Lumber Spondylosis .............

मी गेली तीन वर्षे वेगवेगळ्या डॉक्टरांकडून उपचार करून घेतलेत. अजून काहीही फरक नाही. सांगितलेले व्यायाम नियमित करतो. तेव्ढ्यापुरते बरे वाटते. पण बैठे काम असल्यामुळे पुन्हा कंबर आखडून जाते.
जास्त चालले तरी कंबर दुखते.

मलाही हा त्रास फार पुर्वी झाला होता. पण जनरल कंबरदुखीवर व पाय दुखण्यावर मी कबीर बाग योग सन्स्था पुणे येथे मागील वर्शी उप्चार घेतले. मला चांगला उपयोग झाला.

एकच सांगतो डॉक्टरांनी सांगीतलेले व्यायाम आणी इतर पथ्ये (म्हणजे जड वस्तु न उचलणे, गाडी चालवण्या बाबतचा सल्ला वगैरे) नियमीत पाळा. सुरवातीला आपण हे सर्व करतो पण नंतर पुर्ण बरे झाल्यावर याकडे दुर्लक्ष करतो. माझ्या एका जवळच्या नातेवाइका बाबत हे घडले आहे. ४/५ वर्षांपुर्वी असाच त्रास झाला तेंव्हा विश्रांती, व्यायामाने बरे झाले नंतर त्याकडे दुर्लक्ष झाले त्यांना नुकताच परत त्रास सुरु झाला या वेळी ऑपरेशन करावे लागले.
आजकाल ही ऑपरेशन (स्पाइनची) पुर्वी येव्हडी औघड नाही आहेत तरीही ऑपरेशन टाळण्याचा प्रयत्न करावा.

नम्स्कार नितिनजी अयुर्वेदिच पन्च्कर्मा घ्या योग करा बर वाटेल स्वानुभव आहे.

मी सायटिका चा त्रास सोसलेला आहे. मलाहि foraminal disk bulging आणि severe L5, S1 nereve root compression अशि लक्षने MRI report मधे सांगितलि होति. ortho dr. नि मला operation हाच उपाय आहे व त्या साठि खर्च हि १ लखा पर्यंत येइल असे सांगितले होते. माझ्या family dr. च्या सल्ल्यावरुन मि neurosurgeon चे second opinion घेतले, त्यानि पन operation हाच उपाय सांगितला. पन मी ulternative treatement चा आग्रह धरल्या वर त्यानि physical theropy करुन बघा फरक पडतो का असे सांगितले. दरम्यान मि net वर या विषयावर उपलब्ध माहिती मिळविन्यात ३ ते ४ दिवस घालवले. बहुतेक ठिकानि operation हा शेवट्चा पर्याय आहे हे स्पष्ट पने सांगितले होते, तसेच हा त्रास नैसर्गिक रित्या आवश्यक काळजि घेतल्यास (including physical theropy) ४ ते ५ महिन्यात दुर होऊ शकतो असे सांगितले होते. मि व्यक्तिशः physical theropy घेन्या आधि पुढिल उपाय केले.
१. गाडि वापर पुर्ण बंद केला. नोकरि च्या ठिकानि सुद्धा ( २.५ कि.मि) चालतच जाने येने सुरु केले. तसेच सकाळ व संध्याकाळि सुद्धा अर्धा तास वेगात चालन्याचा व्यायाम घेतला. (net सल्ला )
२. ताठ बसन्यासाठि खुर्चि ऐवजि स्टुल चा वापर केला. (net सल्ला )
३. सकाळि व रत्रि झोपताना सधारनतः १० मि. गरम पान्या च्या पिशविने पाठिला शेक घेतला.
४. जड वस्तु उचलने तसेच पुढे वाकने पुर्णतः टाळले. (net सल्ला )
५. रात्रि झोपताना पातळ गादी चा वापर केला. झोपन्या आधि थोडावेळ पोटा वर झोपुन डोके वर उचलुन् पाठिला झेपेल इतपत ताण दिला. ( Dr. सल्ला )
magically चालने सुर केल्याच्या पहिल्याच दिवशि पाठिचे व पायाचे दुखाने निम्यावर आले. मात्र फक्त झोपताना pain killer घ्याव्या लागल्या, पाचव्या दिवसा नंतर मात्र दुखने पुर्न थांबले, pain killer हि त्या नंतर घेन्याचि गरज भासलि नाही.
अर्थात वरिल अनुभव हा माझा वैयक्तिक आहे (मि आठ्वड्या साठि पुढे ढकललेलि physical theropy नंतर घेतली नाहि, मात्र neuro चा pain killer वगळ्ता ७ दिवसा साठिचा medicine course पुर्न केला,) तो मि कुनाला सुचवत नाहि आहे. मात्र रोज किमान १ तास चालन्याच्या व्यायामाचा मात्र असा त्रास असनार्यानि doctary सल्ल्याने जरुर उपयोग करावा असे सुचविन. शिर्षकात सांगितल्या प्रमाने neurosurgeon कडुन गरज भासल्यास second opinion जरुर घ्या.

