पोळी की चपाती

या पोस्ट वरनं १ नक्की म्हणता येइल...तुमच्याकडे कूट-काथ्यांचं भांडार आहे... :-p

झालं समाधान? आता रात्री सुखाने झोपा हं! तरच उद्याच्या काथ्याची स्वप्ने पडतील.

कणकेत(आता कणीक की नुसते गव्हाचे पीठ?)तेल्/तूप घालून नुसतीच लाटलेली ती चपाती आणि लाटताना आतमध्ये तेल/तूप लावून घड्या घालून पुन्हा लाटलेली ती पोळी असे वर्गीकरण पूर्वी होते.पोळी हे प्रकरण स्पेशलाइझ्ड असते.म्हणजे गूळपोळी,पुरणपोळी,खवापोळी वगैरे.आणखी काही क्राय्टेरिया आहेत.तव्यावर तेल/तूप सोडून त्यावर भाजलेले/तळलेले कुठल्याही पिठाचे अथवा वस्तूचे गोल पदार्थ म्हणजे पोळी/पोळा.तांदळाच्या पिठाच्या अशा प्रकारच्या पदार्थालाच फक्त घावन म्हणतात, इतरांना धिरडी अथवा पोळे. धिरडे थोडे जाडसर असते.घावन पातळसर.भाजणे आणि तळणे यातही फरक आहे.भाजणे म्हणजे कमी तेलावर किंवा कोरडेच विस्तवावर परतणे,रोस्टिन्ग;तर तळणे म्हणजे पदार्थ बुडेल इतक्या जास्त तेलात विस्तवावर शिजवणे,डीप फ्रायिन्ग. चिरणे-कापणे यातही अर्थाचा फरक असावा. तू टाक चिरुनी ही मान मध्ये मान हा जिवंत वस्तू आहे,भाज्या चिरणे मध्ये भाज्या याही चेतन आहेत.याउलट शिंपी कापड कापतो मध्ये कापड ही अचेतन वस्तू आहे.अर्थात हा फरक ढोबळ आहे,काटेकोर नाही आणि आजकाल तर असा फरक कोणीच लक्षात घेत नाही.

अवघड आहे. :-|

प्रयत्न चान्गला आहे..पन् तिकडे चालु अस्लेल्या महात्मा-राष्ट्रपिता-अहिंसा च्या मारामारीत गुन्तलेल्या लोकान्ला किति खेचून आणेल सांगता एत नाही. तरीपण शुभेच्च्चा !

चोळी की काचोळी ??/
नेमके काय म्हणावे???
चोळी की काचोळी? /

एक पक्ष....चोळी ही बायकांची, वडारणीची असते.... साधी नेहमीची कंचुकी असते.
दुसरा पक्ष...चोळी असे काही नसते बायकांची असो वा वडारणीची वा साधी..ती कंचुकीच असते

.............

आमचा एक मित्र चोळीला झंपर असे म्हणतो
तसेच ब्लाउज की टॉपलेस?? काही जागी टॉपलेसला नजरबंदी असेही म्हटले जाते
...जागा तीच नावे निराळी

पोळी आणि चपाती यातही लोक जातियता आणल्याशिवाय राहत नाहीत. एक मैत्रीण चुकून चपाती म्हटली असता एका मित्राने ऐकवलेलं वाक्य उदाहरणादाखल्,"हे बघ!! तू माहेरची फडके आणि सासरची देवधर आहेस. चपाती नाही पोळी म्हण !!"

मुक्तछंदातील कवितेचा प्रयत्न वाखाणण्याजोगता आहे.
होळी की शिमगा ?
टोळी की कंपू ?
कोळी की मासेमार ?
चोळी की कंचुकी ?
मोळी की गठ्ठा ?
अ आ , कवितांना तयार आहात ना ?

मला वाटतं पोळाच्या स्त्रीलिंगी काउंटरपार्टला, अर्थात उनाड गायीलादेखील पोळी म्हणत असावेत..

हेच बोल्तो. नुसतं चपातीविषयीच नाहि तर ईतरहि अनेक बाबतीत...जस कांदा चीर म्हणायचं...कांदा काप नाहि.

