डॉ. गो. बं. देगलूरकर यांचे ‘प्राचीन भारत इतिहास आणि संस्कृती’

वृत्तीही बदलायला हवी. सगळ्या गुंफा पांडवांनी बांधल्या असं जेव्हा जवळपासचे गाववाले सांगतात तेव्हा त्यांची चूक सांगायला हवी.

8. शिल्लक प्राचीन मंदिरे, धर्म, चातुर्वर्ण्य आणि जातिसंस्था एवढेच आपल्या महान संस्कृतीचे अवशेष आज शिल्लक आहेत.

मी सदर पुस्तक वाचलेले नाही त्या शिवाय धागा लेखक विशीष्ट दृष्तीकोणाचा पाठपुरावा करणारे असून त्यांनी पुस्तकातील भाग निवडक पद्धतीने मांडले आहेत का त्या बद्दलही कल्पना नाही जे काही असेल ते असो, पण उपरोक्त विधानातून काही निस्टत नाही आहे ना ?

सकाळी किंवा विशेष प्रसंगी घरा पुढे काढलेली रांगोळी आहे, रांगोळी काढणे या कृत्याला संकुचितपणात बांधणे संकुचितपणा होणार नाही का ? रांगोळी एक उदाहरण म्हणून दिले काही सासंकृतीक खुणा काळा सोबत मागे पडतात नव्या येतात ती काळाची महती असते.

घरात सुन पहिल्यांदा येते तेव्हा घराच्या उंबरठ्यावर धान्याने भरलेला कलश पायाने उधळण्यास सांगितले जाते, सांस्कृतीक खूण आहे, अगदिच खोडी काढायची झाली तर धान्याची नासाडी म्हणून टाहो फोडता येऊ शकतो, पण घरात नव्याने पदार्पण करणार्‍या व्यक्तिकडून कळत न कळत काही सांडले जाईल तरी सुद्धा येणार्‍या नव्या व्यक्तिला तिच्या चुकांसहीत सामावून घेतले पाहीजे हा चांगला संकेत/संदेश या सांस्कृतीक परंपरेतून जातो. हि सुद्धा आमची संस्कृती नाही का ?

पोळ्याच्या दिवशी अ‍ॅटॉरी़षावाले आपापल्या रिक्षांना धुऊन फुलांच्या माळांनी सजवताता ही आमच्या संस्कृतीत परिवर्तन होतानाही शिल्लक असलेली खूण नाही का ?

आत्ता विवाद्य होऊ शकणार नाहीत असे जेवढे सांस्कृतीक पुरावे सुचले तेवढे उदाहरणा दाखल दिले. विशीष्ट संस्कृतीवर टिका करायची म्हणून त्यातले सगळेच चांगले अथवा सगळेच वाईट असे काही नसावे विवेकाची गरज असावी विवेक सुटलेल्यांवर अविवेकी टिका करतात ते टिकाकारही अविवेकाच्या रिंगणात असू शकतात किंवा कसे?

आधुनिक शास्त्रांपैकी खगोल आणि गणित एवढीच महत्वाची शास्त्रे शिकवली जायची (आयुर्वेद सुद्धा). परंतु मानवी जीवन ज्या क्रांतिकारी शोधांमुळे झपाट्याने मध्ययुगातून आधुनिक युगात प्रगत झाले त्या वाफेचे इंजिन, वीज, भौतिकशास्त्र, यंत्रशास्त्र, जंतूसंसर्ग आणि आरोग्य शास्त्र यांचा भारताला ना तेव्हा शोध लागला होता ना नंतर लागला. बाकी महान ज्ञानाचे इतर सर्व विषय म्हणजे वेद-पुराणे-उपनिषदे-महाकाव्ये-मीमांसा, धर्मचर्चा, वेदपाठशाळेतील शिक्षण आणि थोडे भाषा व्याकरण आणि कला विषय एवढेच होते.

जब झिरो दिया मेरे भारत ने...भारत ने मेरे भारत ने.... हे गाण ऐकलय का हो ताम्हनकर ? आर्यभट्ट हे नाव ऐकलय का....नाहि नाहि मि कुठलेहि व्हॉट्सॅपिय दाव्यांबद्द्ल नाहि बोलत आहे...म्हणण एव्हढच आहे कि तुम्हि एक पुस्तक वाचुन जे कमि लेखताय तसे करु नका.

