Mom, we are not naive

प्रतिसाद सवडीने देईल. आता घाईत आहे.
बाकीच्या लोकांचे प्रतिसाद पहायला उत्सुक.

-----

ज्या दिवशी शिवजयंती साजरी न होता, शिवचरित्र साजरे होईल तो दिवस म्हणजे महाराष्ट्राचा पुनर्जन्माचा दिवस असेन.

फारच रोचक अनुभव. उत्तम पद्धतीने लिहिलेला.

मुलांच्या वाढीच्या प्रत्येक मुक्कामामध्ये मुलांना जितके समजत असेल अशी आपली कल्पना असते त्यापेक्षा कितीतरी जास्त समजत असते. त्यांच्याबद्दलचा अंदाज बांधताना आपंण आपल्या वाढीची वर्षे कशी विसरतो कोण जाणे.

मात्र, १४ -१५ वर्षांच्या मुलीने (तुमचा मुलगा ९वी मधे आहे असे धरतो. त्यादृष्टीने त्याच्या मैत्रीणीच्या वयाचा अंदाज बांधला) रेस्टॉरंट मधे नोकरी करताना जाणीवपूर्वक शरीरप्रदर्शन करावे वगैरे गोष्टी वाचून जो मानसिक त्रास व्हायचा तो झालाच.

बापरे. कठीण आहे. परवा टिव्हीवर 'नेमक' किसींग सीन अचानक लागला. मग उगाचच आमची चुळबूळ झाली. माझी साडेचार वर्षीय लेक म्हणाली, 'बाबा, गालावर ओठ टेकतात, त्याला 'लव्ह यू मच' म्हणतात! मी अवाक.
(भोचक)
महाराष्ट्राचा सुवर्णमहोत्सव

जर नोकरी साठी शरीर प्रदर्शन करावे लागत असेल तर हे अतीच होतेय असे वाटते.
वेताळ

छे छे.........अमेरिका सारख्या प्रगत देशात

आहो साहेब अमेरीकेत सुद्धा माणसच रहातात. यात आश्चर्य वाटण्यासारखे काही नाही.

स्वातीताई आता पर्यंत असे अनुभव इकडुन तिकडुन ऐकले होते.
आज खुद्द मिपा वर ऐकायला मिळाला.

पण अमेरिकेसारख्या पुढारलेल्या देशात असे अनुभव (वयात आलेल्या मुलांच्या विधानांचे) बर्‍याच भारतीयांना येतच असतीलच नाही का?

पण आता यात त्यांना तरी का दोष द्यायचा.आजुबाजुच्या परीस्थीतीनुसारच मुलं घडतात.

काही बर्षात असे अनुभव भारतात सुद्धा ऐकायला मिळतील.

सेक्स सेल्स याचा अर्थ लक्षात घ्या... both the sex sales. आता तुम्हाला या विषयी लिहावेसे वाटले कारण मला वाटते, तुमच्यावर आपले मध्यमवर्गीय संस्कार झाले असावेत. आता तुम्ही जर USA मधे याच संस्काराची अपेक्षा करत असाल तर ते आत्ता त्याच्या या वयात चूक आहे. Genetics वर जर आपला विश्वास असेल तर (माझा आहे) मला खात्री आहे त्याला थोडे मोठे झाल्यावर आणि जर तेव्हा त्याला आपल्या संस्कृती बद्दल सांगितले तर कदाचित त्याचे मत बदलेल. आत्ता त्याला सांगून काहिच फायदा नाही. त्याला ते पटणार नाही. जरा maturity आल्यावर मात्र निश्चितच पटेल. अर्थात त्यासाठी आपल्याला कष्ट घ्यावे लागतील. आपल्याला आवश्यकता वाटत असेल तर !

आगाऊ सल्ल्याबद्दल आपली माफी मागतो.