मला पण डिस्क प्रोट्रयूजन आणी बल्ज होता १९९७ साली. कोणतेही औषध न घेता जीवन पद्धती बदलून मी सर्व गोष्टी करतो.
१५ तारखेच्या कट्ट्याला या. फुकट सल्ला आणी स्वानुभवाचे बोल सांगितले जातील.
मुंबईला येणार असाल तर व्यनी करा आणी माझ्या दवाखान्यात या फुकट सल्ला मिळेल. फोनवर समग्र माहिती देणे कठीण आहे यास्तव हा प्रपंच. (मिपाकरांना फुकट सल्ला. जाहिरात नाही).

१)http://www.misalpav.com/node/27828 संधीगत वात व पक्षाघात- सामान्य लक्षणे व संयुक्त उपचार पद्धती. २) http://www.misalpav.com/node/28179 वातव्याधी सामान्य आहार :- ३)http://ayurvedandpanchakarma.com/arthritis-treatment-in-pune/

खरे साहेब मलाही सेम त्रास आहे.आणी बल्ज पन.व्यायामाने तेवढ्यापुरते बरे वाटते.परत जैसे थे.आमी काय कट्टयाला नाय वो.इतच लिवा की.नायतर वायला धागा काडा जी.

मी गेली तीन वर्षे वेगवेगळ्या डॉक्टरांकडून उपचार करून घेतलेत पण उपयोग शुन्य.
कट्ट्याला यायचे होते पण काही कारणांमुळे शक्य होणार नाही.

"Lumber Spondylosis" बद्दल कमी माहिती आहे. ३ महिन्यांपूर्वी माझी cervical Spondylosis ची शस्त्रक्रिया झाली. ऑक्टोबर महिन्यात डावा हात, डावा खांदा व मान प्रचंड दुखायला लागली. डाव्या हाताच्या बोटात मुंग्या येत होत्या. C5-C6 या मणक्यांतील चकती बरीच झिजली असून काहीशी बाहेर आल्याचे एमआरआय स्कॅनिंगमध्ये दिसले. दोन डॉक्टरांच्या सल्ल्यानंतर शस्त्रक्रियेशिवाय पर्याय नाही हे लक्षात आले.

सुरवातीला मला भीति वाटत होती. परंतु ही शस्त्रक्रिया अत्यंत सुलभ असून एंडोस्कोपी तंत्राने करता येते हे डॉक्टरांनी समजावून सांगितले. नोव्हेंबर मध्ये शस्त्रक्रिया झाली. गळ्याच्या उजव्या बाजूला ओपनिंग करून आधीची जुनी चकती काढून कंबरेच्या हाडापासून तयार केलेल्या नव्या चकतीचे ग्राफ्टिंग करून त्याला केज नावाच्या एका इंस्टृमेंटने स्क्रूच्या सहाय्याने आधार दिला. शस्त्रक्रियेत अत्यंत कमी रक्त गेले व अजिबात रक्त द्यावे लागले नाही. शस्त्रक्रिया संपल्याक्षणी हातातील वेदना थांबल्या होत्या. शस्त्रक्रियेच्या ४ थ्या दिवशीच रूग्णालयातून बाहेर सोडले. आता जवळपास ९५ टक्के रिकव्हरी झाली आहे.