अरे काय चाललं आहे मिपावर ? हा कसला काथ्याकुट?
उद्या नवे असलेच काथ्या कुटायला काढाल

कुल्ला कि ढुंगण?
पाद की फुसकुली?

छ्या !! काही खरं नाही ब्वा !!!

विदर्भात (आमच्याकडे) चपाती नसतेच.. (मी तरी ऐकलेली नाही) फक्त पोळीच.. कणकेत तेल/तूपही घालत नाही, आणि ती नुसतीच भाजली जाते तव्यावर, आणि त्यानंतर गॅसवर टम्म फुगवली जाते, तरी पोळीच.. तसेच साबूदाण्याची "उसळ" असते.. बायकोच्या माहेरकडे (पक्षी: मुंबई) "चपाती" म्हणतात, जरी ती राहींनी सांगितलेल्या पद्धतीने तेल/तूप लावून, घड्या घालून केली जात असली, तरी चपातीच.. वरुन "अंड्याची पोळी, पुरणाची पोळी.. ही चपातीच !" हे ऐका.. च्यामारी, म्हणून तर म्हणतो ना राऽऽव, इदर्भावर अन्याय व्हतो, म्हून.. ;-)

चाय बराबर खाताव ती चपातीच असते. चाय-पोळी !!! अएह्ह कसं वाटत ते!!!
चाय-चपाती च बेष्ट

चाय बराबर खाताव ती चपातीच असते. चाय-पोळी !!! अएह्ह कसं वाटत ते!!!
चाय-चपाती च बेष्ट

पुण्यामध्ये चपाती म्हणणारा हा "गावंढळ" आणि पोळी म्हणणारा हा "सुधारलेला" असे समीकरण आहे, असे एका पुणेरी मित्राने संगितल्याचे स्मरते.खरतर विंग्लिश मध्ये पण चपातीच म्हन्त्यात.

मि पा चे मुक्त पीठ का करताय?

तुम्ही उत्तर शोधताय का हुडकताय?
------------------------
अजुन काही प्रश्न..
खीळा की मोळा?
खांब की डांब?
खड्डा की डबरा?
साळुता की केरसुणी?

कोल्हापुरी SYG

बादली की बारडी?
उभा आहे की उभारलोय?
टमटम की सिक्स सीटर की वडाप?
(सांगलीकर) चावटमेला

चिटकवणे की चिकटवणे
नेहेमी की नेहमी
(कदाचित पहिले शब्द बरोबर)

डुलकी की डुकली?

निजा.. झोपा.. लवंडा.. पसरा.. पडा.. की अजुन काही?? :D

काथ्याकुट की एरंडाचे गुर्‍हाळ ?
=))

मारुन टाकणे, हत्या करणे, ठार मारणे, खून करणे, गचकवणे, गेम करणे, खपवणे की अजुन काही?

पोळी-भाजी
मटण-चपाती

कधी मटण-पोळी किंवा पोळी-चिकन ऐकले नाही.
इथे जात आडवी येत असावी काय ? (म्हणजे कोकण, विदर्भ, खांदेश, मराठवाडा इ.इ.)

चपटी बद्दलपन बोला कि राव!!!!

बबन राव, आवं चपटी ही काय अशी खुल्यात बोलायची गोष्ट हाय का वं? तिचा निवांत दाराआड आस्वाद घ्येत्यात लोकं. आणि मंग पडत्यात कुठंतरी कडंला..

अजून एक समान शंका -
लाईट गेले की गेली? विज जाते, दिवे जातात, मग लाईट या विंग्रजी शब्दाला स्त्रीलिंगी म्हणावे की नपुसकलिंगी??

पदार्थ तोच नावे निराळी

काथ्याकूट तोच शीर्षके निराळी ;)

बाकी पोळी आणि चपाती यांतील कुठला शब्द सांविधानिक आहे?

माझ्या घरी तर पोळीच म्हंटले जाते तांत्रिक नाव जरी फुलके असले तरीही.

अन लहानपणीपासून मराठी चित्रपट, सह्याद्री वाहिनीवरील कार्यक्रम पाहून असा समज होता की उच्चभ्रू लोक पोळीलाच चपाती असे म्हणतात.