जयंत कुलकर्णी.
त्यांच्याकडे उत्तर नसते तेव्हा मी गप्प बसतो. त्यांची अडचण होऊ नये म्हणून !
www.omarkhayyaminmarathi.wordpress.com

स्वाती, तू खूप मोकळेपणाने हा अनुभव शेअर केला आहेस!
माझा मध्यंतरी माझ्या अमेरिकेतील मावसबहिणीशी [तिचा स्वतःचा लेकही आता टीन-एजर झालाय] ह्याच गोष्टींवरून संवाद झाला होता. ती म्हणाली, तेथील मुलांचे शाळेतील, बाहेरचे जग इतके वेगळे आहे की आपल्या भारतीय संस्कारांच्या मनाला ते चटकन झेपत नाही. पण ते स्वीकारणे तर अपरिहार्य आहे, कारण मुलांना त्याच जगात मोठं व्हायचंय, स्वतःचं अस्तित्त्व सिध्द करायचंय आणि त्यासाठी संघर्षही करायचाय.... ती म्हणाली, इथली मुलं भारतातील मुलांच्या मानाने खूप लवकर शारीरिक दृष्ट्या मॅच्युअर होतात, बहुसांस्कृतिक वातावरणात वावरतात, लवकर बोल्ड होतात, पक्की व्यवहारी असतात. त्यांना काही शिकवायला गेलं की आपल्यालाच धडे मिळतात. त्यांच्यावर कोणती जबरदस्ती करूनही चालत नाही.
त्यापेक्षा त्यांना घरात असताना भरपूर आधार देणे, शक्य तिथे भारतीय संस्कारांशी त्यांची नाळ जोडण्याचा प्रयत्न करणे, त्यांचे मनोबल उत्तम राहील ह्याची काळजी घेणे, जरुर तिथे मदत करणे, शिस्तीच्या बाबतीत ठाम राहाणे व त्यांच्याशी कायम दुतर्फी संवाद ठेवून त्यांची मते, विचार, दृष्टीकोन जाणणे अशाच गोष्टी हातात असतात. आणि सर्वात शेवटी, परस्परांमध्ये कितीही वाद झाले तरी आपले पालक आपल्यावर प्रेम करतात आणि आपली कोणतीही चुकीची गोष्ट ते खपवून घेणार नाहीत हा विश्वास त्यांच्या मनात जागता ठेवणे हे महत्त्वाचे!

तुझ्या मुलाने वास्तव पाहिलंय व स्वीकारलंय.... पण त्याला, जगात ''सेल'' होण्यासाठी तोच एकमेव पर्याय नाही, इतर सन्मान्य व व्यक्तिविकास घडवून आणणारे अन्य पर्यायही उपलब्ध आहेत ह्याची जाणीवही व्हायला हवी.... :-)

अरुंधती

http://iravatik.blogspot.com/

मी पाहीलेल्या रेस्टॉरंट्समधे मुली अतिशय "प्रेझेंटेबल" असतात, तरुण, प्रसन्न असतात. व्यक्तीमत्व मोहक आणि प्रोफेशनल असते.
"हुटर्स" वगैरे मधे "स्तनांमधील घळ (क्लीव्हेज) वगैरे दाखवत असावेत. तेथे कधी गेले नाही.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
विश्वच अवघे ओठा लावून, कुब्जा प्याली तो मुरलीरव
डोळ्यांमधुनी थेंब सुखाचे, हे माझ्यास्तव..हे माझ्यास्तव

उघड्या डोळ्यांनी पाहुन मान्य करायचं की डोळे गच्च मिटून घेऊन "नाही नाही...आजच्या काळात असं काही नाहीच्च" अशी स्वतःची वेडी समजुत घालत बसायचं ते ज्याचं त्यानं ठरवायचं. मात्र त्यामुळे १४-१५ वर्षांच्या लहानग्यांच्याही तोंडुन येणारं "Everybody knows that sex sales" हे कटु सत्य काही बदलत नाही. (भले Sales करणारी व्यक्ती स्त्री असो वा पुरुष...)

