फिलिपाईन्सच्या दिवंगत माजी राष्ट्राध्यक्षा श्रीमती कोरी अक्वीनो यांची हृद्य आठवण

अहो साहेब, जे TVRI वर पाहिलं त्याच्या फक्त आठवणी मी लिहिल्या आहेत. त्याखेरीज टाईमचा मी गेली ४० वर्षे वाचक आहे, त्यात वाचलेला भाग त्यात घातला. या लेखात "माझ्या" अशा फक्त आठवणीच आहेत.
कोरीबाईंच्या राजकीय कारकीर्दीचे मूल्यमापन मी केलेलं नाहीं. ते आपण केलेलं आहेच. पण त्यावर शेरा मारण्याइतका माझा आभ्यास नाहीं, नाहीं तर मी माझा शेरा लिहिला असता.
मी जे उन्मादपूर्ण क्षण अनुभवले व जे मला भावले ते लिहिले. या सगळ्या घटना माझ्या डोळ्यासमोरून गेल्या असे लिहिले आहेच ते तुम्ही miss केलेत कां?
तुम्ही शेरा लिहिलात तो वाचला पण त्याला उत्तर द्यायला माझ्याकडे शब्द नव्हते म्हणून मी "no comments" असे लिहिले. तर त्यालाही तुम्ही आव्हान दिलेत हे कांहीं कळलं नाहीं.
आणि तुम्ही एक काँमेट लिहिला कीं मी त्याला उत्तर दिलेच पाहिजे असा हट्ट कां? आपला असला अभिनिवेश मला कांहीं वेगळाच वाटतो!
इतके शेरे तारीफ करणारे येतात त्यालाही मी उत्तरे देत नाहीं. कारण किती लोकांना असे मी लिहिणार?
मागेही मी कुठल्या विषयावर लिहावे याबद्दलही आपणा (प्रेमळ) हट्ट धरलात.
असो. आता एवढे पुरे.
सुधीर काळे
------------------------
छत्रपती शिवाजी आंतरराष्ट्रीय विमानतळावर मराठी भाषेतील फलक लागलेच पाहिजेत.

खरं तर या लेखाचा इंग्रजी तर्जुमा मी माझ्या धंद्यातल्या कांहीं फिलिपिनी मित्रांना पाठवला, त्यातले तर कांहीं लोक ८६ सालच्या निदर्शनात स्वतः सहभागी झालेले होते. त्यांना मी लिहिलेला लेख खूप आवडला व त्यांनी एका "non-Philipino" ने (मी) असा लेख लिहिल्याबद्दल माझे आभारही मानले. मी त्यांना माझ्या लेखात कांहीं "factual errors" आहेत का असेही विचारले, तर त्यांनी नाहीं असे उत्तर दिले. मगच मी हा लेख इथे चढवला (upload केला).
पण मी लिहिलेला लेख सर्वंकश नाहीं हे मला माहीत आहे. कारण माझा आभ्यास सीमितच आहे.
जे त्या दोन दिवसात घडलं ते अभूतपूर्व होतं. त्याची पुनरावृत्ती तेहेरानला होईल अशी आशा होती. पण मुसावींच्या मागे इतके लोक नव्हते जितके कोरीबाईंच्या मागे होते. नाहीं तर इराणमध्येही इतिहासाची पुनरावृत्ती झाली असती. यातच कोरीबाई व निनॉय यांची थोरवी जाणावी.
सुधीर काळे
------------------------
छत्रपती शिवाजी आंतरराष्ट्रीय विमानतळावर मराठी भाषेतील फलक लागलेच पाहिजेत.

सर्वच प्रतिक्रियांचा मी योग्यसा परामर्ष घेत आहे. जरासा वेळ लागेल.त्याबद्दल क्षमस्व.
सुधीर
------------------------
छत्रपती शिवाजी आंतरराष्ट्रीय विमानतळावर मराठी भाषेतील फलक लागलेच पाहिजेत.

Also read the link below that replies to some of the points of Mr Pradip. (Please note: I am not the author)
http://www.thejakartapost.com/news/2009/08/04/lessons-philippines.html
------------------------
छत्रपती शिवाजी आंतरराष्ट्रीय विमानतळावर मराठी भाषेतील फलक लागलेच पाहिजेत.

