मी आणिक माझ्या तपासण्या

परवा रुटीन चेक अप साठी असाच आमच्या फॅमीली डॉक्टरांकडे गेलो होतो. हा आरोग्य विषयक जागरुकतेचा डास मला असा अधून मधून चावत असतो आणि मग मी झपाटल्या सारखा न चूकता, अहोरात्र, अविश्रांत, अविरत (म्हणजे सलग दोन ते तीन दिवस) सकाळचा वॉक, दोरीवरच्या ऊड्या, ३ ते ४ सुर्यनमस्कार (अगदी सुर्यदेवाला मी नक्की काय केलय ते कळायच्या आत आटोपतो) असे तत्सम प्रकार करतो.

डॉक्टरांशी जुजबी गोष्टी झाल्यावर माझ्या प्रकॄती अस्वास्थ्याचे कारण सांगितल्यावर कम्प्लीट बॉडी चेक अप करून घे असा सल्ला उक्ती रुपाने आणि चिठ्ठी रुपाने दिलाने. मीही भक्ती भावाने ती चिट्टी घेऊन "आमच्या येथे सर्व प्रकारच्या चाचण्या करुन मिळतील" अश्या बोर्ड लावलेल्या 'सुरेख पॅथालॉजी' मध्ये गेलो.

काउंटरावर कुणी एक चष्मीष्ट इसम बसला होता. त्याचे पुढे डॉक्टरांनी दिलेली चिठ्ठी धरली. ती त्याने पाहून न पाहील्या सारखी केली. कदाचित कुठल्याश्या जटील चाचणीत गुंतला असावा. समोरच्या कॉम्प्युटरावर बघत समोरच्या कीबोर्डावर टाईपरायटर सारखा काहीतरी खडकवत होता. एक ५-७ मिनीटे खडखडकम केल्यावर मी दिलेली चिठ्ठी चष्म्यासमोर धरली
"कोण डॉक्टर कामथ का?"
" होय आमचे तीन पिढ्यांचे डॉक्टर आहेत. माझी आजी, माझे काका आणि आता ..."
" ह्या सर्व टेस्ट करायच्या आहेत का ? " त्या ढापण्याला माझ्या घराणेशाहीत रस नव्हता
" होय" मी थोड्याश्या नाराजीने म्हणालो
" बरोबर क्रीएटीनाईन आणि लंग्स च्या टेस्ट्पण करून घ्या."
"क्रीएटी नाईन म्हणजे ? " खर मला ते क्रीएटीव नाव खुप आवडल
"कीडनी प्रोफाईल. बरोबर पोटॅशीयम , युरीक अॅसीड पण करुन मिळतील"
ही नाव मी ८-१० च्या रसायन शास्त्र, जीवशास्त्र ह्या पुस्तकात ऐकली होती. एप्रील मध्ये त्या त्या विषयांचा पेपर झाल्यावर त्यानंतर ती आताच ऐकत होतो. तशी माझी स्मरणशक्ती फोटोजेनीक का काय म्हणतात तशी आहे. म्हणजे बघा ना इतक्या वर्षांनंतर सुद्धा मला विषयांची नाव जशी च्या तशी आठवत होती.
" बर चालेल"
"ही बॉटल घ्या युरीन टेस्ट साठी "
"स्टूल टेस्ट पण करायची का ?" मी पण पक्का तयारीचा होतो
" गरज नाही. सध्या तरी "
" बर लीपीड प्रोफाईल आहे तेंव्हा बारा तास उपास करावा लागेल"
" अरे बापरे बारा तास उपास? पण मला भुक सहन होत नाही हो. थोड कामी नाय चालणार आठ तास वगैरे"
"नाही. बारा तास म्हणजे बारा तास " (लोकपाल विधेयकाच्या कक्षात पंतप्रधान आलेच पाहीजेत अश्या अविर्भावात ठामपणे तो म्हणाला)
बारा तास म्हणजे रामदेव बाबांबरोबर उद्या माझ पण नाव पेपरात येइल का असा मी विचार करत होतो.
"आज रात्री जेवल्या नंतर बरोबर बारा तासांनी तपासणी साठी या आणि येताना बॉटल घेऊन या न विसरता"