संस्कृत ग्रंथ हे प्रामुख्याने प्राकृतावरून अनुवाद केलेले आहेत. उदाहरणार्थ बृहत्कथा ... सिंहासन बत्तीशी... गाथा सप्तशती
हे पुस्तक अलिकडेच घेतले आहे. वाचून भाष्य करणे अधिक संयुक्तिक होईल

संस्कृत ग्रंथ हे प्रामुख्याने प्राकृतावरून अनुवाद केलेले आहेत. उदाहरणार्थ बृहत्कथा ... सिंहासन बत्तीशी... गाथा सप्तशती
हे पुस्तक अलिकडेच घेतले आहे. वाचून भाष्य करणे अधिक संयुक्तिक होईल

संस्कृत ग्रंथ हे प्रामुख्याने प्राकृतावरून अनुवाद केलेले आहेत. उदाहरणार्थ बृहत्कथा ... सिंहासन बत्तीशी... गाथा सप्तशती
हे पुस्तक अलिकडेच घेतले आहे. वाचून भाष्य करणे अधिक संयुक्तिक होईल

संदीप ताम्हनकर ,

8. शिल्लक प्राचीन मंदिरे, धर्म, चातुर्वर्ण्य आणि जातिसंस्था एवढेच आपल्या महान संस्कृतीचे अवशेष आज शिल्लक आहेत.

Who the buck told you all that crap?

भारद्वाजऋषींनी लिहिलेल्या विमानविद्येच्या ग्रंथानुसार श्री. शास्त्री नामक धातुशास्त्रज्ञाने संशोधन करून अनेक स्वामित्वाधिकार (पेटंट) मिळवले आहेत. अधिक माहिती : http://theinnerworld.in/spirituality/vedic-pathshala/the-vedic-nanotechn...

डॉक्टर शास्त्री यांच्याविषयी : http://www.srivt.org/abssastry.php

डॉक्टर शास्त्री चालवत असलेली धातुशाळा : http://www.aarshadhaatu.com/

डोळे उघडे ठेऊन वेद वाचणाऱ्यांना भरपूर काही सापडतं, असा सार्वत्रिक अनुभव आहे.

आ.न.,
-गा.पै.

===== बाकी सर्व राजवंश आणि घराण्यांचा तपशीलवार इतिहास पुस्तकात आहे पण ज्या 'भोज राजाने' महाराष्ट्रातील सगळे किल्ले बांधले असे सांगितले जाते त्याचा मात्र कुठेच उल्लेख नाही हे खटकते. ======

भोज राजाने किल्ले बांधले असे सांगीतले जाते !! जर सरांनी पुस्तकात किल्ल्या बद्दल, भोज राजा बद्दल लिहीले नाही मग त्यावर अविश्वास ? बात कुछ हजम नाही हुई !!

;-)

1. भारतीय संस्कृती (सध्याच्या प्रचारकी अर्थाने हिंदू संस्कृती) फार महान होती, पुढारलेली होती, अतिप्रगत होती असे दावे आजचे अतिराष्ट्रवादी करतांना दिसतात. या विषयी असे म्हणता येईल की अध्यात्मिक विचार, तत्वज्ञान आणि आरोग्य (आयुर्वेद आणि योग) या क्षेत्रात भारतीय संस्कृती तत्कालीन जगाच्या तुलनेत नक्कीच महान होती, एवढेच ऐतिहासिक पुराव्यांवर मान्य करता येईल.
तुटपुंजी साधने असे म्हटले आहे म्हणजे आधी उपलब्ध साधने कमी असणे म्हणजेच सगळ्या विषयांचा स अंग उपांग अभ्यास् करण्यास आवश्यक साहित्य नसणे असा आहे. असे असताना येवढेच 'उपलब्ध ऐतिहासिक पुराव्यांवरून मान्य करता येईल' असे म्हणणे उचित. बाकी अकारण अतिराष्ट्रवादी वगैरे वाचल्यावर कल लक्षात आल्याने सगळी मते सिरियस्ली घेतलीच नाहीयेत.
बाकी आमची संस्कृती होतीच श्रेष्ठ आणि कुठलीहि संस्कृती चक्रनेमीक्रमेण उर्जितावस्था आणि विपन्नावस्था अनुभवतच असते. त्यामुळे आमची संस्कृती थोर होती हे मानण्या न मानण्याकरिता या लेखनाचा उपयोग तसाही शून्यच आहे.