223 दाखवताच नाही.
_______
Locate my train app
ही गाडी दाखवते पण fare दाखवत नाही.
__________
रेल्वेचेच app NTES FARE साठी नाही.
_________
रेल्वेचीच साइट indianrail.gov.in
वंदे भारत 22223 साठी chair car (cc) दाखवते पण executive chair car दाखवत नाही.
______
irctc.co.in site दोन्ही क्लास दाखवते पण fare break up समजत नाही.
(660,1190!)
जेवण /नाश्ता न घेण्याचे पर्याय अजून नाही.
यूट्यूबवर एका विडिओत जेवण वाईट आहे दाखवत आहे.

एकूण साईराम म्हणतात तसे श्रद्धा आणि सबुरी ठेवा.

हि चांगली गोष्ट आहे.

दोन पैसे देऊन चांगल्या सुविधा उपलब्ध झाल्या तर ते लोकांच्या पचनी पडेल आणि हळू हळू सर्व सोयी सुविधा फुकटात किंवा नाममात्र दरात मिळाल्या पाहिजेत या दळभद्री मनोवृत्तीतुन भारतीय जनतेची मुक्तता होईल.

सवंग लोकप्रियतेसाठी स्वस्त दरात/ फुकट प्रवास अन मग पैसे नाहीत म्हणून सुविधा नाहीत आणि आधुनिकीकरण सुद्धा नाही या शृंगापत्तीतून रेल्वेची सुटका होणे अत्यावश्यक आहे.

सर्वच्या सर्व वंदे भारत गाड्या आणि व्हिस्टाडोमी कोचेस (ज्याचा दर सर्वात जास्त आहे) भरून जातात यावरून आपण धडा घेतला पाहिजे.

कारण वातानुकूलित प्रतिक्षालयात कोणत्याही वर्गातील लोक आपल्या बापाची जागा असल्यासारखे बस्तान टाकून बहुतांश पाहायला मिळतात. कित्येक लोक आपले सामान सुद्धा बसायच्या जागेवर ठेवून आरामात पहुडलेले दिसतात.

मागच्या वर्षी ऑक्टॉबर महिन्यात झाशी येथे असाच २० रुपये दर असलेले वातानुकूलित प्रतिक्षालय (दुर्दैवाने गाडी येण्याच्या वेळेस) पाहिले. तेथे असेच सोफे आणि वाय फाय ची उत्तम सुविधा होती याशिवाय तेथे चहा कॉफी खाद्यपेये यांचीही सशुल्क सोय होती.

आम्ही अगोदर बसलेल्या वातानुकूलित वर्गाच्या प्रतिक्षालयात भरपूर लोक बसलेले होते. काही वेळाने तेथे पोलीस आले. त्यांनी लोकांना आपली तिकिटे दाखवायला सांगितल्यावर अर्ध्याच्या वर लोक बाहेर गेले आणि वातानुकूल वर्गाचे तिकीट काढलेल्या लोकांना बसायला जागा झाली.

Central Railway achieves a landmark in ticket checking performance. 46.32 lakh cases penalized and earned ₹ 300 crore in FY 2022-23
https://cr.indianrailways.gov.in/view_detail.jsp?lang=0&id=0,4,268&dcd=8...

२०१९ ओक्टोबर - झाशी एसी वेटींग रूम दहा रू तास होती.

निरनिराळ्या वेटिंग रूममध्ये बसू देण्याबाबत साऊथ सेंट्रल आणि सदन रेल्वे काटेकोर पालन करते. तिकिटांचा पीएएनआर नंबर लिहिल्यावरच अटेंडड बसू देतो.

दुरुस्ती.

वेडिंग रूम आवडली. धन्यवाद.

साधे डबे जोडतील का? लोकल ट्रेनच्या डब्यांना टॉइलेटस लावून?

पुर्वी चेअर कार ३ * २ असावयाच्या बहुतेक आणि सर्व सीटस् एकाच दिशेने असायच्या. ती रचना आरामदायक आणि जास्त सुखकर होती असे वाटते. मला नेमकी मधल्या रांगेत, जिथे प्रवासी समोरा समोर बसतात तिथे मिळाली. सगळ्या डब्यात या दोन रांगेतील लोक आपल्या नशिबाला दोष देत असतिल.

आपण भारतीय सुटसुटीत प्रवास करण्याच्या बाबतीत अगदी उदासिन असतो. त्यामुळे अगोदरच अरूंद जागेत मोठ्या बॅगा कोंबण्याचा आणि ईतर प्रवाशांना त्रास देण्याचा प्रकार सर्रास पहायला मिळतो.