लहानपणी शाळेतल्या गुरुजींनी सांगितलेली एक गोष्ट आठवली.

भारत स्वतंत्र झाल्यावर भारताला भेट देणार्‍या परदेशी शिष्टमंडळासाठी तत्कालीन पंतप्रधान पं. नेहरूंनी मेजवानी आयोजित केली होती. पाहुण्यांनी विविध भारतीय पदार्थांवर भरपूर ताव मारला. पण त्यापैकी एक नेहरूंना म्हणाले मि. नेहरू यू हॅव अरेंज्ड अ वंडरफूल डीनर; एव्हरीथींग इज गुड बट युअर चप्रासी इज नॉट गुड. नेहरूंना प्रथम आश्चर्य वाटले की काम करणारे चप्राशी (शिपाई) पाहुण्यांशी बेअदबीने वागले? तेवढ्यात त्या पाहूण्यांनी चपातीकडे इशारा केला.

पाहुण्यांच्या भारतीय पदार्थांच्या मर्यादित ज्ञानाने घोळ केला होता.

पोळी म्हटलं कि बैलपोळाच आठवतो राव

"पोळी" हा शुद्ध प्रमाणित (म्हणजे पुणेरी) मराठीतला शब्द आहे.

"चपाती" हा ग्रामीण मराठीतला शब्द आहे.

लुसलुशीत मऊ, अनेकपदरी आणि चिंचगुळाची आमटी+उकडलेल्या बटाट्याच्या भाजीसोबत खाण्यासाठी अत्यंत योग्य असते ती "पोळी". पोळ्या दोन किंवा तीन खातात.

सुके + रस्सा अशा दुहेरी मटणासोबत जाडजूड आणि दणदणीत अशी जी मस्ट असते ती "चपाती". चपात्या खाताना मोजत नाहीत.

वगैरे..

नळ आला ,पानि आले ,पानि सूटले...........

आम्ही येथे पाव खातो
क्वचित इंडियन उपाहारगृहात नान खातो ती सुद्धा गार्लिक आणि जोडीला पिकल असत
.
खरे तर येथे ह्या विषयावर लिहिण्यात अजिबात रस नव्हता.
पण सदर लेख आमच्या आडनाव बंधूंनी काढला आहे.
तेव्हा त्यांच्या आदरापोटी हि प्रतिक्रिया खरडली.
मुक्काम पोस्ट .......

चपाती म्हणणारे आम्ही लोक गावंढळ का

सोपे आहे.
आट्याची केली, तर 'पोळी'. कणकेची केली, तर 'चपाती'
संताचे पोल्ट्री फार्म होते, त्याला बंताने विचारले, अरे अंड्यातून पिल्लू निघाले, की तू ओळखतोस कसे, कोंबडा की कोंबडी ते?
संता म्हणाला, "आसान है, सामने कुछ दाने फेको, चुगने लगा, तो मुर्गा. ... चुगने लगी, तो मुर्गी"

पोळी हे नाजूकपणे तुपाबरोबर खायचे प्रकरण आहे. जी चापली जाते ती चपाती.
अंडाभुर्जी आणि चपाती खातात. पोळी नव्हे.
शिकरणाबरोबर खातात ती पोळी. चपाती नव्हे.

हि पोळी साजूक तुपातली हिला म्हावर्‍याचा लागलाय नाद ... ;)

मॉरल ऑफ द स्टोरी - म्हावर्‍याबरोबर खातात ती पोळी, मटणाबरोबर खातात ती रोटी, भाजी बरोबर खातात ती चपाती !!!

माझ्या मित्राच्या घरी पोळीला चपाती व काकू ला काकी म्हणणे हे अशुद्ध भाषेचे लक्षण मानले जायचे ,
आमच्या घरी सगळे पोळी म्हणतात म्हणून पोळी म्हणतो.

आता शब्दांवरूनच काथ्याकूट चाललाच आहे तर
माझ्या मित्राने मराठीस बहाल केलेले दोन शब्द...

मोठा असतो तो फोटो आणि आयकार्ड साईजचा तो छोटो...

ज्या पोस्टाच्या तिकिटाला मागून डिंक लावलेला असतो त्याला म्हणायचे चिकिट...