माझी इटलीची भ्रमणगाथा - भाग-३ -पॉम्पे

काय तपशीलवार लिहिलंय कुठेही रटाळपणा न येऊ देता. फोटोजही छानच.
ही सहल छान जगला आहात तुम्ही हे निश्चित.

मीठाची गोष्ट भारी वाटली.

माहिती व फोटू आवडले. आजकाल मुले पोम्पेईचे गाणे म्हणतात त्यातही ज्वालामुखीच्या ग्रे क्लाऊडचा उल्लेख आहे. या लेखातून नक्की काय नि किती हानी झाली ते समजलं. पास्ता व पिझ्झ्याचे फोटू असणे अनिवार्य आहे. ;)

ओळख-परेडचा किस्सा मजेशीर! पॉम्पेबद्दल आधी वाचलेलं आहे, पण इतकी माहिती नव्हती आणि एवढे फोटोही पाहिले नव्हते. तुम्ही स्वतःचे आणि आंजावरचे बरेच फोटो टाकून सगळं डोळ्यासमोर उभं राहिलं, पण फोटो आवडले असं तरी कसं म्हणणार? हे सगळं प्रत्यक्ष पाहताना तर तुम्हाला कसं वाटलं असेल...

पण निदान संशोधकांना सुचावं आणि ते अमलातही आणलं जावं हे काय कमी आहे? भारतात तर मागच्या काही वर्षांत सिंधू संस्कृतीची साक्षीदार असलेली जी शहरे सापडली त्यात बर्‍याच ठिकाणी स्थानिक नागरिकांनी प्राचीन वस्तू, दागिने पळवून विकल्याच्या घटना घडल्या आहेत :(

फोटोही छानच.

सुंदर!

विनोदी निरीक्षणासह गमतीदार वर्णन छान जमले आहे. युरोपचा इतिहास माहीत नसेल तर अळणी होऊ शकते ट्रिप.

लय भारी!

डिट्टॅलवार वर्णन अगदी आवडलेले आहे.

मस्त खुसखुशीत लिहिलंय!

त्या मानाने बर्‍यापैकी टिकून राहिलं आहे सगळं. मात्र विनाशाची चित्रं बघताना छाती दडपून गेली. एवढ्या क्षणभंगूर आयुष्यात आपण सगळंच किती घट्ट पकडून ठेवायला बघतो, आणि ते सगळं किती हास्यास्पद आहे हे नव्याने समोर आलं.

एकदम जबराट लेख.
पाॅम्पेच्या उद्रेकामुळे पसरलेली राख पार महाराष्ट्रात (बहुधा जुन्नर येथे) पोहोचून तिथे एक राखेचा डोंगर तयार झाला असे कुठेशीक वाचले होते.

अप्रतिम लेख आणि त्याच्याहुन अप्रतिम फोटु!!!

(नेपल्स इटलीचे पुणे तर नाही!)

ट्रीप सार्थकी लागली :)

वाह मस्तच

सुरेख्,मी शाळेत असताना सहावीत सरांनी सांगितलं होतं,जन्माला यावे आणि नेपल्स पहावे.त्याची आठवण झाली.फिरतेय तुझ्याबरोबर.

मस्त चालली आहे सफर !

पॉम्पेच्या रुपाने दोन हजार वर्षापूर्वीच्या रोमन संस्कृतीचे रुप जतन झालेले आहे. ज्वालामुखीच्या उद्रेकाच्या रुपाने झालेल्या मृत्युच्या भयानक थैमानामुळे आजच्या पिढीला त्या काळच्या जीवनाचे प्रत्यक्ष सबळ पुरावे मिळाले ! हा झाला निसर्गाचा विचित्र न्याय !!

चोख वर्णन आणि चपखल प्रकाशचित्रांमुळे पॉम्पेचा स्वतःच फेरफटका मारत आहोत असे वाटले. पुभाप्र.

अजया, मस्तच लेखमालिका. फोटोही सुरेख. पण विनाशाच्या चित्रांनी जाम कसतरी झालं. तुला हे पहाताना तर काय झालं असेल????

वाह! क्या बात है !
उत्तम माहितीपूर्ण लेख ताई आणि फोटो ही सुरेख.
अलिकडेच Apocalypse Pompeii नावाचा रटाळ सिनेमा टिव्हीवर पाहण्यात आला, सिनेमा जरी तद्दन फालतू होता तरी त्यात दाखवलेले प्मॉपे, माऊंट व्हेसुव्हियसची आठवण लेख वाचून आली.

फिरायला जावं तर असं जावं.
खूप आवडलं वाचताना. वाचन तुला आवडतंच त्यामुळे तुला माहिती मिळणं काही अवघड नाही, शिवाय इतकं छान लिहितेयस, माहिती, बारकावे, तुझं निरीक्षण … त्याबद्दल लव्ह यु! पुभाप्र.

वाह ! तुझे कौतुक करायला शब्द नाहीत माझ्याकडे "इ लोवे यू ":)

धागा वर आणतोय.