त्या रात्री मला भुकेने झोप लागली नाही पण माझ्या अंगात आरोग्य जागरूकतेने ठाण मांडले होते. ठरल्याप्रमाणे मी गजर वाजल्या नंतर तासा भराने उठलो. बारा तास पुर्ण व्हायला अजून अर्धातास बाकी होता. म्हणून मी पेपर वाचला, सकाळचे भविष्य वाचले, शतपावल्या केल्या. तरी मेला तो अर्धा तास संपत नव्हता. भुकेने जीव मेतकुटीला आला होता म्हणून आज रात्री छान तुप घालून मेतकुट भात जेवायच अस ठरवला. पोटातल्या कावळ्यांनी त्याला आवाजी मतदाने अनुमोदन दिले.

ठरल्या वेळेला मी ' सुरेख पॅथालॉजी' मध्ये पोहोचलो. तिथे ढापण्याच्या जागेवर एक तरुणी बसली होती. त्या व्हॅम्पायारच्या चित्रपटात दाखवतात तशी कदाचित संध्याकाळी ती ढापण्याच रुप घेत असावी. तिला कालची चिट्ठी दाखवली आणि बॉटल दाखवली. तिने हात पुढे केला तशी ती बॉटल मी तिच्या हातावर ठेवली. तशी हातावर झुरळ आणिक उंदीर एकदम ठेवल्या सारखी ती जोरात किंचाळली.
" अहो उचला उचला ते. त्या तिथे समोरच्या ट्रे मध्ये ठेवा ते" ती केकाटली
" ओह ओह सॉरी सॉरी " मी आशाळलो.
आता मला कस कळणार की तीने त्या समोरच्या ट्रे कडे हात दाखवला का हात पुढे केला ते. तरी बर तीने ओंजळ नाही पुढे केली ते नायतर काहीतरी भयानक प्रसंग त्या ठीकाणी उद्भवला असता. लहान पणा पासून मी कामात तसा चटपटीत आहे . कूणी काही सांगितल की मी लगेच ते अमलात आणतो. पण त्यामुळे कधी कधी अशी अवस्था होते.
" काल रात्री किती वाजता जेवलात"
" रात्री साडे नऊ वाजता. काल सारेगमपात तो वैभव मांगले काय सुरेख गायला ना"
" तर मग पाच मिनीट थांबा" तीने सरळ माझ्याकडे दुर्लक्ष्य केल. कदाचित मघाचा राग काढला असावा. असो.
" चला तुमचा नंबर आला. तेथे आत जाऊन बसा"
त्याप्रमाणे मी ठरल्या जागेवर जाऊन बसलो.
आत दुसर्या एका मुलीने मला हाताची बोट घट्ट वळायला सांगितली. त्याप्रमाणे मी हाताची मुठ घट्ट वळून घेतली आणि त्या मुलीने लगेच एक रबरी पट्टी हाताला घट्ट बांधून घेतली. आणिक हाताच्या अंगठ्याने दाबत आता कुठची नस घ्यावी ते तपासले. तसा मी धष्ट्पुष्ट असल्याने तिला थोडा वेळ लागला पण अखेरीस तिला मनाजोगती शीर मिळाली असावी त्यावर तिने कापसाने काही तरी चोपडले आणि खुस्स करून सुई खुपसली आणीक रक्त-उपासणी सुरू केली. एक नळी भरुन घेतल्यावर दुसरी नळी लावली आणिक मग तिसरी. नळावर पाणी भरायला आलेली महीला अचानक पाण्याची मोठी धार लागल्यावर खुशीत यावी आणि बादल्या, घागरी, हंडे, पातेली भरुन घ्यावी तशी ती नळ्या भरुन घेत होती (इथे मी दुखल्या मुळे ओरडतो होतो आणि बाहेर बसलेले रक्ततपासू (रक्त तपासायला जे येतात ते रक्ततपासू आणि जे रक्त तपासतात ते रक्त पिपासू ) हसत होते ही बिन महत्वाची गोष्ट सांगत नाही.) शेवटी सर्व रिकाम्या नळ्या भरल्यावर तिने सुई काढली आणि हात दाबून धरायला सांगितला. मग उरलेले रक्त तिने एका काचेच्या चकती वर घासून घेतले आणि त्या सर्व नळ्या बंदकरून गुळ्ळ गुळ्ळ असा आवाज करुन घासून पुढे पाठवून दिल्या आणि माझ्या हाताव्र एक बारीकशी पट्टी लावली. ही रक्तपिपासू मंडळी रक्त काढताना सढळ हाताने रक्त काढतात आणि मग मलमपट्टी करताना कंजुषी कश्या साठी बर करतात?