" alt="" />
------------------------
छत्रपती शिवाजी आंतरराष्ट्रीय विमानतळावर मराठी भाषेतील फलक लागलेच पाहिजेत.

खरं सांगायचं तर मी ओबामावरील माझ्या लेखाच्या प्रतिक्रियांना अगदी मुद्देसूद उत्तरे दिली व मला माझ्या "सकारत्मक स्वभावा"बद्दल (positive attitude) एकाचा तसा अभिप्रायही आला, पण प्रदीपजींच्या अभिप्रायाचा "tone" जरा वेगळा होता व त्या आधीच्या आम्हा दोघांमधील वैयक्तिक पत्रव्यवहाराचा इतिहासही होता. म्हणून माझी प्रतिक्रिया जराशी चिडकी झाली हे खरे. मी जोवर लिहीतो तोवर टीकेला तयार असले पाहिजे हेही खरे व टीके-टीकेत फरक असतो हेही खरे. तरी क्षमस्व.

पण मी फिलिपाईन्सच्या उदाहरणाच्या परिणामाबद्दल लिहिले आहे ते मात्र कांहींसे स्वत: अनुभवले आहे. जेंव्हा मार्कोस पडला तेंव्हा मी सुरबायाला होतो व त्या घटनेचा येथील लोकांवर काय परिणाम झाला ते मी प्रत्यक्ष पाहिले आहे व खासगीत त्यावर चर्चाही केलेली आहे. (खुल्लम-खुला चर्चा करण्याची सोयच नव्हाती, इतके लोक भिऊन असायचे.) एकंदर "असं होऊ शकतं तर" हा भाव सगळ्यांच्या मनात होता.

<<इंडोनेशिया व मलेशिया येथे अनुक्रमे सुहार्तो व डॉ. महाथिर महमद ह्यांनी इतके एकखांबी तंबू उभारले होते, की वयामुळे त्यांच्या पकडी ढिल्या झाल्या व नव्या घड्या राजकारणात सक्रिय झाल्या.>>
आजच्या जकार्ता पोस्ट चे संपादकीय मी वेगळे पाठविले आहे. त्यात मी म्हणालो त्यापेक्षा वेगळे काय लिहिले आहे? कमीत कमी इंडोनेशियाने तरी अक्वीनोबाईंकडून स्फूर्ती घेतली असे जकार्ता पोस्ट ने म्हटले आहे. त्याशिवाय आणखी एक लेखही पाठवला आहे. ही सर्व व्यावसायिक पत्रकारांची मते आहेत, माझ्यासारख्या अनभिज्ञ व हौशी लेखकाची मते नाहींत हे लक्षात घ्यावे.

<<त्या अतीशय सदसद्विवेकबुद्धीशील व कर्तव्यतत्पर असल्यामुळे ज्या गोष्टीत त्या लक्ष घालतील त्यात त्या यशस्वी होतीलच अशी खात्री तिला ओळखणार्‍या आम्हा सर्वांना होती." आणि तशा त्या यशस्वी झाल्याही.>>
हे माझे मत नाहीं. ते त्यांच्या माजी शेजार्‍याचे आहे हे लक्षात असावे. पण अतीशय क्रूर अशा हुकुमशाहीनंतर गादीवर आलेली ही स्त्री सहा वर्षे टिकली याचेच तिला मोठे श्रेय द्यायला हवे. नाहीं कां?

<<आपले वरील विधान तसेच कुणीतरी सोनियाच्या बाबतीतही करू शकेल अशी मला भीति वाटते.>>
सपशेल चूक. फार तर हे विधान आपण राजीव गांधींच्याबाबतीत करू शकतो, सोनिया गांधींच्या बाबतीत नाहीं. तेही पाच वर्षे तरलेच ना?