डब्यातील टिव्ही संचावर सतत मोदींची छबी झळकावणं हा अजून एक त्रास असतो. तसेच टॅायलेटच्या बाजूलाच पॅकबंद खाण्याचं सामान रचून ठेवलेलं असतं.

एकूण प्रवासाचा अनुभव फारसा चांगला नव्हता. त्यात पुणे स्थानकाची दशा दिवसेंदिवस वाईट होत चालली आहे. एरवी फक्त रेल्वे अथवा पोलिस भरती अथवा गणेशोत्सवात फलाटावरच राहणार्या लोकांची गर्दी आता कायम स्वरूपी झाली आहे.

वंदे भारतचा अनुभव -
सर टोबी, आणि कुमार१
--
झकपक गाड्या माझ्यासाठी नसतात हे मला माहीत आहे.

ऑनलाईन पेपरलेस तिकिट मोबाईलवर काढण्याचे UTS APPआहे.
तिकिटाची रक्कम देण्यासाठी {फक्त} तीन पर्याय ठेवले आहेत. Paytm, mobiqwik , आणि freecharge .

मी freecharge wallet वापरून तिकिट काढले. (ट्रायल). पाच रु तिकिटाला 5.11 घेतले.

म्हणजे wallet पेमेंटला जीएसटी लागू झाला आहे. हा पैसे घेणाऱ्याने भरायचा असं सांगितलं होतं पण तो कर देणाऱ्यालाच लागू आहे हे दिसत आहे. wallet पेमेंटची एन्ट्री सेविंग अकाउंटला होत नसते. युपिआई पेमेंटची होत राहाते. हा एक फायदा होता.
(विविध wallet चे अधिकतम पैसे ठेवायची मर्यादा वेगवेगळी आहे. अमेझोन आणि पेटीएम दहा हजार रु, तर freecharge साठी पाच हजार.)
एकूण walletसुविधा गंडली आहे.

‘वंदे भारत’ने मुंबई-गोवा प्रवास ७ तासांत, कोकण रेल्वेमार्गावर चाचणी; सीएसएमटी ते मडगाव अंतर विक्रमी वेळेत पार

रोबो, पी एच आणि पैंजण - मनोरंजक माहिती. पैंजणाची कथा हृद्य.

तेजस सुरेख गाडी आहे. सकाळी ६ ला सुटलेल्या गाडीने मी आत्ताच्या फेब्रुवारीत आठ तासात कुडाळला पोहोचलो. गाडी मध्येच दीर्घकाळ थांबवली नाही तर कोणतीही गाडी सात तासात पोहोचेल.

लेख आवडला.

नावाचे एक next level Railfan आहेत त्यांनी ब्रिफ हिस्टरी ऑफ इंडियन रेल्वे का काहीसे नाव असणारे पुस्तक लिहिले आहे एक.

त्यात एक मजेशीर माहिती आहे...

एकदा बोरीबंदर ते ठाणे लाडीस ट्रॉली ढकलत जाणाऱ्या एका हमालावर एका पट्टेरी वाघाने (होय होय मुंबईतच) भांडुप जवळ हल्ला करून त्याला जखमी केले , सुदैवाने तो वाचला पण त्यामुळे कामगारांत भीतीचे वातावरण पसरले, अश्यावेळी ह्या वाघाचा बंदोबस्त करण्याचे ठरले व जागोजागी असलेल्या नामी शिकाऱ्यांना पाचारण करण्यात आले पण शेवटी मुंबईत राहणाऱ्याच एका स्थानिक अँग्लो इंडियन माणसाने त्या वाघाचा मागोवा काढून माहीम स्थानकाच्या प्लॅटफॉर्म क्रमांक एक जवळ त्याला ठार केले होते (म्हणे).

On the map of Vande Bharat

The first target is to connect every state. Our target is to do this by mid-June. We would have connected every state and then we would be taking routes which are very busy. The idea is this — up to 100 km of distance between two cities, that’s a commuting kind of distance. So, we are developing a train called Vande Metro. The technology for 100 km is different from the technology for beyond 100. From 100 to 500, we have designed a chair car. Beyond 500 km, it has to be a different technology — that will be a Vande Sleeper. So, Sleeper and Metro are in the design process at this point of time. Metro should be coming by January, Sleeper should be coming by March of next year.
https://indianexpress.com/article/india/ashwini-vaishnaw-if-you-have-to-...