सध्या नियमित फिजिओथेरपिस्टने सांगितलेले व्यायाम करतो आहे.

कंबरेच्या चकतीसाठी अगदी अशीच सुलभ शस्त्रक्रिया आहे. अशा शस्त्रक्रियांचा सक्सेस रेट ९९% टक्के आहे. कंबरेच्या व मानेच्या व्यायामांचा एक चार्ट माझ्याकडे आहे. हवा असल्यास इथे टाकीन.

आजकाल pain killer देवून किंवा traction लावून किंवा bed rest सांगून, आणि patient मालदार असला तर ताबडतोब शल्यक्रिया करायला लावून आजाराचे management केले जाते.

पण आजाराचे मूळ कारण बहुतेक वेळेला (>९०% वेळेला) तसेच ठेवले जाते व पुढच्या मोठ्या आजाराची एक सुरवात होते. त्यातून अजून एक मोठी शल्यक्रिया केली जाते. असे वर्षानुवर्षे आजारी पडून सारे मनस्वास्थ्य घालवून बसतो.

ज्याचा कोणाचा सल्ला घेणार तो complete recovery साठीच घ्या अथवा मला व्यनी करा!

कमरेच्या दुखण्यापेक्षाही जास्त तीव्रतेने एकाच पायात नस ताणल्याप्रमाणे अथवा आखडल्याप्रमाणे भरपूर दुखणे, कोणत्याही पोझिशनमधे उभे राहताना दुखल्याने सतत पोझिशन बदलायला लागणे, पायाचा काही भाग बधीर होणे वगैरे असे त्रास होतात का कोणाला या कारणाने?

हे त्रास एकदा उद्भवले होते आणि दोनतीन आठवडे वेळ खाऊन नष्ट झाले. एमाराय वगैरे सर्व झाले. त्यात डिस्कमधील कसलेसे मटेरियल बाहेर आले आहे आणि नसेमधे घुसत असल्याने एकूण परिस्थिती वाईट आहे असे काहीसे समजले. आपोआप कमी न झाल्यास ऑपरेशन असंच म्हणाले होते डॉक्टर, पण काही आठवड्यांत आपोआप कमी झालं म्हणून आता डोक्यातून काढून टाकलं आहे. अद्यापही अधेमधे वेदना उपटते. पण पायात जात नाही.

वय वर्ष 13 .अपघात.
मानेजवळील pivot joint ला गंभीर इजा.दोन वर्ष हॉस्पीटलला चकरा.सोलापुर पासुन मुंबे पर्यंत.नंतर ठीक.आता डॉक ने सांगितले.गाडी चालवणे सोडा.चालायला लागा.नायतर गुजारिशचा रुतवीक व्हाल.

२००३ साली अपघात झाला होता . त्या नंतर एका क्ष ठिकाणी माकडहाडाच्या वर दुखायचा .जितका वेळ जास्त बसेल तेवढा जास्त दुखायचा. क्ष म्हणजे एक रुपयाच्या आकाराचा भाग दुखायचा . सोनोग्राफी , एक्स रे , स्कॅन झाले पण काहीही निदान नाही .
डॉक्टर ने सांगितले तिथल्या मसल्सला धक्का बसला आहे . जास्त ताण पडला की ते दुखतात. त्यांची ताक्द कमी झाली आहे.

सध्या ड्रायव्हिंग करताना व बसताना ही ट्यूब वापरायला सांगितली आहे .

कंबरदुखीसाठी व्यायाम व सूचना (व्यायामप्रकार करण्यआआधी डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा. विशेषतः अल्सर, कोलायटीस सारखे पोटाचे विकार असणार्‍यांनी डॉक्टरांच्या सूचनेनुसारच व्यायामप्रकार करावेत).

मानदुखीसाठी व्यायाम व सूचना (व्यायामप्रकार करण्यआआधी डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा).

___________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________

याच चार्टचे दोन वेगळे तुकडे

_______________________________________________________________________________