आठवणी जागवल्या

सुरेख अजया.पोम्पेइ बद्दल मात्र वाचवत नाहि.दुर्दैवि लोक.

पोम्पई बद्द्ल खुप वर्षांपुर्वी वाचल होतं. तुझ्यामुळे आज पहायला मिळाले.
मस्त चालली आहे सफर.

Pompeii चित्रपट पहा. भयानक आहे सगळे. गुलामाची लढाई चालू असताना उद्रेक होतो। सर्व शहर नष्ट झाले

छानच माहिती आणि फोटो.
त्या ग्रीक गॉड मार्को चा फोटो काढला असेल ना ? आमालाबी बघू द्या की तो उमदा तरूण कसा दिसतो त्ये.

भाग २ व ३ वाचले. लेखनशैली छान आहे. लिहित्या रहा. आम्ही वाचते राहू.

प्रवास वर्णन आणि इतिहास याचा छान संगम निर्माण केलाय :)

आमची पण घर -बसल्या Ponpeii ची सफर घडली...

मस्त भाग ताई..आमचे वेळेअभावी पॉम्पेला जायचे राहिले. आता पुढच्या वेळी हे नक्की बघु.

हा भागही खुप छान जमलाय..आता पुढचा भाग वाचते

सहल अधीकाअधीक रोचक होत चाललीये.

