निसर्ग दत्त महाराज

व्यक्ती मध्ये/ मानवी बुद्धीमध्ये चार दोष...
इंद्रियांचा सीमितपणा,
त्यांना होणारा भ्रम,
लोभीपणा,
नि चुका करण्याची शक्यता
असतात. हे तत्त्वज्ञानात नाहीत. म्हणून तत्त्वज्ञान बरोबर.

माझं वैयक्तिक मत म्हणण् याचं कारण म्हणजे मला तुम्ही तत्त्वज्ञान / अध्यात्म कशाला मानता याबद्दल मला माहि त नाही. भग वद्गीता, उपनिषदे, ब्रह्मसूत्र आणि त्यावरच्या शंकराचार्य, ज्ञानेश्वर, तुकाराम, रामदास, एकनाथ, नामदेव यांच्या व त्याला समांतर गोंदवलेकर महाराज अथवा आणखी कुणीही असेल तर ते मी ऐकतो. ह्या वर सांगितलेल्या व्यक्तींनी कधी ही कुणा कडे काहीही मागितलेले नाही, स्वार्थीपणा नाही.

व्यक्ती वक्ता म्हणून बोलत असताना( लिहीलेली पुस्तकं इ.इ. स्वरुपात देखील अपेक्षित आहे)
त्याचं व्यक्तिमत्व- चार्मिग इ.इ.,
वक्तृत्व- शब्द सामर्थ्य उपमा इ.इ.,
वक्तव्य- सांगायचं आहे ते...
ह्यामध्ये वक्तव्य लक्षात न राहता बाकीच्या अवडंबरामध्ये माणूस गुरफटला जातो.

तुम्ही बोलताय ते 'अ‍ॅप्लिकेशन' बद्दल बोलताय. मी बोलतोय ते 'प्रिन्सीपल्स' बद्दल. व्यव स्था व्यक्तीहून श्रेष्ठ असतेच. असावी. नाहीतर 'आणीबाणी' लागू होते. :)

आध्यात्मात काहि संकेत बर्‍या भाषेत असले,तरी त्याचा मतितार्थ इहलौकिक दृष्ट्या निंदनीय/वाइट/आत्मघातक/जिवनपरांग्मुख असतो... त्याचे काय...?

अध्यात्म जीवनविरोधी नाही. ते जगणं आनंदाच करतं. साधक सिद्धी आणि चमत्कारांच्या मागे असतात त्यामुळे त्यांना वैफल्य येतं.

''सगळंच्या सगळं अध्यात्म/धर्म/परंपरा चांगलच असतं,आपण वापरताना चुकतो'' हा दावा अचरट आणी दांभिक आहे.

हा दोन्ही बाजूंनी अत्यंत व्यापक पण निराधार दावा आहे.

मुळात जर कुणाला `सगळं व्यवस्थित चाललय' असं वाटत असेल तर त्यानं अध्यात्माच्या नादी लागू नये.

ज्याला मृत्यूची अनिवार्यता लक्षात आली आणि तो केव्हांही (अगदी या क्षणी) येऊन सगळा डाव उधळू शकतो हे मनोमन पटलं. किंवा ज्यानं यथोचित उपभोगून आता जीवन पुनरावृत्ती व्यतिरिक्त काही नाही आणि मृत्यू सर्व पुसून टाकेल हे जाणलं त्याच्यासाठी अध्यात्म आहे.

अध्यात्म जगणं तर आनंदाच करतच पण मृत्यू देखील सार्थक करतं कारण सत्य जाणलेला, मृत्यूत शरीरापासून मुक्त होतो, मरत नाही.

''सगळंच्या सगळं अध्यात्म/धर्म/परंपरा चांगलच असतं आपण वापरताना चुकतो" असं म्हणण फक्त त्याच्या दृष्टीनं योग्य आहे ज्यानं योग्य साधनेनं `आपण व्यक्ती आहोत' या भ्रमातून मुक्ती मिळवली.

"हा दावा अचरट आणी दांभिक आहे" असं म्हणणं अयोग्य आहे कारण त्याचा अर्थ सगळं अध्यात्म व्यर्थ आहे असा होतो.