" संध्याकाळी ६ ते ८ मध्ये रीपोर्ट मिळेल"

ते ऐकायला मी थांबलो नाही. तडक उडप्या कडे जाऊन उपमा रवा मसाला ऑर्डर केली आणि ते येइपर्यंत उपमा-शिरा मिक्स आणि फिल्टर कॉफी झोडली. मग रवा-मसाल्या नंतर पुन्हा एक कॉफी. गेलेल रक्त भरुन नको का काढायला?

ठरल्या वेळेत मी त्या सुरेख रक्तउपासणी केंद्रात गेलो (ह्यालाच मी आधी सुरेख पॅथेलॉजी म्हणत होतो हे जागरुक वाचकांनी ओळखले असेलच) आणि माझा रीपोर्ट मागितला.
" ३७५० रुपये"
" किती? "
" तीन हजार सातशे पन्नास"
" इतके"
"हो"
" लिपीड प्रोफाईल ८०० , क्रीएटीनाईन ७००, ब्लड ऊरीन शुगर ३०० , लंग्स प्रोफाईल ....."
ह्या सर्व प्रोफाईल मध्ये माझा आर्थिक प्रोफाईल मात्र भरडून निघाला होता. म्हणजे एक नळी भर रक्त साधारण १२०० रुपयाला पडले. पडले म्हणजे शब्दशः पडले. रक्त हे किमती आहे म्हणतात ते उगाच नाही.

" अभिनंदन तुम्हाला काही झालेल नाही. फक्त बॅड कलोस्ट्रोल थोड वाढलय. रोज ४५ मिनीट ब्रीस्क वॉक घ्या"
काही कस झाल नाही लोको. माझ तीन नळ्या रक्त गेल, ३७५० रुपये गेले, तोंडावरच तेज गेल,चेहेर्याची रया गेली,शरीराचा तजेला गेला आणि तुम्ही रक्त पिपासू, रक्त उपासू लोक म्हणता मला काही झाल नाही. हे म्हणजे अगदी टू मच. त्यांनी माझ्या पडलेल्या खांद्यावर एक थाप मारली. तो रीपोर्ट घेऊन मी आमच्या फ्यामीली डॉक्टरांकडे गेलो. त्यांनी पण मला काहीच झालेल नाही म्हणून माझ्या पडलेल्या खांद्यावर थाप मारली.

आजकाल माझ आरोग्य जागरुकतेची व्याख्या ही चांगल चुंगल खाण आणि निर्धास्त झोपण (ह्यालाच हिंदीत घोडे बेचके सो जाना म्हणतात आणि मराठीत गाढवासारख झोपण म्हणतात) अशी संकुचित झालेली आहे. त्यातूनही नकळो तो रोग्य विषयक जागरुकतेचा डास मला कधी चावलाच तर मी स्वत:चा खांदा थोपटून घेतो आणि म्हणतो 'बेट्या आल ईज वेल"
*********************************************************************************************************
समाप्त

चु भु द्या घ्या