असा संदेश दिला होता.
पण सर्व चांगल्या सोयी शहरांत होतात. प्रवासी साधने,नोकऱ्या,वैद्यकीय सेवा,वाहते नळपाणी आणि अखंडीत (शक्यतो) वीज.
मग कसे राहणार लोक खेड्यांत?

मोठी शहरं जोडणाऱ्या अतीजलद वीजगाड्या. आणि जुन्या पॅसेंजर गाड्या दोन चार स्टेशनं गाळून एक्स्प्रेस करण्याचा धडाका रेल्वेने सुरू ठेवला आहे.

पुणे - दौंड मार्गावर लोकल ट्रेन चालवणे सुरू केलं ते बरं झालं. मागे एकदा गणपती उत्सवात दादर ते चिपळूण लोकल ट्रेन ठेवलेल्या. मी तर म्हणेन की सकाळी एक तशी लोकल कायम ठेवावी.
लोकल ट्रेनमधील बाकडी व्यवस्था समोरासमोर असली तरी सामान ठेवण्याच्या बाबतीत फार सोयीची आहे. सीटांच्या खाली खूप जागा असते. शिवाय डबे धुणे सोपं आहे कारण सीटा फायबरच्या आणि फरशी स्टे. स्टीलच्या पत्र्याची .अडीच तासांच्या प्रवासाला (साधारण शंभर किमी.) टॉइलेट्स नसले तरी चालते.
दूरच्या गाड्यांमध्ये अनारक्षित डबे हे पुर्वी टू.टिअर पद्धतीचे असतं. भरपूर लोक बसत.
भारताची लोकसंख्या दीडशे कोटी झाली आहे तर काही लोक रेल्वेत अमोरासमोर बसले तर काय बिघडलं?

मुंबई - नागपूर, पुणे- नागपूर ह्या मार्गांवर सुरू केल्यास उदंड प्रतिसाद मिळेल.

मुंबईतून आमच्याकडे विदर्भात जायला अगोदर मुबलक ऑप्शन नसत, बहुतांशी ट्रेन ज्या उत्तर भारत/ बंगाल मध्ये जाणाऱ्या असत त्या भुसावळहून उत्तरेकडे वळत्या करून भुसावळ - इटारसी - अलाहाबाद रूट ने पुढं निघून जात

गीतांजली
हावडा मेल
शालिमार

ह्या लांब पल्ल्याच्या आणि

विदर्भ एक्सप्रेस
सेवाग्राम एक्सप्रेस

ह्या दोन मोजून गाड्या उरत लोकल जनतेला. Reservations साठी फुल मारामार, परत लांब पल्ल्याचा प्रवास असल्यामुळे अगदीच जनरल मधून जाणे पण शक्य होत नसे.

आता मात्र

विदर्भ, सेवाग्राम ह्यांच्या जोडीला, मुंबई अमरावती अंबा एक्सप्रेस झाली आहे आणि पुणे अमरावती एक्सप्रेस (ही बहुतेक साप्ताहिक असावी) सुरू झाली आहे.

एका स्लीपर मध्ये ७२ म्हणले अन् १८ डब्यांची गाडी म्हणली तरी ३६ प्रायव्हेट स्लीपर कोच बसेस (आमच्या विदर्भातून खूप सुटतात रोज पुणे मुंबई जायला) चे लोड कमी होते म्हणून का काय प्रायव्हेट ट्रान्सपोर्ट लॉबीचा अमरावती पुणे एक्सप्रेसला कडाडून विरोध होता पण, मध्य रेल्वे प्रवासी वाहतूक संघ अकोला/ अमरावती वगैरेंनी जोर लावून प्रकरण धसास लावले होते.

अश्याच काही ट्रेन अजून तर सुरू केल्या गेल्या तर मुंबई, पुणे, नाशिक त्रिकोणात काम करणाऱ्या वैदर्भ जनतेला सणासुदीला घरी जाण्याची उत्तम सोय होईल असेही वाटते.

ह्यावरून कुतूहल चाळवल्यामुळे मुंबई कलकत्ता लाईन (आमची लाईन) कधी सुरू झाली ह्याचे टप्पे बघत सुटलो. काही उत्तरे मिळाली काही कनफ्युजन मिळाले.