अमेरिका असो, युरोप असो - तिथल्या लैंगिकतेबाबतच्या मोकळ्या वातावरणामुळे उघडपणे ह्या गोष्टी बोलल्या जातात्/केल्या जातात, भारतासारख्या देशांमध्ये शरीरसंबंध, त्यातुनही पुन्हा लग्नाशिवायचे ह्याबद्दल नसलेला सांस्कृतिक मोकळेपणा अशा बाबी ना उघडपणे बोलण्यास धजाऊ देतो, ना मान्य करु देतो.

स्वाती२,
चांगला अनुभव इथे आम्हाला सांगितलात. धन्यवाद.

@अरुंधती,
उत्तम प्रतिसाद.

वेल, हे वाचल्यानंतर तुमचा याआधीचा एक लेख आठवला. त्यानिमित्तानं समर जॉब आणि इतरही एक लेख नजरेखालून पुन्हा गेला.
पालकत्वातील आव्हानं तुम्ही हुकुमतीनं मांडताहात हे ध्यानी येतंय. म्हणून एक सुचवतो - एक लेखमाला करा अशा अनुभवांची. लेखन म्हटलं की काही तरी भव्यदिव्य अशी काही कल्पना असण्याची गरज नाही, अशा - एरवी साध्या वाटणाऱ्या, पण मनोगतांतून पुरेशा व्यक्त होणाऱ्या - लेखनातून हा अत्यंत गंभीर आणि विलक्षण संवेदनशील, नाजूक विषय चांगला हाताळला जातो आहे. म्हणून ही लेखमाला व्हावी.

स्वाती लेखातील तुझे शेवटचे वाक्य बरेच काही सांगून गेलं....
But sex is not the only thing which sells your own caliber
also sales and gives better bucks, better currency !
पण हे आपल्या सारख्या भारतीय संस्कारांच्या मनाला पटते , तिथे born and brought up झालेल्या मुलांना सांगितले तर वेडयातच काढतात .

आता तर इथेही हळू हळू हीच परिस्थिती आहे .. एकदा तर माझ्या मावस भावाच्या मुलीनेही (तिचे वय अवघे १७) मला असाच भलता सलता प्रश्न विचारला होता अन मी नाही म्हंटल्यावर तिने मला सऱळ सरळ "Oh Phuphi, you are so damn Conservative Phuphi (आत्या)" म्हणून हिणविले होते. मी ही तिला ठोपरा पासून नमस्कार केला होता. भावाला सांगायची माझी हिंम्मत ही नव्हती .

जमाना बदल रहा है और क्या कहें ?? :-(
अरुंधती ,प्रतिसाद अगदी योग्य अन हा तर खालील सल्ला तर अगदी लाजवाब
परस्परांमध्ये कितीही वाद झाले तरी आपले पालक आपल्यावर प्रेम करतात आणि आपली कोणतीही चुकीची गोष्ट ते खपवून घेणार नाहीत हा विश्वास त्यांच्या मनात जागता ठेवणे हे महत्त्वाचे!

~ वाहीदा

तिथल्या अ तुकडीतली पोर पोरि पण अशीच असतात क देव जाणे.

आपल्या मुला-मुलींचे पौगंडावस्थेतील संक्रमण हा आई-बापांसाठी नेहेमीच नाजूक आणि संवेदनशील असा जिव्हाळ्याचा विषय असतो.
तुम्ही वर्णन केलेला अनुभव हा त्या वयातल्या मुलांचा प्रातिनिधिक म्हणता येईल असा आहे.
आपल्यापाशी एक स्त्री म्हणून 'काही वेगळे' आहे आणि त्या जोरावर आपण फायदा करुन घेऊ शकतो ही जाणीव त्या मुलीला होणे हे फार वावगे वाटत नाही. सध्याच्या काळात वावरताना जे आजूबाजूला दिसते, समाजात नजरेला पडते त्यामागचे अर्थ समजण्या इतकी अक्कल नसली तरी काय झाल्यावर काय होते हा कार्यकारण भाव समजण्याइतपत जाण आलेली असते.
तसेच १५-१६ वर्षाची मुले नुकतीच व्यायाम करायला लागलेली असली तर शरीर थोडे आकार धारण करु लागलेले असते त्या वेळी समवयस्क मुलींवर 'इंप' मारायचा प्रयत्न असतो! हे ही सेलिंगच आहे जे अजाणतेपणी होते.
बर्‍याचदा करुन बघायचे इतकाच उद्देश असू शकतो. त्यावर एकदम तुटून न पडता तो विषय हाताळणे कौशल्याचे काम आहे. वरती अरुंधतीताईंनी लिहिले आहे त्याप्रमाणे संवाद साधत राहणे हे फार महत्त्वाचे. आपण कोणताही अनुभव आपल्या आई-वडिलांपाशी बोलू शकतो ही भावनिक सुरक्षितता सर्वात महत्त्वाची, ती तुमच्या मुलाला मिळाली आहे असे दिसते कारण त्याशिवाय तो हे बोलला नसता!
(खुद के साथ बातां : रंगा, घोडा मैदान जवळ आहे! :SS :T )