<<मार्कोसचा पाडाव काही नुसताच जनक्षोभामुळे झाला नाही, तर सैन्यानेच शेवटी बंड पुकारले त्यामुळे झाला>>
मीही तेच लिहिले आहे, पण फरक इतकाच कीं "सरशी तिथे पारशी" या न्यायानुसार संरक्षणमंत्री व रामोस दोघेही आधी बरेच दिवस "कुंपणा"वर बसले होते. जेंव्हा जनक्षोभ किती सखोल आहे हे जेंव्हा त्यांच्या लक्षात आले तेंव्हाच ते "जगजीवन राम स्टाईल"मध्ये अक्वीनोबाईंच्या बाजूला आले. (Remember the "Ram Leaves Sita" banner at the "Talk of the Town" restaurant in Mumbai's Marine Drive?) तेंव्हा "मुर्गी पहिली कीं अंडे" हा न्याय तपासून पहावा लागेल.
अक्वीनोबाईंच्या मागे जसा जनसमुदायाचा त्यांच्या समर्थनार्थ उभा राहिला तसा ब्रह्मदेशात किंवा इराणमध्ये उभा राहिला असता तर दलबदलू लष्करी सेनानी असेच Aung San Suu Kyi यांच्या (या नावाचा बरोबर उच्चार काय?) किंवा मुसावी यांच्या मागे आले असते. सगळे कुंपणावर बसले आहेत. पण म्यानमारमध्ये व इराणमध्ये जनक्षोभ दडपण्यात लष्करी "हुंता" व इराणी सैन्य व निमलष्करी सैन्य/गुंड यशस्वी अनुक्रमे यशस्वी झाले. म्हणजे असा जनसमुदाय आकर्षित करण्याची क्षमता अक्वीनोबाईंच्याकडे व इंडोनेशियन निदर्शकात होती व ते यशस्वी झाले. मग ती त्यांची होती असे म्हटल्यास काय चुकले?

<<मलेशियात कसली लोकशाही आहे? हिंदराफची (?) काय फरफट चालली आहे? अन्वर अहमदची (इब्राहिम?) काय फरफट चालली आहे? शरियाचा अंमल कूठे संपतो आणि सिव्हिल न्यायपद्धति कुठे सुरू होते...इ. अनेक प्रश्न तेथे सध्या उभे आहेत.>>
असतील. पण त्यामुळे तिथे लोकशाही नाहीं असा निष्कर्ष होतो का? तिथे नक्कीच लोकशाही आहे व सत्ताधारी व विरोधी पक्षाचे लोक निवडूनही येतात. नजीकच्या भविष्यकाळात अन्वर इब्राहिम मलेशियाचा प्रधान मंत्री होऊ शकेल. त्याला महंमद महाथीर यांनी तुरुंगात घातले, त्याचे अनन्वित हाल केले हे खरे. पण म्हणून तिथे लोकशाही नाहीं असे नाहीं. त्यांच्या ISA कायद्याबाबत तक्रारी आहेत. आपल्याकडेही MOCCA कायदा होताच. कायद्यानुसार कारवाई केली गेली. कायद्याचा दुरुपयोग सगळेच सत्ताधारी करत असतात. पण हुकुमशाही व लोकशाहीत गल्लत करू नये.
सिंगापूरचे माझे खूप मित्र आहेत. त्यांना मी जेंव्हा लोकशाहीबद्दल विचारतो तेंव्हा त्यांचे ठराविक छापचे उत्तर असते. ते म्हणतात कीं आम्हाला फक्त business मध्ये interest आहे. त्यामुळे बाकीच्या गोष्टीत लक्ष घालायला वेळ कुणाला आहे? अर्थात हे सर्व सिगापूरच्या सर्व जनतेचे प्रातिनिधिक मत आहे कां? कुणास ठाऊक? मी ज्यांना भेटतो ते माझ्या व्यवसायातले माझे मित्र आहेत. "तळा-गाळा"तल्या लोकांची मला माहिती नाहीं. प्रदीपजीना आहे कीं नाहीं ते मला माहीत नाहीं. असल्यास त्यांना ती सांगण्याची विनंती.

<<शरण आलेल्या कम्युनिस्ट नेत्याला निनोने/ कोरीने अभय दिले वगैरे सर्व ठीक आहे, पण कम्युनिस्टांची चळवळ सुरूच आहे.>>
ही गोष्ट मी निनॉय अक्वीनोंची ते तरुण असतानापासून कशी "वट" होती हे सांगण्यासाठी लिहिली आहे. त्या माणसाचे कार्यक्षेत्र मोठे होते, पण त्यांचा निर्घृणपणे वध करण्यात आला म्हणून ते ऐन् उमेदीच्या काळातच संपले.
आज भारतातही नक्षलवादी चळवळ कांहीं-कांहीं भागात जोरात आहे. पण कांहीं-कांहीं भागातली कमीही झाली आहे. तेंव्हा या वाक्यातून प्रदीपजींना काय सांगायचे आहे ते माहीत नाहीं.

