उत्कृष्ट मराठी कथासंग्रह / कादंबरी पुरस्कार २०२३

पुरस्कार रक्कम ११००? फक्त????

'सुचेतस आर्टस'चं लेखकांना प्रोत्साहन मिळावं याबातीतचं धोरण उत्तमच आहे , पण पुरस्काराची रक्कम फारच तोकडी आणि लेखकांचीही प्रतिष्ठा घालवणारी आहे असे वाटले. अर्थात ज्यांना कोणत्याही परिस्थितीत पुरस्कार मिळाले पाहिजेच् नाव मिळाले पाहिजेत असे वाटते असे लेखक आपली पुस्तके पाठवतीलही पण खरंच लेखकाचा सन्मानच करायचा तर पुरस्काराची रक्कम वाढवली पाहिजे असे वाटले.

सर्वच चांगली पुस्तके मान्यवर प्रकाशन संस्था प्रकाशित करतातच असे काही म्हणता येत नाही. काहींना पुस्तकासाठी स्वत:च फार मोठा खर्च कारावा लागतो.

भाग्य उजळलेच एखाद्या लेखकाचं तर, तो पुरस्कार किमान सन्मानजन्य असला पाहिजे. लेखकांचा अपमान करणारा तरी किमान नसावा असे माझे स्पष्ट मत आहे.

-दिलीप बिरुटे

पुरस्कारासाठीचे निकष दोन शब्द.

कादंबरीतला वाचकास येणारा अनुभव, कथानक, पात्र, वातावरण, कथनपध्दती व भाषा आणि इतर काही घटकांचा विचार कादंबरीत असतो. कथा - कादंबरी समान असले तरी हे दोन्ही साहित्यप्रकार स्वतंत्र आहेत. कथा हा स्फूट साहित्यप्रकार आहे तर कांदबरी हा दीर्घ साहित्यप्रकार आहे. कथा व कादंबरी यांमधील फरक नुसता दीर्घतेचा, आकाराचा नसून प्रकाराचा आहे. कथेत रचनेचे, अनुभवाचे एककेद्रित्व असते तर कादंबरी ही अनेक केंद्री असते. कादंबरीत अनुभवांच्या अनेकविध घटक असतात, त्यांचा एकमेकांशी संबंध असतो कितीतरी गोष्टी वेगवेगळ्या असतांना एकाच निकषावर दोन्हीतल्या उत्तम प्रकाराची एकाच निकषावर निवड कशी होऊ शकते ?

बाय दे वे, पुरस्कार देणारे आपण आहात तेव्हा त्याचे स्वरूप कसे असावे निकष कसे असावे ते आपणच ठरवाल तेही मान्य तो आपलाच अधिकार हेही मान्य.

पण एका मिपाकराचा जो स्वभाव आहे त्याला जागावे लागते. आपण हर्ट झाला असाल तर दिलगिरी आहेच.

आपणास दीपावलीच्या खुप खुप शुभेच्छा.

-दिलीप बिरुटे

निवेदनासाठी धन्यवाद !

पुरस्कार प्रक्रिया आणी पुरस्कारार्थी महोदयांना आगाऊ हार्दिक शुभेच्छा !

आपण नमुद केलेली व्यक्तिमत्वे कै. सर्जेराव माने आणि कै. इंदुमती कोकाटे पाटील (बाबी) यांच्या साहित्याचा आम्हा सामान्य वाचकांना परिचय नाही.
तेव्हा यांच्या कार्किर्दीचा आणि साहित्याचा परिचय करुन दिल्यास खुपच समर्पक राहिल.

पुनश्च आभार !

(अवांतर : वरिल महोदयांच्या साहित्यावर कुणी रसग्रहणात्मक अथवा विश्लेषणात्मक लिहिले असेल तर ते ही वाचायला आवडेल !)

अ‍ॅड्मिन, कृपया हे निवेदन डिलीट करावे ही विनंती

निवेदनच नाही तर हा मिपाच्या धोरणात न बसणारा जाहिरातपर धागाच डिलीट करावा ही मी अ‍ॅडमीनला विनंती करतो!

धागाच डिलिट करावा ही सुचना आगाऊपणाची आणि खासकरून महिला सदस्याचा उपमर्द करणारी वाटते.

Lol... निवेदन डिलिट करावे अशी विनंती खुद्द त्या महिला सदस्यानेच केली आहे.
तरीही त्या विनंतीला दुजोरा देत मी केलेली विनंती आपल्याला 'आगाऊपणाची' सुचना आणि 'महिला सदस्याचा उपमर्द करणारी' वगैरे वाटली असल्यास वैचारिक स्वातंत्र्याचा पुरस्कर्ता/समर्थक असल्याने मला त्यातही काही गैर वाटले नाही 😀

अवांतर :

एक व्याकरणीय शंका आहे. एखाद्या स्त्रीचा वा सदस्यानामाचा उपमर्द कसाकाय होऊ शकतो? तिची उपस्त्री अथवा उप + औरत = उपावरत होईल ना?