पाँपेई हे उध्वस्त शहर पाहताना, त्याकाळात झालेल्या विनाशाच्या कल्पनेने अंगावर काटा येतो. अजूनही त्या आठवणी अंगावर शहारा उमटवितात.
पाँपेई वर एक प्रतिसाद नाही एक स्वतंत्र धागाच होऊ शकेल. दुर्दैवाने तेव्हढा वेळ नसल्याने हा प्रतिसाद प्रपंच.
७९ साली सकाळी अकरावाजता हा ज्वालामुखी उद्रेक पावला. त्या काळच्या १०००० वस्तीचे हे महत्वाचे शहर. फक्त २००० प्रेते सापडली बाकीच्यांचा पत्ता नाही. परदेश व्यापार, सागरी बंदर आणि त्यातून येणारी समृद्धता हे शहर अनुभवत होत. हा काळ आजपासून १९३५ वर्षांपूर्वीचा आहे हे पाहता पाँपीई शहराची नगर रचना बरीच प्रगत आणि कौतुकास्पद म्हणता येईल. रस्ते, स्पिड ब्रेकर्सची कल्पना, करमणूकीची ओपन थिएटर्स, त्यातील सर्वसामान्य आणि प्रतिष्ठीतांची आसन व्यवस्था, अचानक आग लागल्यास कमीत कमी वेळात सर्व प्रेक्षकांना सुरक्षित बाहेर पडण्यासाठी केलेली व्यवस्था सर्व रचना कौतुकास पात्र आहे. रस्त्याच्या दोन्ही बाजूस दुकाने आहेत. वरील धाग्यात दाखविलेले दुकान मिठाचे नसून (माझ्या गाईडच्या माहितीनुसार) कॅफेटेरीया आहे. ती रांजणे ही वेगवेगळ्या सुप्स ना गरम ठेवण्यासाठीची 'बेन मेरी' (Bain Marie) आहेत. तार्किक दृष्ट्या ते बरोबर वाटतंं. असो. पण हेच बरोबर आहे असा माझा दावा नाही.
जिथून आपण ह्या शहरात किंवा वस्तीत प्रवेश करतो तो भाग बहुदा गावाबाहेरचा असावा. कारण इथेच आपण पाहतो ती वेश्यांची गल्ली आहे. बंदर-शहर असल्याने व्यापारी जहाजांची सतत येजा असायची आणि महिनोंमहिने घरापासून दूर असणार्‍या खलाशी आणि इतर कर्मचार्‍यांची शारिरीक भूक/गरज इथे भागविली जायची. गल्लीच्या तोंडाशीच, उद्दीपित अवस्थेतील पुरुष लिंग कोरलेले आहे. ते, 'हीच वेश्यांची गल्ली आहे' असे दिशादर्शक म्हणून वापरले आहे. ह्या मागील कल्पनाशक्तीला दाद दिली पाहिजे. आत मध्ये कोनाड्यांसारखे भिंतीतले ६X३ फुटी दगडी कट्टे आहेत. हेच शय्यास्थान. ह्याच्या समोर फक्त पडदा असायचा. आणि त्या पडद्याआड शरीर व्यवहार चालायचा. एका केंद्रात ४ ते ६ असे कोनाडे असायचे, एक प्रतिक्षालय असायचे. भिंतींवर कामसुत्रातील रंगीत रेखाटणे होती. रंग आजही टिकून आहेत. हे कामसुत्र पाँपेईने त्या काळात भारतातून आयात केलेले आणि स्विकारलेले होते. श्लीलश्लीलतेच्या पलीकडे जाऊन पाहिल्यास गल्लीची रचना, कलात्मकता, वाखाणण्याजोगे आहे. गावाबाहेर पण गावाला लागूनच असल्यामुळे वेश्यांनाही गावाने सन्मानाने स्विकारले होते हे जाणवते. त्या पुढे घरे. सार्वजनिक स्नानगृह (पुरुषांसाठी आणि स्त्रीयांसाठी वेगवेगळे) थंड आणि गरम पाण्याच्या सोयी सकट पहायला मिळतात. श्रीमंतांच्या वाड्यांमध्ये स्नानगृह वाड्यातच असायची. शिवाय, श्रीमंतांच्या प्रशस्त घरांना तांब्याच्या पाईपने पाणीपुरवठा केलेला होता. त्याकाळची तांब्याची पाईपलाईन आजही अस्तित्वात आहे. बाकी जनतेला सार्वजनिक नळावर जावे लागायचे. तो काळ हा गुलामांना बाळगण्याचा होता. काम नसले की ह्या गुलामांना पायाला साखळी बांधून एखाद्या खांबाला जखडून ठेवायचे. अशाच जखडलेल्या अवस्थेत गुदमरून मेलेल्या एका गुलामाचे शिल्प आहे. असे अनेक मेले असतील पण इटली सरकारने फक्त एक- एक व्यक्ती प्रातिनिधीक स्वरुपात ठेवल्या आहेत. अनेक छोट्या मुलांचे, बाळांचे मृत देह हाती लागले होते. पण ते बघवणार नाहीत म्हणून प्रदर्शनार्थ ठेवलेले नाहीत. घरासमोर कारंजे, रंगीत फरशीची नक्षी आणि लोखंडी गेट हे शौक करण्याची परवानगी फक्त श्रीमंतानाच होती. गुलाम आपल्या मालकाला त्याने मागितलेली रक्कम देऊन किंवा एखादा मालक कनवाळू असेल तर स्वतः मरायच्या आधी गुलामाची सुटका करायचा. त्या नंतर त्या गुलामाला स्वतःचे आयुष्य जगायचे स्वातंत्र्य असायचे. मात्र त्याला आपल्या नांवा पुढे त्या मालकाचे नांव लावावे लागायचे. (हल्ली बायका माहेरचे आणि सासरचे अशी दोन्ही नांवे लावतात तसे).
सार्वजनिक सूर्यमंदीर आहे. बलीवेदी आहे. तिथे प्राण्यांचे बळी चढविले जात. बाकी त्या काळातील भांडीकुंडी आहेत. तिथे एके ठिकाणी एक जाते होते. ते दाखवून आमची गाईड म्हणाली, 'त्या काळी हे दगडी यंत्र धान्य दळायला वापरायचे.' तिला मी म्हणालो आमच्याकडे खेडोपाडी अजुनही वापरतात. तिला भयंकर आश्चर्य वाटले. राजकिय भाषणांसाठी पटांगण आणि दगडी चौथराही आहे. पूर्वी हे शहर समुद्राला लागून होतं. ज्वालामुखीच्या राखेने समुद्र २ किलोमिटर मागे हटवला आहे. हा सर्व प्रदेश अत्यंत सुपिक बनला आहे. पाँपेई शहराला आजही ज्वालामुखीचा धोका आहे. तज्ञांच्या मते आता पुन्हा ज्वालामुखीचा उद्रेक झाला तर होणारे नुकसान ७९ च्या नुकसानापेक्षा कित्येक पटीने जास्त असेल. ते शहर रिकामे करावे म्हणून सरकार तिथल्या रहिवाशांना विनवित असते, दुसर्‍या ठिकाणी जमीन आणि आर्थिक मदत सुद्धा देऊ करते. पण लोकांना जागा सोडायच्या नाहिएत. ज्वालामुखीचा एकदा उद्रेक झाला म्हणजे काय सारखासारखा होत नसतो अशा अंधश्रद्धेपोटी लोकं आहे तिथेच राहणे पसंद करतात. पुन्हा असा उद्रेक होऊ नये एव्हढीच इश्वरचरणी प्रार्थना.

कधी इटली पर्यटनाचा योग आलाच तर पाँपेई चुकवू नका.

अजया,
तुमचे लेखन आणि छायाचित्र इतके प्रभावशाली आहेत की एव्हढा प्रदीर्घ वर्णन लिहायचा मोह आवरला नाही.

वाचतोय..., पेठकर काकांचा प्रतिसाद देखील आवडला. :)

मदनबाण.....
आजची स्वाक्षरी :-
Everything You Wanted To Know About Indian Army's Operation In Myanmar
From ‘insertion’ to ‘kill’ and ‘out’: How India’s elite troopers avenged militant strike in Manipur

लेख व प्रतिसाद वाचनीय... मस्तं मस्तं

मस्त जमला आहे हा भाग पण.
त्या मार्कोचा पण एक फोटो काढायच होता की! आपल्या पियुशाला राकु म्हणून चालला असता का? :D