भारतातील धार्मीक सहिष्णूता आणि सलोखा

काय बाते पाक माध्यामातून बदला बदला आवाज कशामुळे सर्व ठिक असेल अशी आशा करून, आणखी एक दुवा

http://www.dawn.com/news/1138373

मला वाटतं मी या धाग्यासाठी फार मोठा म्हणजे काही हजार वर्षांचा काळ लक्षात घेतो आहे आणि एवढा मोठा काळ म्हटल्यावर सहाजीकपणे पूर्ण भारतीय उपमहाद्वीपाबद्दलही.

ब्रिटीशपुर्व काळात राज्यकर्त्यांच्या कडेलोट, हत्तीच्या पायी देणे, चौरंग करणे अशाही अघोरी सजा होत्या (ब्रिटीशांनी काळेपाणी आणि फाशी असे प्रकार केलेच नाही असे नाही) तरी सुद्धा ब्रिटीशपुर्वकाळात ग्राम व्यवस्थेत राज्यकर्त्यांची दैनंदीन ढवळा ढवळ होती असेही नसावे. किमानपक्षी धार्मीक सौहार्दात कमी पडला म्हणुन सजा झाल्याचे भारतीय प्राचीन इतिहासात वाचनात नाही. संघर्ष प्राचीन इतिहासातही झाले असतील नाही असे नाही. पण जेवढा इतिहास संघर्षांचा असेल तो दुखावलेल्या कोपर्‍यात नोंदवला आणि जागवला जात राहतो. सौहार्द विसरल जात. इतरांबद्दल कशाला, माझ्या व्यक्तीगत बाबीतही, एखाद्या व्यक्तीशी माझे सौहार्दाचे संबंध आहेत जेव्हा संघर्ष होतो तेव्हा आधीचे चांगले मी सगळेच विसरतो, संघर्ष मला स्वतःला विसरण अवघड जात.

शिवाजी महाराज धार्मीक सद्भभाव पाळतात हा आदर्शच इतरेजनांसाठी पुरेसा असु शकतो प्रत्येकवेळी कायद्याचा धाकच असेही नसावे.

दंगलींची कारण वेगळीही असू शकतात. नरहर कुरुंदकरांनी डेमॉग्राफीक चेंजेसचा उल्लेख केला आहे तो विचारात घेण्या जोगा आहे साधारणतः अत्यल्प मायनॉरिटीज या मेजॉरिटीच समर्थन करतात. एखादी मायनॉरिटी डेमॉग्राफिकली वाढते तसा सुप्त संघर्ष आकारास येत जातो. मुंबईत दक्षीणेच्या लोकांनी डेमॉग्राफिक बदल आणला की त्यांच्या बद्दल अस्वस्थता निर्माण होते, बिहारींनी डेमॉग्राफिक बदल आणला की त्यांच्याबद्दल अस्वस्थता निर्माण होते. अर्थात या धाग्याचा प्रमुख उद्देश हिंसेची चिकित्साकरणे नाही.

तुमच्या मतानुसार शांतता अपवाद आहे तर अपवाद म्हणूनच ठिक पण त्या अपवादातील का असेना शांतता आणि सौहार्दाची नोंद घेणे असा ह्या धाग्याचा उद्देश आहे.

धागा लेखास अनुसरून प्रतिसादासाठी आभारी आहे

सतीश चंद्र यांचे हे एक पुस्तक गुगलबुक्सवर मिळाले, वाचतो आहे. माहितीपुर्ण प्रतिसादासाठी धन्यवाद.

करेक्ट...! मग सापडलं का काही मनासारखं?

महाराष्ट्राच्या राज्यपालांनी (विद्यासागर राव) पुण्यातील ज्यू धर्मीयांच्या लाल देवळाच्या दीडशेव्या वर्धापनदिनी हजेरी लावून "देशाच्या संस्कृतीशी एकरूप होऊन ज्यू नागरिक राहात आहेत." असे तोंड भरून कौतूक केले. अशा नोंदी उपलब्ध होत असतात. कुणी याकडे शासकीय अथवा राजकीय भूमीका म्हणून पाहू शकेल. पण कस आहे तुमच्या माझ्यासारखा सर्वसाधारण व्यक्ती रोजच्या जीवनात एखाद्या वेगळ्या धर्मीयांशी संबंध आल्यास सहसा सौहार्दपुर्ण वागतात हे वास्तव असूनही याची बातमी होऊन येत नाही म्हणून असे संदर्भ मिळण्यास वेळ लागतो. काही उपयूक्त संदर्भ याच धाग्यावर दिले गेले आहेत ते अभ्यासतो आहेच (अर्थात हे मी सवडीने, सावकाश करतो आहे).

आपल्या प्रतिसादासाठी धन्यवाद.

"मुस्लीम कवींची मराठी कविता" हा शिवाजी विद्यापीठ कोल्हापुरास सादर केलेला किशोरकुमार कांबळे यांच्या प्रबंधात प्राचीन मुस्लीम (मराठी) कवींची काव्यपरंपरा हे प्रकरण आत्ताच वाचले. या धागा विषयास अनुसरुन खूप चांगली माहिती आहे. आणि अमुक तमुक समाजात बदल होतच नसतात या धारणेस एक छोटासा धक्का आहे यात.

वस्तुतः धाग्याच्या कक्षे बाहेरचे विषय इथे चर्चा करून मनातली भडास व्यक्त करणे आणि तू मला सांग मी तूला सांगतो पलिकडे फारसे काही होणार नाही. त्या पेक्षा इंग्रजी विकिपीडियावरील असे सुयोग्य लेख शोधणे आणि माहिती संदर्भा सहीत जोडणे अधिक उचीत होऊ शकेल. किंवा अगदी इनटॉलरन्स इन कॉन्व्हेंट स्कूल्स असा लेख अद्यापतरी इंग्रजी विकिपीडियावर नसावा पण संदर्भासहीत तो तसा काढण्यास हरकत नसावी. किमान पक्षी भारतीय भाषी विकिपीडियांवर आपण असा लेख करून नोंदींची संदर्भासहीत ज्ञानकोशीय दखल घेऊ शकताच.

बादवे आपण दैनिक सकाळची बातमी दुवा जो दिला तो अनुवादीत होऊन येई पर्यंत शिळा झाला असावा असे दिसते. दैनिक सकाळ ची दुव्यावरील बातमी वेळ शुक्रवार, 31 ऑक्टोबर 2014 - 10:56 AM IST अशी दिली आहे. पण तत्पुर्वीच By Paras Ramoutar Port-of-Spain, Oct 30 (IANS) 14:30 दुपारी Mehndi on hands, Indo-Trinidadian girl back in class अशी बातमी IANS ने दिली आणि दैनिक सकाळला शिळ्याबातमीचा अनुवाद देईपर्यंत आदल्या दिवशीच्या दुपारच्या बातमीची दखल घेऊन अद्ययावत कराविशी वाटलेली दिसत नाही. एनी वे या दुव्यावर हि बातमी विस्तृतपणे वाचण्यास उपलब्ध दिसते आहे. धन्य तो दैनिक सकाळ