नव्या दशकाचे बडबडगीत.

श्री रा रा विजी जुजी भाजी उजी साहेब

तद्दन भिकार कविता विडंबन किंवा जे काही समजता ते.
सध्या तुम्हाला जास्त वेळ असेल आणि तो जाता जात नसेल तर कृपया संपादकपदासाठी मालकांकडे अर्ज करा. पण असले भिकार धागे काढु नका. अतिशय तळमळीने मनापासुन दिलेला हा प्रतिसाद अजिबात अवांतर नाही याची कृपया नोंद घ्यावी.

धन्यवाद.

--अवलिया

माननीय श्री. विजुभाऊ-जी,
सध्या रटाल, टूकार आणी भिषण लेखनाचा जो प्रकार मिपावर सुरु आहे त्यात आपण आपल्या परीने भर घतलीत.

येव्हडेच लिहितो आणी मी माझा प्रतिसाद संपवतो.

©º°¨¨°º© परा ©º°¨¨°º©
आमचे राज्य

बडबडगीते हा एक परोपजीवी काव्यप्रकार आहे त्यातून आद्य मराठी कवी कु.एलिझाबेथ लोखंडी याणी ३०० वर्षापूर्वी "बाळा आवडे बडबडगीत " असे म्हणून ठेवले आहे.
बडबडगीत व्यात विनोद असतोच असे नाही. बडबडगीतकवितेतला विनोद आणि ठासणीच्या बंदुकीची दारु यात बरेच साम्य आहे . बार उडाला तर शिकार होते.अन्यथा शिकार्‍यावर स्वतःचीच शिकार होऊ नये म्हणून बंदूक टाकून झाडावरचढून बसण्याची पाळी येते .
वास्तावीक पहाता विजीजुजीभाजीउजी हमीच बडबडगीत लिहायचे स्तुत्य असे प्रयत्न करायच्या प्रयत्नात असतात. प्रयत्न करणे आपल्या हातात असते त्या प्रयत्नाचे फळ मिळणे आपल्या हातात नसते. माननीय विजीजुजीभाजीउजी प्रयत्न करणे सोडत नाहीत हे स्तुत्य आहे. त्यांच्या कडून बडबडगीत कसे करावे हे शिकण्यासारखे नसले तरी प्रयत्न कसे करावे हे शिकण्यासारखे आहे .
या वाक्याचे निमित्य साधून विजीजुजीभाजीउजी याणी सदाशिव पेठेच्या आसपास त्याच्या करीयर गायडन्स शिकवण्या सुरु कराव्यात अशी त्याना विनन्तीवजा विनन्ती करायला हरकत नसावी तेवढेच त्याना पुण्यात राहण्याचे भाग्य लाभेल, असो.
पुण्याचे पेशवे
आम्ही हल्ली सहीत वाक्यं लिहिणं बंद केले आहे.
Since 1984

येवढं लांबलचक काव्य(?) वाचायचा कंटाळा आला. होतकरू संगीतकार व गायकांनी गाऊन किंवा बोलून (बडबडून) इथे इस्निप्सची क्लिप चढवल्यास ऐकता येईल (अशी आशा).

अदिती

बडबडगीतांमध्ये अशा ओळी?

ढसा ढसा ढोसूनी.... ढोली ढेरी...
पाणवठ्यावर पदर पारुचा पडे पैलतीरी...
लावण्यखणी लाखात... लुगडे लाल लेक .ल्याली ...

भौ, प्रयत्न स्तुत्य आहे.
नव्या दशकाचे बडबडगीत असतांना बरेचसे शब्द जुन्या शतकातले आहेत. आजकालच्या पिढीला काही शब्द तर माहितही नसतील. पुर्नलेखनास बराच वाव आहे.
------------------------