चतुरंग

आणि उपयुक्तही.

पौगंडावस्थेतील आणि तरूण नवीन मिसरूड फुटलेल्या मुलांना आईशी (किंवा काही मोठ्या व्यक्तींशी) बोलताना मोकळेपणा असला तरी काही प्रमाणात आईला जरासे छळण्याची (चांगल्या अर्थी, वाईट अर्थी नाही) सुप्त इच्छा (!) असते, तसे थोडे असावे. म्हणजे जरासे वेगळे बोलायचे वागायचे, आईची कितपत चलबिचल होते ते बघायचे असे काहीतरी.. तुमच्या मुलाला सॅली करते ते बरोबर आहे असे वाटत नसावे - तो तसे म्हणत असला तरी. (अर्थात हे झाले माझे मत).

मुलगा मोकळेपणाने बोलतो आहे ह्यातच बरेच काही आले.

भारतात लहान मुलाकडुन काम करवुन घेतले तर बाल मजुर म्हणुन त्यांचे शोषण केले जाते असा आरोप पाश्चिमात्य राष्ट्रांकडुन केला जातो. मग अमेरिकेत शाळेतील मुलांकडुन काम करवुन घेतले जाते ते ह्या वर्गवारीत का मोडत नाही?

वेताळ

एकदा अमेरिकेत राहायचं म्हटल्यावर या गोष्टी ओघाने येत असाव्यात असा अंदाज आहे. 'नमस्ते लंडन' सिनेमा आठवला. डॉलरमधे पैसे तर हवेत, कायम वास्तव्य तर अमेरिकेत करायचे आहे पण मुलांवर संस्कार मात्र शुद्ध भारतीय हे अजब वाटते. एकदा एखादी गोष्ट आपली मानली की त्याबाबतीतल्या चांगल्या आणि वाईट दोन्ही गोष्टी स्वीकारल्याच पाहिजेत. आणि जिथे आपल्याला समृद्धी, संपत्ती मिळाली त्या भूमीबद्दल आपलेपणा वाटलाच पाहिजे. या घटनेमुळे जर आश्चर्य वाटले (भारतीय मूळ असल्यामुळे) तर ते समजण्यासारखे आहे. पण जर तक्रारीचा सूर असेल तर तो मात्र पटण्यासारखा नाही.

बंधनांची आवश्यकता, केवळ त्याच वयात शिक्षण पूर्ण करून घेण्याची गरज एवढ्याच (काहीशा तकलादू) कारणाने जस्टीफाय करता येते.