स्टेशन / लाईन स्थापना

१८५३ - बोरीबंदर ते ठाणे
१८५४ - कल्याण पर्यंत
१८६२ - नाशिक रोड (कदाचित घाट सेक्शन मुळे बांधकामास वेळ लागला असावा)
१८६५ - भुसावळ
१८६७ - आमचे अकोला / बडनेरा (अमरावती) आणि नागपूर स्टेशन.

पुढे मुंबई - नागपूर मार्गे - हावडा सेवा १९११ मध्ये सुरू झालेले पण उल्लेख आहेत

हा सिकवेंस बरोबर वाटतो आहे , पण गोंधळ उडतो ते जळगाव वाचून, जळगाव स्टेशन स्थापनेची तारीख १८६० दाखवतो आहे...

पुढची मागची स्थानके राहता मध्येच जळगाव कसे झाले असेल ?

शक्यता दोन

१. ते वर्ष चुकीचे नमूद केले आहे

२. तत्कालीन परिस्थितीत प्रत्येक स्थानक बांधायचे कंत्राट वेगवेगळ्या कंत्राटदार माणसे/ कंपनीने पूर्ण करण्यास दिली गेली असतील ज्याच्यात जळगाव स्थानकाचे काम मिळालेल्या ठेकेदाराने ते काम चोख मुदतीत बांधून मोकळा झाला असेल ? तोवर बाकी स्थानके झालीच नसतील..

म्हणूनच जळगाव स्टेशन "बांधल्याची" तारीख १८६० असली तरी रेल्वे सेवा सुरू होण्याची तारीख वेगळी असू शकेल ना ?

रच्याकने - आमचे अकोला हे भारताच्या टॉप १०० सर्वाधिक महसूल गोळा करणाऱ्या रेल्वे स्टेशन्स पैकी एक आहे. आता फक्त अकोला ते खंडवा गेज conversion झाले की दक्षिणेतून उत्तरेत जाताना जी महत्वाच्या रेल्वे जंक्शनची माळ (मनमाड, दौंड,भुसावळ, नागपूर, काही अंशी बडनेरा (नरखेड लाईनमुळे))आहे त्यात अकोला पण जोडले जाईल आणि त्या योगे व्यापार उदिम नक्कीच वाढेल.

लाईन गेली आणि अकोला जंक्शनची गंमत गेली. विविध एंजिने पाहायला मिळत. खांडवा ते ओंकारेश्वर असा मीटर गेज प्रवास केला आहे. नंतर बंद झाली मीटर गेज. चांगली वेगात पळवली होती गाडी. साठ किमी दीड तासांत गेलो होतो.

प्रवास एकदम मस्तच. पुरानी दिल्ली जोधपूर, जोधपूर पोखरण,जयपूर अलवर दिल्ली,गोहाट्टी(असाम) ते धर्मनगर (त्रिपुरा) व्हाया लामडिंग बदरपुर हाफ लाँग. असे मोठे मोठे मिटरगेज रेल्वेने प्रवास अनुभवले. खाण्यापिण्याचे हाल होत असत पण तेव्हा घरून दोन दोन दिवसाचे खाण्याचे पदार्थ व भरपूर पिण्याचे पाणी बहुतेक प्रवासी बरोबर ठेवत.

काल पाहण्याचा योग आला. फक्त मालगाड्यांसाठी बनवलेलं Alstom -Indian Railways (75+25) ने बनवलेलं १२००० एचपीचं एंजिन. अशी दोन एंजिने जोडून स्टील पत्र्याच्या वजनदार गुंडाळ्या घेऊन मालगाडी बोरघाट उतरून खाली कर्जतला आली होती. (येताना पाहायला नाही मिळाली. )
निळी एंजिने फारच सुंदर दिसतात.

रेल्वे चर्चा छान.

त्या वंदे भारत ट्रेन्सचा मात्र धसका घेतलाय - म्हशींच्या धक्क्याने इंजिन ड्यामेज, पावसाचे पाणी गाडीच्या छतातून धो धो आत असे सगळे व्हिडियो / लाईव्ह स्ट्रीम बघितले. आजच एका वंदे भारतला लागलेली आग. हे 'वांदे भारत' जास्त दिसतंय :-) आता त्यात प्रवास करण्याची हिंमत होणार नाही !

बातमी

गाडी वेगळ्या मार्गाने मनमाडला दीड तास लवकर पोहोचली आणि तिथून नियोजित वेळेप्रमाणे वेळेपर्यंत न थांबवता पुढे पळवली . मग काय झाले . . .
गोवा ते निजामुद्दीन गाडीचा मजेशीर किस्सा.