डायबेटीस विरुद्ध लढा

पासानभेद बिहारी - मराठीचा पुरस्कार करी

बर्‍याच दिवसांनी वाचनात आलेली एक प्रतिम काव्यरचना. कडकलक्ष्मीचा खमाज ही कल्पना मराठी काव्यविश्वात क्रांतिकारी म्हणता येईल अशी आहे. त्यातून ती कडकलक्ष्मी गरीब असावी का हा प्रश्न कवीने मोठ्या सूचकतेने वाचकांवर सोपवला आहे. 'घन घामेजलेली' आणि 'समचा चांदीचा' यातल्या टंकलेखनाच्या आणि व्याकरणाच्या चुका समाजातल्या शोषित वर्गाच्या वेदनेचे प्रतिक आहेत.
'दीनवाणा दमलेला दुकानदार' हे मर्ढेकरांच्या गणपत वाण्याचे आरशातले रुप आहे, हे सूज्ञ वाचकांना सांगायला नकोच. 'ढसा ढसा ढोसूनी.... ढोली ढेरी...' यातून कवीने ढसढसणारी आत्मवेदनाच मांडली आहे. 'ण ण ण ण ण ण गुण गुण गुण गुण...' हा तर प्रतिभेचा नित्यनूतन आविष्कारच आहे. ('का पण? का पण? का पण?' हे यमक मनात डोकावून जाते) 'पाणवठ्यावर पदर पारुचा पडे पैलतीरी...' यातला मराठमोळा शृंगार मनाला हळव्या भूतकाळात घेऊन जातो. पैलतीरावर जिचा पदर पडतो ती पारु केवढी, तिचा पदर केवढा आणि तिचे... कवीच्या कल्पनाशक्तीने येथे नवी उंची (किंवा खोली) गाठली आहे असे म्हटल्यावाचून राहावत नाही.'वसंतातला वारा वाहे....वस्त्रे वाजती ....वरखाली वरखाली...' यातला धाडसी थेटपणा मनमोहक वाटतो. पारुची पुन्हा आठवण होणे अपरिहार्य वाटते. ' शक येता शक्यतेचा शहारते शरीर शेलाटे....संग्राम सारा सोनेरी सुवर्ण सौख्याचा..' यातला 'शक' हा परभाषिक शब्द लग्नाआधी घेतलेल्या सुरवारीत लग्नानंतर वर्षाभरानंतर सुटलेले पोट बसावे तसा तट्ट किंवा फिट्ट बसला आहे. की हा मराठी शक आहे? असाही शक मनात येतो. येथेही कवीच्या सूचकतेला एक टाळी दिली पाहिजे. 'शेलाटे शरीर' हा उल्लेख जाणूनबुजून गूढ ठेवला आहे. शेलाटे कोण? पारु? मग त्या पदराचे काय? आणि त्या....? कविता अशी असंख्य शक्यतांना जन्म देणारी असावी. 'सुवर्ण सौख्याचा' असला तरीही हा सोहळा नाही, तो संग्राम आहे ही जोरदार शब्दयोजना ध्यानी घ्यावी. पारुच्या कणखर बांध्याला 'संग्राम' हाच शब्द चपखल बसतो. अशा लहानलहान (किंवा मोठमोठ्या) उपमांतून कवितेचे अंतरंग खुलत जाते, फुलत जाते.' ळळ ळळ ळळ लाळ गाळतो' हे मानवी अतृप्तीचे प्रतिक आहे. इतके सगळे होऊनही लाळ गाळणे आहेच. कवीच्या वैयक्तिक आयुष्याची चिन्हे त्याच्या प्रतिभेत उमटतात ती अशी. इथे दोस्तोवस्कीची आठवण येणे अपरिहार्य आहे. 'क्षज्ञांच्या यज्ञात अज्ञ बोलतो........' यातील ऐहिकाचे पारलौकिकाशी बांधलेले सख्य पाहा. आणि त्यापुढील आठ टिंबे? ती आठच का? नऊ का नाहीत? नवरसांपैकी आपण केवळ आठच रस कवितेत आणू शकलो याबाबतची ही कवीची खंत आहे.
प्रतिभेचे धुमारे हे आपापल्या वयानुसार फुटत जातात. तरुणांना तरुणांची प्रणयगीते सुचतात, वृद्धांना 'लागले नेत्र रे पैलतिरी' असे सुचते. प्रस्तुत कविता हेच अधोरेखित करते, असे वाटते.
अशा लखलखीत काव्याचे साहित्यिक मूल्य मिसळपाववरील तथाकथित रसिकांना समजू नये, हे या कवितेचे, कवीचे, मिसळपावचे आणि आमचे दुर्दैव!

सन्जोप राव
जगण्यात मजा आहे, तोवरच मरण्यात मजा आहे.

गुरुमावली न त्यांचा शीश्य दोगव लय भारी.
कवीसमराट 'सतिश' यांची आटवन झाली

डोल पानावल, डोस्क फुटल, जीब जड जाली, पाय लटाटल आनी काय काय जाल राव.

मिथुन काशिनाथ भोईर
अच्छी पीओ खराब पीओ, जब भी पीओ शराब पीओ

वरील बडबडगीत जर पोरांना म्हणायला दिले तर पोरं कायमची बोबडी होण्याची अधिक शक्यता वाटते.अन त्याचे आईबाप कायमचे बहिरे होतील.
सदर बडबडगीत अत्यंत धोकादायक आहे.
वेताळ

विजूभाऊ...
श्री. हैयोहैयैयोंनी तमिळमधील वर्णमालेवरील बालकाव्य मराठी लोकांना सांगून-लिहून वाहवाही मिळवल्यानंतर मराठीत तसाच प्रयत्न करावा असे वाटून प्रेरणेने केलेले काव्य वा बडबडगीत गाऊन कळत न कळत समाजशास्त्राच्या काही शिकवणी त्यातून अंगवळणी पडण्याचा तो स्तुत्य प्रयोग होता. पैकी या बडबडगीताने काहीच न साधलेले काव्य फुकट गेलेले वाटकांना वाटले तर नवल नाही. तथापि विजु भाऊ आपण पुन्हा प्रयत्न करायला हरकत नाही.
नाडीग्रंथांवर अधिक माहितीसाठी http://www.naadiguruonweb.org/
शशिकांत

हवे असल्यास उगाच वाळुचे कण रगडण्यात वेळ घालवु नये.