याचा अर्थ संस्कृती , विवाहसंस्था या ज्या गोष्टी माणसाने तयार केल्या आहेत त्यांना काहीच अर्थ नाही का? जनावरं असंस्कॄत असतात, बौद्धिक विकासाच्या खालच्या पायरीवर असतात त्यामुळे ती फक्त नैसर्गिक प्रेरणांनुसार वागतात. मी चुकत नसेन तर समागम करताना जनावरे फक्त नर्-मादी हा भेद पाळतात. आई,बाप, भाऊ, बहीण वगैरे बंधनं ते पाळत नाहीत. अशा पद्धतीने माणसाने वागू नये, निकोप संतती निर्माण व्हावी, समाज ऑर्गनाईझ्ड पद्धतीने चालावा, समागमाबाबत बळजबरी होऊ नये (ती तरीदेखील बर्‍याचदा होते) याकरता देखील बंधनं आवश्यक आहेत. प्रदेश बदलला की ही बंधनं कमी-अधिक प्रमाणात बदलतात पण अशी बंधनं स्वतःवर घालून घेणं हीदेखील मनुष्यप्राण्याची नैसर्गिक प्रेरणा असली पाहिजे. किंवा ते माणसाचा बौद्धिक, भावनिक विकास झाल्याचं एक व्यवच्छेदक लक्षण मानलं पाहिजे. माणूस कालपरत्वे अधिकाधिक विकसित होत चालला आहे. विज्ञानाने सिद्ध झालेल्या नवनवीन गोष्टी आणि परिस्थितीचे ताण यांच्यामुळे जुन्या धार्मिक श्रद्धा, परंपरा उध्वस्त करत करतच ही विकासाची प्रक्रिया पुढे जात असते. पण हे होत असताना विज्ञानाधिष्ठित, समाजशास्त्राधिष्ठित असे नविन पायंडे , नविन परंपरा तयार झालेच पाहिजेत. पण जे पाहतो, ऐकतो आणि वाचतो त्यावरुन असं वाटतं की अमेरिकेत व्यक्तिस्वातंत्र्याच्या कल्पनेचा विपर्यास केला गेला आहे. त्यामुळे परंपरा, नियम, बंधनं ह्या संज्ञा अमेरिकन लोकांना मान्य नसाव्यात. पण त्यांना मान्य असो अथवा नसो हे असंच चालू राहिलं तर आणखीन दोनशे वर्षांनी तिथेदेखील परिस्थितीचे असे काही ताणतणाव निर्माण होतील की त्यांनादेखील स्वतःवर बंधनं घालून घेणं आवश्यक वाटू लागेल. हा अनुभव वाचून मला 'जावे त्यांच्या देशा' मधला पु. ल. देशपांडे यांनी लिहिलेलं 'एक बेपत्ता देश' आठवला.

अनुभव छान मांडलाय स्वातीतै!!
तुमच्या लेकाच्या बोलण्यातून जरी एकंदरीत बेफिकीरपणा वाटत असला तरी तो स्वतः मात्र तसा नाहीय हे जाणवतंय.

'sex sales' हे तर त्रिकालाबाधित सत्य आहे!!! वयानुरुप त्याला आता हे कळायला लागलंय आणि त्याने हे त्याच्या पद्धतीने सांगितलंय एवढचं !! :)

अनुभव मांडल्याबद्दल धन्यु....!

>>>आपली मुले चांगली शिकावित, कष्टाळू असावित, त्यांना कसली व्यसने लागू नयेत म्हणुन सगळेच पालक धडपडतात.

अगदी खरं आहे...! आपली भावनाही लक्षात येते.

भारतीय म्हणून 'संस्कार' नावाच्या अनेक गोष्टी रक्तात भिनलेल्या आहेत. काही वेगळं वाचलं की, अरेरे...! असे स्वर बाहेर पडतात. आपल्या परंपरेने इतके बारीक सारीक गोष्टींचे संस्कार केले आहेत की विचारु नका. आता सोडा हो, त्या संस्कार बिंस्काराच्या गोष्टी. जग आधुनिक होत आहे, त्याचे बोट धरुन चालले पाहिजे, असेही वाटते. पण मग पुन्हा प्रश्न पडतो की आपण अशा आधुनिकीकरणाने कुठे जाणार आहोत. म्हणून या अनुभवाच्या निमित्तानं हा प्रतिसादही बराच बोलका वाटला.

-दिलीप बिरुटे

भारतातही sex sales' हे तर त्रिकालाबाधित सत्य आहे फरक येवढाच आहे भारतात नोकरी करुन पैसे मिळवायचे वय हे जास्त आहे अमेरिकेत लोक लहान वयातच पैसे मिळवतात त्यामुळे ते सत्य त्यांना लवकर कळते