<<त्यातून भर म्हणून आता दक्षिणेतील प्रांतात मुस्लिम फुटिरवाद्यांचा धुमाकूळ चालू आहे. सध्याच्या ग्लोरिया माकापागल अरोयो ह्या राष्ट्राध्यक्ष स्त्रीला तर मुस्लिमांशी वेगळा करार करायचा होता. पण सुप्रिम कोर्टाने ते रोखून धरले आहे>>
याचा माझ्या लेखाशी काय संबंध?

<<त्यांच्या त्या रोमँटिसिझमचा पगडा हा लेख लिहीतांना आपल्यावर होता अशी जबरदस्त शंका आणणारी काही उडती विधाने आपण ह्या लेखात केली आहेत.>>
मी बहुतेक सर्व विधानांचा परामर्ष घेतला आहे. ते वाचून वाचकांनीच जास्त रोमॅंटिसिझम कुणात आहे, कोण जास्त भावनाविवश झाले आहे याचा निर्णय कारायचा आहे. मला सांगायचे होते ते आतापुरते तरी संपले.
सुधीर काळे
------------------------
छत्रपती शिवाजी आंतरराष्ट्रीय विमानतळावर मराठी भाषेतील फलक लागलेच पाहिजेत.

इथेही पुन्हा मुर्गी पहिली कीं अंडे हाच प्रश्न येतो. रेगनना जेंव्हा कळले कीं आपल्या "बाळा"चे प्रताप जरा जास्ताच झाले आहेत, तेंव्हाच त्यांनी हा निर्णय घेतला. इंडोनेशियातही असेच झाले. त्रीसक्ती युनिव्हर्सिटीत जेंव्हा विद्यार्थ्यांचे बळी पडले ती "उंटाच्या पाठीवरची शेवटची काडी" होती. सुहार्तो इजिप्तला गेलेले असताना ही घटना घडली. विरांतो या त्यांच्या विश्वासातल्या जनरलला परिस्थिती हाताळता आली नाहीं. मग त्यांनाही जायला सांगितले गेले.
पण त्याआधी निदर्शकांनी इंडोनेशियाच्या लोकसभा इमारतीचा ताबा घेतला होता व सर्व प्रतिनिधी आत अडकले होते. सुहार्तोंनी अशी सुखासुखी खुर्ची नाहीं सोडली.
पण मार्कोसच्या मानाने सुहार्तो हे फारच चांगले होते यात शंका नाहीं. त्यांना मी benevolent dictator असेच म्हणतो. त्यांना खूप मान होता. त्यांच्या मुलांनी अती हावे पोटी (too much greed) त्यांना सिंहासनावरून उतरविले. ९ वर्षांनंतर ते निधन पावले. त्या वेळीही "ते चांगले होते" असे म्हणणार्‍या पत्रांची संख्या "ते वाईट होते" असे म्हणणार्‍या पत्रांपेक्षा २:१ अशी होती. अलीकडे त्यांच्या सिंहासनावरोहणाच्या वाढदिवशी मेट्रो या खासगी टीव्ही चॅनेलने ज्या मुलाखती घेतल्या त्यातही सुहार्तोच्या कालखंडाबाबत चांगले म्हणणार्‍यांची संख्या जास्त होती. माझ्या ड्रायव्हरसारखे गरीब लोकही मला असेच सांगतात. (मला खूष करण्यासाठी नक्कीच नाहीं). म्हणूनच ते कुठेही पळून गेले नाहींत.
त्यांच्या नंतरच्या राष्ट्रपतींची जी हालत झाली (हबीबी, गुस डुर व मेगा) त्या मानाने अक्वीनोंची कारकीर्द झकासच झाली असे म्हणावे लागेल.
पण हा वैयक्तिक मतांचा प्रश्न आहे.
<<शेवटी अमेरिकेने (रेगन ह्यांच्या सरकारने) मार्कोसला 'आता तुम्ही येथून जावे' अस सल्ला दिला>>
------------------------
छत्रपती शिवाजी आंतरराष्ट्रीय विमानतळावर मराठी भाषेतील फलक लागलेच पाहिजेत.