-नाठाळ नठ्या

सहसा ज्यांना माझा प्रतिसाद पटत नाही त्यांना काही समजावण्याच्या अथवा पटवून देण्याच्या फंदात मी पडत नाही. आपापल्या भूमिकेवर ठाम असण्यात काही गैर नसते. पण इथे संपादक मंडळ हि नियामक जबाबदारी आहे कि प्रशासकीय जबाबदारी आहे हा समजुतीचा प्रश्न निर्माण झाल्याचे दिसते. माझ्या मते संपादन करणे नि नियामक जबाबदारी आहे आणि सदस्य एखादा धागा अथवा प्रतिसाद 'नियमबाह्य' आहे कि नाही ते तपासण्याची विनंती करू शकतात. इथे अमुक एक गोष्ट नियमात बसत नाही असा निर्देश दिल्याबद्दल झाला प्रकार आगाऊपणाचा आहे असे मी म्हटले. तसेच धागा काढून टाका असे सांगण्यामध्ये कुणाचा तरी सन्मान तर नक्कीच नसतो त्यामुळे संबंधित प्रतिसाद चांगला नाही असे समजण्यात अडचण नसावी.

धोरणं हे सर्वसाधारण निर्देशक असतात आणि चालू परिस्थिती कधी कधी धोरणांच्या सीमांचा आपण पुनर्विचार करावा याची आपल्याला जाणीव करून देत असते. त्यामुळे अव्यावसायिक आणि साहित्याशी संबंधित एखाद्या कामाला आपण जाहिरात म्हणणार आहोत का हेही यानिमित्ताने ठरविले जावे.

मला आधी ११०० वाचून वाटलं होतं की चुकून एक शून्य द्यायचा राहीला असावा. पण खाली विनीता मानेंचं स्टेटमेंट पाहून कळालं की ११०० च आहेत. पुरस्काराची रक्कम फारच तोकडी आहे. वडीलांसाठी नी आपल्या मावशीसाठी फक्त ११०० रूपयांचं बक्षीस ठेवावं हे काही पटलं नाही. कुणी खरंच कादंबरी पाठवेल का ही देखील शंका आहे. किंवा २२०० रूपयांत आठ दहा हजारांच्या कथा कादंबर्या जमा कराव्यात नी वाचाव्यात अशी आयड्या वापरली गेली असावी का? असेही वाटतेय. असो. माझी ना कथा प्रसिध्द झालीय ना कादंबरी. माझ्या नशीबात २२०० रूपयांचं भरघोस बक्षीस नाही. :(
- अमरेंद्र बाहुबली (फाॅरेन रिटर्न)

एका गृहस्थानी दिवाळी अंक स्पर्धा जाहीर केली होती ( मी मुद्दामच नाव घेत नाहिय्ये)
त्यानी दहा हजार रुपये ( पाच, तीन आणि दोन हजार ) रोख आणि मानपत्र असे पुरस्कार जाहीर केले.
त्यांच्या कडे स्पर्धे साठी असे दोनशे पंधरा दिवाळी अंक आले. यात अनेक मान्यवर दिवाळी अंक देखील होते.
एकूण छापील रक्कम पाहिली तर वीस हजाराच्या वर त्या दिवाळी अंकांची किम्मत जात होती ( तो वेगळा मुद्दा आहे)
स्पर्धेचे निकाल जाहीर झाले. ते व्हॅट्स अ‍ॅप वर आले. ज्या दिवाळी अंकाना बक्षीसे मिळाली ती ( वडाचा कोंड जिल्हा रत्नागिरी , नंदूरबार आणि भिवडी ( वणी चंद्रपूर ) या गावांतून प्रकाशीत ( ?) झालेले होते अंकांची नावे कधी ऐकिवाताली नव्हती . ज्याना मानपत्र पुरस्कार मिळाले ती नावे ऐकण्यातली होती.
पण अशा रितीने त्या गृहस्थांस दोनशे पंधरा दिवाळी अंक किरकोळ पैसे ( मानपत्र छापण्याचे ) खर्चून घरपोच वाचावयास मिळाले.
तसेच त्या नंतर त्यानी दिवाळी अंकाची लायब्ररी देखील सुरू केली होती
( ही कल्पना वाटली तरी ती प्रत्यक्षात आलेली आहे )