कुमाऊँमधील रम्य भटकंती भाग १: प्रस्तावना

नमस्कार. नुकताच हिमालयामध्ये भरपूर फिरण्याचा, आकाश दर्शन आणि ट्रेकिंग करण्याचा योग आला. इतके सुंदर अनुभव आले की ते लिहिल्याशिवाय राहू शकत नाही अशी अवस्था आहे. त्यामुळे तिथे जे अनुभवलं, जे फिरलो ते लिहून आपल्यासोबत शेअर करण्याचा हा प्रयत्न आहे. हिमालयामध्ये खूप वेळेस जाणं झालं आहे! परंतु दर वेळेस हिमालय अतिशय संमोहक वाटतो. अतिशय वेड लावणारा हा अनुभव असतो. ह्यावेळीसुद्धा हिमालयामध्ये फिरताना वारंवार हा अनुभव येत होता.

तिथला सगळा पहाड़ी परिसर, छोटी गावं, एकदम साधे आणि अतिशय चांगल्या स्वभावाने चांगले लोकं! तिथला निसर्ग आणि तिथे फिरतानाचा आनंद! ट्रेकिंग आणि त्याच्यासोबत आकाशदर्शन, तेही अतिशय कडक थंडीमध्ये! थोडावेळसुद्धा उघड्या ठिकाणी बाहेर जाऊन बघणं किंवा अंगणामध्ये जाऊन आकाश दर्शन करणं अतिशय कठीण होतं! पण हा सगळा अनुभव ह्यावेळेस घेता आला.

(हिमालयातले फोटो इथे बघता येतील. माझा लेख इथे ऑडिओ स्वरूपात ऐकता येईल. )

एका लग्नाच्या निमित्ताने पिथौरागढ़ला जाणं झालं. पुढे काही दिवस तिबेट सीमेपासून साधारण शंभर किलोमीटर अलीकडे मुन्सियारी म्हणून एक एक गाव आहे. त्या गावामध्ये थांबून ट्रेकिंग आणि आकाशदर्शन करायचं असं ठरवलं. तिथे इतकी कडक थंडी असते ह्या दिवसांमध्ये! मागच्या वेळेचा अनुभव होता की आपण अंधार पडल्यानंतर म्हणजे संध्याकाळी सहाच्या पुढे आपण मोकळ्या जागेमध्ये पाच मिनिटंसुद्धा थांबू शकत नाही! इतकी थंडी असते. अक्षरशः दोन-तीन अंश तपमान असतं. जवळच सगळा हिमालय आणि थंड प्रदेश असल्यामुळे वारे पण खूप गार असतात. त्याच्यामुळे किती वेळ प्रत्यक्ष आकाश दर्शन करता येईल ही शंका होती. तासांमध्ये करता येईल का मिनिटांमध्ये करता येईल इथपासून शंका होती. पण आकाश दर्शनसुद्धा मनासारखं करता आलं. खूप सुंदर आकाश बघता आलं! त्याला जोडून ट्रेकिंग सुद्धा करता आलं.

.

.

.

ह्या प्रवासाची सुरुवात १ डिसेंबरला झाली. मुंबई ते बरेली असा प्रवास ट्रेनने केला आणि बरेली मधून पुढे टणकपूरला बसने गेलो. उत्तर प्रदेश थोडासा बघितला. उत्तर प्रदेशातले कमालीचे धूळ असलेले रस्ते बघितले! बरेलीच्या जवळ एका ठिकाणी शेतामध्ये असलेला बिबट्यासुद्धा बघायला मिळाला होता! असा हा सगळा प्रवास झाला. टणकपूरला पुढची बस घेण्याच्या आधी रात्री एका छोट्या बस स्टॉपवर थांबावं लागलं. तेव्हापासून थंडीचा कहर सुरू झाला! आणि थंडीची तयारी किती कमी होती, ते मला लक्षात आलं. अक्षरशः एक एक मिनिट जात नव्हता आणि पुढची माझी बस जी होती ती मध्यरात्री तीनची होती. कारण पहाड़ी भागामध्ये रात्री बस कमी प्रवास करतात. पहाटे बस निघतात. टणकपूरची विलक्षण थंडी अनुभवली. मग पहाटे तीन वाजता बस निघाली.

टणकपूर उत्तर प्रदेश- उत्तराखंडच्या सीमेजवळ आहे. नेपाळला अगदी लागून आणि कालीगंगा नदीजवळ आहे. पुढे चंपावत- लोहाघाटमार्गे पिथौरागढ़चा प्रवास झाला. सकाळी साडेआठला तिथे पोहोचलो. पण रात्रीचा प्रवास थरारक होता! त्या घाटाच्या रस्त्यावर बस टर्न करायलासुद्धा फार कमी जागा असतात. अतिशय विलक्षण अशा या सगळ्या प्रवासाची सुरुवात झाली.

.

.

आठ दिवस मी उत्तराखंडमध्ये होतो. त्या दिवसांमध्ये फिरता आलं आणि ट्रेकिंग करता आलं. जिथे जिथे जाऊ शकलो खूप विलक्षण वाटत होतं. सतत मी किती भाग्यवान आहे हीच जाणीव व्हावी, असा हा प्रवास होता. हा सगळा प्रवास व त्यातले अनुभव आपल्यासोबत शेअर करणार आहे.

वाचल्याबद्दल धन्यवाद. माझ्या ब्लॉगवर ट्रेकिंग, आकाश दर्शन, विज्ञान प्रयोग, ध्यान, फिटनेस, सायकलिंग इ. बद्दलचे लेख उपलब्ध. -निरंजन वेलणकर 09422108376. लिहीण्याचा दिनांक- 23 डिसेंबर 2025.